HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ

Yıl: 2014 Cilt: 9 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 1119 - 1140 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ

Öz:
Hadîs Tarihi sürecinde, hadîslerin öğretilmesini sağlamaya yönelik bazı ilimler doğmuştur. Garîbu'l-Hadîs, Fıkhu'l-Hadîs, Muhtelifu'lHadîs, Esbâbu Vurûdi'l-Hadîs gibi Biz 'dijital kuşak' olarak adlandırılan genç nesillere hadîs öğretmede çizgiler kullanabiliriz. Dijital kuşaklar, okuyarak öğrenemez çünkü bunlar daha çok görsel öğrenmektedirler. Bunlar 'twitter kuşağı' olup kapasiteleri140 karakterlik kısa mesajlardır.2 Onlar okuyarak değil seyrederek (görsel okuyarak) öğrenmektedirler. Bu nedenle, görsel yöntemlerle bu nesile ulaşmamız gerekir. Sonuç olarak, bu hadîs öğretimde çizgileri kullanmak bir avantajdır. Çizgilerin kullanımı 2000'li yıllarda Eğitim Bakanlığı Müfredatı'na dâhil edilmiştir. Çizgiler ağırlıklı olarak, fizik, tarih, coğrafya vb. derslerin öğretiminde, orta öğretim müfredatında kullanılmaktadır. Çizgilerin eğitime uygulanması konusunda bazı üniversitelerde, yüksek lisans programlarında tezler hazırlanmıştır. 'Görsel okuryazarlık' muhatapları olan genç nesiller, tarih, coğrafya, fizik gibi derslerde, görsel okumadan yararlanmaktadırlar. Soyut kavramların öğrenilmeye başlandığı 13 yaş ve sonrasında lise müfredatına hadîslerin görsel okunmasını öğretime dâhil etmek gerekir. Çağdaş çizgi sanatçısı Hasan Aycın, 2005 yılında 'Kırk Hadîs Kırk Çizgi' albümünü yayınlamıştır. Bu albüm, böyle bir çalışmanın somut bir örneğidir. Bu yazıda, hadîslerin daha iyi anlaşılması ve ifade edilmesi için onun bu albümünü inceleyeceğiz.
Anahtar Kelime:

USING OF DRAWINGS IN TEACHING OF HADITH: SIMPLE OF “THE FORTY HADIHT AND FORTY DRAWINGS”

Öz:
forty lines & drawings in 2005. This album is a concrete example of such a study. In this article, we will examine his album for the better understanding and expressing of the hadith But, now we can use drawings for teaching of hadith to the young generation who are called ‘digital natives’. Because digital natives are more of visual learners and cannot learn by reading. It is a ‘twitter generation’ with max 140 character capacity.3 Therefore, we must reach this generation through visual methods since they just watch, not read. As a result, it is an advantage to use drawings for teaching of Hadith. The use of drawings is included into the curriculum of Ministry of Education in 2000s. The young generations who are the interlocutors of ‘visual reading’ benefit from visual literacy in lessons such as history, geography, physics. In some universities, some master programs were established to teach the use of drawings in education. Drawings are heavily used in teaching of physics, history, geography etc in the curriculum of secondary education. Since understanding of the subjective things start at thirteen years of age, it is best to include teaching of hadiths in the high school curriculum. Contemporary drawing artist Hasan Aycın drew forty hadith and forty lines & drawings in 2005. This album is a concrete example of such a study. In this article, we will examine his album for the better understanding and expressing of the hadith.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abd b. Humeyd, Müntehab, (thk. Subhi el-Bedri es-Samarraî-M. M. Halil es-Saidî), Kahire, 1988.
  • Abdulbâkî, M. F. el-Mu’cemu’l-Müfehres li Elfazı’l-Kur’ani’l-Kerîm, Beyrut, t.y.
  • Abdurezzak, el-Musannef, thk. H. Rahman Azamî, Pakistan, 1972.
  • Abdurrezzak, el-Musannef, thk. H. Rahman Azamî, Pakistan, 1972.
  • Aclûnî, Keşfu’l-Hafâ, Beyrut, 1988.
  • Ahmed b. Hanbel, Müsned, Çağrı, İstanbul, 1992.AKYILDIZ, N., Coğrafya Öğretiminde Karikatür Materyali Kullanımının Öğrenci Başarısına Etkisi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (basılmamış yüksek lisans tezi) 2010.
