SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ERGÜVEN, Sevgi; ASLAN, Serkan; KARAKUŞ, MEMET

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Memet KARAKUŞ, (Yrd. Doç. Dr., Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, El-mek:)

Serkan ASLAN, (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Programları ve Öğretim ABD Doktora Öğrencileri, El-mek:)

Sevgi ERGÜVEN (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Programları ve Öğretim ABD Doktora Öğrencileri, El-mek:)

Turkish Studies (Elektronik)

31 2

Yıl: 2014 Cilt: 9 Sayı: 8 Sayfa Aralığı: 209 - 234 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:

Doğrudan yaşama yönelik ünite ve temalardan oluşan sosyal bilgiler dersi, içerisinde tarih, coğrafya ve yurttaşlık gibi birçok disiplini barındırmaktadır. Bütünleştirilmiş bir ders olan Sosyal bilgilerin öğretiminin amacına hizmet edebilmesi için öğretim programlarının işlevsel ve yaşama dönük olarak tasarlanması gerekmektedir. Bunun yanında uygulamadaki programın işleyişinin düzenli olarak değerlendirilip, yeniden düzenlenmesi de programın etkililiğini arttırmada önemli bir role sahiptir. Bu çalışma, sınıf öğretmenlerinin ilkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programına yönelik görüşlerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Elazığ, Kahramanmaraş ve Hatay illerinde görev yapan 21 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri açık-uçlu sorulardan oluşan anket formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmenler; ilkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programının öğrencilerin günlük hayatta kullanacakları pratik bilgiler kazandırdığını, bazı ünitelere ait kazanımların öğrenci seviyelerinin üstünde olduğunu, ünitelerin içeriğinin öğrenci seviyesine uygun olduğunu ancak öğrenci ders kitabındaki metinlerin öğrenci seviyesine uygun olmadığını, öğrenme-öğretme sürecinde kullanılan araç- gereçlerin yetersiz olduğunu, geleneksel ölçme-değerlendirme araçlarını (yazılı, sözlü, çoktan seçmeli test gibi) kullandıklarını, dersle ilgili araç- gereçlerin temin edilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Araştırma sonunda, bulgulara paralel olarak; ilkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programının kazanımlarının gözden geçirilip öğrenci gelişim özellikleri, çevre koşulları ve okulların imkânları göz önüne alınarak yeniden düzenlenmesi ve sosyal bilgiler ders kitabı ile öğrenci çalışma kitaplarının öğrenci seviyelerine uygun bir şekilde hazırlanmasına yönelik öneriler getirilmiştir

Anahtar Kelime:

ANALYZING THE VIEWS OF PRIMARY TEACHERS RELATED TO 4TH GRADE SOCIAL STUDIES CURRICULUM

Öz:

Consisting of units and themes directly in relation with the real life the social studies course, contains several disiplines such as history, geography and citizenship. In order to serve the educational aim as an integrated course social studies’ curriculum should be designed as functional and life based. Besides, assessing the applied curriculum’s function regularly and reorganizing it have also a crucial role in increasing the curriculum’s effectiveness. This study is conducted with the aim of analysing the views of primary school teachers related to 4th grade social studies curriculum. Within the research, the phenomenology design which is one of the qualitative research designs is used. The participants of the study are 21 primary school teachers working in Elazığ, Kahramanmaraş and Hatay. The data is collected using the survey form consisting of some open-ended questions. Descriptive analysis is used to analyze the data. According to the findings, teachers stated that the social studies curriculum provides practical information to be used through the real life, the attainments of some units are above the students’ level, while the content of the units is suitable up to the level of the students, the texts in the course books are not, the equipments used within the learning-teaching process are not efficient, they use the traditional measurement and evaluation tools (written exam, oral exam, multiple choice test, etc...), it is necessary to provide the materials needed for the course. At the end of the research, in parallel with the findings; some suggestions concerning primary school 4th grade social studies curriculum’s attainments being analyzed and rearranged taking the developmental features of students, environmental conditions and the opportunities of school into consideration and social studies coursebook and workbook’s being prepared to be appropriate for students’ level were mentioned

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ADANALI, K. ve DOĞANAY, A. (2010). Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretiminin Alternatif Ölçme-Değerlendirme Etkinlikleri Açısından Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 271-292.
AKHAN, N.E. ve DEMİRERZEN, S. (2013). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Gördükleri Meslek Seçimi Konularındaki Değerleri Kazanma Düzeyleri. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 8/3, Winter 2013, www.turkishstudies.net, DOI Number: 10.7827/TurkishStudies.4564, p.1-15.
ANIL, D. ve ACAR, M. (2008). Sınıf Öğretmenlerinin Ölçme-Değerlendirme Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 44-61.
AYKAÇ, N. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Eğitim-Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (22), 46-73.
BAHAR, H.H., ÖZKAYA, F. ve BİROL, N. (2011). 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Hakkında Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Erzincan Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 1-23.
CRESWELL, J. W. and MILLER, D.N. (2000). Determining Validity in Qualitative Inquiry. Theory Into Practice. 39 (3), 124- 130.
CRESWELL, J. W. (2007). Qualitative Inquiry & Research Design: Choosing Among Five Traditions. California: SAGE.
ÇELİKKAYA, T. (2011). Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Becerilerin Kazandırılma Düzeyi:Öğretmen Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (3), 969-990.
DURAN, A. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Kullandıkları Alternatif Ölçme-Değerlendirme Tekniklerine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
DURMUŞ, S. (2007). Oluşturmacılık: Teori Perspektifler Ve Uygulama. Ankara: Nobel Yayıncılık.
ERGANİ, K. (2010). İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Yöntem ve Teknikleri ile Materyal Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
FETTAHOĞLU, B. (2011). 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
FITZPATRICK, J. L., SANDERS, J. R., and WORTHEN, B. R. (2004). Program Evaluation: Alternative Approaches And Practical Guidelines. Boston: Pearson Education INC
GEDİK, H. (2010). Güncel Olayların İlköğretim Sosyal Bilgiler Derslerinde Kullanımı ve Öğrenci Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 97-118.
GIBSON, S. ve McKAY, R. (2001). What Constructivist Theory And Brain Research May Offer Social Studies. Canada’s National Social Studies Journal. 35 (4). http://www.quasar. ualberta.ca/css/Css_35_4/index35_4.htm adresinden 20/04/2014 tarihinde ulaşılmıştır.
GÖRGEN, İ., KARAÇELİK, S., KAPUCU, N. ve KAYA, İ. (2008). Yeni İlköğretim 1-5 Programlarının Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 115-146.
GRANT, S. G. (1997). A Policy At Odds With Itself: The Tension Between Constructivist And Traditional Views In The New York State Social Studies Framework. Journal of Curriculum and Supervision, 13 (1), 92-113.
GUBA, E.G. and LİNCOLN, Y.S. (1985). Naturalistic Inquiry. California: SAGE.
GUTEK, L. G. (2001). Eğitime Felsefi ve İdeolojik Yaklaşımlar. Ankara: ÜtopyaYayınevi.
GÜVEN, S. (2008). Sınıf Öğretmenlerinin Yeni İlköğretim Ders Programlarının Uygulanmasına İlişkin Görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 177, 224-236.
HASIRCI, Ö. (2005). İlköğretim 3. Sınıf Hayat Bilgisi Dersinde Görsel Öğrenme Stiline Göre Düzenlenen Öğretimin Öğrencilerin Akademik Başarı ve Kalıcılığına Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
JOHNSON, B. & CHRISTENSEN, L. (2004). Educational Research: Quantitative, Qualitative and Mixed Approaches. Boston: Pearson Education Inc.
KABAPINAR, Y. ve ATAMAN, M. (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler (4-5. Sınıf) Programlarındaki Ölçme-Değerlendirme Yöntemlerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. İlköğretim-Online, 9 (2), 776-791. http://ilkogretim-online.org.tr/vol9say2/v9s2m27.pdf adresinden 20/04/2014 tarihinde ulaşılmıştır.
KATILMIŞ, A., EKŞİ, H. ve ÖZTÜRK, C. (2010). Sosyal Bilgiler Dersi Kazanımlarıyla Bütünleştirilmiş Bilimsellik Odaklı Karakter Eğitimi Programının Etkililiği. Journal of Social Studies Education Research, 1 (1), 50-87.
KESTEN, A. ve ÖZDEMİR, N. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretim Programın Ölçme-Değerlendirme Boyutunun Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi: Samsun İli Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2), 233-226.
MEB. (2005). Sosyal Bilgiler 4 ve 5. Sınıf Programı. Ankara: Devlet Kitaplar Genel Müdürlüğü.
MERRIAM, S. (1998). Qualitative Researchand Case Study Applications in Education. San Francisco: Jossey-Bass.
MILLS, G. E. (2003). Action Research A Guide For The Teacher Researcher. Boston: Pearson Education.
OCAK, G. ve YURTSEVEN, R. (2009). Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Göre Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (22), 94-109.
ÖZDEN,Y. (2011). Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
ÖZTEKİN, A. ve ER, K.O. (2014). Ortaöğretim 10. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8 (1), 128-152.
ÖZTÜRK, C. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
PATTON, M. Q. (1997). How to Use Qualitative Methods in Evaluation. California: SAGE.
PATTON, M. Q. (2002). Qualitative Research Evulation Methods. California: SAGE.
POYRAZ, C., ÇAĞIRGAN, D. ve SOYTÜRK, İ. (2012). Öğrenme Stillerinin İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Başarısı Üzerine Etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-11.
RICHARDSON, V. (2003). Constructivist Pedagogy. Teachers College Record. 105 (9), 1623- 1640.
SAĞLAM, H. İ. ve MALBELEĞİ, F.(2012). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler İçeriğine İlişkin Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. International Online Journal of Education Sciences, 4 (3), 738-751.
SILVERMAN, D. (2005). Doing Qualitative Research: A Practical Handbook. London: Sage Publication.
ŞAHİNER, S. ve ARSLAN, A. (2011). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Hazırladıkları Performans Görevleri Hakkındaki Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 19-46.
ŞİMŞEK, N. (2011). Sosyal Bilgiler Dersinde Alternatif Ölçme Değerlendirme Araçlarının Kullanılması: Nitel Bir Çalışma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (1), 149- 168.
TARMAN, B., ERGÜR, Ş. ve ERYILDIZ, F. (2012). Yenilenen Sosyal Bilgiler Programına Dair Bir Değerlendirme. Gaziantep Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 103-135.
TETİK, A. ve ARSLAN, A. (2013). İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Kazanımlarının Ulaşılma Düzeyinin Belirlenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (2), 280-294.
TYLER, R. W. (1949). Basic Principles of Curriculum And Instruction. The University of Chiago Press.
VARIŞ, F. (1996). Eğitimde Program Geliştirme: Teori ve Teknikler. Ankara: Alkım Yayınları.
YAPICI, M. ve DEMİRDELEN, C. (2007). İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri. İlköğretim Online, 6 (2), 204-212. http://ilkogretimonline.org.tr adresinden 20/04/2014 tarihinde ulaşılmıştır.
YAZICILAR, Ö. ve GÜVEN, B. (2009). Öğrenme Stili Özelliklerinin Dikkate Alındığı Öğretim Etkinliklerini Uygulamanın Akademik Başarı, Tutumlar Ve Hatırda Tutma Düzeyi Üzerindeki Etkisi. İlköğretim-Online Dergisi, 8 (1), 9-23. http://ilkogretimonline.org.tr/vol8say1/v8s1m2.pdf adresinden 20/04/2014 tarihinde ulaşılmıştır.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
YILMAZ, M. (2011). 2005 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Birleştirilmiş Sınıflarda Uygulanabilirliğinin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi (Nitel Bir Araştırma). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.

