Yıl: 2003 Cilt: 36 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 107 - 120 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri)

Öz:
Bu çalışmada, Türkiye’de Tanzimat döneminden günümüze özel okulların gelişimi ve etkileri incelenmiştir. Özel okullar, geleneksel okul anlayışından farklı olarak, Batılılaşmanın başlangıcı sayılan Tanzimat dönemiyle birlikte yabancı ve azınlıkların öncülüğünde gelişmiştir. Yabancı ve azınlık özel okullarının, Türk eğitiminde yenileşme ve niteliğin artmasında olumlu etkileri olmuştur. Ancak bu okullar, dinî, siyasî, ekonomik, kültürel vb. yönlerden devletin politikasına aykırı etkinliklerde bulunduklarından zararlı sonuçlar doğurmuşlardır. Cumhuriyet öncesinde bu okulların olumsuz etkilerine karşı devlet, ekonomik ve siyasî iktidarsızlığı yüzünden, köklü bir çözüm bulamamıştır. Bu çözüme Türk halkının ulusal bir Kurtuluş Savaşı verip tam bağımsız bir Cumhuriyet kurulduktan sonra ulaşılabilmiştir. Cumhuriyet sonrasında, özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarında, yabancı ve azınlıkların okulları, devletin gözetim ve denetimine alınmış ve bunların faaliyet alanları sınırlanmıştır. Cumhuriyetin kuruluşundan 1960’lı yıllara kadar özel okulların gelişimi durağandır. 1960’lı yıllardan sonra özel okullar konusunda yeni hareketlenmeler başlamış ve bu hareketlenme, özellikle 1980’lerden sonra, özel okullar lehine hızlanmıştır. Günümüzde, anaokulundan üniversiteye kadar, her düzeyde eğitim-öğretim veren özel okulların sayısı, her geçen gün artmakta ve devlet bu okulları teşvik etmektedir. Bugün, büyük çoğunluğu Türkler tarafından açılan özel okullarda öğrencilerin hemen hemen tümü Türk’tür. Bu okullar, eğitimde bir rekabet ortamı oluşturarak, nitelikli eğitim ortamları sağlayabilmekte ve bu yüzden de buralara rağbet –eskisi gibi- çok olabilmektedir.
Anahtar Kelime: özel okullar Türkiye

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar Sanat

-

Öz:
In this research, the development of private schools, and its effects since Tanzimat (Reorganization) period in Turkey has been examined. Private schools, which are different from traditional school comprehension, developed after Tanzimat period, which is considered as becoming westernization, through leadership of foreign and minority groups. Private schools of foreign and minority groups had positive effects on feature improvement and modernization of Turkish education system. However, these schools have also harmful consequences because of their religious, political, economical, cultural, etc. structures, and their contrary activities to politics of goverment. Before Republic period, towards adverse consequences of these schools, goverment could not find any fundamental solution because its economic and political weakness. This fundamental solution is being reached after Turkish people national liberation war and complete its independent republic establishment. After Republicanism, especially first years of Republicanism, the schools of foreign and minority groups had been under supervision and inspection of goverment and their activity fields had been restrictive. From the foundation of Repuplic until 1960’s the development of private schools was steady. After 1960’s, there are proceedings at private schools activities and these proceedings, especially after 1980’s, accelerated in favor of private schools. Nowadays, from kindergarten to university, number of private schools that provide education-instruction in every level, increases every day and goverment is supporting these schools. Today, the students at private schools, that have been opened by the Turkish, are almost all Turkish. These schools are creating competitions in education, they are acquiring qualified education environments therefore the demands, and the popularity of these schools are getting higher as in the past.
Anahtar Kelime: private schools Turkey

