Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme

BAĞCI, Sabahat Çiğdem; Çelebi, Elif

Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme

Elif ÇELEBİ, (Şehir Üniversitesi)

Sabahat Çiğdem BAĞCI (Işık Üniversitesi)

Türk Psikoloji Dergisi

15 0

Yıl: 2017 Cilt: 32 Sayı: 80 Sayfa Aralığı: 67 - 83 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme

Öz:

Bu araştırmada etnik ve ulusal kimliklerle özdeşim ile dış grup tutumları arasındaki ilişki, algılanan çatışma düzeyi ve dış gruba sorumluluk yükleme değişkenlerinin aracı rolü incelenerek değerlendirilmiştir. Sosyal kimlik teorisi ışığında, etnik kimliklerin olumlu dış grup tutumlarıyla negatif yönde ilişkili olacağı ve bu ilişkinin artan çatışma algısı ve dış gruba sorumluluk yükleme seviyeleri ile açıklanacağı; ortak iç grup kimlik teorisi ışığında ise ulusal kimliklerin olumlu dış grup tutumlarıyla pozitif yönde ilişkili olacağı ve bu ilişkinin azalan çatışma algısı ve dış gru-- ba sorumluluk yükleme seviyeleri ile açıklanacağı öne sürülmüştür. Veriler Türkiye'nin değişik illerindeki üniversite kampüslerinde toplanmış, toplamda 320 Türk ve 153 Kürt üniversite öğrencisi arasında sınanmıştır. Yol analizleri sonuçlarına göre, her iki kimlikle özdeşim dış grup tutumlarıyla önerilen yönlerde ilişkili iken, algılanan çatışma seviyesi ve dış grup sorumluluk yükleme seviyesi bu ilişkilerde kısmi aracılar olarak rol almıştır. Ayrıca, Türk ve Kürt gruplar arasında dış grup tutumları ve algılanan çatışma seviyeleri arasında anlamlı farklılıklar gözlenmiştir. Türklerle karşılaştırıldığında Kürtler daha yüksek çatışma algısı ve dış gruba sorumluluk yükleme seviyeleri belirtmiştir. Aynı şekilde, Kürtler Türklere göre dış gruba karşı daha negatif tutumlar sergilemiştir. Türkiye'deki Türk--Kürt etnik gruplar arasındaki ilişkiler sosyal kimlik ve ortak iç grup kimlik teorileri göz önüne alınarak tartışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Öz:

