ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI

DOĞANAY, Ahmet; DEMİRCİOĞLU, Tuba; YEŞİLPINAR UYAR, MELİS

ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI

Ahmet DOĞANAY, (Doç. Dr. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, El-mek:)

Tuba DEMİRCİOĞLU, (Arş. Gör. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi ABD., El-mek:)

MELİS YEŞİLPINAR UYAR (Arş. Gör. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, El-mek:)

Turkish Studies (Elektronik)

12 4

Yıl: 2014 Cilt: 9 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 777 - 798 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI

Öz:

Bu araştırmanın amacı, disiplinler arası yaklaşıma dayalı ve öğretmen adaylarının bilimin doğası konusundaki anlayışlarını geliştirmeyi hedefleyen bir öğretim programının ilk aşaması olan ihtiyaç analizi çalışmasının yapılmasıdır. Araştırma, hangi bölüm için ve Bilimin Doğası'nın hangi boyutları için disiplinlerarası bir Bilimin Doğası programı geliştirileceğini ortaya çıkarmak üzere karma yönteme göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nicel veriler 94 ilköğretim öğretmen adayı aracılığıyla toplanmıştır. Katılımcılar, Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenliği bölümlerinin üçüncü sınıfında öğrenim gören öğretmen adayları arasından basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiştir. Nitel verilerin elde edildiği katılımcılar ise ölçüt örnekleme yöntemine göre belirlenen altı sosyal bilgiler öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri "Bilimsel Bilginin Doğası Ölçeği " ve "Bilimin Doğasına Yönelik Görüşler Anketi" ile toplanmış, nitel verilerin elde edilmesinde öğretmen adayları ile yarı yapılandırılmış analizinde, betimsel analiz ve parametrik testlerden çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Sonuç olarak araştırmada; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilimin doğasına ilişkin boyutları sınırlı kavramlarla açıkladıkları ve bu konuda oldukça yetersiz bir kavrayışa sahip oldukları, "bilimsel bilginin doğası" "bilimsel bilginin sosyal yapısı" ve "bilim insanlarının özellikleri" konularına yönelik bir eğitime gereksinim duydukları belirlenmiştir. Ulaşılan bulgular doğrultusunda öğretmen eğitiminde bilimin doğasının öğretimine ilişkin doğurgular tartışılmış ve önerilere yer verilmiştir

Anahtar Kelime:

A NEED ASSESSMENT STUDY FOR AN INTERDISCIPLINARY CURRICULUM ABOUT NATURE OF SCIENCE FOR PROSPECTIVE ELEMENTARY TEACHERS

Öz:

The purpose of the study was to conduct a need assessment study which is a first step for curriculum development that aims to improve prospective elementary teachers’ perceptions about Nature of Science (NOS). Mixed Research Method was used in order to reveal the department for which interdisciplinary NOS curriculum needs to be developed and dimension of NOS. Quantitative data were collected through 94 prospective elementary teachers. The participants were selected among third year prospective science & technology, social studies and classroom teachers by using simple random sampling method. Also, qualitative data were obtained from six students among the social studies prospective teachers selected by criterion sampling method. Views on Science-Technology-Society (VOSTS) Questionnaire and Nature of Scientific Knowledge Scale (NKSC) were used to collect quantitative data and semi-structured interviews with prospective teachers were used to collect qualitative data. For the analyses of quantitative data, descriptive analysis and multivariate analysis of variance (MANOVA) were used. Also, content analysis technique were used for the analyses of qualitative data. As a result of this study, it was determined that social studies prospective teachers explained the dimensions of Nature of Science with limited concepts and had inadequate comprehension about that isue and they need an education about “nature of scientific knowledge”, “social structure of scientific knowledge” and “the properties of scientists”. With the findings obtained, implications regarding the nature of science teaching in teacher education are discussed and recommendations are given

