TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI

AKDEMİR, AHMET SELÇUK

TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI

Ahmet Selçuk AKDEMİR (Gaziantep Üniversitesi)

Turkish Studies (Elektronik)

99 15

Yıl: 2013 Cilt: 8 Sayı: 12 Sayfa Aralığı: 15 - 28 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI

Öz:

Bu çalışmada, Türkiye'de uygulanmakta olan öğretmen yetiştirme programlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma günümüzdeki programların toplumsal beklentileri ve ihtiyaçları karşılamada ne kadar başarılı olduklarına ilişkin araştırmalar içermektedir. Bu çalışma, konuya öncelikle kronolojik çerçevede bakış açısı getirmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kurulan eğitim kurumları öğretmen yetiştirme programlarının gereksinimlerini karşılamadaki etkinlikleri yönüyle sorgulanmaktadır. Öğretmen yetiştirme programları, temelde 'cumhuriyet öncesi dönem, erken cumhuriyet dönemi ve güncel dönem' olarak üç başlık altında incelendikten sonra günümüzdeki durum 'öğretmen yetiştirme programlarının bugünü' başlığı altında irdelenmektedir. Eğitim politikalarının, toplumun sosyal gereksinimlerinin yanı sıra siyasi tercihlerine göre de değişiklik gösterme eğiliminde olduğu açıktır. Eğitim tarihimizde derin bir etkisi olan 'Köy Enstitüleri' bu varsayımın önemli bir yansımasıdır. Çalışma, tarihsel değerlendirmenin bir adım ötesine geçerek 1994-1998 yılları arasında Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Dünya Bankası işbirliğiyle gerçekleştirilen yenilik çalışmalarına da uzanmaktadır. Yükseköğretim sistemine ve öğretmen yetiştirme programlarına pek çok yenilikleri ve yenileşmeleri getirmesine rağmen, bu yenileşme projesi bazı açılardan eleştirilmektedir. Örneğin, eğitim bilimleri lisans programlarının kapatılması bu eleştiriler arasındadır. Ülkemizde uygulanan öğretmen yetiştirme programlarının diğer ülkelerin uyguladığı programlarla karşılaştırıldığı bazı araştırmalara da değinilmektedir. Çalışmanın son bölümü, tanımlanan sorunlara genel çerçevede bazı çözüm önerileri sunmaktadır. Çalışma ülkemizde yenilikçi ve çağdaş bir öğretmen yetiştirme programı oluşturulması için dikkate alınabilecek bazı çıkarımlar sunmaktadır

Anahtar Kelime:

A HISTORY OF TEACHER TRAINING PROGRAMMES AND THEIR PROBLEMS IN TURKEY

Öz:

In this study it is aimed to investigate and to evaluate the development of Turkey’s teacher training programmes. The study is an observation of current programmes in terms of their success in satisfying social expectations and needs. The study has a historical perspective on the topic. Educational institutions set by the authority have been investigated regarding their effectiveness in solving the problems of teacher training programmes. After investigating teacher training programmes basically in three periods as ‘pre-republican period, early republican period and modern period’, current situation is researched under ‘today’s practice of teacher training programmes’ topic. It is obvious that educational policies are tend to change according to society’s political choices as well as social needs. ‘Village Institutes’ which have a deep influence on our educational history is a good reflection of this hypothesis. The study also extends its review to the regulations which were conducted between 1994 and 1998 under the coordination of National Council of Higher Education (YÖK) and World Bank. Though it brings several innovations and modernizations to the higher education system and teacher training programmes, this reform project has been criticized in some points. For example closing down the departments of educational sciences at graduate level is among the critics. Some studies which have a comparative approach for teacher training programmes applied in Turkey and some other countries have been mentioned. Last part of the study gives some solutions in a general framework for the problems defined. The study draws several implications which can be taken into consideration to set an innovative and contemporary teacher training programme in Turkey

