AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ
Yıl: 2017 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 294 - 323 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ
Öz: Sözlü tarih, tarihin veri toplama yöntemlerinden biridir. Bunun yanında sözlü tarih, uzun bir süredir bütün okul kademelerinde bir öğrenme ve öğretme yöntemi kullanılmaktadır. Bu çalışmalarda genellikle tecrübeli insanlarla yapılan görüşmelerden elde edilen sonuçlar, öğrenciler tarafından analiz edilmekte ve bu sonuçların raporları yazılmaktadır. Ancak ilkokulda yapılan çalışmalarda soy ağacı çıkarma ve kutu müze yapma gibi etkinliklere rastlanmaktadır. Bu çalışma kapsamında ilkokul öğrencilerine (4. sınıf) sözlü tarih yöntemi öğretilmiş ve kendi aile tarihlerini araştırmaları istenmiştir. Öğrenciler, kendi aile tarihlerini araştırmış, kendi soy ağaçlarını çıkarmış ve ailelerinin hikâyesini yazmaya çalışmışlardır. Eylem araştırması modeline göre yapılan bu çalışmanın amacı, sözlü tarih yöntemini kullanarak aile tarihlerini öğrenen, ailesinin soy ağacını çıkaran ve hikâyesini yazan öğrencilerin tecrübelerini ortaya koymaktır. Ayrıca amaçlı örnekleme tekniğine göre belirlenen çalışma grubu 30 öğrenciden oluşturulmuştur. Veri toplama araçları olarak açık uçlu anketler, öğrencilerin soy ağacı çizimleri, yazdığı hikâyeler ve araştırmacı öğretmenin yapılandırılmamış gözlemleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, öğrencilerin yöntemi kullanmaktan hoşlandıkları, ailesi ve yakın çevresini daha yakından tanıdığı, karşılaştırma yaptıkları ve değişim ve sürekliliği algıladıklarını göstermiştir. Ayrıca bazı sorunlara rağmen onlar kendi soyağaçlarını çıkarmış ve aile hikâyelerini yazmıştır
Anahtar Kelime: Konular:
USAGE of ORAL HISTORY in THE INQUIRY of FAMILY HISTORY: EXPERIENCES of PRIMARY SCHOOL STUDENTS
Öz: Oral history is one of the data collection methods of history. Besides, oral history is used as a learning and teaching method in all school levels. In those studies, generally, the results which obtained by interviewing with older people are analyzed and written by students. However, when the studies are conducted in primary school, there are activities such as drawing an ancestry tree and making a box museum. In the content of this study, primary school students (4th Grade) were taught oral history method and the students are asked to inquire their history of families. Then, students inquired their family histories, drew their family trees, and tried to write stories of their families. The aim of the study which is based on the action research model is to uncover the experiences of students, who learn family histories, draw the family trees of their family, and write their families’ stories using the oral history method. The working group of study, which is determined according to purposive sampling technique, is formed from 30 students. As data collection tools are used open-ended surveys, family trees drawings, and family stories which are written by students. This research results have shown that the students, who used oral history, liked the method, they got to know their own families and near environment closely, they make comparisons, and they perceived change and continuity. In spite of some problems, they have drawn their family trees and wrote family stories
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Albarelli, G., & Starecheski, A. (2013). The telling lives oral history curriculum guide. New York: The Columbia University Center for Oral History.
- Ardemendo, D. ve Kuszmar, K. (2009). Principles and best practices for oral history education (4-12). Washington DC: Oral History Association (OHA),1-3.
- Arslan, Y. (2012). Yerel ve sözlü tarihin ortaöğretim öğrencilerindeki yansımaları: Tunceli Merkez örneği. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Ayers, W., & Ayers, R. (2013). Every person is a philosopher/ every day is another story. Mayotte, C. (Ed.), The power of the story: The voice of witness teacher's guide to oral history, voice of witness. San Francisco.
- Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi. çev. Bilmez Bülent Can, Alper Yalçınkaya; yay. haz. Ayşe Özil, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 2001: İstanbul.
- Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4th edition). Boston: Pearson.
- Davey, F., Welde, K. D., & Foote, N. (2016). Oral history as inspiring pedagogy for undergraduate education. Oral History Education, Political Engagement, and Youth, Our Schools/Our Selves C. 25, S. 2, Kış, Ottawa, Canada.
