OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 136 - 149 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz:
Milliyetçilik 19.yy ortalarında siyasal bir doktrin olarak ortaya çıkmıştır. Milliyetçiliğin gelişiminde 1789 Fransız Devrimi'nin rolü büyüktür. Milliyetçilik, siyasal meşruiyetini ulusa ve ulus devlete dayandırmıştır. Modernleşme süreci milliyetçilik akımını desteklemiştir. Sanayi Devrimi sonrasında toplumsal değişim süreci hızlanmıştır. Kitle iletişim araçlarındaki gelişmeler okur-yazar oranını arttırsa da toplumsal refahtaki gelişmeler eşitsizliklere neden olmuştur. Böyle bir ortamda milliyetçilik eşitlik ve özgürlük taleplerinin yeni aracı haline gelmiştir ve belli bir etnik grup kapsamında dinsel ve dilsel homojenliği sağlamaya çalışmıştır. Milliyetçilik çok uluslu devletleri ise olumsuz etkilemiştir. Siyasal hak ve özgürlük taleplerini artırarak çeşitli isyanlara yol açmıştır. Osmanlı devletinde Balkan milliyetçiliği sonucu çıkan isyanlarda din ve dil faktörü en önemli rolü oynamıştır. Bu isyanlar dış güçlerce de açıkça desteklenmiştir. 19.yy'daki milliyetçilik hareketleri sonucunda devlet farklı kimliklere sahip ve çok dinli kozmopolit yapısını kaybetmiştir. Bu çalışmanın amacı, siyasal bir akım olarak milliyetçiliğin özelliklerini ortaya koyarak modernleşme süreciyle olan yakın ilişkisini belirlemektir
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Kültürel Çalışmalar

MODERNIZATION AND NATIONALISM IN THE OTTOMAN STATE: A STUDY ON BALKAN NATIONALISM IN THE 19TH CENTURY

Öz:
Nationalism emerged as a political doctrine in the mid-19th century. The role of the 1789 French Revolution has a great important in the development of the nationalism movements. Nationalism has based on its political legitimacy to the nation and the nation state concepts. The modernization process has supported the nationalist movements. After the industrial revolution, the process of the social change accelerated. Although developments in the mass media have increased the literacy rate; however, improvements in social welfare also caused inequalities. In this environment, nationalism has become a new tool for equality and freedom demands and it sought to provide religious and linguistic homogeneity within a specific ethnic group. Nationalism affected to the multi-national states adversely. It led to various revolts by increasing demands about political rights and freedoms. The rebellions in Ottoman Empire broke out as results of Balkan nationalism were based on religious and linguistic factors. The rebellions also clearly were supported by foreign powers. The Ottoman State lost its multi-ethnic and multi-religious cosmopolitan nature with the nationalist movements in the nineteenth century.The purpose of this work is to determine by a political movement putting forth the characteristics of nationalism with near relationships the modernization process
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ADIYEKE, Nuri (1999), “Islahat Fermanı Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi ve Gayrimüslimlerin Yaşantılarına Dair”, Osmanlı, (Edt: Güler Eren), C.IV, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, ss.255-261.
  • AKSAKAL, Hasan (2010), “Türk Modernleşmesinin Ambivalant Doğası: Modernleşme, Milliyetçilik, Medeniyet İlişkisi Üzerinden Türkiye’yi Okumak”, ZFWT: Journal of World of Turks, Vol.2, No.1, ss.245-264.
  • ANDERSON, Benedict (2015), Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, (Çev. İskender Savaşır), Metis Yayınları, 8. Baskı, İstanbul.
  • AYDIN, Suavi (2000), Modernleşme ve Milliyetçilik, Gündoğan Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul.
  • BERKES, Niyazi (2015), Türkiye’de Çağdaşlaşma, (Der. Ahmet Kuyaş), Yapı Kredi Yayınları, Yirmi Birinci Baskı, İstanbul.
  • CALHOUN, Craig (2009), Milliyetçilik, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İkinci Basım, İstanbul.
  • GELLNER, Ernest (2013), Uluslar ve Ulusçuluk, (Çev. Büşra Ersanlı, Günay Göksu Özdoğan), Hil Yayınları, İstanbul.
  • GLENNY, Misha (2001), Balkanlar 1804-1999: Milliyetçilik, Savaş ve Büyük Göçler, Sabah Kitapları, İstanbul.
  • GÜMÜŞOĞLU, Hasan (2014), Devlet-i Aliyye’nin Sonbaharı: Osmanlı ve Modernleşme, Ensar Yayınları, İstanbul.
  • JELAVICH, Barbara (2015), Balkan Tarihi, Cilt 1: 18. ve 19. Yüzyıllar, Küre Yayınları, Dördüncü Baskı, İstanbul.
  • HEYWOOD, Andrew (2011), Siyasi İdeolojiler, Adres Yayınları, Üçüncü Baskı, Ankara.