The present study investigated interrelationships between ethnic and national identification and outgroup attitudesby testing the mediating roles of perceived interethnic conflict and outgroup attribution of responsibility. In the lightof social identity theory, it was hypothesized that the association between ethnic identity and positive outgroup atti—tudes would be negative and would be mediated by increased levels of perceived conflict and outgroup attribution ofresponsibility. On the other hand, based on the common ingroup identity model, it was predicted that the associationbetween national identity and positive outgroup attitudes would be positive and would be mediated by decreased levelsof perceived conflict and outgroup attribution of responsibility. total of 320 Turkish and 153 Kurdish participantscompleted questionnaires in university campuses located in various parts of Turkey. Path analyses showed that the associationsbetween both identities and outgroup attitudes were in line with the predicted directions. Moreover, both mediatorsperceived conflict level and out—group attribution of responsibility had significant roles in these associations.Ethnic group differences also emerged; compared to the Turkish group, Kurdish participants displayed higher levelsof perceived conflict and outgroup attribution of responsibility, as well as lower levels of positive outgroup attitudes.Interethnic relationships between Turkish and Kurdish group members were discussed in the light of social identitytheory and common ingroup identity model.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ceran Karataş, Y. (2015). İnsanın Kötülüğü ve Yalnızlığının Yazgısı. Lacivert Dergi, 9.
Chomsky, N. (1997). Demokratik İdeallerin Çöküşü. (C.Cerit, Çev.) İstanbul: Pınar Yayınları.
Çelebi, A. (2010). Şiddetin Eleştirisi Üzerine. (A. Çelebi, Ed.) İstanbul: Metis Yayınları.
Dahl, A. (2001). Demokrasi Üstüne. (B.Kadıoğlu, Çev.) Ankara: Pnoenix Yayınevi.
Dauve, G., & Nesic, K. (2012). Demokrasinin Ötesinde. (İ.Kahraman, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
Davutoğlu, A. (2002). Küresel Bunalım. İstanbul: Küre Yayınları.
Eagleton, T. (2011). Kötülük Üzerine Deneme. (Ş. Bezci, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Eagleton, T. (2013). Hayatın Anlamı. (K. Tunca, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Engels, F. (2014). Tarihte Şiddetin Rolü. (O. Kunal, Çev.) İstanbul: YKY.
Fanon, F. (2007). Yeryüzünün Lanetlileri. (Ş. Süer, Çev.) İstanbul: Versus Yayınları.
Foucault, M. (2000). Özne ve İktidar. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Galtung, J. (1969). Violence, Peace, and Peace Research. Journal of Peace Research , 6 (3), 167-191.
Giddens, A. (2005). Ulus Devlet ve Şiddet. (C. Atay, Çev.) İstanbul: Devin Yayıncılık.
Hegel, G. (2015). Hukuk Felsefesinin Prensipleri. (C. Karakaya, Çev.) İstanbul: Sümer Yayıncılık.
Hobbes. (2007). Leviathan. (S. Lim, Çev.) İstanbul: YKY.
Hobsbawm, E. (2006). Devrimciler. (H. Şenoğuz, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
Kant, I. (2006). Dünya Yurttaşlığı Amacına Yönelik Genel Bir Tarih Düşüncesi. Ö. Doğan, & G. Ateşoğlu (Ed.) Tarih Felsefesi içinde (s 30-47). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Karstedt, S. (2006). Democracy, Values, and Violence: Paradoxes, Tensions, and Comparative Advantages of Liberal Inclusion. Annals of the American Academy of Political and Social Science , 605, 50-81.
Keane, J. (1998). Şiddetin Uzun Yüzyılı. (B. Peker, Çev.) Ankara: Dost Yayınları.
Keane, J. (2010). Şiddet ve Demokrasi. (M. Üst, Çev.) Ankara: İmge Kitapevi.
Machiavelli, N. (2008). Hükümdar. (N. Adabağ, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Michaud, Y. (1991). Şiddet. (C. Mutlu, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Ringen, S. (2009). Demokrasi Neye Yarar. (N. Elhüseyni, Çev.) İstanbul: YKY.
Ruff, J. (2011). Erken Modern Avrupa’da Şiddet (1500-1800). (D. Türkoğlu, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Schopenhauer, A. (2009). Hukuk, Ahlak ev Siyaset Üzerine. (A.Aydoğan, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
Sorel, G. (2002). Şiddet Üzerüne Düşünceler. (A.Hazaryan, Çev.) Ankara: Epos Yayınları.
Stewart, J., & Strathern, A. (2002). Violence: Theory and Ethnography. London & Newyork: Continuum.
Toulmin, S. (2002). Kozmopolis. (H. Arslan, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları.
Touraine, A. (2010). Modernliğin Eleştirisi (7. Baskı). (H. Turan, Çev.) İstanbul: YKY.
Zolo, D. (1992). Demoracy and Complexity. USA: The Pennysylivania State University Press.
Ceran Karataş, Y. (2015). İnsanın Kötülüğü ve Yalnızlığının Yazgısı. Lacivert Dergi, 9.
Chomsky, N. (1997). Demokratik İdeallerin Çöküşü. (C.Cerit, Çev.) İstanbul: Pınar Yayınları.
Çelebi, A. (2010). Şiddetin Eleştirisi Üzerine. (A. Çelebi, Ed.) İstanbul: Metis Yayınları.
Dahl, A. (2001). Demokrasi Üstüne. (B.Kadıoğlu, Çev.) Ankara: Pnoenix Yayınevi.
Dauve, G., & Nesic, K. (2012). Demokrasinin Ötesinde. (İ.Kahraman, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
Davutoğlu, A. (2002). Küresel Bunalım. İstanbul: Küre Yayınları.
Eagleton, T. (2011). Kötülük Üzerine Deneme. (Ş. Bezci, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Eagleton, T. (2013). Hayatın Anlamı. (K. Tunca, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Engels, F. (2014). Tarihte Şiddetin Rolü. (O. Kunal, Çev.) İstanbul: YKY.
