BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ

Mustafa Kemal DEĞER, (Prof. Dr., Karadeniz Teknik Üniversitesi, İİBF İktisat Bölümü,)
Mürşit RECEPOĞLU (Arş. Gör., Gümüşhane Üniversitesi, İİBF İktisat Bölümü,)
Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
2 0
Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 12 - 29 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ

Öz:
Bu çalışmanın amacı, dış ticaretin bölgesel ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini incelemektir. Ülke düzeyinde dış ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini araştıran birçok çalışma bulunurken, bölgesel düzeyde yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Dolayısıyla çalışmada, Türkiye'nin 26 adet 'Düzey 2' bölgesinde dış ticaretin bölgenin ekonomik büyümesi üzerindeki etkileri, 2004-2011 dönemi için panel veri eşbütünleşme testleri ile araştırılmıştır. Çalışma kapsamındaki değişkenlere ait veriler, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'ten elde edilmiştir. Türkiye'de il ve bölgelere ait GSYİH verileri, 2001 yılından sonra yayınlanmadığı için bu değişkeni temsilen çalışmada bölgesel gayri safi katma değer verileri kullanılmıştır. Çalışmada Düzey 2 bölgelerinin tamamını kapsayan panel veri analizleri yanında, Kalkınma Bakanlığı'nın sosyo-ekonomik gelişmişlik derecesine göre yaptığı sınıflandırma dikkate alınarak, panel veri analizleri (i) gelişmiş bölgeler, (ii) gelişmekte olan bölgeler (iii) az gelişmiş bölgeler için de gerçekleştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre Türkiye'de hem bölgesel ihracat hem de ithalatın bölgesel ekonomik büyüme üzerinde istatistiki açıdan anlamlı ve pozitif etkileri söz konusudur
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

