Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi
Yıl: 2016 Cilt: 14 Sayı: 28 Sayfa Aralığı: 71 - 100 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi
Öz: Bölgesel Kalkınma Ajansları, bölgesel politikalar geliştirerek, içsel kalkınmayı sağlamak ve geri kalmış bölgeleri iyileştirmeyi hedeflemektedir. Bu durum, bölgelerin rekabet gücünün önemini artırmış ve Avrupa Birliği'ne katılım sürecinde Türkiye'nin Birliğin bölgesel politikalarına uyumunu gerekli hale getirmiştir. Avrupa Birliği'ne katılım süreci ile birlikte Türkiye, daha önce uygulamış olduğu bölgesel politikaları terk ederek yeniden yapılanmaya başlamıştır. Türkiye, tüm aday ülkelerin uyumu için belirlenen kriterler doğrultusunda, bölgesel rekabetin ön plana çıktığı politikalara yönelmiştir. Bu amaçla öncelikle, AB uyum şartları gereklerine uygun olarak istatistiki bölgelere ayrılma sistemini (NUTS) 2002 yılında kabul etmiş; Avrupa Birliği'nin mali fonlarından yararlanmak adına Bölgesel Kalkınma Ajanslarının kurulmasına karar vermiştir. Bu çalışmada, öncelikle Bölgesel Kalkınma Ajansları hakkında genel bilgi verilecek; Türkiye'de yaşanan gelişmeler ve yasal düzenlemeler değerlendirilecektir. Bu çerçevede yasal düzenlemelerin, Avrupa Birliği bölgesel politikası ve Türkiye'nin uyum süreci ile ilişkisi irdelenecektir. Çalışma kapsamında istatistiki verilerden yararlanılarak, bölgesel kalkınma ajanslarının Türkiye'nin bölgesel kalkınmasını ne derece etkilediğine ve ajanların kuruluş amaçlarına ne oranda ulaştığına yönelik bir değerlendirme yapılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelime: Konular:
Regional Development Agencies in Turkey And Their Impact On Regional Development in The Process Of European Union Integration
Öz: Regional Development Agencies aims to provide internal developmentand improve lagging regions by developing regional policies. This situation has increased the importance of competitiveness of regions andTurkey's compliance with the Union's regional policy has become necessaryin European Union accession process.With the accession process to the European Union, Turkey abandonedregional policies, which have already implemented, and it began restructuring.In accordance with the criteria which set for the integrationof all candidate countries, Turkey has shifted to policies that bring theregional competition foreground. For this purpose, firstly it adopted statisticalregions separation system (NUTS) in 2002, in accordance withthe EU adaptation requirements, and then it has agreed to establish theRegional Development Agencies in order to benefit from the financialfunds of the European Union.In this study, first general information about Regional DevelopmentAgencies will be given and regulatory developments taking place in Turkeywill be evaluated. In this context, the relation of legal arrangementswith the EU regional policy and Turkey's harmonization process will bediscussed. In the study, an assessment on to what extent the regionaldevelopment agencies have affected Regional development in Turkey andat what rate regional development agencies have reached their objectivesof establishment will be made by using statistical data.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- "Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayri Safi Katma Değer Verileri", Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, (Erişim Tarihi: 18 Aralık 2015).
- "Development Agenciesand Enterprises", http://www.eurada.org/files/SME%20 support/RDA%20and%20enterprises_E.pdf, (Erişim Tarihi: 10 Aralık 2015).
- "Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla Büyüme Hızı", Türkiye İstatistik Kurumu, http://www. tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, (Erişim Tarihi: 18 Aralık 2015).
- "Maastricht Antlaşması", İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, 2007.
- "Türkiye'de Bölgelere Göre 15-54 Yaş Arası İşsizlik Oranları", Türkiye İstatistik Kurumu, https://biruni.tuik.gov.tr/isgucuapp/isgucu.zul, (Erişim Tarihi: 24 Ocak 2016).
- "Türkiye'de Doğrudan Yabancı Yatırım Giriş Oranı", Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, http://www.invest.gov.tr/tr-TR/investmentguide/investorsguide/Pages/FDIinTurkey.aspx, (Erişim Tarihi: 18 Aralık 2015).
- 5449 Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun, 08.02.2006 tarih ve 26074 sayılı Resmi Gazete, 2006.
- Akiş, Elife. "Küreselleşme Sürecinde Bölgesel Kalkınma Yaklaşımındaki Gelişmeler ve Bölgesel Kalkınma Ajansları", Sosyoloji Konferansları Dergisi, Sayı: 44, 2011, s. 237-256.