Fanon, F. (2007). Yeryüzünün Lanetlileri. (Ş. Süer, Çev.) İstanbul: Versus Yayınları.
Foucault, M. (2000). Özne ve İktidar. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Galtung, J. (1969). Violence, Peace, and Peace Research. Journal of Peace Research , 6 (3), 167-191.
Giddens, A. (2005). Ulus Devlet ve Şiddet. (C. Atay, Çev.) İstanbul: Devin Yayıncılık.
Hegel, G. (2015). Hukuk Felsefesinin Prensipleri. (C. Karakaya, Çev.) İstanbul: Sümer Yayıncılık.
Hobbes. (2007). Leviathan. (S. Lim, Çev.) İstanbul: YKY.
Hobsbawm, E. (2006). Devrimciler. (H. Şenoğuz, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
Kant, I. (2006). Dünya Yurttaşlığı Amacına Yönelik Genel Bir Tarih Düşüncesi. Ö. Doğan, & G. Ateşoğlu (Ed.) Tarih Felsefesi içinde (s 30-47). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Karstedt, S. (2006). Democracy, Values, and Violence: Paradoxes, Tensions, and Comparative Advantages of Liberal Inclusion. Annals of the American Academy of Political and Social Science , 605, 50-81.
Keane, J. (1998). Şiddetin Uzun Yüzyılı. (B. Peker, Çev.) Ankara: Dost Yayınları.
Keane, J. (2010). Şiddet ve Demokrasi. (M. Üst, Çev.) Ankara: İmge Kitapevi.
Machiavelli, N. (2008). Hükümdar. (N. Adabağ, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Michaud, Y. (1991). Şiddet. (C. Mutlu, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Ringen, S. (2009). Demokrasi Neye Yarar. (N. Elhüseyni, Çev.) İstanbul: YKY.
Ruff, J. (2011). Erken Modern Avrupa’da Şiddet (1500-1800). (D. Türkoğlu, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Schopenhauer, A. (2009). Hukuk, Ahlak ev Siyaset Üzerine. (A.Aydoğan, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
Sorel, G. (2002). Şiddet Üzerüne Düşünceler. (A.Hazaryan, Çev.) Ankara: Epos Yayınları.
Stewart, J., & Strathern, A. (2002). Violence: Theory and Ethnography. London & Newyork: Continuum.
Toulmin, S. (2002). Kozmopolis. (H. Arslan, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları.
Touraine, A. (2010). Modernliğin Eleştirisi (7. Baskı). (H. Turan, Çev.) İstanbul: YKY.
Zolo, D. (1992). Demoracy and Complexity. USA: The Pennysylivania State University Press.
Ceran Karataş, Y. (2015). İnsanın Kötülüğü ve Yalnızlığının Yazgısı. Lacivert Dergi, 9.
Chomsky, N. (1997). Demokratik İdeallerin Çöküşü. (C.Cerit, Çev.) İstanbul: Pınar Yayınları.
Çelebi, A. (2010). Şiddetin Eleştirisi Üzerine. (A. Çelebi, Ed.) İstanbul: Metis Yayınları.
Dahl, A. (2001). Demokrasi Üstüne. (B.Kadıoğlu, Çev.) Ankara: Pnoenix Yayınevi.
Dauve, G., & Nesic, K. (2012). Demokrasinin Ötesinde. (İ.Kahraman, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
Davutoğlu, A. (2002). Küresel Bunalım. İstanbul: Küre Yayınları.
Eagleton, T. (2011). Kötülük Üzerine Deneme. (Ş. Bezci, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Eagleton, T. (2013). Hayatın Anlamı. (K. Tunca, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Engels, F. (2014). Tarihte Şiddetin Rolü. (O. Kunal, Çev.) İstanbul: YKY.
Fanon, F. (2007). Yeryüzünün Lanetlileri. (Ş. Süer, Çev.) İstanbul: Versus Yayınları.
Foucault, M. (2000). Özne ve İktidar. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Galtung, J. (1969). Violence, Peace, and Peace Research. Journal of Peace Research , 6 (3), 167-191.
Giddens, A. (2005). Ulus Devlet ve Şiddet. (C. Atay, Çev.) İstanbul: Devin Yayıncılık.
Hegel, G. (2015). Hukuk Felsefesinin Prensipleri. (C. Karakaya, Çev.) İstanbul: Sümer Yayıncılık.
Hobbes. (2007). Leviathan. (S. Lim, Çev.) İstanbul: YKY.
Hobsbawm, E. (2006). Devrimciler. (H. Şenoğuz, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
Kant, I. (2006). Dünya Yurttaşlığı Amacına Yönelik Genel Bir Tarih Düşüncesi. Ö. Doğan, & G. Ateşoğlu (Ed.) Tarih Felsefesi içinde (s 30-47). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Karstedt, S. (2006). Democracy, Values, and Violence: Paradoxes, Tensions, and Comparative Advantages of Liberal Inclusion. Annals of the American Academy of Political and Social Science , 605, 50-81.
Keane, J. (1998). Şiddetin Uzun Yüzyılı. (B. Peker, Çev.) Ankara: Dost Yayınları.
Keane, J. (2010). Şiddet ve Demokrasi. (M. Üst, Çev.) Ankara: İmge Kitapevi.
Machiavelli, N. (2008). Hükümdar. (N. Adabağ, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Michaud, Y. (1991). Şiddet. (C. Mutlu, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Ringen, S. (2009). Demokrasi Neye Yarar. (N. Elhüseyni, Çev.) İstanbul: YKY.
Ruff, J. (2011). Erken Modern Avrupa’da Şiddet (1500-1800). (D. Türkoğlu, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Schopenhauer, A. (2009). Hukuk, Ahlak ev Siyaset Üzerine. (A.Aydoğan, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
Sorel, G. (2002). Şiddet Üzerüne Düşünceler. (A.Hazaryan, Çev.) Ankara: Epos Yayınları.
Stewart, J., & Strathern, A. (2002). Violence: Theory and Ethnography. London & Newyork: Continuum.
Toulmin, S. (2002). Kozmopolis. (H. Arslan, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları.
Touraine, A. (2010). Modernliğin Eleştirisi (7. Baskı). (H. Turan, Çev.) İstanbul: YKY.
Zolo, D. (1992). Demoracy and Complexity. USA: The Pennysylivania State University Press.