THE IMPACT OF FOREIGN TRADE ON REGIONAL ECONOMIC GROWTH: PANEL DATA ANALYSIS ON NUTS 2 REGIONS IN TURKEY

Öz:
The aim of this study is to examine the impact of foreign trade on regional economic growth. While there are many studies investigating the impact of foreign trade on economic growth at the country level, the regional level studies are very limited. Therefore, in this study the impacts on the regional economic growth of the region's foreign trade in Turkey’s 26 NUTS 2 regions were investigated by panel data cointegration tests for the 2004-2011 period. The data on the variables included in this study were obtained from Turkish Statistical Institute (TUİK). Because GDP data for provinces and regions in Turkey, has not been published after 2001, regional gross value added in the study is used as proxy variable for regional GDP. In addition to panel data analysis covering the all region of NUTS 2, in this study panel data analysis by taking into account of Ministry of Development’s classification according to socio-economic development degree has been performed on (i) developed regions, (ii) developing regions and (iii) less developed regions. According to the findings of this study either regional export and regional import have statistically significant and positive effects on regional economic growth in Turkey
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktaş, Cengiz (2009), "Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2): 35-47.
  • Berg, Andrew-Anne Kruger (2003), “Trade, Growth, and Poverty: A Selective Survey”, IMF Working Paper, WP/03/30.
  • Bilgin, Cevat-Ahmet Şahbaz (2009), “Türkiye’de Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi”,Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı:1, s. 177-198
  • Chen, Yanjin-Xiangmin Xiong (2014), “An Empirical Analysis for Over-Sophisticated Export and Regional Economic Growth”, Modern Economy, 2014, 5, 1114-1119.
  • Cheng, Gui-Yun (2007), “Foreign Trade and Economic Growth:An Empirical Analysis and Test Based on Liao-ning Province”, Journal of International Trade, 2007, 02.
  • Demirhan, Erdal (2005), “Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:60, Sayı:4, s. 75-88.
  • Dinler, Zeynel (2008), “Bölgesel İktisat”, 8.Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa.
  • Erdoğan, Savaş (2006), “Türkiye’nin ihracat yapısındaki Değişme ve Büyüme İlişkisi: Koentegrasyon ve Nedensellik Testi Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, Sayı:10, s.30- 39.
  • Feder, Gershon (1982), "On exports and economic growth", Journal of Development Economics, 12, pp. 59-73.
  • Furuoka, Fumitaka (2007); "Econometric Analysis of the Export-led Growth Hypothesis: Evidence for BIMP- EAGA Countries", Philippine Journal of Development; 34(2): 25-42.
  • Gerni, Cevat-Mustafa K. Değer ve Ömer S. Emsen (2009), “Provincial Economic Growth in Turkey: Cross- Section Analyses”, İktisat İşletme ve Finans, Cilt: 24, Sayı: 282,54-81.
  • Gerni, Cevat-Ömer S. Emsen-Mustafa K. Değer (2008), “İthalata Dayalı İhracat ve Ekonomik Büyüme: 1980- 2006 Türkiye Deneyimi”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, İzmir.
  • Grossman, Gene-Elhanan Helpman (1991), Innovation and Growth in the Global Economy, MIT Press, Cambridge.
  • Guan, Jia Lin-Yu Hong (2012), “An Empirical Analysis on U.S. Foreign Trade and Economic Growth”, AASRI Procedia, 2, 2012, AASRI Conference on Power and Energy Systems: 39- 43.
  • Hameed, Abid-Ali M. Chaudhary-Kiran Y. Khan (2005), “The Growth Impact of Exports in South Asian Countries”, The Pakistan Development Review, Volume:44, Issue:4, 901-919.
  • Hussain, Majeed A.-Afaf A. Saaed (2014), “Relationship between Exports, Imports, and Economic Growth in Saudi Arabia 1990-2011. Evidence from Co-Integration and Granger Causality Analysis”, Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences (JETEMS),5(3) 364-370.
  • Jarreau, Joachim-Sandra Poncet (2011), “Export sophistication and economic growth: evidence from China”, G-MonD Working Paper, n:19., HAL Id: halshs-00962593, https://halshs.archivesouvertes.fr/halshs-00962593.
  • Jayme, Frederiko G. (2001), "Notes on Trade and Growth",Texto Para Discussao No:166, http://www.cedeplar.ufmg.br/pesquisas/td/TD%20166.pdf, (12.03.2016)
  • Kalkınma Bakanlığı (2013), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması 2011, Ankara, http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Yaynlar/Attachments/548/SEGE-2011.pdf, (13.02.2016)
  • Korgun, Irina; Kumo Kazuhiro (2015), “Economic Development, Geography, and Trade: Evidence from Russian Regions, 2000-2012” in Foreign EconomicRelations and Regional Growth in North East Asia: Russia's WTO Accession and Its Effects, Kazuhiro Kumo and Irina Korgun (Eds), Discussion Paper Series, B No.44, Institute of Economic Research Hitotsubashi Unıversity.
  • Kök, Recep-Nevzat Şimşek (2006), “Endüstri-İçi Dış Ticaret, Patentler ve Uluslararası Teknolojik Yayılma”, Türkiye Ekonomi Kurumu Uluslararası Ekonomi Konferansı, 11-13 Eylül 2006, Ankara.
  • Kök, Recep-M. Serdar İspir-A. Aydın Arı (2006), “Zengin Ülkelerden Azgelişmiş Ülkelere Kaynak Aktarma Mekanizmasının Gerekliliği ve Evrensel Bölüşüm Parametresi Üzerine Bir Deneme”, Türkiye Ekonomi Kurumu International Conference on Economics, Ankara, 11-13, Eylül 2006.
  • Künye, Neslihan. (2014), “Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Bölgelerin Ekonomilerine Katkıları”, Atılım Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 43-58.
  • Lei, Xin-Ji Yong Chen (2012), “FDI,Export and Regional Economic Growth:An Application of Heterogeneous Panel Granger Causality Test”, Economic Management Journal, 2012-06.
