Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale

TAŞKIRAN, GÜLCAN; BAYIK TEMEL, Ayla

Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale

Gülcan TAŞKIRAN, (Araş. Gör., İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, İstanbul,)

Ayla BAYIK TEMEL (Prof. Dr., Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.)

Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi

49 0

Yıl: 2017 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 113 - 120 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale

Öz:

Giriş: Hemşireliğin modern kurucusu Florence Nightingale, hemşire rolü ile iyi bilinmesine karşın matematikçi ve istatistikçi yönü hakkında çok fazla tanınmamaktadır. Amaç: Bu kavramsal makalede Florence Nightingale'in aldığı istatistik eğitimi, istatistik konusunda ilgisini ve istatistik bilgilerini hemşirelik bakımına nasıl uyguladığı ve istatistik bilimine yaptığı katkıları incelemek amaçlanmıştır. Bulgular: Florence Nightingale küçük yaşlardan itibaren matematik ve istatistiğe ilgi duymuş ve bu konularda çeşitli eğitimler almıştır. Nightingale'in kültürlü bir aile ortamında yetişerek aldığı dersler, matematik ve sayılar konusundaki yeteneği ve dini inancı istatistiğe yönelmesinde çok önemli bir rol oynamıştır. İstatistik felsefesinin oluşmasında Quetelet'in fikirlerinden etkilenmiş, istatistik çalışmalarında William Farr'ın desteğini almıştır. Kırım Savaşı sırasında istatistik bilgilerini hemşirelik bakımına uygulamış, pek çok istatistiksel yöntem ve grafikler geliştirerek, sağlık alanında çığır aşan reformların gerçekleştirilmesini sağlamıştır. Sonuç: Nightingale'in istatistiğe olan ilgisi, geniş vizyonu, dini inancı ile kaynaşmış olan istatistik fikirleri, geliştirdiği yenilikçi grafikleri ve yürüttüğü olağanüstü istatistiksel projeler mesleki başarılarının temelinde etkili olmuştur. Florence Nightingale istatistik alanında kadınlara da örnek bir model olmuştur. Günümüzde hemşirelik bakım uygulamalarında ve eğitim programlarında istatistik ve araştırma kullanımı ve öğretimi onun verdiği ışıkla devam etmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Florence Nightingale: A Passionate Statistician

Öz:

Giriş: Hemşireliğin modern kurucusu Florence Nightingale, hemşire rolü ile iyi bilinmesine karşın matematikçi ve istatistikçi yönü hakkında çok fazla tanınmamaktadır. Amaç: Bu kavramsal makalede Florence Nightingale’in aldığı istatistik eğitimi, istatistik konusunda ilgisini ve istatistik bilgilerini hemşirelik bakımına nasıl uyguladığı ve istatistik bilimine yaptığı katkıları incelemek amaçlanmıştır. Bulgular: Florence Nightingale küçük yaşlardan itibaren matematik ve istatistiğe ilgi duymuş ve bu konularda çeşitli eğitimler almıştır. Nightingale’in kültürlü bir aile ortamında yetişerek aldığı dersler, matematik ve sayılar konusundaki yeteneği ve dini inancı istatistiğe yönelmesinde çok önemli bir rol oynamıştır. İstatistik felsefesinin oluşmasında Quetelet’in fikirlerinden etkilenmiş, istatistik çalışmalarında William Farr’ın desteğini almıştır. Kırım Savaşı sırasında istatistik bilgilerini hemşirelik bakımına uygulamış, pek çok istatistiksel yöntem ve grafikler geliştirerek, sağlık alanında çığır aşan reformların gerçekleştirilmesini sağlamıştır. Sonuç: Nightingale’in istatistiğe olan ilgisi, geniş vizyonu, dini inancı ile kaynaşmış olan istatistik fikirleri, geliştirdiği yenilikçi grafikleri ve yürüttüğü olağanüstü istatistiksel projeler mesleki başarılarının temelinde etkili olmuştur. Florence Nightingale istatistik alanında kadınlara da örnek bir model olmuştur. Günümüzde hemşirelik bakım uygulamalarında ve eğitim programlarında istatistik ve araştırma kullanımı ve öğretimi onun verdiği ışıkla devam etmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ay, F. A. (Ed.). (2007). Temel hemşirelik, kavramlar, ilkeler, uygulamalar. (1.Baskı, sy.15). İstanbul: İstanbul Medikal.
Bostridge, M. (2008). Florence Nightingale the woman and her legend (pp.170-181). London: Viking Press.
Cook, E. (1913). The life of Florence Nightingale. (pp. 437-466). London: Macmillan. Erişim: 20.01.2016. https://archive.org/details/lifeofflorenceni01cookuoft
Dineley, J. (2013). Florence Nightingale: Statistician. Erişim: 09.05.2016. http://riaus.org.au/articles/florence-nightingalestatistician/
Dossey, B. M. (1998). Florence Nightingale: Her Crimean fewer and chronic illness. Journal of Holistic Nursing, 16 (2), 168- 201.
Eyler, J. (1979). Victorian social medicine: The ideas and methods of William Farr. (pp.161-169). Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Eyler, J. M. (2002). Constructing vital statistics: Thomas Rowe Edmunds and William Farr, 1835-1845. History of Epidemiology, 47, 6-13.
Fırat, A. K. (2012). Lambalı kadın ve istatistik. Erişim: 28.02.2016. http://akayafirat.tumblr.com/post/31800702936/lambal%C4%B1-kad%C4%B1n-ve-istatistik
Gill, C. J., & Gill, G. C. (2005). Nightingale in Scutari: Her legacy reexamined. Clinical Infectious Diseases: Oxford Journals Medicine & Health, 40 (12), 1799-1805.
Gill, G. (2005). Nightingales: Florence and her family. (pp.128-134). Chatham-Kent: Hodder and Stoughton.
Goldman, L. (1991). Statistics and the science of society in early Victorian Britain: An intellectual context for the General Register Office. Journal for the Social History of Medicine, 5, 415-435.
Hall, J. (1857). Observations on the report of the sanitary commissioners in the Crimea, during the years 1855 and 1856. London: W. Clowes and Sons. Erişim: 16.03.2016. https://ia801308.us.archive.org/18/items/b22280777/b22280777.pdf
Hewett, M. (2006). Why the notion of Victorian Britain does make sense. Victorian Studies Journal, 48 (3), 395-438.
Karayaman, M. (2008). Kırım harbinde sağlık hizmetleri (1853-1855). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 59-75.
Kaya, H. (2016). Tutkulu istatistik. İçinde Florence Nightingale hakkında düşünceler (1.Baskı, sy.115-129). İstanbul: Nobel Tıp.
Kopf, E. W. (1916). Florence Nightingale as statistician. Publications of the American Statistical Association, 15 (116), 388- 404. Erişim: 05.07.2016. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15225445.1916.10503703 Loftsgaarden, D. O., & Watkins, A. E. (1998). Statistics teaching in colleges and universities: Courses, instructors and degrees in fall 1995. The American Statistician, 52 (4), 308-314.
Magnello, M. E. (2006). Victorian vital and mathematical statistics. Journal of the British Society for the History of Mathematics, 21 (3), 219-229.
Magnello, M. E. (2010). The statistical thinking and ideas of Florence Nightingale and Victorian politicians. Radical Statistics, 102, 17-32.
Magnello, M. E. (2012). Victorian statistical graphics and the iconography of Florence Nightingale's polar area graph. Journal of the British Society for the History of Mathematics, 27 (1), 13-37.
McDonald, L. (2006). Florence Nightingale as social reformer. History Today, 56 (1). Erişim: 12.05.2016. http://www.historytoday.com/lynn-mcdonald/florence-nightingale-social reformer
McDonald, L. (Ed.) (2010). Florence Nightingale: The Crimean war. (pp. 34-67). Waterloo: Wilfrid Laurier University Press.
McDonald, L. (Ed.) (2011). Florence Nightingale: Wars and the war office. (pp. 10-58). Waterloo: Wilfrid Laurier University Press.
McDonald, L. (Ed.) (2012). Florence Nightingale on hospital reform. (pp. 56-97). Waterloo: Wilfrid Laurier University Press.
McDonald, L. (2014). Florence Nightingale, statistics and the Crimean war. Journal of the Royal Statistical Society, Series A, 177, 456-486.
McDonald, L. (2015). Florence Nightingale: a research-based approach to health, healthcare and hospital safety. In F. Collyer (Ed.), The Palgrave handbook of social theory in health, illness and medicine (pp. 59-74). Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan.
McDonald, L. (2016). Florence Nightingale: Statistics to save lives. International Journal of Statistics and Probability, 5 (1), 28-35.
Meehan, T. C. (2005). In shadows of nursing history. Reflections on Nursing Leadership, 31 (2), 32-33.
Neuhauser, D. (2003) Florence Nightingale gets no respect: As a statistician that is. Quality and Safety in Health Care, 12 (4), 317.
Nightingale, F. (1858). Notes on matters affecting health, efficiency, and hospital administration of the British army: Founded chiefly on the experience of the late war. London: Harrison. Erişim: 09.03.2016. https://archive.org/details/b20387118
Nightingale, F. (1863). Notes on hospital. London: Longman, Green, Longman, Roberts and Green. Erişim: 16.04.2016. https://archive.org/details/notesonhospital01nighgoog.
Ottaviani, M. G. (1989). A history of the teaching of statistics in higher education in Europe and the United States, 1660 to 1915. Morris, R. (Ed.), Studies in mathematics education the teaching of statistics (pp. 243-252). France: United States.
Özbay, K. (1976). Türk asker hekimliği tarihi ve asker hastaneler. (1.Cilt, sy. 56-112). İstanbul: Yörük.
Pearson, K. (1924). The life, letters and labours of Francis Galton (Vol.2., pp. 419-420). Cambridge: Cambridge University Press.
Smith, C.W. (1954). Sonsuz fedakârlık, hemşirelik nasıl kuruldu? (Çeviren: S, Huri.) İstanbul: Amerikan Board Neşriyat Dairesi.
Stanley, D. (2007). Lights in the shadows: Florence Nightingale and others who made their mark. Contemporary Nurse, 24 (1), 45-51.
Torun, S. (2008). Kırım savaşında hasta bakımı ve hemşirelik. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Adana, Türkiye.
Ünalp, F. R. (2013). İlklerin savaşı: Kırım savaşı (1853-1856). Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, 22, 1-15.
Vacher, H. L. (2008). Review of the triumph of numbers by I.B. Cohen. Numeracy Advancing Education in Quantitative Literacy, 1 (1), 1-6.
Velioğlu, P. (1999). Hemşirelikte kavram ve kuramlar (sy. 121-145). İstanbul: Alaş Ofset.
Yıldız, Ö., & Karaçağıl, C. (2012). Kırım savaşı üzerine bir değerlendirme (1853-1856). The Journal of Academic Social Science Studies, 5 (1), 273-285.

