RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN

ŞENGÜL, MEHMET BAKIR

RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN

Mehmet Bakır ŞENGÜL (Yrd. Doç. Dr. Bitlis Eren Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü,)

Turkish Studies (Elektronik)

8 1

Yıl: 2015 Cilt: 10 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 1043 - 1060 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN

Öz:

Tevfik Fikret , Türk şiirinin bir dönemine damgasını vurmuştur. İlk şiirleri 1884-85 yıllarında Tercüman-i Hakikat gazetesinde yayımlanır. Bu dönem şiirlerinde Divan edebiyatı etkisi kendisini fazlasıyla hissettirir. Ancak, zamanla içerik ve kısmen de şekil olarak Batı edebiyat formuna uygun şiirler kaleme almıştır. Fikret'in Mektebi Sultanide (Galatasaray Lisesi) okumuş olması, onun şiir anlayışının sonraki dönemlerde değişmesindeki başat nedenlerdendir. O, içinde bulunduğu Osmanlı toplumunun geleneksel şiir anlayışını yakından tanırken Mekteb-i Sultanide aldığı eğitimin de etkisiyle Batı şiirini de tanıma fırsatı bulur. Bu iki farklı medeniyetin zamana bakışındaki farklılık, Fikret'in şiirlerinde de karşılık bulur. En önemli eseri "Rübâb-ı Şikeste" adlı şiir kitabıdır. "Rübâb-ı Şikeste"deki şiirlerinde zaman kavramı çoklu bakış açısına göre ele alınmıştır. Zamanın sürekliliği ve devinimsel karakteri üzerinde duran şair, bu durumu bir sorunsala dönüştürür. Yaşamı ve toplumu zamana dayalı bir okumaya tabi tutar. Zamana dayalı hakikat, şairin yaşadığı dönem ve şairin hassasiyetleri için sorunludur. O, zamanın kuşatıcı karakteri karşısında kendisini aciz hisseder ve bu acziyetinden kurtulmak için de zamanın dışına çıkma arzusu duyar. Şiirlerinde toplumsal yaşama dair konular, belli bir zaman düzlemiyle ilişkilendirilir. Bu yaklaşım, hem yazarın kederli kişiliğini yansıtması hem de dramatik konuları zenginleştirmesi bakımından şiire bir zenginlik katar. İçinde yaşadığı toplumun sorunlarına çoğunlukla duyarlı bir yaklaşımla bakar. Şairin toplumsal konulara değinen şiirleri, çoğunlukla II. Meşrutiyet döneminde kaleme alınmıştır. Fikret, II. Meşrutiyet döneminin 'örgütlü toplum' yapısında herhangi bir politik gruba dâhil olmamışsa da toplumsal konulara karşı duyarsız da kalamamıştır. Onun bu yaklaşımı, politik bir duruştan ziyade duyarlı kişiliğiyle açıklanabilir. Şair, beklentilerinin 'an'da karşılık bulmamasından dolayı güzel bir gelecek tasavvuruna yönelir. Geleceğe dair umutlarını da oğlu Haluk'la ilişkilendirerek yansıtmıştır

Anahtar Kelime:

TIME IN RÜBÂB-I ŞİKESTE

Öz:

Tevfik Fikret left his mark on Turkish poetry. His first poems were published in Tercüman-ı Hakikat newspaper between the years1884-1885. The effect of Divan literature was obvious on poetry until the beginning of twentieth century. However, poems were written according to Western literary forms in the context of shape and content. The reason of change in his understanding of poetry in the coming years is that Fikret went to Mektebi Sultani (Galatasaray High School). He closely knew the traditional poetry of the Ottoman society and also had the opportunity to know Western poetry during his education in Mektebi Sultani. These two different civilizations had different views of time and these different views were reflected in Fikret's poetry. His most important work is “Rübâb-ı Şikeste”. Multiple viewpoints of the concept of time are discussed in "Rübâb-ı Şikeste". Poet dwells on the continuity of time and its kinetic character. Then he turns it into a problematic situation. He evaluates life and society based on contemporary values. Time-based truth is problematic for the poet's time and sensitivity. He feels helpless against the encompassing character of time and he desires to get rid of this situation. In his poets issues regarding social life are associated with specific time periods. This approach enriches the poem as it reflects the sad personality of the poet and enhances the dramatic issues. He is sensitive to the societal problems of his time. Poems regarding the societal problems were written during the Second Constitutional Era. Although Fikret did not join to any political group during the Second Constitutional Era when there was an ‘organized society’ he could not remain insensitive to social issues. This approach can be explained by sensitive personality rather than his political stance. Poet started to imagine a beautiful feature because his expectations were not met at that time. He reflects his hopes for the future by associating with his son Haluk

