Ortaokul Öğrencilerinde Okula Bağlılığın Yordanmasında Algılanan Sosyal Destek ve Değerin Rolü

KARABABA ,ALİ; ORAL ,TUNCAY; DİLMAÇ ,BÜLENT

ALİ KARABABA

(Uşak Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık A.B.D., UşakTürkiye)

TUNCAY ORAL

(Öğr. Gör. Dr., Pamukkale Üniversitesi, Kale Meslek Yüksekokulu, Denizli-Türkiye)

BÜLENT DİLMAÇ

(Doç. Dr., Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Konya-Türkiye)

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

Yıl: 2018Cilt: 33Sayı: 2ISSN: 1300-5340 / 2536-4758Sayfa Aralığı: 269 - 279Metin Dili: Türkçe

293 14

Türkçe
İngilizce

Ortaokul Öğrencilerinde Okula Bağlılığın Yordanmasında Algılanan Sosyal Destek ve Değerin Rolü

Öz: Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin okula bağlılık düzeylerinin algılanan sosyal destek ve insani değer açısından incelenmesidir. Çalışma çerçevesindeki veriler 2015-2016 eğitim-öğretim yılında, 192 kız ve 125 erkek olmak üzere toplam 317 ortaokul öğrencisinden elde edilmiştir. Bu araştırma ilişkisel tarama modellerinden korelasyonel araştırma türündedir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Hill ve Werner (2006) tarafından geliştirilen ve Savi (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan Çocuk ve Ergenler İçin Okula Bağlanma Ölçeği, Dilmaç (1999) tarafından geliştirilen Ahlaki Olgunluk Ölçeği, Dubow ve Ullman (1989) tarafından geliştirilen ve Gökler (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde korelasyon ve aşamalı doğrusal çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler bilgisayar ortamında SPSS 16.0 paket programı yardımıyla .01 ve .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Araştırma bulguları algılanan öğretmen sosyal desteği, algılanan arkadaş sosyal desteği ve insani değerin okula bağlılık düzeyinde yordayıcı konumda olduğunu göstermiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular alan yazın ilişkisinde tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Konu Alanı: Sosyal > Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Sosyal > Aile Çalışmaları
Sosyal > Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm

The Role of Perceived Social Support and Value in Prediction of School Attachment among Secondary School Students

Öz:The aim of this study is to examine school attachment levels of secondary school students in terms of perceived social support and human value. The data of the study was obtained from a total of 317 secondary school students, including 192 girls and 125 boys in the 2015-2016 academic year. A correlational research model was used in this study. In the study, some scales are used as data collection tools as follows: School Attachment Scale developed by Hill and Werner (2006) and adapted to Turkish by Savi (2011), Moral Maturity Scale developed by Dilmaç (1999), Social Support Rating Scale for Children and Adolescents developed by Dubow and Ullman (1989) and adapted to Turkish by Gökler (2007). The correlation and stepwise linear multiple regression analysis are used in the analysis of the data. The analyses are tested with the help of SPSS 16.0 package program with .01 and .05 levels of significance. The findings of the research reveal that perceived teacher social support, perceived friend social support and human value are in the position of being predictors of the school attachment. Implications of these findings are discussed within the context of literature

Anahtar Kelimeler:

Konu Alanı: SOCIAL > EDUCATION & EDUCATIONAL RESEARCH
SOCIAL > FAMILY STUDIES
SOCIAL > HOSPITALITY LEISURE SPORT & TOURISM