- Ansell, Chris. "TheNetworkedPolity: Regional Development in Western Europe", Governance, Vol: 13, No: 3, 2000, s. 303-333.
- Apalı, Ali; et. al. "Bölgesel Kalkınma Ajansları: Fransa ve İngiltere Örnekleri", Dergi Karadeniz, Sayı: 23, 2014, s. 1-23.
- Arslan, Kahraman. "Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Etkin Bir Araç: Bölgesel Planlama ve Bölgesel Kalkınma Ajansları", İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 7, Bahar 2005, s. 275-294.
- Asheim, Bjørn. "Interactive Learning andLocalised Knowledge in Globalising Learning Economies", GeoJournal,Vol: 49, No: 4, 1999, s. 345-352.
- Avaner, Tekin. "BKA Siyasal Rejim Sorunu Yaratır mı?", Bölgesel Kalkınma Ajansları Nedir, Ne Değildir?, Der. Menaf Turan, (Ankara, 2005).
- Bakırcı, Fehim; Emine Demet Ekinci; Tuba Şahinoğlu. "Bölgesel Kalkınma Politikalarının Etkinliği: Türkiye Alt Bölgeler Bazında Bir Uygulama", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol: 18, No: 2, 2014, s. 281-298.
- Berber, Metin; Ebru Çelepçi. "Türk Bölgesel Kalkınma Politikalarında Yeni Arayışlar: Kalkınma Ajansları ve Türkiye'de Uygulanabilirliği", Karadeniz Bölgesel Kalkınma Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Trabzon, 13-14 Ekim 2005, s. 146-155.
- Brasche, Ulrich. Avrupa Birliği'nin Bölgesel Politikası ve Türkiye'nin Uyumu, (İstanbul: İKV, 2001).
- Can Korkmaz, Zühal. "Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bu Ajanslara Yö- nelik Eleştiriler", Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 1, 2011, s. 113-138.
- Davuthan Günaydın, "Türkiye'de Bölgeler Arası Gelişmişlik Farkların Giderilmesinde Kalkınma Ajansların Yeri: İzka Mali Destek Programları Örneği", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 1, 2013, s. 73-101.
- Elmas, Gülen. Küreselleşme Sürecinde Bölgesel Dengesizlikler, (Ankara: Nobel Yayın, 2001).
- Erbaş, M. Serdar. "Dünyada ve Türkiye'de Kalkınma Ajansları: Türkiye Genelinde Kalkınma Ajansları ile TR52 Bölgesi Mevlana Kalkınma Ajansının Faaliyetleri", Türk İdare Dergisi, Sayı: 478, s. 65-107.
- Ercan, Fuat. "Bölgesel Kalkınmada Değişim: Devlet Merkezli Bölgesel Kalkınmadan Piyasa Merkezli Bölgesel Birikime", Bölgesel Kalkınma Politikalar ve Yeni Dinamikler, (der.) F. Aylan Arı, (İstanbul, Derin Yayınevi, 2006).
- Eroğlu, Müzeyyen; Melike Kum. "Türkiye'de Kalkınma Ajanslarının İdari Teşkilat İçindeki Yeri", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 35, Ocak-Temmuz 2010, s. 175-198.
- Ertugal, Ebru. "AB Bölgesel Politikalarının Üye ve Aday Ülkelere Etkileri", 2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu "Çok Düzlemli Yönetişim", 25-26 Ekim 2007, (İzmir: Tepav Yayınları, No: 37, 2007).
- Eryılmaz, Bilal; Aziz Tuncer. "Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Bölgesel Kalkınma Politikaları: Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye Uygulaması", Akademik İncelemeler Dergisi, Vol: 8, No: 1, 2013, s. 165-189.
- Esen, Ayla; OzenAşık Dizdar. "RegionalInnovation as Part of Regional Development Agenda in Turkey: The Role of Development Agencies", RegionalandSectoralEconomicStudies, Vol: 14, No: 1, 2014, s. 145-158.
- Gündüz, Ali Yılmaz."Türkiye'de Azgelişmiş Bölgelerin Kalkındırılmasında Bölgesel Kalkınma Ajansları ve TRB1 Bölgesi", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 2, 2013, s. 63-78.
- Hasanoğlu, Mürteza; Ziya Aliyev. "Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları", Sayıştay Dergisi, Sayı: 60, 2007, s. 81-103.
- Işık, Nihat; Duygu Baysal; Onur Ceylan. "Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Bir Politika Aracı Olarak Kalkınma Ajansları", Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, 2010, s. 1-18.