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKYÜZ, Yahya (2001). Başlangıçtan 2001’e Türk Eğitim Tarihi. Ġstanbul: ALFA Basım Yayım.
AKYÜZ, Yahya (2003). Eğitim tarihimizde günümüze kadar öğretmen yetiştirilmesi ve sağlanması ilkeleri, uygulamaları. eğitimde yansımalar VII: Çağdaş eğitim sistemlerinde öğretmen yetiştirme ulusal sempozyumu (21-23 Mayıs, Sivas). Ankara: TekıĢık Yayıncılık.
ARSLAN, Mehmet M. ve ERASLAN, Levent. (2003). Yeni Eğitim Paradigması ve Türk Eğitim Sisteminde DönüĢüm Gerekliliği.Milli Eğitim Dergisi, 160. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/160/arslaneraslan.htmadresinden 22 Ekim 2013‟de indirilmiĢtir.
AZAR, Ali (2011). Türkiye‟de Öğretmen Eğitimi Üzerine Bir Söylem: Nitelik mi, Nicelik mi?.Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
BASKAN, Gülsün, AYDIN, Ayhan, ve MADDEN, Tuğba (2006). Türkiye‟deki Öğretmen YetiĢtirme Sistemine KarĢılaĢtırmalı Bir BakıĢ.Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 35-42.
ÇELĠKTEN, Mustafa, ġANAL, Mustafa ve YENĠ, Yeliz. (2005). Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
DEMĠREL, Özcan. (2000). Karşılaştırmalı Eğitim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
DURSUNOĞLU, Halit. (2003). Cumhuriyet Döneminde Ġlköğretime Öğretmen YetiĢtirmenin Tarihi GeliĢimi. Milli Eğitim Dergisi, 160.http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/160/dursunoglu.htmad resinden 22 Ekim 2013‟de indirilmiĢtir.
ERGĠN, Osman N. (1977). Türkiye Maarif Tarihi V. Ġstanbul: Eser Yayıncılık.
EYÜBOĞLU, Sabahattin. (1999). Köy Enstitüleri Üzerine. Cumhuriyet Gazetesi Yayınları.
KARAGÖZOĞLU, Galip, ARICI, Hüsnü, BÜLBÜL Sudi ve ÇOKER, Nazım. (1995). Türkiye’de Öğretmen Eğitim Politikaları ve Modelleri. Avrupa Konseyi Ülkeleri Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Modelleri Toplantısı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
KARASAR, Niyazi. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi.Ankara: Nobel Yayınları.
KARTEKĠN, Enver. (1973). Devrim Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti Rejimi. Ankara: Sinan Yayınları.
KAVCAR, Cahit. (2002). Cumhuriyet Döneminde Dal Öğretmeni YetiĢtirme.AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 1-14.
KAYA, Yahya K. (1984). İnsan Yetiştirme Düzenimiz: Politika, Eğitim, Kalkınma.Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
KAYA, Yalçın. (2001). Bozkırdan Doğan Uygarlık Köy Enstitüleri “Antigone’den Mızraklı İlmihal’e” 1-2.Ġstanbul: Tiglat Matbaacılık.
KOÇAK, Cemil. (1986). Türkiye’de Milli Şef Dönemi, 1938-1945: Dönemin İç ve Dış Politikası Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Yurt Yayınevi.
KOÇER, Hasan A. (1970). Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773-1923).Ġstanbul: MEB Yayınevi.
OKUR, Mehmet. (2005). Milli Mücadele ve Cumhuriyetin Ġlk Yıllarında Milli ve Modern Bir Eğitim OluĢturma Çabaları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 199-217.
ÖZOĞLU, Murat. (2010). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Sisteminin Sorunları.Seta Analiz.
ÖZTÜRK, Cemil. (1996). Atatürk Devri Öğretmen Yetiştirme Politikası. Ankara:Türk Tarih Kurumu.
SAKAOĞLU, Necdet. (2003). Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi.Ġstanbul: Ġstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
SHAW, Stanford J. ve SHAW, AyĢe E. K. (1994). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye II (Çev. Mehmet Harmancı). Ġstanbul: E Yayınevi.
TUTKUN, Ömer F. ve AKSOYALP, Yasemin. (2010). 21. Yüzyılda Öğretmen YetiĢtirme Eğitim Programının Boyutları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,24, 361-370.
TÜRKOĞLU, Pakize. (2000). Tonguç ve Enstitüleri. Ġstanbul: Türkiye ĠĢ Bankası Kültür Yayınları.
ÜSTÜNER, Mehmet. (2004). GeçmiĢten Günümüze Türk Eğitim Sisteminde Öğretmen YetiĢtirme ve Günümüz Sorunları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,5(7) http://web.inonu.edu.tr/~efdergi/arsiv/Ustuner.htmadresinden 18 Eylül 2013‟de indirilmiĢtir.
YÖK. (1998). Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi. http://www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/ogretmen_yetistirme_lisans/rapor.docadre sinden 10 Ağustos 2013‟de indirilmiĢtir.

APA	AKDEMİR A (2013). TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. , 15 - 28.
Chicago	AKDEMİR AHMET SELÇUK TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. (2013): 15 - 28.
MLA	AKDEMİR AHMET SELÇUK TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. , 2013, ss.15 - 28.
AMA	AKDEMİR A TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. . 2013; 15 - 28.
Vancouver	AKDEMİR A TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. . 2013; 15 - 28.
IEEE	AKDEMİR A "TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI." , ss.15 - 28, 2013.
ISNAD	AKDEMİR, AHMET SELÇUK. "TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI". (2013), 15-28.

APA	AKDEMİR A (2013). TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. Turkish Studies (Elektronik), 8(12), 15 - 28.
Chicago	AKDEMİR AHMET SELÇUK TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. Turkish Studies (Elektronik) 8, no.12 (2013): 15 - 28.
MLA	AKDEMİR AHMET SELÇUK TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. Turkish Studies (Elektronik), vol.8, no.12, 2013, ss.15 - 28.
AMA	AKDEMİR A TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(12): 15 - 28.
Vancouver	AKDEMİR A TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI. Turkish Studies (Elektronik). 2013; 8(12): 15 - 28.
IEEE	AKDEMİR A "TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI." Turkish Studies (Elektronik), 8, ss.15 - 28, 2013.
ISNAD	AKDEMİR, AHMET SELÇUK. "TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME PROGRAMLARININ TARİHÇESİ VE SORUNLARI". Turkish Studies (Elektronik) 8/12 (2013), 15-28.