- Dere, İ. (2017). Sosyal bilgiler derslerinde bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak sözlü tarih (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
- Dere, İ. ve Alkaya, S. (2017, Mayıs). Geçmişten Günümüze Salgın ve Bulaşıcı Hastalıklar, İlaçlar ve Hastalıklarla Mücadele Yöntemleri: 6. Sınıf Öğrencilerinin Sözlü Tarih Çalışmaları. 6. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri, 4-6 Mayıs, Eskişehir.
- Diekema, M. (1989). Oral history and the young child (Unpublished master thesis). Calvin College: Michigan, USA.
- Doğan, Y. (2015). Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretiminde Sözlü Tarih. Ed.
- Şimşek, A. ve Kaymakçı, S. Okul dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 113-142). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Engin, K. (2005). İlköğretim öğrencilerinin tarihsel düşünce becerilerinin sözlü tarih çalışmalarıyla geliştirilmesi. İstanbul: MarmaraÜniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Gonzalez-Peterson, A. A. (1994). An oral history project with high school students: Implications for curriculum change (Unpublished master thesis). University of New Mexico, USA.
- Hickey, M. G. (2006). Family stories and memorabilia: Oral history projects in elementary schools. Lanman, B. A., & Wendling, L. M. (Ed.), Preparing the next generation of oral historians: An anthology of oral history education. Lanham, MD: Rowman and Littlefield.
- İncegül, S. (2010). Sosyal bilgiler dersinde örnek bir sözlü tarih uygulaması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Jenks, C. E. (2010). Using oral history in the elementary school classroom. Social Studies and the Young Learner, 23, 1, 31-32.
- Kabapınar, Y. ve İncegül, S. (2016). Değişim ve süreklilik bağlamında oyun ve oyuncağa bakmak: bir sözlü tarih çalışması. Turkish History Education Journal, 5(1), 74-96.
- Kabapınar, Y. ve Uğur-Öztaşçı, A. (2016). Yerel Tarih Öğretim Yöntemini Sosyal Bilgiler Dersinde Uygulamaya Koymak. 4. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu 4th International Symposioum on History Education, 1-3 Eylül, Muğla.
- Kachaturoff, G., & Greenebaum, F. (1981). Oral history in the social studies classroom. The Social Studies, 72(1), 18-22.
- Kaya, M. (2013). Sosyal bilgiler dersinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih: amaç, içerik, uygulama (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Kaylor, W. K. (1977). The effect of an oral history technique on the attitudes of fifth grade students concerning the 1930's (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). California State College, USA.
- Köksal, H. (2012). Yenilikçi tarih öğretimi etkinlik örnekleri. Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı.
- Kumru, G. (2009). Tarih öğretimi açısından sözlü tarih yazımı: Karaca Ahmet Dergâhı örneği. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Küpüç, E. (2014). Sözlü tarih kavramı ve sözlü tarihin tarih öğretimindeki rolü. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- McLellan, M. L. (2014). Beyond the transcript: oral history as pedagogy. In Boyd, D., & Larson, M. (Ed.), Oral History and Digital Humanities: Voice, Access, and Engagement. USA: Springer.
- Mehaffy, G., Sitton, T., & Davis Jr, O. L. (1984). Oral History in the classroom. In Dunaway, D. K., & Willa, K. B. (Ed.) Oral history: an interdisciplinary anthology. Nashville: The American Association for State and Local History.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi (İkinci Baskıdan Çeviri). S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çeviri Editörleri). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Millî Eğitim Bakanlığı, (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (4-5. sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. . Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
- Millî Eğitim Bakanlığı, (2006). Sosyal bilgiler 6-7. sınıflar öğretim programı. Ankara: TTKB Yayınları.
- Millî Eğitim Bakanlığı, (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: TTKB Yayınları.
- Neuenschwander, J.A. (1976). Oral history as a teaching aproach. Washington: National Education Asociation.
- Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri, nitel ve nicel yaklaşımlar (cilt I, çev. S. Özge). İstanbul: Yayın Odası Yayınları.
- Oteghen, S. L. V. (1996). Using Oral History as a Motivating Tool in Teaching. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 67:6,45-48.
