Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması

İrfan Nihan DEMİREL (Yrd. Doç. Dr., Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rize-Türkiye)
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
10 4
Yıl: 2018 Cilt: 33 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 382 - 401 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması

Öz:
Araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin şiddet içerikli programlara yönelik tutumlarını belirlemek ve nitel boyutunda çizdirilen resimlerde kullanılan belirti ve simgeler aracılığıyla öğrencilerin kişilik özelliklerini tespit ederek elde edilen sonuçları cinsiyet değişkeni açısından karşılaştırmaktır. Araştırma, karma yöntem araştırma desenlerinden yakınsayan paralel desen yaklaşımıyla yürütülmüştür. Araştırmanın nicel boyutunda elde edilen tutum puanlarının analizinde t testi; nitel boyutunda ise, ikon, belirti ve simge olmak üzere üç görünümden oluşan göstergebilimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Karadeniz Bölgesindeki bir ortaokulun 5., 6., 7. ve 8. sınıflarında öğrenim gören 127 (61 kız; 66 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. Nicel veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen şiddet içerikli programlara yönelik tutum ölçeği ile nitel veriler ise, öğrencilerin kendilerini kişilik özellikleri ile benzerlik gösteren soyut ya da somut bir kavramın yerine koyarak betimledikleri resim çalışmaları ile elde edilmiştir. Araştırma sonuçları kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre şiddet içerikli programları daha az izlediklerini ve kız öğrencilerin şiddet içerikli programlarda yer alan olumsuz davranışlardan etkilenmediklerini ortaya koymuştur. Diğer taraftan erkek öğrencilerin bu tarz programlardaki olumsuz davranışları günlük yaşamlarında model aldıkları ve zor durumda kaldıklarında programlarda izledikleri şiddet içerikli davranışlara başvurdukları tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçları doğrultusunda çocukları ve gençleri medyanın olumsuz etkilerinden korumayı amaçlayan medya okuryazarlığının, okul öncesinden itibaren çocukları bilinçlendirmek amacıyla tüm yaş gruplarının seviyelerine uyarlanarak zorunlu bir ders olarak okutulması gerektiği düşünülmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Davranış Bilimleri

Reflection on their Drawings of Personality Characteristics and Attitudes towards Violent Programs of Secondary School Students based on Gender Variable

Öz:
The aim of the research is to determine the attitudes of secondary school students towards the violent programs and to compare in terms of gender variable the results obtained by identifying the personality characteristics of the students through signs and symbols used in the pictures drawn in the qualitative dimension of the research. The research was conducted with convergent parallel design from mixed method research designs. The t test was used to analyze the attitude scores obtained in the quantitative dimension of the research. In the qualitative dimension of the research, the semiotic analysis technique consisting of three dimensions as icon, sign and symbol was used. The study group of the research is composed of 127 (61 female, 66 male) secondary school students who are studying in 5th, 6th, 7th and 8th grade of a secondary school in the Black Sea Region. Quantitative data were obtained by using the attitude scale towards violent programs developed by the researcher while qualitative data were obtained by drawing an abstract or concrete concept that students likened to their personality characteristics. The results of the research show that female students are less exposed to violent programs than male students and those female students are not affected by negative behaviors in violent programs. On the other hand, it has been found that male students partially model negative behaviors in such programs in their daily lives and violent behaviors they watch in programs when they are in difficult situations. It is thought that media literacy aiming to protect children and adolescents from adverse effects of the media in line with the results of the study should be taught as a compulsory course by adapting to the levels of all age groups in order to raise awareness of the children from the beginning of the school
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anderson, C. A. & Bushman, B. J. (2002). Human aggression. Annual Review of Psychology, 53, 27-51.
  • Artut, K. (2007). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri (5. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Bacanlı, H., İlhan, T. ve Aslan, S. (2009). Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara dayalı kişilik testi (SDKT). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 361-279.
  • Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
  • Baron, R. A. (1977). Human aggression. New York: Plenum Press.
  • Barrett, P. (2007). Structural equation modelling: Adjudging model fit. Personality and Individual Differences, 42, 815–824.
  • Black, D. & Newman, M. (1995). Television violence and children. BMJ, 310(6975), 273–274.
  • Brooks, M. (2009). What Vygotsky can tell us about young children drawing. International Art in Early Childhood Research Journal, 1(1), 1–13.
  • Brown, A. (2011). “Media use by children under than 2 years”, Pediatrics, 128(5), 1040-1045.
  • Buyurgan, S., ve Buyurgan, U. (2012). Sanat eğitimi ve öğretimi (3. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (18. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (2. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Cannon A. (2005). Children’s aesthetic understanding: Developing interpretations of photography, https://ed.psu.edu/pds/teacher-inquiry/2005/cannona2005.pdf], Erişim tarihi: 20 Mayıs 2017.
  • Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2015). Karama yöntem araştırmaları, tasarımı ve yürütülmesi (2. bs.). (Çev. Y. Dede ve S. B. Demir,). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Çakmaklı, K. (2012). Erkek ve kız çocuğunun gelişim farklılıkları. http://www.pudra.com/anne-cocuk/cocukgelisimi/erkek-ve-kiz-cocugunun-gelisim-farkliliklari-13102.htm], Erişim tarihi: 20 Mayıs 2017.
  • Çeliköz, N. ve Sır, N.Ş. (2016). Sıfatlara dayalı kişilik testi (SDKT): Geçerlik Güvenirlik Çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 118-131.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik, SPSS ve LISREL uygulamaları (2. bs.), Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Dolu, O., Büker, H. ve Uludağ, Ş. (2010). Şiddet içerikli video oyunlarinin çocuklar ve gençler üzerindeki etkileri: Saldırganlık, şiddet ve suça dair bir değerlendirme, Adli Bilimler Dergisi/Turkish Journal of Forensic Sciences, 9(4), 54–75.
  • Erkuş, A. ve Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin çalışanların çatışma yönetim tarzlarına etkisi: Savunma sanayiinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 213-242.
  • Ertürk, Y. D. ve Akkor Gül, A. (2006). Çocuğunuzu televizyona teslim etmeyin. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Farver, J. A. M. & Garcia, C. (1997). Living with community violence: Children draw their neighborhoods. http://www.usc.edu/dept/LAS/SC2/pdf/farver.pdf.] Retrieved on May 20, 2017.
  • Farokhi, M. & Hashemi, M. (2011). The Analysis of children’s drawings: Social, emotional, physical, and psychological aspects. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 2219-2224.
  • Gentile, D. A., Lynch, P. J., Linder, J. R. & Walsh, D. A. (2004). The effects of violent video game habits on adolescent hostility, aggressive behaviors, and school performance. Journal of Adolescence, 27, 5–22.
  • Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (çev. ed. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Günaydın, B. (2011). Çocuklara yönelik programlarda toplumsal cinsiyet rollerinin sunumu: TRT çocuk ve yumurcak TV. Uzmanlık Tezi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Ankara.
  • Halmatov, S. (2015). Çocuk resimleri analizi ve psikolojik resim testleri, Çocuklar ve yetişkinler için (2.bs). Ankara: Pegem Akademi.
  • Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
  • Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cut off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
  • Huesmann, L.R., Eron, L.D, Klein, R, Brice, P & Fischer, P. (1983). Mitigating the imitation of aggressive Behaviors by changing children's attitudes about media violence, Journal of Personality and Social Psychology, 44(5), 899-910.
  • Huesmann, L. R., Moise-Titus, J. Podolski, J. L. & Eron, L. D. (2003). Longitudinal relations between children’s exposure to TV violence and their aggressive and violent behavior in young adulthood, Developmental Psychology, 39(2), 201-221.
  • Huesmann, L.R. & Taylor, L.D. (2005). The role of media vience in violent behavior, www.rcgd.isr.umich.edu/.../2006.Huesmann%26Taylor.Rol...], Erişim tarihi: 05 Mart 2017.
  • Hufford, J. (1983). An overview of the developmental stages in children's drawings, Marilyn Zurmuehlen Working Papers in Art Education, 2(1): 2-7. [Available online at: http://ir.uiowa.edu/mzwp/vol2/iss1/3], Retrieved on May 20, 2017.
  • Kellogg, R. (1970). Analysing children’s art. Palo Alto, CA: National Press Books.