  • Ali el-Karî, Şerhu Müsned-i Ebî Hanife, Beyrut, 1985.
  • ALKAN, G. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi,
  • Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (basılmamış yüksek lisans tezi), Niğde, 2010.
  • AVŞAR, S., Tarih Öğretiminde Karikatür İmgesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (basılmamış yüksek lisans tezi), Ankara, 2007.
  • AVVAME, M. Eseru’l-Hadîsi’ş-Şerif fi İhtilafi’l-Eimmeti’l-Fukaha, Medine, 1988; İmamların Fıkhî İhtilaflarında Hadîslerin Rolü, (Çev. M. H. Kırbaşoğlu), İstanbul, 2007.
  • AYCIN, H. Kırk Hadîs Kırk Çizgi, İstanbul, 2008.
  • BAYHAN, P. – ARTAN, İ., Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, İstanbul, 2004.
  • Buhârî, el-Câmi’u’s-Sahih, Çağrı, İstanbul, 1992.
  • Buharî, el-Edebu’l-Müfred, (thk. Semir b. Emin el-Zühri), Riyad, 1998.
  • CANAN, İ. Kütüb-i Sitte Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, İstanbul, t.y.
  • CERRAHOĞLU, İ. Tefsir Usulü, Ankara, 1976.
  • CİHAN, S., Hadîsler ve Ortaya Çıkış Sebepleri, Ankara, 2008.
  • COŞKUN, S. A., Fen Bilgisi Öğretiminde Karikatür Kullanımının Başarı, Motivasyon ve Tutumlar
  • Üzerine Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (basılmamış Yüksek Lisans tezi), Isparta, 2009.
  • ÇAKAN, İ. L. Hadîslerde Görülen İhtilaflar ve Çözüm Yolları, İstanbul, 1982.
  • ÇELEBİ, K. Keşfü'z-Zünûn an Esâmi'l-Kütübi ve'l-Fünûn, Beyrut, t.y. Darimî, Sünen, Çağrı, İstanbul, 1992.
  • DEMİRAYAK, K., “Kasidetü’l Bürde”, DİA, İstanbul, 1995.
  • DEMİREL, Ö., Eğitimde Program Geliştirme, Ankara. 2007.
  • DÖKMEN, Ü., İletişim Çatışmaları ve Empati, İstanbul, 1995DURMAZ, B. Yapılandırıcı Fen Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Başarısı ve Duyuşsal Özelliklerine Etkisi: “Muğla İli Merkez İlçe Örneği”, (basılmamış yüksek lisans tezi), Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla, Haziran 2007.
  • DURUALP, E. İlköğretimde Sosyal Bilgiler Öğretiminde Karikatür Kullanımı, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (basılmamış yüksek lisans tezi), Ankara, 2006.
  • ELMALI, E. “Hassân b. Sâbit”, DİA, İstanbul, 1997.
  • EVGİN, A. “Hadîslerde ‘Fıtrat’ Kavramı ve ‘İslâm Fıtratı’ Söyleminin Tenkidi”, Kahramanmaraş,
  • KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2003.
  • EVZAÎ, A., Sünenü’l-Evzaî, Beyrut, 1993.
  • GÖRMEZ, M. Sünnet ve Hadîsin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu, Ankara, 2000Hâkim el-Müstedrek, Riyad, t.y. Hâkim Nisâbûrî, Marifetu Ulûmi’l-Hadîs, (haz. H. Mu’zam), Beyrut, t.y. Hatib Bağdadî, Tarihu Bağdat, t.y.
  • HORTAÇSU, N., İnsan İlişkileri, Ankara, 1997.
  • HÖKELEK, H. Din Psikolojisi, Ankara, 1993.
  • ITR, N., Menhecu’n-Nakdi’l-Hadîs, Dımaşk, 1985.
  • İbn Asâkir, Tarihu Medinet-i Dımaşk, Beyrut, 1995.
  • İbn Cevzî, Kitabu’l-Mevzû’at min Ehadîsi’l-Merfu’a, (thk. N. B. Şükrî), Riyad, 1997.
  • İbn Ebî Şeybe, el-Musannef fi’l-Ehadîsi ve’l-Âsâr, Beyrut, 1994.
  • İbn Hacer, İthafu’l-Mehere, Medine, 1994.
  • İbn Hamza el-Hüseynî, el-Beyân ve’t-Ta‘rif fi Esbâb-ı Vürûdi’l-Hadîs, Beyrut, 1982.
  • İbn Hibbân, Tekâsîm ve’l-Enva’, (thk. M. Ali Sönmez-H. Aydemir) Beyrut, 2012, IV/77-78; Sahih, (thk. Ş. Arnavut), Beyrut, 1993.
  • İbn Mâce, Sünen, Çağrı, İstanbul, 1992.
  • İbn Salâh, Ulûmu’l-Hadîs, thk. N. Itr, Medine, 1966.
  • İbnu Kuteybe, Te’vil-u Muhtelefi’l-Hadîs, Beyrut, 1973.
  • İbnu’l-Esîr, Câmiu’l-Usûl min Ehâdîsi'r-Rasûl, (thk. Ş. Arnavut), Beyrut, 1972.
  • İshak b. Raheveyh, Müsned, (thk. A. Abdulhak el-Belûşî), Medine, 1991.
  • KANDEMİR, M.Y., Mevzu Hadîsler, Ankara, 1984.
  • KARABULUT, A. R. 33 Konuda Ayrı Ayrı Kırk Hadîs, Kayseri, 2008.
  • KARAHAN, A. İslâm-Türk Edebiyatında Kırk Hadîs, Ankara, 1991.
  • KARAHAN, A. Kırk Hadîs, Ankara. 1986.
  • KAYA, M. F., “Öğrencilerde Görsel Okuryazarlık Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Coğrafya Öğretmenlerinin Görüş ve Uygulamaları”, Turkish Study, Turkey, 2011, Volume 6/2, SpringKESKİN, M. - HÜLAGÜ, M. Geçmişteki İzleriyle Kayseri, t.y.
  • KETTANÎ, M., Hadîs Literatürü, çev. Y. Özbek, İstanbul, 1994.
  • KIRBAŞOĞLU, M. H., İslâm Düşüncesinde Sünnet, Ankara, 1993.
  • Komisyon, Başlangıçtan Bugüne Türk Karikatürü, İstanbul, 1971.
  • Komisyon, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Ankara, 2011.
  • Komisyon, İlköğretim Türkçe Dersi (6.7.8.sınıflar) Öğretim Programı, Ankara, 2006.
  • Komisyon, İmam-Hatip ve Anadolu İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretim Programları, Ankara, 2010.
  • Komisyon, Türkçe Sözlük, Ankara, 1988.KURT, Y., Samsun, “Kur’ân’da Fıtrat Kavramı” Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2005, c: V, Sayı: 2.
  • KUZAÎ, M., Müsned-i Şihab, Beyrut, 1986. Mâlik, el-Muvatta, İstanbul, 1992.
  • MUTTAKÎ, A. Kenzu’l-Ummâl, Beyrut, 1989. Münavî, Feyzü'l-Kadîr Şerhi'l-Câmii's-Sagîr, Beyrut, 1994.
  • NAÎM, A. Sahih-i Buharî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, Ankara, 1976. Nevevî, Kırk Hadîs, (çev. Ahmed Naim), Ankara, 1967.
  • ÖZALP, İ., Karikatür Tekniğinin Fen ve Çevre Eğitimde Kullanılabilirliği Üzerine Bir Araştırma, Celal Bayar Üniversitesi FBE. (basılmamış yüksek lisans tezi), Manisa, 2006.
  • ÖZER, A. Karikatür Yazıları, Eskişehir, 2007.
  • ÖZER, S., “Hadîs Metninin Anlaşılmasında Diğer Metinlere Referansların Önemi ya da Hadîste Metinler arasılık ve Metinler arası Okuma”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2008, C:VIII, sayı:1.
  • ÖZPINAR, Ö., Hz. Peygamber ve Hadîslerini Anlamak, İstanbul, 2012.
  • PAÇACI, M., Kur’an’a Giriş, İstanbul, 2006.
  • PAKALIN, M. Z., Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, MEB. İstanbul, 1993. Ramehurmuzî, Kitabu Emsâli’l-Hadîs, Beyrut, 1988.
  • SUYUTÎ, C. Camiu’s-Sagîr, Beyrut, 2004.