  • HOBSBAWN, Erich John (2014), Milletler ve Milliyetçilik: Program, Mit, Gerçeklik, (Çev. Osman Akınhay), Ayrıntı Yayınları, 5. Baskı, İstanbul.
  • KARAL, Enver Ziya (2011), Osmanlı Tarihi, Cilt: V- IX, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
  • KARPAT, Kemal (2012), Balkanlarda Osmanlı Mirası ve Milliyetçilik, Timaş Yayınları, İstanbul.
  • KARPAT, Kemal, (2014), Osmanlı Modernleşmesi: Toplum, Kuramsal Değişim ve Nüfus, Timaş Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul.
  • KERESTECİOĞLU, İnci Özkan (2013), “Milliyetçilik: Uyuyan Güzeli Uyandıran Prensten, Frankeştayn’ın Canavarına”, 19.yy’dan 20.yy’a Modern Siyasal İdeolojiler, (Der. Birsen Örs), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 6. Baskı, İstanbul, ss.307-350.
  • KERESTECİOĞLU, İnci Özkan (2001), “Milliyetçilik ve Modernleşme İlişkisi Üzerine”, İstanbul Üniversitesi SBF Dergisi, No: 23-24, ss.195-200.
  • KEYDER, Çağlar (2013), Memalik-i Osmaniye’den Avrupa Birliği’ne, İletişim Yayınları, Beşinci Baskı, İstanbul.
  • KOCABAŞ, Süleyman (1986), Avrupa Türkiye’sinin Kaybı ve Balkanlar’da Panslavizm, Vatan Yayınları, İstanbul.
  • KÖKSAL, Osman (2005), Certain Reforms Conducted in Bulgaria in the post-Tanzimat Era and the Establishment of the Danube Province, Turkish Review of Balkan Studies, Annual 2005/10, İstanbul.
  • KYMLICKA, William (1997), “Rethinking the Sources of Nationalism: Commentary on Taylor”, (Eds. Robert Mckim and Jeff Macmahan), The Morality of Nationalism, Oxford University Press, USA, pp.56-65.
  • ORTAYLI, İlber (1999), “Osmanlı Kimliği”, Cogito Dergisi, Sayı: 19, İstanbul, ss.79-86.
  • ORTAYLI, İlber (2012), Türkiye Teşkilât ve İdare Tarihi, Cedit Neşriyat, Dördüncü Baskı, Ankara.
  • ORTAYLI, İlber (2014), İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Timaş Yayınları, İstanbul.
  • ORTAYLI, İlber (2015), Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek-1, Timaş Yayınları, İstanbul.
  • STAVRIANOS, Leften Stavrov (2000), The Balkans since 1453, Hurst&Company, London.
  • SMITH, Antony (2000), “Theories of Nationalism: Alternative Models of Nation Formation”, (Edt: Michael Leifer), Asian Nationalism, Routledge, London, pp.1-21.
  • ŞAHİN, Köksal (2007), “Bir İdeoloji Olarak Milliyetçilik”, Akademik Bakış, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, Sayı:12, ss.1-9.
  • TEKELİ, İlhan (2012), “Türkiye’de Siyasal Düşüncenin Gelişimi Konusunda Bir Üst Anlatı”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce-3: Modernleşme ve Batıcılık, Altıncı Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, ss.20-42.
  • TODOROVA, Maria (1994), “The Balkans: From Discovery to Inventıon”, Slavic Review, Vol. 53, No.2, pp. 453-483.
  • VICKERS, Miranda (2014), The Albanians: A Modern History, I.B. Tauris, London.
  • YILMAZ, Aytekin (2013), Çağdaş Siyasal Akımlar: Modern Demokraside Yeni Arayışlar, İkinci Baskı, Vadi Yayınları, Ankara.
APA DEMİREL D (2016). OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 136 - 149.
Chicago DEMİREL Demokaan OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. (2016): 136 - 149.
MLA DEMİREL Demokaan OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 2016, ss.136 - 149.
AMA DEMİREL D OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2016; 136 - 149.
Vancouver DEMİREL D OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2016; 136 - 149.
IEEE DEMİREL D "OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME." , ss.136 - 149, 2016.
ISNAD DEMİREL, Demokaan. "OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME". (2016), 136-149.
APA DEMİREL D (2016). OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(18), 136 - 149.
Chicago DEMİREL Demokaan OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7, no.18 (2016): 136 - 149.
MLA DEMİREL Demokaan OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.7, no.18, 2016, ss.136 - 149.
AMA DEMİREL D OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(18): 136 - 149.
Vancouver DEMİREL D OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(18): 136 - 149.
IEEE DEMİREL D "OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME." Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, ss.136 - 149, 2016.
ISNAD DEMİREL, Demokaan. "OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME VE MİLLİYETÇİLİK: 19.YY’DA BALKAN MİLLİYETÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME". Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/18 (2016), 136-149.