-

Çelikkaya, Tekin; FİLOĞLU, Simge

-

Tekin ÇELİKKAYA, (Ahi Evran Üniversitesi)

Simge FİLOĞLU (Ahi Evran Üniversitesi)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

20 0

Yıl: 2014 Cilt: 14 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1541 - 1556 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öz:

Bu araştırma, Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değer kavramını nasıl tanımladıklarını ve “Değerler Eğitimi” çerçevesinde yaptıkları faaliyetleri belirlemek, uygulama aşamasında karşılaştıkları sıkıntıları ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada verilerinin toplanması amacıyla, nitel araştırma desenlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırma; 2011-2012 öğretim yılında Kırşehir il merkezindeki 39 ilköğretim okulundan basit seçkisiz örnekleme ile belirlenen 12 ilköğretim okulunda bulunan 17 sosyal bilgiler öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Görüşme formu açık uçlu 7 sorudan oluşmaktadır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çö zümlenmesinde içerik analizi türlerinden tüme varımcı analiz kullanılmıştır. Elde edilen bulgular çerçevesinde sosyal bilgiler öğretmenleri değer kavramını hem sözlük anlamına hem de programdaki tanımına yakın olarak “kıymet, insan, toplumsal normlar, sosyal vatandaş, millî ve manevi unsurlar” biçiminde tanımlamışlardır. Alınan yanıtlar programda var olan değerlerin ifade edilmesinde öğretmenlerin programda var olan değerlerden tam olarak haberdar olmadıklarını ortaya koymaktadır. Öğretmenler programda var olan değerlerden en çok saygı, duyarlılık ve sorumluluk değerlerinin kazandırılmasını öncelikli olarak istemektedirler. Öğretmenler, değerler eğitiminde etkili faktörlerin başında aile ve öğretmenin geldiğini ifade ederken bu faktörleri sırasıyla büyüdüğü çevre, okul ve diğer faktörler izlemektedir. Öğretmenler değerler eğitiminde öğrencilere model olmaya çalışmaktadırlar. Eğitim sırasında karşılaşılan en büyük sıkıntı ailelerin değer eğitimi konusunda yetersiz olmasıdır