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ABD-EL-KHALİCK, F. & BOUJAOUDE, S. (1997). An exploratory study of knowledge base for science teaching. Journal of Research in Science Teaching, 34, 673–699.
ABD-EL-KHALİCK, F., BELL, R.L. & LEDERMAN, N.G. (1998). The nature of science and intructional practice: Making the unnatural natural. Science Education, 82 (4), 417-436.
ABD-EL-KHALİCK, F. & LEDERMAN, N.G. (2000). Improving science teachers’ conceptions of nature of science: a critical review of the literature. International Journal of ScienceEducation, 22(7), 665-701.
AİKENHEAD, G. S., RYAN, A. G. And FLEMİNG, R. W. (1989). CDN 5 form of VOSTS, Web:http://www.usask.ca/education/people/aikenhead/vosts.pdf adresinden 13 Nisan 2012’de alınmıştır.
RYAN, A. G. and AİKENHEAD, G. S. (1992), Students' Preconceptions about the Epistemology of Science. Science Education, 76, 559–580
AKERSON V. L., ABD-EL-KHALİCK, F, LEDERMAN, N.G (2000). Influence of a Reflective Explicit Activity-Based Approach on Elementary Teachers’ Conceptions of Nature of Science. Journal of Research in ScienceTeaching, 37(4), PP. 295–317
ARMSTRONG, T. (2000). Multipleintellegences in the classroom. VA, USA: Association for Supervision & Curriculum Development.
ASLAN, O., YALÇIN, N. ve TAŞAR, M.F. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 1-8.
AYVACI, H. Ş. (2007). Bilimin doğasının sınıf öğretmen adayların kütle çekim konusu içerisinde farklı yaklaşımlarla öğretilmesine yönelik bir çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
AYVACI, H. Ş. & ER NAS, S. (2010). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Bilimsel Bilginin Epistemolojik Yapısı Hakkındaki Temel Bilgilerini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 691-704.
BOGDAN, R. C. ve BİKLEN, S. K. (2007). Qualitative research for education (5th ed.). Boston: Allynand Bacon.
ÇINAR, M., & KÖKSAL, N. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bilime ve Bilimin Doğasına Yönelik Görüşleri. Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 43-57.
DEMİRBAŞ, M. ve BALCI, F. (2013). Bilimin doğası ve bilimin doğasının öğretimine ilişkin yaklaşımlar. M. Demirbaş (Ed.), Bilimin doğası ve öğretimi içinde (s. 73-92). Ankara: Pegem Akademi.
DOGAN, N. (2011). What Went Wrong? Literature Students are More Informed about the Nature of Science than Science Students. Education and Science, 36(159), 220-235.
DOĞAN, N., ÇAKIROĞLU, J., ÇAVUŞ, S., BİLİCAN, K. ve ARSLAN, O. (2011). Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 127-139.
GÜNEŞ, G. (2010). Öğretmen Adaylarının Temel Astronomi Konularında Bilgi Seviyeleri ile Bilimin Doğası ve Astronomi Özyeterlilikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
GRİFFİTHS, A.K. & BARMAN, C.R. ( 1995). High school students' views about the NOS: Results from three countries. School Science and Mathematics, 95, 248–255.
GÜRSAKAL, N. (2001). Yeni bilim. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 3(1).http://www.isguc.org/?p=article&id=110&cilt=3&sayi=1&yil=2001 adresinden 2 Temmuz 2013 tarihinde edinilmiştir.
GÜVEN, İ. (2014). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve medya okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, 9(2), Winter 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6395, 787-800.
IREZ, S. (2009). Nature of science as depicted in Turkish biology textbooks. Science Education, 93(3), 422–447.
KANG, S., SCHARMANN, L. C. & Noh, T. (2005). Examining students’ views on the nature of science: ResultsfromKorean 6th, 8th, and 10th Graders. ScienceEducation, 89, 314–334.
KARACAOĞLU, Ö. C. (2009). “İhtiyaç Analizi ve Delphi Tekniği; Öğretmenlerin Eğitim İhtiyacını Belirleme Örneği / Needs Analysis and The Delphi Technique: Case of Determination of Teachers' Educational Needs. I. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Mayıs 2009, Çanakkale.
KAYA, A. (2007). Fen Eğitiminde Bilim Tarihi Destekli Öğretimin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilim Doğasına İlişkin Görüşlerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
KÖKSAL, M.S. (2010). The Effect Of Explicit Embedded Reflective Instruction On Nature Of Science Understandings, Scientific Literacy Levels And Achievement On Cell Unit. Yayımlanmamış doktora tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
KILIÇ, K., SUNGUR, S., ÇAKIROĞLU, J. & TEKKAYA, C. (2005). Ninth grade students’ understanding of the nature of scientific knowledge. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28. 127-133.
KÖSEOĞLU, F., TÜMAY, H. & BUDAK, E. (2008). Bilimin doğası hakkındaki paradigma değişimleri ve öğretimi ile ilgili yeni anlayışlar. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (2), 221-237.
KÖSEOĞLU, F.,TÜMAY, H. &ÜSTÜN, U. (2010). Bilimin doğası öğretimi mesleki gelişim paketinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarına uygulanması ile ilgili tartışmalar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 129-162.
KÖSTERELİĞLU, İ., BAYAR, A. ve KÖSTERELİĞLU-AKIN, M. (2014). Öğretmen eğitiminde etkinlik temelli öğrenme süreci: bir durum araştırması. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308- 2140, 9(2), Winter 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6406, 1035-1047.
LEDERMAN, N.G. & LEDERMAN J.S. (2004). Revising Instruction to Teach Nature of Science. The Science Teacher, 71(9), 36.
LEDERMAN, N.G. (1992). Students’ and teachers’ conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in ScienceTeaching, 29(4), 331-359.
MARTİNELLO, M. L. (2000). Interdisciplinary inquiry in teaching and learning. Upper Saddle River: Gillian E. Cook.
MCCOMAS, W.F. (1998). The principal elements of the nature of science: Dispelling themyths.The Nature of Science in Science Education. Kluwer Academic Publishers. Printed in Netherlands.
MIHLADIZ, G. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası konusundaki pedagojik alan bilgilerinin araştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
MİLES, M.B. & HUBERMAN, A.M. (1994). Qualitative data analysis, (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications
MOSS, D.M., ABRAMSAND, E.D. & ROBB, J. (2001). Examining student conceptions of the nature of science. International Journal of ScienceEducation, 23(8), 771- 790.
OLİVA, P.F. (2005). Developing the curriculum. (6th ed.). USA: Pearson.
ÖZDEMİR, N. (2014). Sosyo bilimsel esaslar çerçevesinde sosyo bilimsel konuları tartışmak tutumları nasıl etkiler? Nükleer santraller. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, 9(2), Winter 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6237, 1197-1214.
REVİERE, R., BERKOWİTZ, S., CARTER, C.C., & FERGUSON, C.G. (1996). Needs assessment: A creative and practical guide for social scientists. Washington: Taylor & Francis.
RYAN, A.G., & AİKENHEAD, G.S. (1992). Students' preconceptions about the epistemology of science. Science Education, 76, 559–580.
RUSSELL, B. (1997). Religion and Science. London: Oxford UniversityPress.
SCWARTZ, R. E. (2004). Epistemological views in Authentic Science Practice: A Cross-Dicipline Comparison Scientist’s Views of Nature of Science and Scientific Inquiry. Unpublished Doctoral Dissertation, Oregon State University.
TATAR, E., KARAKUYU, Y. ve TÜYSÜZ, C. (2011a). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimin doğası kavramları: Teori, Yasa ve Hipotez. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,8(15), 363-370
TATAR, E., KARAKUYU, Y. ve TÜYSÜZ, C. (2011b). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimin doğası kavramları hakkındaki yanlış anlamaları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 153- 161.
TAŞKIN Ö., ÇOBANOĞLU E. and APAYDIN Z. (2008). Lisans Öğrencilerinin Kuram (Teori) Kavramını Algılayışları, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25(2), 35-51.
TUFAN, E. (2007). Music Teacher Candidates' Views About Nature of Scientific Knowledge. G.Ü., Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (3), 99-105.
YALDEN, J (1987). Principles of Course Design for Language Teaching, Cambridge University Press
ZEİDLER, D. L. & LEDERMAN, N. G. (1989), The effect of teachers' language on students' conceptions of the nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 26 (9), 771– 783.