- Özer, E. (2012). Sosyal bilgiler dersinde yerel ve sözlü tarih etkinliklerinin programlanması. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörleri: M. Bütün ve S.B. Demir.). Ankara: Pegem Akademi.
- Portelli, A. (1990). The death of Luigi Trastulli, and other stories: Form and meaning in oral history. Albany, N.Y: State University of New York Press.
- Putman, E., & Rommel-Esham, K. (2004). Using Oral History to Study Change: An Integrated Approach. Social Studies, 95, 5, 201-205.
- Ritchie, D. A. (2015). Doing Oral History (3th Edition). New York: Oxford University Press.
- Shumway, G. L., & Hartley, W. G. (1973). An oral history primer. Salt Lake City: Oral History Primer.
- Rubin, A. (2008). Practitioner’s Guide to Using Research for Evidence-Based Practice. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons.
- Sarı, İ. (2002). Sosyal bilgiler dersi tarih ünitelerinde bir yöntem olarak sözlü tarih. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Sarı, İ. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih etkinliklerinin öğrenci başarı,beceri ve tutumlarına etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Singh, K. (2007). Quantitative social research method. SAGE Publications.
- Skewarkian Junior Historian Club. (1980). Weird tales of Martin County. N.C.: The Skewarkians.
- Sund, S. R. (1983). A guide for enhancing fourth grade social studies and language arts through communication of oral history (Unpublished master thesis). Westminster College, Pennsylvania, USA.
- Thompson, P. (1999). Geçmişin sesi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Yang, S. C., Chen, N. S., & Chen, A. S. (2002). A student‐generated web‐based oral history project. Journal of Computer Assisted Learning, 18(3), 272-281.
- Yaka, A. (2011). Sosyal Değişme (Türk Modernleşmesi). İstanbul: Gündoğan Yayınları.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Yin, R. K. (2011). Qualitative research from start to finish. New York, London: The Guilford Press.
- Yow, V. R. (2005). Recording oral history: A guide for the humanities and social sciences. Walnut Creek, CA: AltaMira Press.
- Valk, A., Atticks, A., Binning, R., Manekin, E., Schiff, A., Shibata, R., & Townes, M. (2011). Engaging communities and classrooms: Lessons from the Fox Point oral history project. Oral History Review, 38(1),136-157.
- Walbert, K. (2004). How to do it: Oral history projects. Social Studies and the Young Learner. 16(4), E1-E8.
| APA | Dere İ, KIZILAY N (2017). AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. , 294 - 323. |
| Chicago | Dere İlker,KIZILAY Nurgül AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. (2017): 294 - 323. |
| MLA | Dere İlker,KIZILAY Nurgül AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. , 2017, ss.294 - 323. |
| AMA | Dere İ,KIZILAY N AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. . 2017; 294 - 323. |
| Vancouver | Dere İ,KIZILAY N AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. . 2017; 294 - 323. |
| IEEE | Dere İ,KIZILAY N "AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ." , ss.294 - 323, 2017. |
| ISNAD | Dere, İlker - KIZILAY, Nurgül. "AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ". (2017), 294-323. |
| APA | Dere İ, KIZILAY N (2017). AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. Turkish History Education Journal, 6(2), 294 - 323. |
| Chicago | Dere İlker,KIZILAY Nurgül AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. Turkish History Education Journal 6, no.2 (2017): 294 - 323. |
| MLA | Dere İlker,KIZILAY Nurgül AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. Turkish History Education Journal, vol.6, no.2, 2017, ss.294 - 323. |
| AMA | Dere İ,KIZILAY N AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. Turkish History Education Journal. 2017; 6(2): 294 - 323. |
| Vancouver | Dere İ,KIZILAY N AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ. Turkish History Education Journal. 2017; 6(2): 294 - 323. |
| IEEE | Dere İ,KIZILAY N "AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ." Turkish History Education Journal, 6, ss.294 - 323, 2017. |
| ISNAD | Dere, İlker - KIZILAY, Nurgül. "AİLE TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINDA SÖZLÜ TARİHİN KULLANIMI: İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TECRÜBELERİ". Turkish History Education Journal 6/2 (2017), 294-323. |
