Yıl: 2015 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 61 - 84 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ

Öz:
Peygamber efendimize duyulan sevginin ifadesi olarak meydana gelen, gelişen ve canlılığını yitirmeden hayatiyetini devam ettiren mevlid yazma ve okuma geleneği, diğer Müslüman toplumlarda olduğu gibi Arnavut halkın arasında da varlık bulmuş ve gerek yazılı eser olarak ve gerekse kutlama merasimi olarak kültürel hayatta geniş bir yer edinmiştir. Kurumsal organizasyonlarda d?n? hayatı canlandırmak, bireysel planda ise hayatın her safhasındaki değişimleri vurgulama ve anlamlandırma aracı olarak görülen mevlidler, önceleri daha çok Türkçe icra edilmekteydi. Ancak bu kültür ile tanıştıktan sonra, güzel söz söyleme kabiliyeti olanların bu alanda da söz söylemekten kendilerini alamaması sonucu Arnavutçada zengin bir eser birikimi ortaya çıkmıştır. Eğitici karakterinin yanısıra insanların Efendisi Hz. Peygamber'in ismini yaşatmak, onu anmak, ona duâ etmek ve dolayısıyla da şefaatine nâil olmak umudu, Mevlid'in zaman ve mekân içerisinde geniş bir yayılıma sahip gelenek olarak yer etmesini ve canlılığını yitirmeden varlığını sürdürebilmesini sağlamıştır. Burada, tespit edilen mevlidler ve son dönem yürütülen çalışmaların ışığında kültür ve edebiyatımızın bir parçası olan Mevlid'in Arnavut geleneğindeki gelişim seyri ele alınıp değerlendirilmeye çalışılmıştır
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Kültürel Çalışmalar

TRADITION OF WRITING MAWLID IN ALBANIAN CULTURE AND LITERATURE

Öz:
Similar to other Muslim communities, mawlid occurs as the expression of love for our Prophet in the Albanian community. Recently, it has gained a wider place in cultural life as the written work or celebration ceremony. Mawlid is used to revive the religious life and in individual plans as signification tool for changes in all stages of life. In the beginning, it was performed in Turkish. In the passage of time, it started to be performed in Albanian which contributed to the accumulation of mawlids among the Albanians. Besides its educational character, mawlid is also a source of hope to gain intercession from Hz. Muhammed (s.a.v.), keep his name alive and commemorating him. This is one of the main motives behind survival and popularity of mawlid among the Albanian Muslims. In the light of texts of mawlids and latest research related with it, this study aims to focus on the development of mawlid as a part of the Albanian culture
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AHMEDİ, İsmail, “KORÇA Hȃfız Ali” DİA, C. XXVI, Ankara 2002.
  • AKSOY, Hasan, “Türk Edebiyatı”, (Mevlid maddesi içinde), DİA, C. XXIX, Ankara 2004.
  • ARUÇİ, Muhammed, “Balkanlarda Mevlid Geleneği”, İstanbul Müftülüğü Dergisi, TDV Yayınları, Ankara 2007.
  • DAHRİ, Fahri, Vatani Flet, Tiranȅ 2000.
  • DİZDARİ, İslam, “Historiku dhe tradita e mevludit tek shqiptaret", Mevludi tek shqiptaret, Pȅrmbledhje kumtesash nga sesioni shkencor (Prishtinȅ, 22 Prill 2009), Dituria Islame, Prishtinȅ 2010, ss. 24-33.
  • DURMUŞ, İsmail, “Arap Edebiyatı”, (Mevlid maddesi içinde), DİA, C. XXIX, Ankara 2004.
  • İSMAİLİ, Elez, “Mevludi ne treven e Pollogut-dikur dhe sot”, Mevludi tek shqiptaret, Pȅrmbledhje kumtesash nga sesioni shkencor (Prishtinȅ, 22 Prill 2009), Prishtinȅ 2010, ss. 147-163.
  • KALESHİ, Hasan, “Albanska Aljamijado Knjiẑevnost”, Prilozi za Orijentalnu Filologiju, Sarajevo 1970, ss. 49-76.
  • ________, Mevludi te shqiptarȅt, Vepra-1, Logos-A, Shkup 1996.
  • ________, “Mevludi Kod Arbanasa”, Zbornik Filozofskog Fakulteta, knj. IV-2, Beograd 1959, ss. 349-358.
  • KRASNİQİ, Nehat, “Mevludet nȅ letȅrsinȅ shqiptare me alfabet arab”, Dituria İslame, 1991, ss. 23-28.
  • LAMAJ, İdriz, Mevludi, New York 1982.
  • LULİ, Faik, DİZDARİ, İslam, Hafiz Ali Ulqinaku - jeta dhe vepra, LogosA, Shkup 2005.
  • ________, İslam, Mevludet Nȅ Gjuhȅn Shqipe, Camaj-Pipa, 2002 Shkodȅr. MEHDİU, Feti, Hafiz Ali Korça Mevludi - Lindja e Pejgamberit, Prishtinë 1992.
  • MYDERRİZİ, Osman, “Hasan Zyko Kamberi”, Buletin pȅr shkencat shoqȅrore, S. 1, Tiranȅ 1955.
  • ________, Osman, “Tekstet e Vjetra Shqip me Alfabetin Arab”, Buletin pȅr shkencat shoqȅrore, S. 2, Tiranȅ 1955.
  • OSMANİ, Fahrudin, Mevlud, Shkup Qershor 1984.
  • ÖZYAŞAR, Zeynullah, “Mevludi Sherif Nȅ Gjuhȅn Shqipe” Arnavutça Mevludu Şerif, Ankara 1973.
  • PEKOLCAY, Necla, Mevlid, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 1997.
  • REXHEPAGİQ, Jashar, Razvoj i şkolstva Albanske Narodnosti na teritorij ŞEKER, Mehmet, “Osmanlılar’da Mevlid Törenleri”, (Mevlid maddesi içinde), DİA, C. XXIX, Ankara 2004.
  • VELİU, İlmi, Mevludi Ditȅlindja e Muhamedit a.s., Kȅrçovȅ y.y.
  • ZEKAJ, Ramiz, Zhvillimi i Kulturës İslame te Shqiptarët Gjatë Shekullit XX, Tiranë 1997.
  • ZEMBLAKU, Hafȅz Abdullah, Mevludi Paq “Nur’i Ahmedija”, Korçȅ 1931.
APA JAHJAİ M (2015). ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. , 61 - 84.
Chicago JAHJAİ Meral ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. (2015): 61 - 84.
MLA JAHJAİ Meral ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. , 2015, ss.61 - 84.
AMA JAHJAİ M ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. . 2015; 61 - 84.
Vancouver JAHJAİ M ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. . 2015; 61 - 84.
IEEE JAHJAİ M "ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ." , ss.61 - 84, 2015.
ISNAD JAHJAİ, Meral. "ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ". (2015), 61-84.
APA JAHJAİ M (2015). ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 4(2), 61 - 84.
Chicago JAHJAİ Meral ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi 4, no.2 (2015): 61 - 84.
MLA JAHJAİ Meral ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.4, no.2, 2015, ss.61 - 84.
AMA JAHJAİ M ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2015; 4(2): 61 - 84.
Vancouver JAHJAİ M ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ. Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2015; 4(2): 61 - 84.
IEEE JAHJAİ M "ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ." Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 4, ss.61 - 84, 2015.
ISNAD JAHJAİ, Meral. "ARNAVUT KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA MEVLİD YAZMA GELENEĞİ". Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi 4/2 (2015), 61-84.