Yıl: 2017 Cilt: 21 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1013 - 1034 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri

Öz:
XI. yüzyılda yaşamış olan İbn Miskeveyh'in (ö. 421/1030) sistemli olarak estetik ve sanat felsefesinin temel konularını ele aldığı söylenemez. Ancak o, estetik deneyim ve güzellik konusunu bir problem olarak ele alır, estetik deneyimin temel karakterlerini ise birlikle ilişkili görür. Birlik ilâhî olanın özelliğidir, cismanî âlemdeki uyum, oran ve ritimden maksat bu birliğe yaklaşmaktır. Ona göre güzellik nesnel bir kavramdır ve güzel olan, nefs-tabiat-madde üçgeninde belirlenir. Bir şeyi güzel yapan, ilâhî olanı yansıtan nefs ile onu alma yeteneği olan maddenin yeterliliği arasındaki uyumdur. Sanatçı nefse uygun olanı madde üzerine işlediği zaman tamlık ortaya çıkar. Tamlık ise teorik ile pratik arasındaki ilişkinin ürünüdür, iki alan bir birini tamamlar. İbn Miskeveyh eserlerinde, müzik ve şiiri de ele alır, o, müziği ilâhî olanı almaya en yakın deneyim olarak görür. Müzik vasıtasıyla elde edilen deneyim diğer sanatlara oranla nefsi daha fazla etkiler. Ona göre müzik, birlik ve kozmik düzenle irtibatlıdır. Şiire karşı ise mesafelidir, zira onda nefsi tahrik etmek için tertiplenmiş hilelerin kullanıldığına dikkat çeker
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Din Bilimi Müzik Sanat

