Yıl: 2013 Cilt: 8 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 829 - 839 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN

Öz:
Yunus Emre, dünyaya gönüller yapmaya gelen ve bu uğurda hasbî bir gayretle Anadolu'nun manevi mimarlığını üstlenen bir büyük şahsiyettir. Bu büyük şahsiyet, içeriği itibarıyla oldukça derin anlamları muhtevi, fakat söyleyiş itibarıyla oldukça sade ve anlaşılır olan şiirleriyle, Anadolu insanına kendi dilinden kendi gerçeğini anlatmayı başarabilen eşsiz bir dehadır. Yunus Emre, hakikatin girift manasını, çağının ilim ve edebiyat dilleri olan Arapça veya Farsça anlatmak yerine Türkçe ifade etmeyi tercih etmiş ve bunda da başka hiç kimseye nasip olmayacak derecede başarılı olmuş bir mutasavvıf şairdir. Kâinatı mutasavvıf şair duyarlılığı ile temaşa eden Yunus Emre'ye göre varlık âlemindeki en önemli gerçek insandır. Âlemin insan için yaratıldığını düşünen Yunus Emre, her mısraı aşk ile yoğrulmuş şiirlerinde başat bir tema olarak insanın varlık âlemindeki eşsiz yerine değinir. Yunus'a göre insan, kâinatı aşkla var eden Allah'ın, tüm yarattıkları içerisinde onu hakkıyla tanıyıp Rabb'liğini layıkıyla idrak edebilecek olan yegâne varlıktır. Bu sebeple "halife" olarak yeryüzüne indirilen insanın öncelikli olarak yapması gereken şey "kendini bilmek" olmalıdır. Zira insanın kendini bilmeden Rabb'ini bilmesi mümkün değildir. Yeryüzünde Allah'ın halifesi olarak tasarrufta bulanabilecek bir potansiyelle yaratılmış en ideal varlık, insandır. Âlemin mükemmel bir özeti olan insanın halifeliğini icra edebilmesi de ancak yaratılışındaki mükemmeliyeti kuvveden fiile çıkarması yani insanlığını idrak ve ikmal etmesiyle mümkün olur
Anahtar Kelime:

THE IDEAL HUMAN BEING IN YUNUS EMRE’S DİVAN

Öz:
Yunus Emre is a great figure (poet), who’s purpose in the world is atonement and take upon himself the moral architecture of Anatolia. This great figure, a unique genius, had been succeeded to expalin Anatolian people, their own values by using their own language. Yunus Emre, as a sufi poet, had been succeeded in Turkish with an extremely difficult to achieve degree. He had preferred Turkish to Arabic and Persian to explain the deep meaning of truth, even though Arabic and Persian referred languages in his age.were the p Yunus Emre, understanding the universe by his sufi poet sensitivity, according to him the most important fact is human being. He thinks that the world is created for human beings and he touches on, unique place of human being in the universe as a leading theme in his full of love lines. According to Yunus Emre, human is the only entity which can apperceive the God and know him well, between all creations by God. Therefore the priority thing for a human is, to know himself because of him creation as a “caliph” by the God. It is impossible to know himself before know the God well. Human, as caliph of Allah on earth is the ideal entity, who had been created with the potential of discretion. As a perfect summary of the world, human has to understand him humaneness and ripen to become aware of excellence in creation
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AYHÜN, Ahmet Erşahin (2011), Halk İnançlarında Yunus Emre’nin Mezarının Yeri Problemi, X. Uluslararası Yunus Emre Sevgi Bilgi Şöleni Bildirileri (haz.: Erdoğan Boz),Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
  • CEYLAN, Ömür (2011), Yunus Vardur Hep Yunustan İçeri: Yunus’ta Sözün Derinliği, X.Uluslararası Yunus Emre Sevgi Bilgi Şöleni Bildirileri (haz.: Erdoğan Boz), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
  • CHİTTİCK, William (2003), Tasavvuf, (çev. Turan Koç), İz Yayıncılık, İstanbul.
  • GÖLPINARLI, Abdulbaki (1971), Yunus Emre, Varlık Yayınları, İstanbul. Hucvîrî (1996), Keşfü’l-Mahcûb, (haz. Süleyman Uludağ) Dergâh Yayınları, İstanbul.
  • IZUTSU, Toshihiko (2002), İslam Mistik Düşüncesi Üzerine Makaleler, (çev. Ramazan Ertürk),Anka Yayınları, İstanbul.
  • KAYA, Doğan (2000), Yunus Emre’nin Aksaray Ortaköy’deki Mezarı Üzerine Düşünceler,Âşık Edebiyatı Araştırmaları, Kitabevi Yayınları, İstanbul. (http://dogankaya.com/fotograf/yunus_emrenin_mezari_uzerine_dusunceler.pdf) erişimtarihi: 07.10.2013).
  • KÖPRÜLÜ, Fuat (1981), Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.
  • KUNTER, Halim Baki (2007), Yunus Emre Belgeler Bilgiler, Eskişehir Valiliği Yayınları, Eskişehir.
  • NESEFÎ, Azizüddin (2004), İnsan-ı Kâmil (çev. A. Avni Konuk), Gelenek Yayınları, İstanbul.
  • SCHİMMEL, Annemarie (2004a), İslamın Mistik Boyutları, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
  • SCHİMMEL, Annemarie (2004b), Tanrının Yeryüzündeki İşaretleri, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
  • SCHUON, Frithjof (1988), İslamı Anlamak, (çev. Mahmut Kanık), Nehir Yayınları, İstanbul.
  • SCHUON, Frithjof (1996), İslamın Metafizik Boyutları, (çev. Mahmut Kanık), İzYayınları, İstanbul.
  • TATÇI, Mustafa (1990), Yunus Emre Dîvânı I İnceleme, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • TATÇI, Mustafa (1990), Yunus Emre Dîvânı II Tenkitli Metin, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • TATÇI, Mustafa (1997), Yunus Emrede Aşk, Edebiyattan İçeri, Akçağ Yayınları, Ankara.
  • YILDIRIM, Ali (2004), “İslamın Tabiat Anlayışı ve Divan Şiirine Yansımaları”, İlmî Araştırmalar, S.17, s. 155- 173.
APA DOGAN A (2013). YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. , 829 - 839.
Chicago DOGAN AHMET YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. (2013): 829 - 839.
MLA DOGAN AHMET YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. , 2013, ss.829 - 839.
AMA DOGAN A YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. . 2013; 829 - 839.
Vancouver DOGAN A YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. . 2013; 829 - 839.
IEEE DOGAN A "YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN." , ss.829 - 839, 2013.
ISNAD DOGAN, AHMET. "YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN". (2013), 829-839.
APA DOGAN A (2013). YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. Turkish Studies (Elektronik), 8(13), 829 - 839.
Chicago DOGAN AHMET YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. Turkish Studies (Elektronik) 8, no.13 (2013): 829 - 839.
MLA DOGAN AHMET YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. Turkish Studies (Elektronik), vol.8, no.13, 2013, ss.829 - 839.
AMA DOGAN A YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(13): 829 - 839.
Vancouver DOGAN A YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(13): 829 - 839.
IEEE DOGAN A "YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN." Turkish Studies (Elektronik), 8, ss.829 - 839, 2013.
ISNAD DOGAN, AHMET. "YUNUS EMRE DİVANI’NDA İDEAL İNSAN". Turkish Studies (Elektronik) 8/13 (2013), 829-839.