EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI
Yıl: 2016 Cilt: 11 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 105 - 118 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI
Öz: Fetvâ; yiğit, genç, kavî anlamındaki fetâ kökünden gelen bir kelime olup şeyhülislâm veya müftünün, müşkil bir meselenin hükmünü kaynaklarından araştırarak ortaya koyması işlemini ifade etmektedir. Bu kelime, müşkil bir meseleyi güçlü bir cevapla izah etmekten dolayı fıkhî anlamını kazanmıştır. Fetvâ vermenin güç ve ciddi bir iş olduğunu, fetvâ veren şeyhülislâm veya müftü için kullanılmış olan: 'ukde-güşâ-yı işkâl, müşkil-güşâ' gibi sıfatlardan anlamak mümkündür. Fetvâ kitapları muhtelif konularda hassas ve kritik bilgi ve belgeler içeren önemli kaynaklardır. 129 şeyhülislâmın görev yaptığı Osmanlı'da verilen fetvâlar hem fıkhî, hem de edebî yönden zengin bir hazine meydana getirmiştir. Bugün elimizde 22 adet fetvâ mecmuası bulunmakta olup, yapılacak nice dil ve edebiyat çalışmasını beklemektedir. Bu kitaplarda öncelikle hukukî konular yer almakla birlikte dil ve edebî derinlik ve genişlik de heyecan vericidir. Özellikle bazı kitaplarda yer alan manzum fetvâlar bu heyecanı daha da artırıcı niteliktedir. Elimizdeki manzum fetvâlar Türkçe olup aynı zamanda Türk edebiyatında bir nazım türünün de adı olmuştur. Son yıllarda tanıttığımız manzum fetvâların sayısı, çalışmalar derinleştikçe artmaktadır. Manzum fetvâ verenlerin birisi de Şeyhülislâm Ebussuud Efendi'dir. O, manzum fetvâ geleneğinin ilk isimlerinden olup, elimizdeki manzum fetvâların da çoğunluğu kendisine aittir. Bu çalışmada onun tespit edilen manzum fetvâları tanıtılmaktadır
Anahtar Kelime: EBUSSUUD EFENDI’S FATWAS IN POETRY FORM
Öz: Fatwa word, comes from the root fetai in the brave, young, strong sense. Fatwa, is process of giving of provision of a difficult issue by the Sheikh al-Islam or mufti investigated from sources. Meaning of the fiqhof this word, the explained was due to a strong answer to a difficult issue.For sheikh al-Islam or mufti 'ukde-güşâ-yı işkâl, müşkil-güşâ/the solverof knot of difficulty, solve challenges' expressions was used because fatwaprocess is a difficult job. Fatwa books on various subjects are importantsources containing information and documents sensitive and critical. 129sheikh al-Islam did mission over a period of five centuries in OttomanEmpire and they give fatwas both juristical and literary aspects hascreated a rich treasure. Today available is 22 fatwa book and these booksis waiting various language and literature studies. Although in thesebooks is firstly juristic issues; also is exciting language and literary depthand breadth has. Especially, poetry form fatwas which are in some booksthis excitement further enhance. Available verse fatwas is Turkish and isalso a name of verse in Turkish literature. In recent years we introducepoetry form fatwas increases our studies progresses. One of the ownerspoetry form fatwas is Sheikh al-Islam Ebussuud Efendi. He is from thefirst names of the poetic fatwa tradition; the majority of poetry formfatwas belongs to him. In this study are introduced his poetry form fatwaswhich were be detected up to the present.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahmed Rifat, Devhatü’l-meşâyih maa zeyl, İstanbul, tsz.
- Atâî (1268). Zeyl-i Şakâik li-Atâyî, İstanbul.
- Akgündüz, A. (1994). Ebüssuud Efendi, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, C.10.
- Atar, F. (1991). İslâm Adliye Teşkilâtı, Diyanet İşleri Bşk. Yayınları, Ankara.
- Atar, F. (1995). Fetva, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, İstanbul.
- Bilkan, A.F - Çetindağ, Y.(2006), Şeyhülislâm Şairler,Hece Yayınları.
- Düzdağ, M.E. (2015), Şeyhülislâm Ebussuud Efendi Fetvaları, Kapı Yayınları.
- Eliaçık, M. (2011), Osmanlı’da Manzum Fetvâ Geleneği, ürkiyat Mecmuası, 21/2, s.105-145.
- İpşirli, M. (1994), Klasik Dönem Osmanlı Devlet Teşkilâtı, Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, C.I, İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi, İstanbul.
- Osmanlı Kanunnâmeleri (1331), Milli Tetebbular Mecmuası (MTM) I (3): 495-544.
- Örsten, S. (2005), Osmanlı Hukukunda Fetvâ, AÜ SBE, basılmamış Y.lisans tezi, Ankara.
- Uzunçarşılı, İ.H. (1988). Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı, TTK, Ankara.
- Uzunçarşılı, İ.H. (1984).Osmanlı Devleti Teşkilatına Medhal,TTK, Ankara.
- Yakut, E. (2003). II. Meşrutiyet Döneminde Müftülerle İlgili Gerçekleştirilen Hukukî Düzenlemeler, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3/1, s.34, 35.
| APA | ELIAÇIK M (2016). EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. , 105 - 118. |
| Chicago | ELIAÇIK MUHITTIN EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. (2016): 105 - 118. |
| MLA | ELIAÇIK MUHITTIN EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. , 2016, ss.105 - 118. |
| AMA | ELIAÇIK M EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. . 2016; 105 - 118. |
| Vancouver | ELIAÇIK M EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. . 2016; 105 - 118. |
| IEEE | ELIAÇIK M "EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI." , ss.105 - 118, 2016. |
| ISNAD | ELIAÇIK, MUHITTIN. "EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI". (2016), 105-118. |
| APA | ELIAÇIK M (2016). EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. Turkish Studies (Elektronik), 11(15), 105 - 118. |
| Chicago | ELIAÇIK MUHITTIN EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. Turkish Studies (Elektronik) 11, no.15 (2016): 105 - 118. |
| MLA | ELIAÇIK MUHITTIN EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. Turkish Studies (Elektronik), vol.11, no.15, 2016, ss.105 - 118. |
| AMA | ELIAÇIK M EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. Turkish Studies (Elektronik). 2016; 11(15): 105 - 118. |
| Vancouver | ELIAÇIK M EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI. Turkish Studies (Elektronik). 2016; 11(15): 105 - 118. |
| IEEE | ELIAÇIK M "EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI." Turkish Studies (Elektronik), 11, ss.105 - 118, 2016. |
| ISNAD | ELIAÇIK, MUHITTIN. "EBUSSUUD EFENDİ’NİN MANZUM FETVÂLARI". Turkish Studies (Elektronik) 11/15 (2016), 105-118. |