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akarsu, B., Felsefe Terimleri Sözlüğü, İstanbul, İnkılap Kitabevi, 1998.
Baş, S., (2010). “Batıya Hayran Bir Neslin Romanı: Servet-i Fünûn Romanı”, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/2 Spring 2010, p. 313-362, www.turkishstudies.net, Doi Number :http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1301, ANKARA-TURKEY
Elias, N., Zaman Üzerine, (çev.: Veysel Atayman), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2000.
Engin, E., (2007). “Anılardaki Fikret”, Turkish Studies / Türkoloji Araştırmaları Volume 2/3 Summer 2007, s. 230-248. www.turkishstudies.net, Doi Number :http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.126, ANKARA-TURKEY
Kaplan, M., Tevfik Fikret, Dergâh Yayınları, Ankara, 1995; 82.
Kavcar, C., “Tevfik Fikret ve Güzel Sanatlar”, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 2, 1982, 131-150.
Özdemir, F., “Cehennem Çölünde Kıyameti Beklemek -Tevfik Fikret’in İktirâb Şiirinde Melankolinin Tasviri”, (Tevfik Fikret Özel Sayısı), Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 11, Nisan 2015, s. 79-94.
Özlük, N., (2013). “Psikanalitik Edebiyat Eleştirisi Açısından Gayya Mefhumunun Şiire Yansıması”, Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/9 Summer 2013, p. 2093-2110, www.turkishstudies.net, Doi Number :http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5596, ANKARA-TURKEY
Peat, F. D., Eş-Zamanlılık, (çev.: İsmail Boz), İnsan Yayınları, İstanbul, 1996.
Sartre, J.-P., Yazınsal Denemeler, (çev.: Bertan Onaran), Payel Yayınevi, İstanbul, 1984.
Tekin, M., Roman Sanatı 1 (Romanın Unsurları), Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2008.
Türk, H., “Bir Servet-İ Fünûn Masalı: Yeni Zelanda Fikri Ve Anadolu’ya Avdet”, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or TurkicVolume 9/3 Winter 2014, p. 1499-1510, www.turkishstudies.net, Doi Number:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6108, ANKARA-TURKEY
Yuva, H., (2009). “Türk Şiirinde Zaman Teminin Değişimi”, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4 /1-II Winter 2009, p. 1653-1717, www.turkishstudies.net, Doi Number :http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.597, ANKARA-TURKEY

APA	ŞENGÜL M (2015). RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. , 1043 - 1060.
Chicago	ŞENGÜL MEHMET BAKIR RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. (2015): 1043 - 1060.
MLA	ŞENGÜL MEHMET BAKIR RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. , 2015, ss.1043 - 1060.
AMA	ŞENGÜL M RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. . 2015; 1043 - 1060.
Vancouver	ŞENGÜL M RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. . 2015; 1043 - 1060.
IEEE	ŞENGÜL M "RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN." , ss.1043 - 1060, 2015.
ISNAD	ŞENGÜL, MEHMET BAKIR. "RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN". (2015), 1043-1060.

APA	ŞENGÜL M (2015). RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. Turkish Studies (Elektronik), 10(16), 1043 - 1060.
Chicago	ŞENGÜL MEHMET BAKIR RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. Turkish Studies (Elektronik) 10, no.16 (2015): 1043 - 1060.
MLA	ŞENGÜL MEHMET BAKIR RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. Turkish Studies (Elektronik), vol.10, no.16, 2015, ss.1043 - 1060.
AMA	ŞENGÜL M RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(16): 1043 - 1060.
Vancouver	ŞENGÜL M RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(16): 1043 - 1060.
IEEE	ŞENGÜL M "RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN." Turkish Studies (Elektronik), 10, ss.1043 - 1060, 2015.
ISNAD	ŞENGÜL, MEHMET BAKIR. "RÜBÂB-I ŞİKESTE’DE ZAMAN". Turkish Studies (Elektronik) 10/16 (2015), 1043-1060.