APA	KARAKUŞ M, ASLAN S, ERGÜVEN S (2014). SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 209 - 234.
Chicago	KARAKUŞ MEMET,ASLAN Serkan,ERGÜVEN Sevgi SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2014): 209 - 234.
MLA	KARAKUŞ MEMET,ASLAN Serkan,ERGÜVEN Sevgi SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2014, ss.209 - 234.
AMA	KARAKUŞ M,ASLAN S,ERGÜVEN S SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2014; 209 - 234.
Vancouver	KARAKUŞ M,ASLAN S,ERGÜVEN S SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2014; 209 - 234.
IEEE	KARAKUŞ M,ASLAN S,ERGÜVEN S "SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.209 - 234, 2014.
ISNAD	KARAKUŞ, MEMET vd. "SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2014), 209-234.

APA	KARAKUŞ M, ASLAN S, ERGÜVEN S (2014). SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Turkish Studies (Elektronik), 9(8), 209 - 234.
Chicago	KARAKUŞ MEMET,ASLAN Serkan,ERGÜVEN Sevgi SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Turkish Studies (Elektronik) 9, no.8 (2014): 209 - 234.
MLA	KARAKUŞ MEMET,ASLAN Serkan,ERGÜVEN Sevgi SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.9, no.8, 2014, ss.209 - 234.
AMA	KARAKUŞ M,ASLAN S,ERGÜVEN S SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Turkish Studies (Elektronik). 2014; 9(8): 209 - 234.
Vancouver	KARAKUŞ M,ASLAN S,ERGÜVEN S SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Turkish Studies (Elektronik). 2014; 9(8): 209 - 234.
IEEE	KARAKUŞ M,ASLAN S,ERGÜVEN S "SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." Turkish Studies (Elektronik), 9, ss.209 - 234, 2014.
ISNAD	KARAKUŞ, MEMET vd. "SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". Turkish Studies (Elektronik) 9/8 (2014), 209-234.