  • Li, Xiao ping-Zhong di Zhu (2004), “A Test on Co-integration and Causality Relationship between Foreign Trade and Economic Growth: An Empirical Analysis on the Data of Shanghai from 1978 to 2001”, Journal of Shanghai University of Finance and Economics, 2004-2.
  • Li, Yuhong-Zhongwen Chen-Changjian San (2010), "Research on the Relationship between Foreign Trade and the GDP Growth of East China-Empirical Analysis Based on Causality", Modern Economy,1:118-124.
  • Mazumdar, Joy (1996), “Do Static Gains from Trade Lead to Medium-Run Growth?”, Journal of Political Economy, 104(6): 1328-1337.
  • Nazlıoğlu, Şaban. (2010), “Makro İktisat Politikalarının Tarım Sektörü Üzerindeki Etkileri: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler için Bir Karşılaştırma”, Erciyes Üniversitesi SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri.
  • Omotor, D. Godwin (2008), “The Role of Exports in the Economic Growth of Nigeria, the Bounds Test Analysis”, International Journal of Economic Perspectives, 2(4) 222-235.
  • Pedroni, Peter (1999), "Critical Values for Cointegration Tests in Heterogeneous Panels with Multiple Regressors", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61, 653–670.
  • Pedroni, Peter (2000), "Fully Modified OLS for Heterogeneous Cointegrated Panels, Advances in Econometrics", 15, 93–130.
  • Pedroni, Peter (2001), “Purchasing Power Parity Tests in Cointegrated Panels”, Review of Economics and Statistics", 83, 727-731.
  • Pedroni, Peter (2004), “Panel Cointegration: Asymptotic and Finite Sample Properties of Pooled Time Series Tests with an Application to the PPP Hypothesis”, Econometric Theory, 20,579‐625.
  • Phillips, Peter-Hyungsik Moon (1999), “Linear Regression Limit Theory for Nonstationary Panel Data”, Econometrica, 67, 1057–1112.
  • Quah, Danny-James A. Rauch (1990), "Openness and the Rate of Economic Growth", Mimeo, (MIT, Cambridge, MA).
  • Ramdhan, Dadang (2014), “The Impact of Import on Regional Economic Growth in Indonesia: A Provincial Panel Study From 1995–2008”, Widyariset, Volume 17, No:1, April 2014 25-34.
  • Rivera-Batiz, Luis - Paul M. Romer (1991) "Economic Integration and Endogenous Growth", Quarterly Journal of Economics, 106 (2): 531-556.
  • Sun, Peng-Almas Heshmati (2010), “International Trade and its Effects on Economic Growth in China”, The Institute for the Study of Labor IZA, Discussion Paper No. 5151.
  • Şimşek, Muammer (2003), “İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri ile Analizi, 1960-2002”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 43-63.
  • Taştan, Hüseyin (2010), “Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Spektral Analizi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1): 87-98.
  • TÜİK (2014); Gayri Safi Katma Değer-Bölgesel Sonuçlar 2004-2011, http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/upload/yayinrapor/GSKD_Bolgesel_2004-2011.pdf, (10.11.2015)
  • Wang, Feng yun (2010), “An Empirical Study on Relationship between Import and Export Trade and Regional Economic Growth:Based on data analysis of Beijing”, Journal of Beijing Normal University(Social Sciences), 2010-03.
  • Wang, Tao-Gui hua Luo-Li jun Wu (2015), “Empirical Research of the Relationship among Agriculture Export,Import,Economic Growth in Xinjiang Based on VAR model”, Journal of Anhui Agricultural Sciences, 2015-11.
  • Yao, Shujie (2006), “On economic growth, FDI and exports in China”, Applied Economics, 38(3), 39- 351.
  • Yıldız, Ezgi B. ve Berber, Metin (2011), “İthalata Dayalı Büyümenin Sürdürülebilirliği: 1989-2007 Türkiye Örneği”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 165-179.
  • Yiğidim, Arslan ve Nezir Köse (1997), “İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, İthalatın Rolü: Türkiye Örneği (1980-1996)”, Ekonomik Yaklaşım, 26(8), 71-85.
APA DEĞER M, RECEPOĞLU M (2016). BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. , 12 - 29.
Chicago DEĞER Mustafa Kemal,RECEPOĞLU MÜRŞİT BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. (2016): 12 - 29.
MLA DEĞER Mustafa Kemal,RECEPOĞLU MÜRŞİT BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. , 2016, ss.12 - 29.
AMA DEĞER M,RECEPOĞLU M BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. . 2016; 12 - 29.
Vancouver DEĞER M,RECEPOĞLU M BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. . 2016; 12 - 29.
IEEE DEĞER M,RECEPOĞLU M "BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ." , ss.12 - 29, 2016.
ISNAD DEĞER, Mustafa Kemal - RECEPOĞLU, MÜRŞİT. "BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ". (2016), 12-29.
APA DEĞER M, RECEPOĞLU M (2016). BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(18), 12 - 29.
Chicago DEĞER Mustafa Kemal,RECEPOĞLU MÜRŞİT BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7, no.18 (2016): 12 - 29.
MLA DEĞER Mustafa Kemal,RECEPOĞLU MÜRŞİT BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.7, no.18, 2016, ss.12 - 29.
AMA DEĞER M,RECEPOĞLU M BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(18): 12 - 29.
Vancouver DEĞER M,RECEPOĞLU M BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(18): 12 - 29.
IEEE DEĞER M,RECEPOĞLU M "BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ." Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, ss.12 - 29, 2016.
ISNAD DEĞER, Mustafa Kemal - RECEPOĞLU, MÜRŞİT. "BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ". Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/18 (2016), 12-29.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 5:42

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları