Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü

GÜLER, Nuran; Karagozoglu, Serife; ÖZDEN, Dilek; BÜLBÜLOĞLU, SEMRA

Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü

Dilek ÖZDEN, (Doç. Dr., Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İzmir)

Şerife KARAGÖZOĞLU, (Prof. Dr., Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Sivas)

Nuran GÜLER, (Doç. Dr., Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Sivas.)

Semra BÜLBÜLOĞLU (Adıyaman Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi Yenidoğan YB, Adıyaman.)

Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi

15 0

Yıl: 2016 Cilt: 9 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 134 - 141 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü

Öz:

Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesi ile enteral tüple beslenme, hastanın kendi ev ortamında ailesi ile birlikte yaşamınısürdürebilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Bu hastaların bakım sorumluluğu da hasta yakınlarına düşmektedir. Amaç: Bu çalışmaevde enteral tüple beslenen hastaların beslenmeye ilişkin yaşadığı sorunların ve yakınlarının bakım yüklerinin belirlenmesi amacıylayapılmıştır. Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmanın örneklemini hastanede enteral tüp yerleştirilen ve evde beslenmesinibu yolla sürdürmeye devam eden, ilk bir ayını tamamlamış olan 49 yetişkin hasta yakını oluşturmuştur. Veriler, Hasta ve Bakım Verici BilgiFormu, Evde Enteral Tüple Besleme'ye (EETB) yönelik yaşanılan sorunlar formu ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği (ZBYÖ) iletoplanmıştır. Veriler Mann- Whitney U testi ve Kruskall Wallis önemlilik testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda hastayakınlarının bakım yükünün orta düzeyde (35.18±12.45) olduğu, günlük yaşam aktivitelerinin sürdürülmesinde başkasına bağımlı hastalarınyakınlarının bakım yükünün daha fazla olduğu bulunmuştur. Çalışmamızda gastrostomi bölgesinde enfeksiyon komplikasyonu ile karşılaşanhasta yakınlarının bakım yükünün istatistiksel olarak önemli düzeyde arttığı belirlenmiştir (p<.05). Hastalarda EETB'ye ilişkin en fazla kilokaybı (%59.2), konstipasyon(%53.1), bulantı-kusma (%49.0) ve diyarenin (%14.3) geliştiği, bu komplikasyonlara yönelik hasta yakınlarınınhissettiği bakım yükünün istatistiksel olarak önemli olmasa da daha yüksek olduğu saptanmıştır (p>.05). Sonuç: Hasta yakınlarının EETBilişkin minör sorunlarla karşılaştıkları, bununla birlikte hastasında sorun gelişen hasta yakınlarının bakım yükünün daha yüksek olduğusöylenebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Yoğun Bakım, Tıp Hemşirelik

Nutrition Problems Faced by Patients Fed with the Enteral Tube at Home and The Burden of Care on Their Relatives

Öz:

Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesi ile enteral tüple beslenme, hastanın kendi ev ortamında ailesi ile birlikte yaşamınısürdürebilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Bu hastaların bakım sorumluluğu da hasta yakınlarına düşmektedir. Amaç: Bu çalışmaevde enteral tüple beslenen hastaların beslenmeye ilişkin yaşadığı sorunların ve yakınlarının bakım yüklerinin belirlenmesi amacıylayapılmıştır. Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmanın örneklemini hastanede enteral tüp yerleştirilen ve evde beslenmesinibu yolla sürdürmeye devam eden, ilk bir ayını tamamlamış olan 49 yetişkin hasta yakını oluşturmuştur. Veriler, Hasta ve Bakım Verici BilgiFormu, Evde Enteral Tüple Besleme’ye (EETB) yönelik yaşanılan sorunlar formu ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği (ZBYÖ) iletoplanmıştır. Veriler Mann- Whitney U testi ve Kruskall Wallis önemlilik testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda hastayakınlarının bakım yükünün orta düzeyde (35.18±12.45) olduğu, günlük yaşam aktivitelerinin sürdürülmesinde başkasına bağımlı hastalarınyakınlarının bakım yükünün daha fazla olduğu bulunmuştur. Çalışmamızda gastrostomi bölgesinde enfeksiyon komplikasyonu ile karşılaşanhasta yakınlarının bakım yükünün istatistiksel olarak önemli düzeyde arttığı belirlenmiştir (p<.05). Hastalarda EETB’ye ilişkin en fazla kilokaybı (%59.2), konstipasyon(%53.1), bulantı-kusma (%49.0) ve diyarenin (%14.3) geliştiği, bu komplikasyonlara yönelik hasta yakınlarınınhissettiği bakım yükünün istatistiksel olarak önemli olmasa da daha yüksek olduğu saptanmıştır (p>.05). Sonuç: Hasta yakınlarının EETBilişkin minör sorunlarla karşılaştıkları, bununla birlikte hastasında sorun gelişen hasta yakınlarının bakım yükünün daha yüksek olduğusöylenebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Yoğun Bakım, Tıp Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Bjuresãter, K., Larsson, M., Nordstrõm, G., & Athlin, E. (2008). Cooperation in the care for patients with home enteral tube feeding throughout the care trajectory: Nurses’ perspectives. Journal of Clinical Nursing, 17, 3021-3029.
Bozciğeroğlu, R.D., Karadağ, A. (2012). Determination of problems of the patients depending on enteral tube feeding at home and their interventions for those problems. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 14 (3), 15-26.
Brotherton, A., Abbott, J., & Aggett, P. (2006). The impact of percutaneous endoscopic gastrostomy feeding upon daily life in adults. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 19 (5), 355-367.
Brotherton, A. M., & Judd, P. A. (2007). Quality of life in adult enteral tube feeding patients. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 20 (6), 513-522.
Calderon, C., Gómez-López, L., Martínez-Costa, C., Borraz, S., Moreno-Villares, J. M., & Pedrón-Giner, C. (2011). Feeling of burden, psychological distress, and anxiety among primary caregivers of children with home enteral nutrition. Journal of Pediatric Psychology, 36 (2), 188-195.
Crosby, J., & Duerksen, D. R. (2007). A prospective study of tube-and feeding-related complications in patients receiving long-term home enteral nutrition. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 31 (4), 274-277.
Crosby, J., & Duerksen, D. (2005). A retrospective survey of tube-related complications in patients receiving long-term home enteral nutrition. Digestive Diseases and Sciences, 50 (9), 1712-1717.
De Luis, D. A., Aller, R., Izaola, O., Terroba, M. C., Cabezas, G., & Cuellar, L. A. (2006). Experience of 6 years with home enteral nutrition in an area of Spain. European Journal of Clinical Nutrition, 60 (4), 553-557.
Enoki, H., Hirakawa, Y., Masuda, Y., Iwata, M., Hasegawa, J., Izawa, et al. (2007). Association between feeding via percutaneous endoscopic gastrostomy and low level of caregiver burden. Journal of the American Geriatrics Society, 55 (9), 1484-1486.
Enrione, E. B., Thomlison, B. & Rubin, A. (2005). Medical and psychosocial experiences of family caregivers with children fed enterally at home. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 29 (6), 413-419.
Evans, S., Holden, C., & MacDonald, A. (2006). Home enteral feeding audit 1 year post ‐initiation. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 19 (1), 27-29.
Evans, S., MacDonald, A., & Holden, C. (2004). Home enteral feeding audit. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 17 (6), 537-542.
Fulbrook, P., Bongers, A., & Albarran, J. W. (2007). A European survey of enteral nutrition practices and procedures in adult intensive care units. Journal of Clinical Nursing, 16 (11), 2132-2141.
Howard, P., & Bowen, N. (2001). The challenges of innovation in the organization of home enteral tube feeding. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 14 (1), 3-11.
Hunt, F. (2007). Changing from oral to enteral feeding: impact on families of children with disabilities. Paediatric Care, 19 (7), 30-32.
Kelebek, G.N., Kırdak, T., Keskin, M., Kerimoğlu, D., Kutlay, O. (2008). Evde enteral beslenme uygulanan olgulardaki deneyimlerimiz. Türk Anestezi ve Reanimasyon Dergisi, 36 (2), 98-104.
Küçükgüçlü, Ö., Esen, A., Yener, G. (2009). Bakım verenlerin yükü envanterinin Türk toplumu için geçerlilik ve güvenilirliğinin incelenmesi. Journal of Neurological Sciences [Turkish], 26 (1), 60-73.
Liley, A. J., & Manthorpe, J. (2003). The impact of home enteral tube feeding in everyday life: a qualitative study. Health & Social Care in the Community, 11 (5), 415-422.
McCullagh, E., Brigstocke, G., Donaldson, N., & Kalra, L. (2005). Determinants of caregiving burden and quality of life in caregivers of stroke patients. Stroke, 36 (10), 2181-2186.
McNamara, E. P., Flood, P., & Kennedy, N. P. (2001). Home tube feeding: an integrated multidisciplinary approach. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 14 (1), 13-19.
Murphy, N. A., Christian, B., Caplin, D. A., & Young, P. C. (2007). The health of caregivers for children with disabilities: caregiver perspectives. Child: Care, Health and Development, 33 (2), 180-187.
Ojo, O. (2010). Managing patients on enteral feeding tubes in the community. British Journal of Community Nursing, 15 (11), 6-13.
Özdemir, F. K., Şahin, A. Z., Küçük, D. (2009). Kanserli çocuğu olan annelerin bakım verme yüklerinin belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 26, 153-158.
Özer, N., Yurttaş, A., Hacıalioğlu, N. (2006). Bakım yükü ölçeğinin Türkçe versiyonunun klinik alanda güvenilirlik ve geçerlilik Çalışması. Ulusal Cerrahi Kongresi (Kongre Kitabı). Antalya. 24-28 Mayıs, 132-133.
Pancorbo‐Hidalgo, P. L., García‐Fernandez, F. P., & Ramírez‐ Pérez, C. (2001). Complications associated with enteral nutrition by nasogastric tube in an internal medicine unit. Journal of Clinical Nursing, 10 (4), 482-490.
Pedersen, S. D., Parsons, H. G., & Dewey, D. (2004). Stress levels experienced by the parents of enterally fed children. Child: Care, Health and Development, 30 (5), 507-513.
Rabie, A. S. (2010). Percutaneous endoscopic gastrostomy (PEG) in cancer patients; technique, indications and complications. The Gulf Journal of Oncology, (7), 37-41.
Schneider, S. M., Pouget, I., Staccini, P., Rampal, P., & Hebuterne, X. (2000). Quality of life in long-term home enteral nutrition patients. Clinical Nutrition, 19 (1), 23-28.
Schulz, R., & Beach, S. R. (1999). Caregiving as a risk factor for mortality: The care giver health effects study. The Journal of the American Medical Association, 282 (23), 2215-2219.
Silver, H. J., Wellman, N. S., Galindo-Ciocon, D., & Johnson, P. (2004). Family caregivers of older adults on home enteral nutrition have multiple unmet task-related training needs and low overall preparedness for caregiving. Journal of the American Dietetic Association, 104 (1), 43-50.
Uysal, N., Eşer, İ., Khorsid, L. (2011). Hemşirelerin enteral beslenme işlemine yönelik uygulama ve kayıtlarının incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi14 (2), 1-9.
Yüksel, G., Varlıbaş, F., Karlıkaya, G., Şıpka, Y., & Tireli, H. (2007). Parkinson hastalığında bakıcı yükü. Parkinson Hastalığı ve Hareket Bozuklukları Dergisi, 10 (1-2), 26-34.
Winter, J.E., Streeton, C.L., Kenwood, A. (1999). Home enteral nutrition practices in Victoria. Australian Journal of Nutrition and Dietetics, 56 (1), 10-14.
Wang KWK., Barnard A.(2004) Tecnology-dependent children and their families: a review. Journal of Advanced Nursing, 45 (1), 36-46.
Zarit, S. H., & Zarit, J. M. (1990). The memory and behavior problems checklist and the burden interview. Gerontology Center, The Pennsylvania State University, (pp.260-264).

APA	ÖZDEN D, Karagozoglu S, GÜLER N, BÜLBÜLOĞLU S (2016). Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. , 134 - 141.
Chicago	ÖZDEN Dilek,Karagozoglu Serife,GÜLER Nuran,BÜLBÜLOĞLU SEMRA Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. (2016): 134 - 141.
MLA	ÖZDEN Dilek,Karagozoglu Serife,GÜLER Nuran,BÜLBÜLOĞLU SEMRA Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. , 2016, ss.134 - 141.
AMA	ÖZDEN D,Karagozoglu S,GÜLER N,BÜLBÜLOĞLU S Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. . 2016; 134 - 141.
Vancouver	ÖZDEN D,Karagozoglu S,GÜLER N,BÜLBÜLOĞLU S Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. . 2016; 134 - 141.
IEEE	ÖZDEN D,Karagozoglu S,GÜLER N,BÜLBÜLOĞLU S "Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü." , ss.134 - 141, 2016.
ISNAD	ÖZDEN, Dilek vd. "Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü". (2016), 134-141.

APA	ÖZDEN D, Karagozoglu S, GÜLER N, BÜLBÜLOĞLU S (2016). Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(4), 134 - 141.
Chicago	ÖZDEN Dilek,Karagozoglu Serife,GÜLER Nuran,BÜLBÜLOĞLU SEMRA Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 9, no.4 (2016): 134 - 141.
MLA	ÖZDEN Dilek,Karagozoglu Serife,GÜLER Nuran,BÜLBÜLOĞLU SEMRA Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.9, no.4, 2016, ss.134 - 141.
AMA	ÖZDEN D,Karagozoglu S,GÜLER N,BÜLBÜLOĞLU S Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2016; 9(4): 134 - 141.
Vancouver	ÖZDEN D,Karagozoglu S,GÜLER N,BÜLBÜLOĞLU S Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2016; 9(4): 134 - 141.
IEEE	ÖZDEN D,Karagozoglu S,GÜLER N,BÜLBÜLOĞLU S "Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9, ss.134 - 141, 2016.
ISNAD	ÖZDEN, Dilek vd. "Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 9/4 (2016), 134-141.