1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU

Bülent AKYAY (Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü, Balkan Tarihi Anabilim Dalı, Edirne)
Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi
42 3
Yıl: 2015 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 31 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU

Öz:
1875 yılında Hersek'te çıkan isyan kısa sürede gelişerek Şark Meselesi'nin yeni bir krizine başlangıç teşkil etmiştir. Avrupa güçler dengesi çerçevesinde Büyük Güçlerin müdahalesiyle kriz uluslararası bir sorun haline gelmiştir. Osmanlı Devleti'ni zor durumda bırakan bu isyanı takip eden süreçte yaşanan 1876 Bulgar İsyanı, 1876 Osmanlı-Sırp-Karadağ Savaşı, 1876 İstanbul (Tersane) Konferansı ile Panslavizm tüm ağırlığını hissettirmiş ve nihayet 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'na sebep olmuştur. Savaş sırasında Osmanlı hudut bölgelerinde incelemelerde bulunan İngiliz istihbarat subayı Yüzbaşı F.C.H. Clarke, gönderdiği raporlarla ülkesini bilgilendirmekteydi. Çalışmada Yüzbaşı Clarke'ın 1877 yılı Ekim ayında TürkKaradağ sınırındaki askerî duruma dair hazırladığı memorandumu çerçevesinde Osmanlı Devleti ile Karadağ arasındaki sınır bölgesinde her iki tarafın askerî durumu ele alınacaktır
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler

A MEMORANDUM BY A BRITISH OFFICER ABOUT THE MILITARY POSITION ON THE MONTENEGRIN FRONTIER DURING THE RUSSO-TURKISH WAR OF 1877-1878

Öz:
The revolt in Herzegovina in 1875, constituted the beginning of a new crisis in the Eastern Question. Within the balance of European Powers, this crisis had become an international problem with the intervention of the Great Powers. The course following the revolt had left Ottoman Empire in a difficult position and Pan-Slavism made feel the full weight for Ottomans during the period with the events like the Bulgarian Rebellion of 1876, Ottoman-Serbian-Montenegrin War of 1876, The Conference of Istanbul (Tersane) in 1876, and finally, these events caused to the “War of 93” known as the Russo-Turkish War of 1877-1878. During the war time, British intelligence officer Captain F.C.H. Clarke informed his country with his reports regarding the Ottoman Balkan frontiers. In this paper, the military position on both sides of the frontier between the Ottoman Empire and Montenegro will be discussed within the framework of Captain Clarke’s memorandum dated as October 1st, 1877
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • F.O. 881/3480, “Memorandum by Captain Clarke, RA., on the Present Position 0n the Montenegrin Frontier”
  • F.O. 881/3592, “Papers on Western Turkey Greece by Capt. F.C.H. Clarke, D.A.Q.M.G.”
  • AKYAY, Bülent, Tesalya Meselesi (1881), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Yrd. Doç. Dr. Turan Gökçe, İzmir 2001.
  • “93 Harbi Sırasında Türk Yunan Sınırındaki Askerî Durum Üzerine Bir İngiliz Subayın Raporu”, Yeni Türkiye, S. 68, Ankara 2015.
  • ANDERSON, M. S., The Eastern Question, 1774-1923, MacMillan, New York 1966.
  • Architecture of the Islamic World: lts History and Social Meaning, Eds. Ernst J. Grube, George Michell, New York 1978.
  • ARMAOĞLU, Fahir, 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi, 1789-1914, TTK Yay., Ankara 1997.
  • ATEŞ, Sabri, Ottoman—Iranian Borderlands: Making Boundary, 1843- 1914, Cambridge University Press, New York 2013.
  • AYDIN, Mithat, Balkanlarda İsyan: Osmanlı-İngiliz Rekabeti, BosnaHersek ve Bulgaristan ’daki Ayaklanmalar (1875-1876), Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2005.
  • BALTALI, Kemal, “1875 Hersek Ayaklanmasının Uluslararası Bir Nitelik Kazanması”, Belleten, LI/199, Ankara 1988.