Belge Türü: DergiMakale Türü: Araştırma MakalesiErişim Formatı: Erişime Açık

Antle, B. J. (2004). Factors associated with self-worth in young people with physical disabilities. Health and Social Work 29(3), 167-175.
Avcı, A. (2010). Eğitimde şiddet olgusu lise öğrencilerinde şiddet, saldırganlık, ahlaki tutum ilişkisi Küçükçekmece İlçesi örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (10. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Callaghan, P. & Morrissey, J. (1993). Social support and health: A review. Journal of Advanced Nursing, 18, 203- 210.
Cernkovich, S. A. (1992). School bonding, race and delinquency. Criminology, 30, 261–291.
Cobb, S. (1976). Social support as a moderator of life stres. Psychosomatic Medicine, 38(5), 300-314.
Cohen, S. & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310-357.
Çokdolu, N. (2013). Karakter eğitimi programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çatışma çözme ve saldırganlık düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitiminin verilmesi ve eğitimin ahlaki olgunluk ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insanî değerler eğitiminin insanî değerler ölçeği ile sınanması. Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Dubow, E. F. & Ullman, D. G. (1989). Assessing social support in elementary school children: The survey of children's social support. Journal of Clinical Child Psychology 18(1), 52-64.
Erden, S. ve Yılmaz, S. (2016). İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin akran ilişkilerinin insane değerler ve öznel iyi oluş düzeyleri açısından incelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsani Bilimleri Dergisi, 6(2), 389-416.
Estell, D. B. & Perdue, N. H. (2013). Social support and behavioral and affective school engagement: The effects of peers, parents, and teachers. Psychology in the Schools, 50(4), 325-339.
Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C. & Paris, A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74(1), 59-109.
Hawkins, J. D., Catalano, R. F., Kosterman, R., Abbott, R. & Hill, K. G. (1999). Preventing adolescent health-risk behaviors by strengthening protection during childhood. Archives Pediatrics & Adolescent Medicine, 153(3), 226-234.
Hill, L. G. & Werner, N. E. (2006). Affiliative motivation, school attachment, and aggression in school. Psychology in the School, 43(2), 231-246
Hutchison, C. (1999). Social support: Factors to consider when designing studies that measure social support. Journal of Advanced Nursing, 29(6), 1520-1526.
Jackson, Y. & Warren, J. S. (2000). Appraisal, social support and life events: Predicting outcome behavior in school age children. Child Development, 71(5), 1441-1457.
Kakcı, K. (2009). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri ile duygu zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Karababa, A. ve Dilmaç, B. (2015). Ergenlerde insani değerlerin sürekli öfke ve öfke ifade biçimlerini yordamadaki rolü. İlköğretim Online Dergisi, 14(3), 1149-1158.
Karababa, A. (2016). Ergenlerde Transaksiyonel Analiz ego durumları, yaşam pozisyonları ve insani değerler açısından yalnızlık. Yayımlanmamış doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
Kef, S. (1997). The personal networks and social supports of blind and visually impaired adolescents. Journal of Visual Impairment & Blindness, 91(3), 236-44.
Kızıldağ, S., Demirtaş-Zorbaz, S. ve Zorbaz, O. (2017). Lise öğrencilerinde okul bağlılığı. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(189), 107-119.
Klem, A. M. & Connell, J. P. (2004). Relationships matter: Linking teacher support to student engagement and achievement. Journal of School Health, 74(7), 262–273. Doi: 10.1111/j.1746-1561.2004.tb08283.x.
Kızılay, M. (2008). İlköğretim okullarında ikinci kademe öğrencilerin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve özyeterlilik düzeylerinin okula bağlılıkları ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Murdock, T. B., Hale, N. M. & Weber, M. J. (2001). Predictors of cheating among early adolescents: Academic and social motivations. Contemporary Educational Psychology, 26(1), 96-115.
Murray, C. & Greenberg, M. (2000). Children’s relationship with teachers and bonds with school: An investigation of patterns and correlates in middle childhood. Journal of School Psychology, 38, 423-445.
Newmann, F. M. (1992). Higher-order thinking and prospects for classroom thoughtfulness. Student engagement and achievement in American secondary schools. New York: Teachers College press.
Önen, E. (2014). Öğrencinin okula bağlılığı ölçeği: Türk ortaokul ve lise öğrencileri için uyarlama çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(42), 221-234.
Oral, T. ve Dilmaç, B. (2015). Ortaokul öğrencilerinde insani değerlerin öz-yeterlik algılarını ve bilişsel strateji kullanımını yordama gücü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 582-592.
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. NewYork: The Free Press.
Sağlam, A. (2016). Ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Santrock, J. W. (2012). Ergenlik (Çev. Çiğdem Müge Siyez). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Savi, F. (2011). Çocuk ve ergenler için okula bağlanma ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10(1), 80-90.
Sharkey, J. D., You, S., & Schnoebelen, K. (2008). Relations among school assets, individual resilience, and student engagement for youth grouped by level of family functioning. Psychology in the Schools, 45(5), 402-418.
Silah, M. (2000). Sosyal psikoloji. Ankara: Gazi Kitapevi.
Skinner, E., Furrer, C., Marchand, G. & Kindermann, T. (2008). Engagement and disaffection in the classroom: Part of a larger motivational dynamic? Journal of Educational Psychology, 100(4), 765-781. Doi:10.1037/a0012840.
Somers, C. L. & Gizzi, T. J. (2001). Predicting adolescents’ risky behavior: The influence of future orientation, school involvement and school attachment. Adolescent and Family Health, 2, 3–11.
Tanrıseven, I. ve Dilmaç, B. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin insani değerleri, motivasyonel inançları ve özdüzenleme stratejileri arasındaki yorayıcı ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 21-36.
Uchino, B., Cacioppo, J. & Kiecolt-Glaser, J. (1996). The relationship between social support and physiological processes: A review with emphasis on underlying mechanisms and implications for health. Psychological Bulletin, 119(3), 488-531.
Ünal, H. ve Çukur, Ş. C. (2011). Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 574-570.
Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi, güvenirliği ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
Yılmaz, Z. (2016). Ortaöğretim kurum öğrencilerinde okula bağlılık olgusunun başarı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul.
Yiğit, R. ve Dilmaç, B. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin sahip oldukları insani değerler ile akademik erteleme davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 159-178.