APA	TAŞKIRAN G, BAYIK TEMEL A (2017). Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. , 113 - 120.
Chicago	TAŞKIRAN GÜLCAN,BAYIK TEMEL Ayla Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. (2017): 113 - 120.
MLA	TAŞKIRAN GÜLCAN,BAYIK TEMEL Ayla Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. , 2017, ss.113 - 120.
AMA	TAŞKIRAN G,BAYIK TEMEL A Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. . 2017; 113 - 120.
Vancouver	TAŞKIRAN G,BAYIK TEMEL A Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. . 2017; 113 - 120.
IEEE	TAŞKIRAN G,BAYIK TEMEL A "Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale." , ss.113 - 120, 2017.
ISNAD	TAŞKIRAN, GÜLCAN - BAYIK TEMEL, Ayla. "Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale". (2017), 113-120.

APA	TAŞKIRAN G, BAYIK TEMEL A (2017). Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(2), 113 - 120.
Chicago	TAŞKIRAN GÜLCAN,BAYIK TEMEL Ayla Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 10, no.2 (2017): 113 - 120.
MLA	TAŞKIRAN GÜLCAN,BAYIK TEMEL Ayla Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.10, no.2, 2017, ss.113 - 120.
AMA	TAŞKIRAN G,BAYIK TEMEL A Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017; 10(2): 113 - 120.
Vancouver	TAŞKIRAN G,BAYIK TEMEL A Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017; 10(2): 113 - 120.
IEEE	TAŞKIRAN G,BAYIK TEMEL A "Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10, ss.113 - 120, 2017.
ISNAD	TAŞKIRAN, GÜLCAN - BAYIK TEMEL, Ayla. "Tutkulu Bir İstatistikçi: Florence Nightingale". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 10/2 (2017), 113-120.