APA	DOĞANAY A, DEMİRCİOĞLU T, YEŞİLPINAR UYAR M (2014). ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. , 777 - 798.
Chicago	DOĞANAY Ahmet,DEMİRCİOĞLU Tuba,YEŞİLPINAR UYAR MELİS ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. (2014): 777 - 798.
MLA	DOĞANAY Ahmet,DEMİRCİOĞLU Tuba,YEŞİLPINAR UYAR MELİS ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. , 2014, ss.777 - 798.
AMA	DOĞANAY A,DEMİRCİOĞLU T,YEŞİLPINAR UYAR M ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. . 2014; 777 - 798.
Vancouver	DOĞANAY A,DEMİRCİOĞLU T,YEŞİLPINAR UYAR M ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. . 2014; 777 - 798.
IEEE	DOĞANAY A,DEMİRCİOĞLU T,YEŞİLPINAR UYAR M "ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI." , ss.777 - 798, 2014.
ISNAD	DOĞANAY, Ahmet vd. "ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI". (2014), 777-798.

APA	DOĞANAY A, DEMİRCİOĞLU T, YEŞİLPINAR UYAR M (2014). ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik), 9(5), 777 - 798.
Chicago	DOĞANAY Ahmet,DEMİRCİOĞLU Tuba,YEŞİLPINAR UYAR MELİS ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik) 9, no.5 (2014): 777 - 798.
MLA	DOĞANAY Ahmet,DEMİRCİOĞLU Tuba,YEŞİLPINAR UYAR MELİS ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik), vol.9, no.5, 2014, ss.777 - 798.
AMA	DOĞANAY A,DEMİRCİOĞLU T,YEŞİLPINAR UYAR M ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik). 2014; 9(5): 777 - 798.
Vancouver	DOĞANAY A,DEMİRCİOĞLU T,YEŞİLPINAR UYAR M ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI. Turkish Studies (Elektronik). 2014; 9(5): 777 - 798.
IEEE	DOĞANAY A,DEMİRCİOĞLU T,YEŞİLPINAR UYAR M "ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI." Turkish Studies (Elektronik), 9, ss.777 - 798, 2014.
ISNAD	DOĞANAY, Ahmet vd. "ÖĞRETMEN ADAYLARINA YÖNELİK BİLİMİN DOĞASI KONULU DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRMEYE İLİŞKİN BİR İHTİYAÇ ANALİZİ ÇALIŞMASI". Turkish Studies (Elektronik) 9/5 (2014), 777-798.