  • CLARKE, F.C.H., “Recent Reforms in the Russian Army”, Journal of The Royal United Service Institution, 20, 1876.
  • “Colonel Sosnoffsky’s Expedition to China in 1874—75”, Journal of the Royal Geographical Society of London, Vol. 47 (1877).
  • “Kuldja”, Proceedings of the Royal Geographical Society and Monthly Record of Geography, New Monthly Series, Vol. 2, No. (August 1880).
  • ____Staff Duties, Series of Lectures Addressed to the Ojjicers at the Staj“ College, London 1884.
  • DANİŞMEND, İsmail Hakkı, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, C. 4, Türkiye Yayınevi, İstanbul 1972.
  • DARKOT, Besim, “Karadağ”, MEB İslam Ansiklopedisi, Cilt 6, İstanbul 1977.
  • ERİM, Nihat, Devletlerarası Hukuk ve Siyasi Tarih Metinleri, C. (Osmanlı Imparatorluğu Antlaşmaları), Ankara Universitesi Hukuk Fakültesi Yay., Ankara 1953.
  • HARRIS, David, Diplomatic History of the Balkan Crisis of 1875-1878: The First Year, Archon Books, California 1969.
  • JEZERNİK, Boiidar, Vahşi Avrupa: Batı ’da Balkan İmajı, Tercüme Haşim Koç, Küre Yay., Istanbu12006.
  • KARACA, Taha Niyazi, Büyük Oyun: İngiltere Başbakanı Gladstone’un Osmanlı ’yı Yıkma Planı, Timaş Yay., Istanbu12011.
  • KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C. VII, TTK Yay., Ankara 1988. Osmanlı Tarihi, C. VIII, TTK Yay., Ankara 1988.
  • KISSINGER, Henry, Diplomasi, Çeviren: İbrahim H. Kurt, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 2000.
  • KOSTENKO, Colonel L.T., “Turkestan”, translated by Major, F.C.H. Clarke, Royal United Services Institute for Defence Studies, Royal United Service Institution, 1881
  • KURAT, Yuluğ Tekin, Henry Layard’ın İstanbul Elçiliği 1877-1880, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1968.
  • “1877—78 Osmanlı—Rus Harbi’nin Sebepleri”, Belleten, XXVI/103, Ankara 1962.
  • LOWE, John, Britain and Foreign Aflairs 1815-1885: Europe and Overseas, Routledge, London 1998.Mahmud Celâleddin Paşa, Mir'at—ı Hakîkat, haz. İsmet Miroğlu, Berekât Yay., Istanbul 1983.
  • MARRIOT, J. A. R., The Eastern Question: An Historical Study in European Diplomacy, Clarendon Press, 4th ed., Oxford 1940.
  • ÖZCAN, Uğur, II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı-Karadağ İlişkileri, TTK Yay., Ankara 2012.
  • ÖZDEM, Ali Gökçen, Karadağ’ın Osmanlı Egemenliğine Karşı Mücadelesi 1830-1 878), Fırat Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. İbrahim Yılmazçelik, Elazığ 2012.
  • Second Supplement to the Alphabetical Catalogue of the Library of the Royal Geographical Society, London 1882.
  • SEDES, İ. Halil, 1876-1877 Osmanlı Karadağ Seferi, Askerî Matbaa, İstanbul 1936.
  • “1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı (IV)”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Dün/Bügün/Yarın, S. 36, Şubat 1988.
  • “1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı (V)”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Dün/Bügün/Yarın, S. 37, Mart 1988.
  • “1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı (VI)”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Dün/Bügün/Yarın, S. 41, Temmuz 1988.
  • “1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı (VII)”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Dün/Bügün/Yarın, S. 42, Ağustos 1988.
  • STAVRIANOS, Leften S., The Balkans since 1453, Holt, Rinehart Winston, New York 1961.
  • STOJANOVIC, Mihailo D., The Great Powers and The Balkans, 18 75- 78, Cambridge University Press, London 1939.