APA	Çelebi E, BAĞCI S (2017). Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. , 67 - 83.
Chicago	Çelebi Elif,BAĞCI Sabahat Çiğdem Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. (2017): 67 - 83.
MLA	Çelebi Elif,BAĞCI Sabahat Çiğdem Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. , 2017, ss.67 - 83.
AMA	Çelebi E,BAĞCI S Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. . 2017; 67 - 83.
Vancouver	Çelebi E,BAĞCI S Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. . 2017; 67 - 83.
IEEE	Çelebi E,BAĞCI S "Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme." , ss.67 - 83, 2017.
ISNAD	Çelebi, Elif - BAĞCI, Sabahat Çiğdem. "Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme". (2017), 67-83.

APA	Çelebi E, BAĞCI S (2017). Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. Türk Psikoloji Dergisi, 32(80), 67 - 83.
Chicago	Çelebi Elif,BAĞCI Sabahat Çiğdem Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. Türk Psikoloji Dergisi 32, no.80 (2017): 67 - 83.
MLA	Çelebi Elif,BAĞCI Sabahat Çiğdem Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. Türk Psikoloji Dergisi, vol.32, no.80, 2017, ss.67 - 83.
AMA	Çelebi E,BAĞCI S Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. Türk Psikoloji Dergisi. 2017; 32(80): 67 - 83.
Vancouver	Çelebi E,BAĞCI S Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme. Türk Psikoloji Dergisi. 2017; 32(80): 67 - 83.
IEEE	Çelebi E,BAĞCI S "Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme." Türk Psikoloji Dergisi, 32, ss.67 - 83, 2017.
ISNAD	Çelebi, Elif - BAĞCI, Sabahat Çiğdem. "Etnik ve Ulusal Kimlikler ile Dış Grup Tutumları İlişkisinde Çatışma Algısı ve Dış Gruba Sorumluluk Yükleme". Türk Psikoloji Dergisi 32/80 (2017), 67-83.