  • SUYUTÎ, C. Esbâbu Vurûdi’l-Hadîs =el-Lum‘a fî Esbâbi’l-Hadîs, thk. Yahya, İ. A. Beyrut, 1984.
  • SUYUTÎ, C. el-Leâlii’l-Masnûa fi’l-Ehadîsi’l-Mevzû’a, Beyrut, 1975. Taberanî, el-Mu’cemu’l-Kebîr, (thk. A. Abdulmecid es-Silefî), Irak, 1978.
  • TAN, N., Derlemeler Makaleler, y.y. 2007.
  • TOPUZ, H. “İletişimde Karikatür ve Toplum”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Ankara, 2007, cild: 7, sayı: 8.
  • USLU, A. “Karikatürün Eğitim Kaygısı”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Ankara, 2007, cild: 7, sayı: 84.
  • USLU, H. “Eğitimde Karikatür”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Ankara, 2007, cild: 7, sayı: 84.
  • ÜNAL, İ. H. Hadîs, Ankara, 2003.
  • ÜNAL, İ. H. İmam Ebu Hanife’nin Hadîs Anlayışı ve Hanefi Mezhebinin Hadîs Metodu, Ankara, 1994.
  • ÜSTÜN, Ö., Ortaöğretim Üçüncü Sınıfta Türk Dili ve Edebiyatı Dersinde Karikatür Kullanımının Yazılı Anlatım Öğretimine Etkisi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi SBE (basılmamış yüksek lisans tezi), Çanakkale, 2007.
  • WENSINCK, el-Mucemü’l-Müfehres li Elfâzı’l-Hadîsi’n-Nebevî = (Concordance), Brıll, 1943-
  • 1969.YATKIN N., Hadîsi Anlamada Yöntem, İstanbul. 2013.
  • ZIELKE, W., Sözsüz Konuşma, (çev. Esat Mermi), İstanbul, 1993. İnt. Adresleri:
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Twitter (erişim tarihi: on April 24, 2014)
  • http://40cartoon40hadith.wordpress.com/, erişim tarihi: 10.07.2012.
  • http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/modul_pdf/141EO0004.pdf, erişim tarihi: 11.08.2012.
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/Danimarka_Karikat%C3%BCr_Krizi, erişim tarihi: 25.07.2012.
  • http://www.felsefeekibi.com/sanat/yazilar/yazilar_sanatlarin_bolumlenmesi.html, erişim tarihi: 21.07. 2012.
  • https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/Search, erişim tarihi: 30.09.2013.
  • http://www.kuranmeali.org/30/rum_suresi/30.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspx, erişim tarihi:10.07.2012.
  • http://www.aku.edu.tr/aku/dosyayonetimi/sosyalbilens/dergi/IX2/10CDemir.pdf, erişim tarihi:30.09.2013.
APA IŞIK M (2014). HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. , 1119 - 1140.
Chicago IŞIK MUSTAFA HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. (2014): 1119 - 1140.
MLA IŞIK MUSTAFA HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. , 2014, ss.1119 - 1140.
AMA IŞIK M HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. . 2014; 1119 - 1140.
Vancouver IŞIK M HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. . 2014; 1119 - 1140.
IEEE IŞIK M "HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ." , ss.1119 - 1140, 2014.
ISNAD IŞIK, MUSTAFA. "HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ". (2014), 1119-1140.
APA IŞIK M (2014). HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik), 9(5), 1119 - 1140.
Chicago IŞIK MUSTAFA HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik) 9, no.5 (2014): 1119 - 1140.
MLA IŞIK MUSTAFA HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.9, no.5, 2014, ss.1119 - 1140.
AMA IŞIK M HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik). 2014; 9(5): 1119 - 1140.
Vancouver IŞIK M HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik). 2014; 9(5): 1119 - 1140.
IEEE IŞIK M "HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ." Turkish Studies (Elektronik), 9, ss.1119 - 1140, 2014.
ISNAD IŞIK, MUSTAFA. "HADÎSLERİN ÖĞRETİLMESİNDE ÇİZGİLERDEN YARARLANMA: “KIRK HADÎS KIRK ÇİZGİ1” ÖRNEĞİ". Turkish Studies (Elektronik) 9/5 (2014), 1119-1140.