  • SUMNER, B. H., Russia and The Balkans, 1870-1880, Clarendon Press, Oxford 1937.
  • SÜER, H. Hikmet, 1877-1878 Osmanlı—Rus Harbi Rumeli Cephesi, ATASE Yay., Ankara 1993.
  • TAYLOR, A. J. P., The Struggle for Mastery in Europe, 1848—1918, Clarendon Press, Oxford 1954.
  • TEMİZER, Abidin, Karadağ’ın Sosyal ve Ekonomik Yapısı (1853-1913), Ondokuz Mayıs Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mucize Unlü, Samsun 2013.
  • “Karadağ Ordusu (1876—1913)”, History Studies, Vol. 2, No. 2, 2010.
  • The Academy, XVIII, 1880.
  • The Franco-German War, 1870—1871, transl. by F.C.H. Clarke, pt. [in vols] 1883.
  • The Imperial and Asiatic Quarterly Review and Oriental and Colonial Record, Oriental Institute (Woking, England), East India Association (London, England), 1893.
  • The Progress of Russia in Central Asia, Colonel M. J. Veniukoff, 1877, translated from the Sbornik Gosadarstvennikh Znanyi, by Cpt. F.C.H. Clarke, 1878.
  • Translation from the “Militair Wochenblatt” for April 1873, Papers on Subjects Connected with the Duties of the Corps of Royal Engineers [New Series], Vol. XXII, 1874.
  • URHAN, Vahit Cemil, Karadağ’ın Bağımsızlığını Kazanması (1851 -1878), Gazi Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Necdet Hayta, Ankara 2015.
  • WILLIAMS, Beryl, “Approach to the Second Afghan War: Central Asia during the Great Eastern Crisis, 1875—1878”, The International History Review, Vol. 2, No. (April 1980).
  • YASAMEE, F. A. K., Ottoman Diplomacy: Abdülhamid II and The Great Powers, 1878-1888, The Isis Press, İstanbul 1996.
  • YILMAZÇELİK, İbrahim, ÖZDEM, Ali Gökçen, “Düvel—i Muazzama’nın Karadağ Üzerinden Osmanlı Devleti ile Mücadeleleri ve Bunun Günümüze Yansımaları”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt Sayı 2, Bitlis 2013.
  • ACHTERMEIER, William 0., “The Turkish Connection: The Saga of the Peabody—Martini Rifle”, Man At Arms Magazine, Volume 1, Number 2, March/April 1979) http://WWW.militaryrifles.com/Turkey/PeabStory/PeabodyStory.htm
  • TRENK, Richard T., “The Plevna Delay: Winchesters and Peabody— Martinis in the Russo—Turkish War”, Man At Arms Magazine, Volume 19, Number 4, (August, 1997) http://WWW.militaryrifles.com/Turkey/Plevna/ThePlevnaDelay.html
APA AKYAY B (2015). 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. , 1 - 31.
Chicago AKYAY Bülent 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. (2015): 1 - 31.
MLA AKYAY Bülent 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. , 2015, ss.1 - 31.
AMA AKYAY B 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. . 2015; 1 - 31.
Vancouver AKYAY B 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. . 2015; 1 - 31.
IEEE AKYAY B "1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU." , ss.1 - 31, 2015.
ISNAD AKYAY, Bülent. "1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU". (2015), 1-31.
APA AKYAY B (2015). 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 4(2), 1 - 31.
Chicago AKYAY Bülent 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi 4, no.2 (2015): 1 - 31.
MLA AKYAY Bülent 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.4, no.2, 2015, ss.1 - 31.
AMA AKYAY B 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2015; 4(2): 1 - 31.
Vancouver AKYAY B 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2015; 4(2): 1 - 31.
IEEE AKYAY B "1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU." Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 4, ss.1 - 31, 2015.
ISNAD AKYAY, Bülent. "1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI SIRASINDA KARADAĞ SINIRINDAKİ ASKERI DURUM ÜZERİNE BİR İNGİLİZ SUBAYIN MEMORANDUMU". Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi 4/2 (2015), 1-31.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 3:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları