Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi

TARSUSLU ŞİMŞEK, Tülay; BAYRAKTAROĞLU, Filiz; SERTEL, Meral; TÜTÜN YÜMİN, EYLEM

Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi

Filiz BAYRAKTAROĞLU, (Yrd. Doç. Dr. Abant İzzet Baysal Fizik Tedavi ve RahabilitasyonYüksekokqu)

Eylem TÜTÜN YÜMİN, (.Doç. Dr. Dokuz Eylül Üni., Yüksekokulu)

Tülay TARSUSLU ŞİMŞEK, (Boş)

Meral SERTEL (Yrd. Doç. Dr. Kırıkkale Üni. Fizyoterapi ve Reh. Bölümü)

Sağlık ve Toplum

5 1

Yıl: 2016 Cilt: 26 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 29 - 35 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi

Öz:

Amaç: Bu çalışmada, engelli çocuğa sahip annelerde yorgunlukstres-kıgrgı düzeyi veyaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesihedeflenmiştir.Yöntem: Çalışmaya gönüllü 62 kronik engelli çocuğun annesi dahiledildi. Çalışmaya katılan bireylerin sosyo-demografik bilgilerihazırlanan değerlendirmeformu ile sorgulandı. Bireylerin stres vekaygı düzeyini belirlemek için, durumluk kaygı (STAI-- state, DKÖ)--sürekli kaygı ölçeği (STAI-trate, SKÖ); yorgunluklarını ölçmek içinYorgunluk Şiddeti Ölçeği (YŞÖ) ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesinideğerlendirmek için Nottingham SağlıkProfili (NHP) kullanıldı.Bulgular: Bireylerin yaş ortalaması 40. 08:l:8. 09 yıl idi. BireylerinYŞÖ'den aldıkları toplam puan 29.98zk14.93 puan, SKÖ'denaldıkları toplam puan 57. 79i10. 69, DKÖ'den aldıkları toplampuan 22.30zk6.48 ve NHP'den aldıkları toplam puan ise124.94i143. 65 olarak tespit edildi. Yapılan korelasyon analizisonucunda, yorgunluk düzeyi ile SKÖ ve DKÖ arasında bir ilişkibulunmadı 07>0. 05). Fakatyorgunluk düzeyi ile NHP'nin bütün altparametreleri ve toplam NHP arasında pozitif yönde bir ilişkibulundu GKD. 05).Tartışma: Kronik engelli çocuklarının bakımını üstlenen annelerdeyaşanan stres--kaygı düzeyi ve yorgunluk seviyelerinin anneninyaşam kalitesini etkilediği gözlendi.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp

The Effect of Fatigue and Stres-Anxietv Levels On Quality OfLife in Mothers Who Have Chronically Disabled Children

Öz:

Objectives: In this study, it was aimed to investigate offatigue,stress-anxiety status and quality of life in mothers who havechronically disabled children.Methods: 62 volunteer mother who have chronically disabledchildren were included in this study. Socio-demographiccharacteristics were recorded. State--TrateAnxietyInventory [STAIstate(STAI--S) and STAI--trate(STAI-D was used to evaluate stressand anxiety level. Fatigue Severity Scale (FSS) and NottinghamHealth Profile (NHP) were used to evaluatefatigue level and qualityoflife, respectively.Findings: The average ofage ofthe subjects was 40. 08:l:8. 09 years.Total score of FSS, STAI-S, STAI-T and NHP were 29.98i14.93,57. 79i10.69, 22.30i6.48 and 124.94i143.65, respectively. Incorrelation analysis, statistically significant betweenfatigue leveland STAI-S, STAI-T were not found (p>0.05). But, there wascorrelation between fatigue level and total NHP score and subparameters@< 0. 05).Conclusion: The results of study showed that fatigue level andstress-anxiety level seems to be effective on quality oflife in mothers

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

I.Kelly AE Hewsan PH. Factors associated with recurrent hospitalization in chronically ill children and adolescents. J. Paediatr: ChildHealth 2000;36:13--18.
2. Softa KH. Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin depresyon düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi 2013;21 :2.
3. Ersoy Ö, Çürük N. Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerde sosyal desteğin önemi. Aile ve toplum 2009,'11(5):1 7.
4. Siti Nor II, Aniza AA, MComm Med, et al. The impact of children with disabilities on parent healthrelated quality of life and family functioning in Kelantan and its associated factors. Dev Behav Pediatr 2013;34:262--268.
5. Duygun Sezgin N. Zihinsel engelli ve sağlıklı çocuk annelerinde stres belirtileri, stresle başa çıkma tarzları ve algılanan sosyal desteğin tükenmişllik düzeyine olan etkisi. ürszikoloji Dergisi 2003;18(52):3 7-52.
6. Şimşek Aybar SS. Özel eğitim merkezinde tedavi edilen çocukların anne ve babalarında depresyon ve yaşam kalitesinin analizi (Yüksek Lisans Tezı). Sağlık Bilimleri Enstitüsü: İstanbul Bilim Üniversitesi;2014.
7. Allgöwer A, Wardle J, Steptoe A. Depressive symptoms, social support, and personal health behaviours in young men and women. Health. Psychol 2001;20(3).'223--22 7.
8. Özyazıcıoğlu N, Buran G. Social Support and anxiety levels of parents with disabled children. Rehabilitation Nursing2014;39:225--23l
9. Özata M, Öztürk YE, Kırlıoğlu et al. Determination of the efi'ect ofhome carefee (hc)? practice on the hopelessness and life satisfaction levels offamilies having an ındividual with disabilities: Konya Sample. J. Glob. &Sci2014;2:1.
10. Swartz HA, Shear MK, Wren FJ, et al. Depression and anxiety among mothers who bring their children to pediatric mental health clinic. Psychiatric Services 2005;56:1077--1083.
11. Nachshen JS, Minnes P. Empowerment in parents of school--aged children with and without developmental disabilities. Journal of Intellectual Disability Research 2005;49:12.
12. Dereli Okur S. Engelli çocuğa sahip olan ailelerin depresyon durumunun belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi 2008;25:1 64--1 68.
13. Abay E, Saltık S, Molla S, Şenveli B. Zihinsel ve/veya bedensel özürlü çocukların ana babalarında depresyon ve kaygı. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1994;11 62-9.
14. Neely-Bames SL, Dia DA. Families of children with disabilities: review ofliterature and recommendationsfor interventions. Journal of Early and Intensive Behavior Intervention 2008;5:3. 35
15.Lecompte A, Öner N. Durumluk-sürekli kaygı envanterinin türkçe 'ye adaptasyon ve standardizasyonu ile ilgili bir çalışma. IX. Milli Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Çalışmaları 975:45 7--462.
16. Öner N, Le Compte A. Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayinlari 1983
17. Erdem M, Çelik C, Doruk A, et al. Yaygın anksiyete bozukluğunda başa çıkma tutumları. Anatol Clin Investig 2008:2(3):101-105.
18.Armutlu K, Korkmaz NÇ, Keserİ, et al. The validity and reliability ofthe Fatique Severity Scale in Turkish multiple sclerosispatients. Inter]Rehab Res 200 7;3 0:81 --85.
19.Kücükdeveci AA, McKenna, SP, Kutlay et al. The development and psychometric assessment of the Turkish ver- sion ofthe Nottingham Health Profile. Int Rehabil Res 2000; 23:31 -38.
20. SillerM ReyesN, Hotez E, etal. Longitudinal change in the use of services in autism spectrum disorder: Understanding the role of child characteristics, family demographics, and parent cognitions. Autism 2014;18:433--446.
21. Sharghi A, Karbakhsh Nabaei B, et al. Depression in mothers of children with thalassemia or blood malignancies: study from Iran. Clinical Practice and Epidemiology in MentalHealth 2006;2:2 7.
22.Giallo R, Wood CE, Jellet R. Fatigue, wellbeing and parental self-eflicacy in mothers ofchildren with an Autism Spectrum Disorder. Autism 2011;1 7(4) 465--480.
23. Akın G. Denizli kırsal kesiminde akraba evliliği ve bunu etkileyen faktörler: Ankara Üniversitesi Dil ve TarihCoğrajıa akültesi Dergisi 2000,'40(3-4):67--80.
24. Jackson AR Maternal self-efii'cacy and children's influence on stress and parenting among single black mothers inpoverty. Journal ofFamily 2000; 21 (1):3--1 7.
25. Manee F,' Ateya Y, Rassafiani MA Comparison of the quality oflıfe ofarab mothers ofchildren with and without chronic disabilities. Phys Occup Ther Pediatr 2015; DOI: 10.3109/01942638.2015.1076558.
26. Uğuz Ş, Toros Yazgan İnanç B, et al. Zihinsel ve/veya bedensel engelli çocukların annelerinin anksiyete, depresyon ve stres düzeylerinin belirlenmesi. Kliniszikiyatri 2004; 7:42--4 7.

APA	BAYRAKTAROĞLU F, TÜTÜN YÜMİN E, TARSUSLU ŞİMŞEK T, SERTEL M (2016). Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. , 29 - 35.
Chicago	BAYRAKTAROĞLU Filiz,TÜTÜN YÜMİN EYLEM,TARSUSLU ŞİMŞEK Tülay,SERTEL Meral Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. (2016): 29 - 35.
MLA	BAYRAKTAROĞLU Filiz,TÜTÜN YÜMİN EYLEM,TARSUSLU ŞİMŞEK Tülay,SERTEL Meral Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. , 2016, ss.29 - 35.
AMA	BAYRAKTAROĞLU F,TÜTÜN YÜMİN E,TARSUSLU ŞİMŞEK T,SERTEL M Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. . 2016; 29 - 35.
Vancouver	BAYRAKTAROĞLU F,TÜTÜN YÜMİN E,TARSUSLU ŞİMŞEK T,SERTEL M Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. . 2016; 29 - 35.
IEEE	BAYRAKTAROĞLU F,TÜTÜN YÜMİN E,TARSUSLU ŞİMŞEK T,SERTEL M "Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi." , ss.29 - 35, 2016.
ISNAD	BAYRAKTAROĞLU, Filiz vd. "Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi". (2016), 29-35.

APA	BAYRAKTAROĞLU F, TÜTÜN YÜMİN E, TARSUSLU ŞİMŞEK T, SERTEL M (2016). Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. Sağlık ve Toplum, 26(2), 29 - 35.
Chicago	BAYRAKTAROĞLU Filiz,TÜTÜN YÜMİN EYLEM,TARSUSLU ŞİMŞEK Tülay,SERTEL Meral Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. Sağlık ve Toplum 26, no.2 (2016): 29 - 35.
MLA	BAYRAKTAROĞLU Filiz,TÜTÜN YÜMİN EYLEM,TARSUSLU ŞİMŞEK Tülay,SERTEL Meral Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. Sağlık ve Toplum, vol.26, no.2, 2016, ss.29 - 35.
AMA	BAYRAKTAROĞLU F,TÜTÜN YÜMİN E,TARSUSLU ŞİMŞEK T,SERTEL M Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. Sağlık ve Toplum. 2016; 26(2): 29 - 35.
Vancouver	BAYRAKTAROĞLU F,TÜTÜN YÜMİN E,TARSUSLU ŞİMŞEK T,SERTEL M Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi. Sağlık ve Toplum. 2016; 26(2): 29 - 35.
IEEE	BAYRAKTAROĞLU F,TÜTÜN YÜMİN E,TARSUSLU ŞİMŞEK T,SERTEL M "Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi." Sağlık ve Toplum, 26, ss.29 - 35, 2016.
ISNAD	BAYRAKTAROĞLU, Filiz vd. "Kronik Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Ştres-Kaygı ve Yorgunluk Düzeylerinin Yaşam Kalitesi Uzerine Etkisi". Sağlık ve Toplum 26/2 (2016), 29-35.