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sosyoloji Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
Akbaş, O. (2009). İlköğretim okullarında görevli branş öğretmenlerinin değer öğretimi yaparken kullandıkları etkinlikler: 2004 ve 2007 yıllarına ilişkin bir karşılaştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 403-414.
Akın, U. ve Özdemir, M. (2009). Öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Eğitim bilimleri fakültesi örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2),183- 198.
Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607- 622.
Altunay, E. ve Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(l), 5-28.
Aslan, R. (2007). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim birinci basamaktaki öğrencilerin temel bilgi, beceri ve değerleri kazanma düzeyleri (Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir). http:/lte22.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Balcı, F. A. ve Yanpar, T. Y. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81-90.
Başçiftçi, G. N., Akdoğan, T., Koç, Z. (2011, April).
Öğretmen adaylarının değer tercihleri ile epistomolojik inançlarının incelenmesi. Paper presented at the 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, Turkey.
Baydar, P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler programında belirlenen değerlerin kazanım düzeyleri ve bu süreçte yaşanılan sorunların değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Can, O. (2008). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Coşkun, Y. ve Yıldırım, A. (2009). Üniversite öğrencilerinin değer düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(6), 311- 328.
Deveci, H. ve Ay, S. T. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 167—181.
Deveci, H., Dal, S. (2008). Primary school teachers’ opinions on the efficacy of social studies program in the value gain. Humanity &Social Sciences ]ournal, 3(1), 1-11.
Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. ve Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
Doğanay, A. (2009). Değerler eğitimi. C. Öztürk (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 226-254). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Erdem, A. R. (2007). An important factor of culture of education faculties: values (A case study of the education faculty of PAU). Eurasian journal of Educational Research, 26, 95—108.
Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitim Bilim, 2(2), ı-ıs.
Glenn, C. L. (1998). What real education requires. ]ournal ofEducation, 180(3), 41-50.
Halstead, I. M., Taylor, ]. M. (2000). Learning and teaching about values: review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169-202. Retrieved from http://Www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/713657146
Halstead, M. (1996). Values and values education in schools. In I. M. Halstead, M. ]. Taylor (Eds.), Values in education and education in values (pp. 3-14). London: The Palmer Presy. Retrieved from http://books.google.corn.tr Kale, N. (2007). Nasıl bir değerler eğitimi? Değerler ve eğitimi. Uluslararası sempozyumu içinde (s. 313—322). Istanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
Kan, C. (2010). Sosyal bilgiler dersi ve değerler eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 187, 138-145
Katılmış, A. (2010). Sosyal bilgiler derslerindeki bazı değerlerin kazandırılmasına yönelik bir karakter eğitimi programının geliştirilmesi (Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Katılmış, A. ve Ekşi, H. (2011). Değerler eğitimi yaklaşımları. DİB Dergisi, 245, 11—15
Koca, A. İ. (2009). Üniversite öğrencilerinin değerleri ve bireysel özellikleri ile kariyer tercihleri arasındaki ilişki: Çukurova Üniversitesi’nde bir araştırma (Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana). http:/ltez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7.sinıj7ar öğretim programı ve kilavuzu (Taslak basım). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim Ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2008). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Gizem Yayıncılık. Milli Eğitim Bakanlığı. (2010a). İlköğretim 6.sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitabi. Ankara: Gizem Yayıncılık.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2010b). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı B.08.0.TTK.0.72.02.00 Sayı, İlk Ders Konulu Genelge.
Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası
Prencipe, A. (2001). Children’s reasoning about the teaching of values (Doctoral dissertation, University of Toronto). ProQuest Dissertations and Thesis, AAT. MQ58877.
Retrieved from https://tspace.library.utoronto.ca/ bitstream/1807/16604/1/M058877.pdf
Samancı, O. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal ilişkilerinde önem verdikleri değer ve beklentiler. İİİ. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi içinde (s. 287-291). Ankara: MEB Devlet Kitapları Basımevi.
Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun eğitim fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73-88.
Sezer, T. (2008). İlköğretim 6.sınıf sosyal bilgiler dersinde sorumluluk değerinin öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). http:/ltez2.yok.g0v.tr/ adresinden edinilmiştir.
Stephenson, ]., Ling, L., Burman, E., Cooper, M. (1998). Practical strategies in values education. In ]. Stephenson, L. Ling, E. Burman, M. Cooper (Eds.), Values education (pp. 150-175). London/New York: Routledge. Retrieved from http:/lbooksgoogle.com.tr
Şen, Ü. (2007). Milli eğitim Bakanlığı’nın 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). http:/ltez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Tay, B. (2009). Prospective teachers’ views concerning the values to teach in the course of social sciences. Social and Behavioral Sciences, 1, 1187-1191.
Tepecik, B. (2008). Sosyal bilgiler dersinde sorumluluk değerinin kazandırılmasına ilişkin öğretmen görüşleri (Yüksek lisans tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir). http:/ltez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Tillman, D. (2000). Living values activities for young adults. Living value: educational program. Health Communications, Inc. Retrieved from http://books. google.com.tr
Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259.
Türk Dil Kurumu. (2011). Değer. Büyük Türkçe Sözlük içinde. http://tdkterim.gov.tr/bts/ adresinden edinilmiştir.
Whitney, I. B. (1986). The status of values education in the middle and junior high schools of Tennessee (Doctoral dissertation, Tennessee State University). Retrieved from http://digitalscholarship.tnstate.edu/dissertations/ AAI88OZ627
Yapıcı, A. ve Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralamaları üzerine psikolojik bir araştırma: Çukurova üniversitesi ilahiyat fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 173-206.
Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük BilimiAraştırmaları, 19, 499—522.
Yel, S. ve Aladağ, S. (2009). Sosyal bilgilerde değer öğretimi. M. Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 117-148). Ankara: Pegem Akademi.

APA	Çelikkaya T, FİLOĞLU S (2014). -. , 1541 - 1556.
Chicago	Çelikkaya Tekin,FİLOĞLU Simge -. (2014): 1541 - 1556.
MLA	Çelikkaya Tekin,FİLOĞLU Simge -. , 2014, ss.1541 - 1556.
AMA	Çelikkaya T,FİLOĞLU S -. . 2014; 1541 - 1556.
Vancouver	Çelikkaya T,FİLOĞLU S -. . 2014; 1541 - 1556.
IEEE	Çelikkaya T,FİLOĞLU S "-." , ss.1541 - 1556, 2014.
ISNAD	Çelikkaya, Tekin - FİLOĞLU, Simge. "-". (2014), 1541-1556.

APA	Çelikkaya T, FİLOĞLU S (2014). -. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1541 - 1556.
Chicago	Çelikkaya Tekin,FİLOĞLU Simge -. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 14, no.4 (2014): 1541 - 1556.
MLA	Çelikkaya Tekin,FİLOĞLU Simge -. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.14, no.4, 2014, ss.1541 - 1556.
AMA	Çelikkaya T,FİLOĞLU S -. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2014; 14(4): 1541 - 1556.
Vancouver	Çelikkaya T,FİLOĞLU S -. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2014; 14(4): 1541 - 1556.
IEEE	Çelikkaya T,FİLOĞLU S "-." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14, ss.1541 - 1556, 2014.
ISNAD	Çelikkaya, Tekin - FİLOĞLU, Simge. "-". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 14/4 (2014), 1541-1556.