The Reflection of Aesthetics in the Thought of Ibn Miskawayh

Öz:
It cannot be said that Ibn Miskawayh (d. 421/1030) who lived in the 11th century, systematically addressed the fundamental issues of aesthetics and philosophy of art. But he dealt with aesthetic experience and beauty as a problem. He regards the basic characters of the aesthetic experience as unity. The unity is the nature of the divine and purpose of seeking harmony, proportion and rhythm in the physical world is to approach this unity. According to him, the beauty is an objective concept and the thing that is beautiful is determined in the triangle of soul-nature-matter. What makes something beautiful is the harmony between the soul that reflects the divine and the sufficiency of the substance which has an ability to take it. When the artist processes the appropriate thing for the soul on the matter then the completeness arises. The completeness is the product of the relationship between theory and practice, each of them completes the other. Ibn Miskawayh also analyzes music and poetry in his work, and he thinks that music is the closest experience to reach the divine. The experience which is obtained through music is more influential than any other arts. In his view, music is related to the unity and the cosmic order. He has a prudent approach to poetry because he draws attention to the fact that the poetry uses tricks which irritate direct the soul
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Din Bilimi Müzik Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aquinas, Thomas. Summa Theologica. Translated by Fathers of the English Dominican Province. New York: Benziger Bros, 1947.
  • Badiou, Alain. Başka Bir Estetik, trc. Aziz Ufuk Kılıç. İstanbul: Metis Yayınları, 2010.
  • Burckhardt, Titus. Art of Islam, Language and Meaning: Commemorative Edition. Indiana: World Wisdom, 2009.
  • Burckhardt, Titus. Doğu’da ve Batı’da Kutsal Sanat. trc. Tahir Uluç. İstanbul: İnsan Yay., 2017.
  • Aristoteles. Poetika. trc. Samih Rifat. İstanbul: Can Yayınları, 2008.
  • Augustinus. İtiraflar. trc. Dominik Pamir. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 1999.
  • De Bolla, Peter. Sanat ve Estetik. trc. Kubilay Koş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.
  • İbn Miskeveyh. er-Risâle fî mâhiyyeti'l-adl. An Unpublished Treatise of Miskawaih on Justice or Risala fi Mahiyat Al-adl li Miskawaih. ed. M. S. Khan. Leiden: E. J. Brill, 1964.
  • İbn Miskeveyh. et-Tertībü’s-saʽādāt ve menāzīlü’l-ʽulūm. ed. Ebû’l Kasım İmâmî. Ganjiinahi Baharistan: Majmuʻah-ʼi 18 risalah dar mantiq, falsafah, kalam va irfan. Tahran: Sazman-i Chap va Intisharat-i Vizarat-i Farhang va Irshad-i Islami, 2000.
  • İbn Miskeveyh. el-Fevzü’l-asġar. thk. Salih Azime. Tunus: el-Müessesetü’l-Vataniyye li’tTerceme ve’t-Taḥḳīḳ ve’d-Dirāsāt, 1987.
  • İbn Miskeveyh. el-Havāmī’l ve’ş-şevāmīl. ed. Ahmet Emin, Seyyid Ahmed Şaqr. Franfurt: Institute for The History of Arabic Islamic Science At The Johann Wolfgang Goethe Universty, 2000.
  • İbn Miskeveyh. er-Risāle fi’l-leẕẕāt ve’l-ālām (Dirāsāt ve Nusūs fi'l-Felsefe ve'l-Ulūm İnde'lʽArab içinde). nşr. Abdurrahman Bedevî. Beyrut: el-Müessesetü'l-ʽArabiyye, 1981.
  • İbn Miskeveyh. Tehẕību’l-aḫlāḳ. thk. Nevvaf Cerrah. Beyrut: Dâru Sâdır, 2006.
  • İbn Sînâ. Mûsikî. trc. Ahmet Hakkı Turabi. İstanbul: Litera Yayınları, 2013.
  • İhvân-ı Safâ. Risâleler. trc. Komisyon. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.
  • Leaman, Oliver. İslâm Estetiğine Giriş. trc. Nuh Yılmaz. İstanbul: Küre Yayınları, 2004.
  • Nasr, Seyyid Hüseyin. İslâm Sanatı ve Mâneviyatı. trc. Ahmet Demirhan. İstanbul: İnsan Yayınları, 1992.
  • Platon. Devlet. trc. Sebahattin Eyuboğlu, Mehmet Ali Cimcoz. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 1999.
  • Platon. Şölen. trc. Sabahattin Eyüpoğlu, Azra Erhat. İstanbul: İş Bankası Kültür Yay., 2011.
  • Platon. Timaios. trc. Erol Güney, Lütfi Ay. İstanbul: Sosyal Yayınları 2001.
  • Plotinus. Dokuzluklar I. trc. Zeki Özcan. İstanbul: Alfa Aktüel Yayınları, 2006.
  • Ross, David. Aristoteles. trc. Ahmet Arslan, İhsan Oktay Anar, Özcan Yalçın Kavasoğlu, Zerrin Kurtoğlu. İstanbul: Kabalcı Kitabevi, 2002.
  • Saruhan, Müfit Selim. İbn Miskeveyh Düşüncesinde Tanrı Âlem ve İnsan. Ankara: Yayınevi Yayınları, 2010.
  • Tunalı, İsmail. Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2002.
APA Turan R (2017). İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. , 1013 - 1034.
Chicago Turan Ramazan İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. (2017): 1013 - 1034.
MLA Turan Ramazan İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. , 2017, ss.1013 - 1034.
AMA Turan R İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. . 2017; 1013 - 1034.
Vancouver Turan R İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. . 2017; 1013 - 1034.
IEEE Turan R "İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri." , ss.1013 - 1034, 2017.
ISNAD Turan, Ramazan. "İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri". (2017), 1013-1034.
APA Turan R (2017). İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21(2), 1013 - 1034.
Chicago Turan Ramazan İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21, no.2 (2017): 1013 - 1034.
MLA Turan Ramazan İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, vol.21, no.2, 2017, ss.1013 - 1034.
AMA Turan R İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 2017; 21(2): 1013 - 1034.
Vancouver Turan R İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 2017; 21(2): 1013 - 1034.
IEEE Turan R "İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri." Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21, ss.1013 - 1034, 2017.
ISNAD Turan, Ramazan. "İbn Miskeveyh’de Estetiğin Tezâhürleri". Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21/2 (2017), 1013-1034.