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKYÜZ, Y. (1970). Abdülhamid Devrinde Protestan Okulları İle İlgili Orijinal İki Belge. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt 3, s.121-130.
  • AKYÜZ.Y. (1978). Türkiye’de Öğretmenlerin Toplumsal Değişmedeki Etkileri (1848-1940). Ankara: Doğan Basımevi.
  • AKYÜZ, Y. (1992). Cevdet Paşanın Özel Öğretim ve Tanzimat Eğitimine İlişkin Bir Layihası. Ankara Üniversitesi OTAM Dergisi. Sayı 3, s. 85-114.
  • AKYÜZ, Y. (2001). Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 2001’e). Genişletilmiş 8. Baskı. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Cumhuriyet Dergi Eğitim Özel Sayısı. 2 Haziran 2003.
  • ÇİFTÇİ, A. (1995). Türk Eğitim Hukuku. Ankara.
  • DİKMEN, O. (1971). Özel Yüksek Okullar Meselesi. İstanbul: Cahit Matbaası.
  • ERDOĞAN, İ. (Ed.). (2002). Özel Okullar ve Eğitimde Kalite (Sempozyum:14-16 Şubat 2002). Antalya: Özel Okullar Derneği Yayınları.
  • ERGİN, O. (1977). Türk Maarif Tarihi. Cilt 1-2, İstanbul: Eser Matbaası.
  • HATİPOĞLU, M. T. (2000). Türkiye Üniversite Tarihi. Ankara: Selvi Yayınları.
  • İTO (1997). Özel Okulların Sorunları ve Çözüm Önerileri (Panel:15 Nisan 1997). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası yayınları.
  • İTO (1999). Ulusal Eğitimde Özel Okulların Yeri ve Sorunları (Panel: 11 Haziran 1999). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
  • KANAD, H. F. (1948). Pedagoji Tarihi. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
  • KÖSE, R. (1997). Üniversiteye Giriş ve Liselerimiz. Hacettepe Journal Education. s.261-270.
  • MAHMUT C. (2002). Maarif-i Umumiye Nezareti Tarihçei Teşkilât ve İcraatı (Yayına Hazırlayan: M. Ergün vd.). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • MEB. (2002). 2002 Yılında Millî Eğitim. Ankara: Millî Eğitim Yayınları.
  • MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü (1994). 625 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
  • Millî Eğitimle İlgili Söylev ve Demeçler. (1946). Cilt 1. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
  • OKÇABOL, R. (2001). Eğitim Hakkı: Gerçekleştirilemeyen Bir İlke. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
  • ÖNCÜL, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • ÖZBEK, N. (2000). Türkiye’deki Yabancıların Öğrenim ve Öğretim Özgürlüğü. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları.
  • ÖZKAYA, N. (1993). Özel Eğitim Kurumlarının Eğitim Sistemimizdeki ve Sosyoekonomik Yapı İçindeki Yeri. Türkiye ve Dünyada Özel Eğitim Kurumlarının Yeri ve Önemi (14 Ekim 1992- Seminer). İstanbul: İTO Yayınları, s. 7-22.
  • SEVİNÇ, N. (1975). Ajan Okulları. İstanbul.
  • TAN, M. (1987). Eğitimde Fırsat Eşitliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt 20, sayı 1-2, s.245-259.
  • TANİLLİ, S. (1962). Anayasalar ve Siyasal Belgeler. Ankara.
  • TED Halkla İlişkiler Birimi. (2003).Türk Eğitim Derneği Tarihçesi (broşür). Ankara.
  • T. C. Resmî Gazete (2 Ağustos 2002). Sayı: 24841,s.1-10.
  • TOZLU, N. (1991). Kültür ve Eğitim Tarihimizde Yabancı Okullar. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • ÜNDER, H. (1999). Tevhid-i Tedrisat: Gerekçe ve Uygulama. Öğretim Birliğinin 75. Yılı Eğitim Bilimlerinin Dünü, Bugünü ve Yarını Sempozyumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. s.79-94.
  • VAHAPOLU, M. H. (1990). Osmanlı’dan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okullar. İstanbul.
  • Vatan Gazetesi (4 ve7 Eylül 2002) s.19 ve17.
APA UYGUN S (2003). Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). , 107 - 120.
Chicago UYGUN SELÇUK Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). (2003): 107 - 120.
MLA UYGUN SELÇUK Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). , 2003, ss.107 - 120.
AMA UYGUN S Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). . 2003; 107 - 120.
Vancouver UYGUN S Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). . 2003; 107 - 120.
IEEE UYGUN S "Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri)." , ss.107 - 120, 2003.
ISNAD UYGUN, SELÇUK. "Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri)". (2003), 107-120.
APA UYGUN S (2003). Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 107 - 120.
Chicago UYGUN SELÇUK Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 36, no.1-2 (2003): 107 - 120.
MLA UYGUN SELÇUK Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, vol.36, no.1-2, 2003, ss.107 - 120.
AMA UYGUN S Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2003; 36(1-2): 107 - 120.
Vancouver UYGUN S Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2003; 36(1-2): 107 - 120.
IEEE UYGUN S "Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri)." Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36, ss.107 - 120, 2003.
ISNAD UYGUN, SELÇUK. "Türkiye'de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri)". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 36/1-2 (2003), 107-120.