  • Kutluer, G. (2015). Gelişim süreçlerinde çocuk resminin yeri. Ekev Akademi Dergisi, 19(63), 403-410.
  • Lovibond, S. H. (1967). The effect of media stressing crime and violence upon children’s attitudes. Social Problems, 15(1), 91-100.
  • Lowenfeld, V. & Brittain, W.L. (1987) Creative and mental growth (8nd ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  • McCrae, R.R. & Costa Jr., P.T. (1987). Validation of the five-factor model of personality across ınstruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81-90.
  • McDonald, R. P., & Ho, R. H. (2002). Principles and practice in reporting structural equation analyses. Psychological Methods, 7, 64–82.
  • MEB. (2008). Öğrencilerin televizyon izleme alişkanliklari, http://www.meb.gov.tr/earged/earged/TV_izleme.pdf], Erişim tarihi: 13 Mayıs 2017.
  • Miller, D.W. (2000). A scholar’s brutal childhood inspires his theories of violence. The Chronicle of Higer Education. 21-22.
  • Morsünbül, Ü. (2014). Hızlı büyük beşli kişilik testi türkçe versiyonu geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 27(4), 316-322.
  • Moore, M. S. (1994). Common characteristics in the drawings of ritually abused children and adults. In V. Sinason (Ed.), Treating the survivors of Satanist abuse (pp. 221-241). London, and NY: Routledge Odabaşı, Y. ve Barış, G. (2003). Tüketici davranışı (2.bs.). İstanbul: MediaCat Akademi.
  • Oktay, M. (1996). İletişimciler için: Davranış Bilimlerine Giriş. İstanbul: Der Yayınları.
  • Parsons, M. J. (1994), Can children do aesthetics? A developmental account, In R. Moore (Eds.), Aesthetics for young people (pp. 33-45). Reston, VA: National Art Education Association, NAEA.
  • Peirce, C. S. (1984). Writings of Charles S. Peirce: A chronological edition, Bloomington: Indiana University Press
  • Rıfat, M. (1996). Göstergebilimcinin kitabı. İstanbul: Düzlem Yayınları.
  • RTÜK, (2006). İlköğretim Çağındaki Çocukların Televizyon İzleme Alışkanlıkları Araştırması, https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/ilkogretim-cagindaki-cocuklarin-televizyon-izlemealiskanliklari-arastirmasi0053-2.pdf], Erişim tarihi: 22 Şubat 2017.
  • Rosen, l. D., Whaling, K., Carrier, L. M., Cheever, N. A ve Rokkum, J. (2013). The media and technology usage and attitudes scale: An empirical investigation. Computers in Human Behavior, 29: 2501–2511.
  • San, İ. (1977). Sanatsal yaratma ve çocukta yaraticilik. Ankara: İş Bankası Yayınları.
  • Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, F. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23- 74.
  • Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi, Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Singer, J. L. & Singer, D. G. (1980). Television, imagination and aggression: A study of preschoolers. Hillsdale, N.J.: Erlbaum.
  • Somer, O. (1998). Türkçe’de kişilik özelliği tanimlayan sifatlarin yapisi ve beş faktör modeli. Türk Psikoloji Dergisi, 13(42), 17-32.
  • Somer, O., Korkmaz, M. ve Tatar, A. (2002). Beş faktör kişilik envanteri’nin geliştirilmesi-I: Ölçek ve alt ölçeklerin oluşturulması, Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 21–33.
  • Steiger, J. H. (2007). Understanding the limitations of global fit assessment in structural equation modeling. Personality and Individual Differences, 42, 893–898.
  • Strasburger, V.C. (1997). Children, adolescents, and television. A call for physician action. Western Journal of Medicine, 166(5), 353-354.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
  • Tavşancıl, E. (2006), Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (3. bs). Ankara: Nobel Basımevi.
  • Trapnell, P.D. & Wiggins, J.S. (1990). Extension of the interpersonal adjective scales to ınclude the big five dimensions of personality. Journal of Personality and Social Psychology, 59(4). 781-790.
  • Turam, E. (1996). Tv ‘deki şiddetin çocuklara etkileri üzerine farklı bir bakış. Cogita, Yapı Kredi Yayınları, 6(7), 391-406.
  • Turner, C. W. & Berkowitz, L.(1972). Identification with film aggressor (covert role taking) and reactions to film violence. Journal of Personality and Social Psychology, 21, 256-264.
  • Türkcan, B. (2013). Çocuk resimlerinin analizinde göstergebilimsel bir yaklaşım, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 585-607.
  • Usluata, A. (1994) İletişim, . İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ünal, C. (1994). Cinsiyete bağlı psikolojik farklar ve Türk çocukları üzerinde bir karşılaştırma, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(6): 37-57.
  • Ünal, N. ve Durualp, E. (2010). Televizyonun Okul Öncesi Çocuklar Üzerindeki Etkisi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 93-104.
  • Vural, S. (1998). “Televizyondaki şiddetin çocuklar üzerindeki etkisi” başbakanlık aile araştırma kurumu, Üçüncü Aile Şurası Bildirileri. Ankara: Başbakanlık Basımevi.
  • Yavuzer, H. (2010). Resimleriyle çocuk, resimleriyle çocuğu tanıma. (14. bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Yıldız, M. ve Dilmaç, B. (2012). Öğretmen adaylarinin sahip olduklari değerler ile kişilik özellikleri arasindaki ilişkilerini incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 122-134.
  • Yolcu, E. (2009). Sanat eğitimi kuramlari ve yöntemleri, 2. bs, Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
APA DEMİREL n (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. , 382 - 401.
Chicago DEMİREL nihan Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. (2018): 382 - 401.
MLA DEMİREL nihan Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. , 2018, ss.382 - 401.
AMA DEMİREL n Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. . 2018; 382 - 401.
Vancouver DEMİREL n Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. . 2018; 382 - 401.
IEEE DEMİREL n "Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması." , ss.382 - 401, 2018.
ISNAD DEMİREL, nihan. "Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması". (2018), 382-401.
APA DEMİREL n (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 382 - 401.
Chicago DEMİREL nihan Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33, no.2 (2018): 382 - 401.
MLA DEMİREL nihan Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.33, no.2, 2018, ss.382 - 401.
AMA DEMİREL n Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 33(2): 382 - 401.
Vancouver DEMİREL n Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 33(2): 382 - 401.
IEEE DEMİREL n "Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, ss.382 - 401, 2018.
ISNAD DEMİREL, nihan. "Ortaokul Öğrencilerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Şiddet İçerikli Programlara Yönelik Tutumları ve Kişilik Özelliklerinin Resim Çalışmalarına Yansıması". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33/2 (2018), 382-401.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 5:12

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları