Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 25 - 35 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER

Öz:
Yazı dillerinde tarihi derinlik arttıkça söz varlığındaki değişmelere paralel olarak anlaşılırlık derecesinde de zorluklar ortaya çıkmaktadır. Bu zorlukları gidermek için eserlere bazı müdahaleler yapılmıştır. Bu müdahalelerle eserler, o döneme göre anlaşılır hâle getirilmek istenmiştir. Asıl metinde satır altı açıklamalar yapmak, bu müdahale yöntemlerinden birisidir. 12. yüzyılda telif edildiği tahmin edilen Atebetü'l-Hakayık adlı öğüt ve ahlak kitabında da, böyle bir müdahale görülmektedir. Eserin 15. yüzyılda istinsah edilmiş nüshalarından Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi nüshasında sıkça satır altı açılamalara yer verilmiştir. Bu satır altı açılamalarda geçen bazı Farsça kelime ve ibareler dikkat çekicidir. Satır altı açıklamalar içerisinde Farsça gramer kurallarına göre çekimlenmiş kısa çeviriler bulunmaktadır: anga- "yad kün", anun- "hazır baş", kemşür "mi endazed", tıyur "men mikuned", busuglı "pinhan şude" vb. Bu çalışmada Atebetü'l-Hakayık'ın zikredilen nüshasındaki, metnin anlaşılması için yazılan ondan fazla satır altı kısa Farsça çeviriler üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Dil ve Dil Bilim

Persian Translation under the below in the Atebetu'l-Hakayık

Öz:
While historical depth of the works that giving the written languages as long as deepen, difficulties occur on the understanding degree by parallel with changes in vocabulary. Some interventions were made to work to resolve this difficulty. Works with these interventions, it is intended to be understood by the term. One of these intervention strategies is underline description in the original text.It is seen such an intervention the sermon and morals book Atebetü'lHakayık which has been estimated to be copyright in 12th century. There are given under-line explanation frequently in the Topkapi Palace Museum Library copies has been copied from the 15th century of the work. Some Persian words and phrases are striking in this under-line explanation. In he under-line explanation, there are brief translations conjugating by Persian grammar rules: anga- "yad kün", anun- "hazır baş", kemşür "mi endazed", tıyur "men mikuned", busuglı "pinhan şude" etc.In this report will focus on more than ten brief Persians translations in the emtioned in the copy of Atabetü'l-Hakayık.
Anahtar Kelime:

Konular: Dil ve Dil Bilim
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ANDİCAN Ahat A. (2009). Osmanlı'dan Günümüze Türkiye ve Orta Asya, İstanbul: Doğan Kitap.
  • ARAT Reşit Rahmeti (1992). Edib Ahmed B. Mahmud Yükneki, Atebetü'l-Hakayık, 2.baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • ATAY Ayten (2014) , Çağatay Türkçesinde Edatlar, Konya: Çizgi Kitabevi.
  • ATEŞ Ahmet, TARZİ Abdülvehhab (1970). Farsça Grameri, (Gözden geçirip yeniden yayınlayan: Ahmet ATEŞ), İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • DEVELLİOĞLU Ferit (1997). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, 14. baskı, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
  • ECKMANN János (1988). Çağatayca El Kitabı, (Çev. Günay Karaağaç), İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
  • ERCİLASUN Ahmet Bican (2004). Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, 1. baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • HACIEMİNOĞLU Necmettin (1971). Türk Dilinde Edatlar (En Eski Türkçe Metinlerden Zamanımıza Kadar), İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
  • KURNAZ Cemal (2012), Avrasya'da Şair Göçü, Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.
  • ŞÜKÛN Ziya (1984). Farsça-Türkçe Lûgat Gencinei Güftar Ferhengi Ziya, c. 3, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
  • TEKİN Şinasi (1974). "1343 Tarihli Bir Eski Anadolu Türkçesi Metni ve Türk Dili Tarihinde 'Olgabolga' Sorunu", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı- Belleten 1973-1974, s. 59-157. Ankara: TDK Yayınları.
  • ÜNLÜ Suat (2013). Çağatay Türkçesi Sözlüğü, Konya: Eğitim Yayınevi.
APA Öztürk R (2016). ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. , 25 - 35.
Chicago Öztürk Rıdvan ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. (2016): 25 - 35.
MLA Öztürk Rıdvan ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. , 2016, ss.25 - 35.
AMA Öztürk R ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. . 2016; 25 - 35.
Vancouver Öztürk R ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. . 2016; 25 - 35.
IEEE Öztürk R "ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER." , ss.25 - 35, 2016.
ISNAD Öztürk, Rıdvan. "ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER". (2016), 25-35.
APA Öztürk R (2016). ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. Dil Araştırmaları, 0(19), 25 - 35.
Chicago Öztürk Rıdvan ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. Dil Araştırmaları 0, no.19 (2016): 25 - 35.
MLA Öztürk Rıdvan ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. Dil Araştırmaları, vol.0, no.19, 2016, ss.25 - 35.
AMA Öztürk R ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. Dil Araştırmaları. 2016; 0(19): 25 - 35.
Vancouver Öztürk R ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER. Dil Araştırmaları. 2016; 0(19): 25 - 35.
IEEE Öztürk R "ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER." Dil Araştırmaları, 0, ss.25 - 35, 2016.
ISNAD Öztürk, Rıdvan. "ATEBETÜ'L-HAKAYIK'TAKİ SATIR ALTI FARSÇA ÇEVİRİLER". Dil Araştırmaları 19 (2016), 25-35.