BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN
Yıl: 2017 Cilt: 7 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 141 - 159 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN
Öz: Bulgarca köken bakımından Hint-Avrupa dil ailesinin, Slav dilleri alt kolunun, Güney Slav grubunun, Güneydoğu Slav dillerinin bir üyesidir. Bu dil hem fonetik açıdan hem de morfolojik açıdan farklı bir yapıya sahiptir. Fiil, zaman ve kişi kavramlarıyla ilişkili çekimli durumdaki morfolojik yapıdır. Bulgarcada fiillerin girift bir hâl arz ettiği görülmektedir. Bulgarcada fiillerin zaman sisteminde çekimlenmesi dokuz zamana bağlı olarak gerçekleşir: Şimdiki zaman (??????? ?????), bitmiş geçmiş zaman (?????? ???????? ?????-??????), bitmemiş geçmiş zaman (?????? ?????????? ?????-?????????), belirsiz geçmiş zaman (?????? ???????????? ?????-???????), geçmişte önceki zaman (?????? ????????????? ?????-???????????????), gelecek zaman (?????? ?????), gelecekte önceki zaman (?????? ????????????? ?????), geçmişte gelecek zaman (?????? ????? ? ????????), geçmişte önceki gelecek zaman (?????? ????????????? ????? ? ????????). Belirttiğimiz dokuz zamanın biri merkez konumdadır. Diğer zamanların biçimlenmesinde belirleyicidir. Bu zaman şimdiki zamandır. Duruma bir başka açıdan yaklaşalım. Bulgarcada fiillerin üç temel özelliği bulunmaktadır: İlki, mastar (infinitive) hâlinin mevcut olmaması, ikincisi, fiillerin bitmiş (perfective / ??????? ???) veya bitmemiş (imperfective / ????????? ???) görünüşte olması ve son olarak da üç çekim kategorisinin (birinci çekim, ikinci çekim, üçüncü çekim) bulunmasıdır. Belirttiğimiz üç özelliğin ikisi de (mastar hâlinin mevcut olmaması ve üç çekim kategorisi) doğrudan doğruya şimdiki zamanla bağlantılıdır. Bulgarcadaki şimdiki zamanın merkezdeki konumuna ilişkin söylediklerimizin boyutunu daha da ileri taşıyabiliriz. Bu zaman aynı zamanda çekimsiz eylemler (sıfat-fiil / ?????????, zarf-fiil / ????????????, isim-fiil / ?????????? ?????????????) üzerinde de etkilidir; hatta aktif (????????????), pasif (???????????) ifadelerde de etkilidir. Çalışmamızda Bulgarcadaki zamanlar şimdiki zamanın merkezdeki konumuyla incelenecektir
Anahtar Kelime: Konular:
TENSE SYSTEM IN BULGARIAN AND THE PRESENT CONTINUOUS TENSE IN THE CENTRE
Öz: As a matter of origin Bulgarian is a member of Indo-European language family, sub-branch of Slavic languages, the South Slavic group, the Eastern South-Slavic languages. The language has a different structure about both phonetic and morphological issues. Verbs are inflected morphological structure of the state and the people associated with the concept of time. It is seen that the verbs in Bulgarian are in intricate. The verb conjugation is based on nine tenses: Present continuous tense (сегашно време),simple past tense (минало свършено време-аорист), past continuous tense (минало несвършено време-имперфект), present perfect tense (минало неопределено време-перфект), past perfect tense (минало предварително време-плусквамперфект), future tense (бъдеще време), future perfect tense (бъдеще предварително време), future tense in the past (бъдеще време в миналото), previous future tense in the past (бъдеще предварително време в миналото). One tense of the nine tenses stated above is the centre. It is decisive in the formation of other tenses. It is Present Continuous Tense. Looking at the situation from another angle; the verbs in Bulgarian have three basic features which are absence of infinitive form but perfective and imperfective forms. They also have three verb conjugation categories (The first, the second and the third). The two features (absence of infinitive form and three verb conjugation categories) of three are directly linked to the present continuous tense. The discussions about the present continuous tense in Bulgarian is the centre can be moved beyond. This tense is effective on infinite verb forms (participle / причастие, gerund / деепричастие, infinitive / отглаголни съществителни) and even in active and passive. In our study, tenses in Bulgarian is to be examined as taking the present continuous tense is the centre
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Barbolova, Zoya, Sıvremenen Bılgarski Ezik- Morfologiya, Sofya, 1997.
- Cömertel, Serkan, “Bulgarcada Fiillerin İkinci Derece Bitmemiş Görünüş Kazanması”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 12, Temmuz 2016, s. 145-156.
- Paşov, Petır, Bılgarska Gramatika, İzdatelska Kışta ‘Hermes’, Plovdiv, 1999. Paşova, Mariya, Gramatika na Sıvremenniya Bılgarski Ezik, İzdatelstvo ‘İztokZapad’, Sofya, 2014.
- Stoyanov, Stoyan, Gramatika na Bılgarskiya Knijoven Ezik - Fonetika i Morfologiya, 2. Baskı, İzdatelstvo Nauka i İzkustvo, Sofya, 1977.
- Yenisoy, Hayriye Süleymanoğlu ve Süleymanoğlu Erhan, Modern Bulgar Dili (съвременен български език), 1. Baskı, Hatiboğlu Basım ve Yayım San. Tic. Ltd. Şti., Ankara, Eylül 2014.
- Bılgarski Tılkoven Reçnik, Nauka i İzkustvo, Sofya, 2008. Karaağaç, Günay, Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2013.
- Reçnik na Çujdite Dumi za Vsiçki, Nauka i İzkustvo, Sofya, 2007.
| APA | cömertel s (2017). BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. , 141 - 159. |
| Chicago | cömertel serkan BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. (2017): 141 - 159. |
| MLA | cömertel serkan BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. , 2017, ss.141 - 159. |
| AMA | cömertel s BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. . 2017; 141 - 159. |
| Vancouver | cömertel s BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. . 2017; 141 - 159. |
| IEEE | cömertel s "BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN." , ss.141 - 159, 2017. |
| ISNAD | cömertel, serkan. "BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN". (2017), 141-159. |
| APA | cömertel s (2017). BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 7(13), 141 - 159. |
| Chicago | cömertel serkan BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 7, no.13 (2017): 141 - 159. |
| MLA | cömertel serkan BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.7, no.13, 2017, ss.141 - 159. |
| AMA | cömertel s BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2017; 7(13): 141 - 159. |
| Vancouver | cömertel s BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2017; 7(13): 141 - 159. |
| IEEE | cömertel s "BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN." Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 7, ss.141 - 159, 2017. |
| ISNAD | cömertel, serkan. "BULGARCADA ZAMAN SİSTEMİ VE MERKEZDEKİ ŞİMDİKİ ZAMAN". Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 7/13 (2017), 141-159. |