- Kayasü, Serap; et. al. "Yerel ve Bölgesel Ekonomik Kalkınma ve Rekabet Gücünün Arttırılması, Bölgesel Kalkınma Ajansları", (İstanbul: İstanbul Ticaret Odası, Yayın No: 2003-8, 2003).
- Kazancık, Leyla Bilen. "Bölgesel Gelişme ve Sektör-Bölge Yığınlaşmaları", 2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu "Çok Düzlemli Yönetişim", 25-26 Ekim 2007, (İzmir: Tepav Yayınları, No: 37, 2007).
- Kerman, Uysal. "Avrupa Birliği: Yerel ve Bölgesel Yönetimler", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 1, 2009, s. 273-286.
- Köse, Seyit; Fatih Konur. "Avrupa Birliği ve Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Bölgesel Farkların Azaltılmasındaki Rolü ve Etkililiği: Ülke Deneyimlerinin Karşılaştırılması", Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7, Sayı:1, 2011, s. 95-137.
- Maç, Nazlı. "Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye", Konya Ticaret Odası EtüdAraştırma Servisi, Sayı: 2006-117/76, 2006.
- Mengi, Ayşegül. "Avrupa Birliği'nde Bölgeler Karşısında Yerel Yönetimler", (Ankara: İmaj Yayıncılık, 1998).
- Oskay, Cansel Seymen; Yeşim Kubar. "Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınmanın Finansmanında Kalkınma Ajansları", Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, Konya, 2007.
- Özel, Mehmet. "Avrupa Birliği'nde Bölge, Bölgeselleşme, Bölge Yönetimleri Kavramları Üzerine", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 58, Sayı: 1, 2003, s. 98-117.
- Özer, M. Akif. "Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Sosyal Ekonomik İşlevleri", Kamu-İş, Cilt:12, Sayı: 2, 2012, s. 37-74.
- Özer, Yunus Emre. "Küresel Rekabet - Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye", Review of Social, Economic& Business Studies, Vol: 9, No: 10, s. 389-408.
- Özmen, Fatma. "AB Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Karşı- laşabilecekleri Temel Sorun Alanları", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 3, 2008, s. 327-340.
- Sevinç, İsmail. "Bölgesel Kalkınmanın Yeni Aktörleri Olarak Kalkınma Ajansları: Eleştiriler ve Beklentiler", GÜSBEED, Vol: 6, No: 13, 2015, s. 117-135.
- Şahin, Edis Yeşim. "Yeni Bölgeselleşme Yerel Yönetimler ve Kalkınma Ajansları", İktisat Dergisi, Sayı: 500, Kasım-Aralık 2008.
- Tutar, Filiz; Mehmet Demiral. "Yerel Ekonomilerin Yerel Aktörleri: Bölgesel Kalkınma Ajansları", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, 2007, s. 65-83.
- Young-Hyman, Trevor. "The Potential for Effective Regional Development Agencies in Turkey: A Comparative Analysis", Regional& Federal Studies, Vol: 18, No: 4, 2008, s. 375-402.
APA | ULTAN M, Saygin D (2016). Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. , 71 - 100. |
Chicago | ULTAN MEHLIKA OZLEM,Saygin Didem Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. (2016): 71 - 100. |
MLA | ULTAN MEHLIKA OZLEM,Saygin Didem Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. , 2016, ss.71 - 100. |
AMA | ULTAN M,Saygin D Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. . 2016; 71 - 100. |
Vancouver | ULTAN M,Saygin D Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. . 2016; 71 - 100. |
IEEE | ULTAN M,Saygin D "Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi." , ss.71 - 100, 2016. |
ISNAD | ULTAN, MEHLIKA OZLEM - Saygin, Didem. "Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi". (2016), 71-100. |
APA | ULTAN M, Saygin D (2016). Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 71 - 100. |
Chicago | ULTAN MEHLIKA OZLEM,Saygin Didem Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi 14, no.28 (2016): 71 - 100. |
MLA | ULTAN MEHLIKA OZLEM,Saygin Didem Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.14, no.28, 2016, ss.71 - 100. |
AMA | ULTAN M,Saygin D Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2016; 14(28): 71 - 100. |
Vancouver | ULTAN M,Saygin D Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2016; 14(28): 71 - 100. |
IEEE | ULTAN M,Saygin D "Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi." Yönetim Bilimleri Dergisi, 14, ss.71 - 100, 2016. |
ISNAD | ULTAN, MEHLIKA OZLEM - Saygin, Didem. "Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Bölgesel Kalkınmaya Etkisi". Yönetim Bilimleri Dergisi 14/28 (2016), 71-100. |