Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 61 Sayfa Aralığı: 1 - 45 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-11-2018

İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ

Öz:
İkili ilişkilerin kurulduğu XVI. yüzyılın sonlarından 1876 Berlin Antlaşması’na kadar Osmanlı Devleti ile genelde ekonomik çıkarları açısından dostane ilişkiler sürdüren ve Osmanlı toprak bütünlüğünün korunmasından yana olan İngiltere, bu tarihten sonra keskin bir politika değişikliğine giderek Osmanlı topraklarının parçalanması ve paylaşılması konusunda hem fikir olan güçlerin safına katılmış, hatta bu güçlerin en önde gelenlerinden biri olmuştur. Fransa’nın Katolikliği, Rusların ise Ortodoksluğu kullanarak, Osmanlı coğrafyasında kendilerine nüfuz alanları oluşturmalarından ilham alan İngiltere, yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Osmanlı coğrafyasında siyasal, ekonomik ve kültürel alanlarda nüfuz edebileceği alanlar aramış, bu nedenle Nesturiler, Süryaniler, Keldaniler, Dürziler, Ermeniler ve Bulgarlar gibi çeşitli Hristiyan gruplar arasında Protestan misyonerlik faaliyetlerini başlatmıştır. Osmanlı gayrimüslimleri arasında önce Protestan bir cemaat oluşturulmuş, daha sonra bu cemaatin hamiliği üstlenerek Osmanlı yönetimine baskı unsuru olarak kullanılmıştır. Özellikle eğitim alanında okullar ile yapılan misyonerlik faaliyetlerinde ileride Osmanlı Devleti’ne karşı isyan edecek kitlelerin lider kadrosu yetiştirilirken, tıbbi alanda yapılan misyonerlik faaliyetleriyle de azınlık tebaanın sempatisi kazanılmak istenmiş, siyasal, ekonomik ve kültürel amaçlı çalışmalar, misyonerlik marifetiyle dini çalışmalar gibi gösterilerek kamufle edilmiştir. İngiltere’nin misyonerlik faaliyetlerini gerçekleştirdiği coğrafi alan ile I. Dünya Savaşı sonrasında işgal ettiği bölgelerin büyük bir benzerlik taşıması, kamuflajı düşürüp gerçek niyetleri gözler önüne sermiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Tarih Din Bilimi Siyasi Bilimler Etnik Çalışmalar Kültürel Çalışmalar Sanat

IMPACT OF THE ENGLISH MISSIONARY ACTIVITIES ON THE PROCESS OF THE OTTOMAN EMPIRE DOWNFALL PROCESS

Öz:
Holding a friendly internship with Ottoman Empire as to its economical benefist generally from the end of 16th century to the Berlin agrement in 1876 in which bilateral relations were set up and supporting the Ottoman land integrity, the Britain from this dote setting a clear change of politics, took its side with the powers that had the idea of breaking in to pieces and sharing the Ottoman lands. Even it became a leader of this powers. Using the French Catholics and Russians Orthodox, started on Protestant missionary activity between the Bulgarians, Armenians, Durzies, Chaldean, Suryaniens, Nesturians to find out a superiority in economics, culturel and politics by inspiring them in searching superlority on Ottoman lands. Firsty, a Protestant society had been formed among the nonmoslem people and then it was used as a pressure moteriol on the Ottoman administrator by holding the leader ship of this society. From the moment they arrived on Ottoman lands, missioners started a great job in covrage and became effective by the help of their schools, hospitals, printing house, assistence foundations, orphanages on the mon-muslim society, the greatest supports came from the English ambassoders and consuls, especiolly the future leader rebellions were brouht up in the missionary schools against Ottoman Empire, and in medical missionary activities, it was hoped to get attraction of the minority society. The political, economical and cultural activities were camoufloged as the religious activities by the missionary tricks. The great similarity between the missionary lands held by the English andoccupied lands by the English after World War I, removed the camouflage and displayed the real inteation.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Tarih Din Bilimi Siyasi Bilimler Etnik Çalışmalar Kültürel Çalışmalar Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Zengin, Zeki Salih; “II. Abdülhamit Döneminde Yabancı ve Azınlık Mekteplerinin Faaliyetleri”, Belleten, 2007, Sayı 261, s. 613-652.
  • Yamı, Vedat Şafak; “Anglikan Kilisesi’nin Oluşum Süreci ve Bugünü Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research, Cilt 3, Sayı 11, s. 578-585.
  • Yalduz, Alparslan; “Konsillerin Hristiyanlık Tarihindeki Yeri ve İznik Konsili”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2003, Cilt 12, Sayı 2, s. 257-296.
  • Vahapoğlu, M. Hidayet; “Yönetim ve Azınlıklara Bakış Açısından Osmanlı Devleti”, Erdem, Atatürk Kültür Merkezi Dergisi (Türklerde Hoşgörü Özel Sayı I), 1996, Cilt 8, Sayı 22, s. 41-51.
  • Tozlu, Necmettin; “Osmanlı İmparatorluğu’nda Misyoner Okulları”, Osmanlı, Ankara, 1999, Cilt 5, s. 329-338.
  • Şişman, Adnan; “XX. Yüzyıl Başlarında Rumeli ve Adalardaki Yabancı Müesseseler”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2008, Sayı 1, s. 1-10.
  • Şişman, Adnan; “Misyonerlik ve Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Kurulan Yabancı Sosyal ve Kültürel Müesseseler”, Türkler, 2002, Cilt 14, s. 173-180.
  • Sonyel, Salahi; “Hristiyan Azınlıklar ve Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Dönemi”, Osmanlı, Ankara, 1999, Cilt 2, s. 142-145.
  • Sonyel, Salahi; “Büyük Devletlerin Osmanlı İmparatorluğunu Parçalama Çalışmalarında Hristiyan Azınlıkların Rolü”, Belleten, 1985, Sayı 195, s. 647656.
  • Sezer, Ayten; “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e: Misyonerlerin Türkiye’deki Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1999, Cilt 16, Özel Sayı, 169-182.
  • Satılmış, Selahattin; “XIX. Yüzyılda Nesturiler ve İngiliz Misyonerlik Faaliyetleri”, Belleten, 2007, Sayı 261, s. 653-688.
  • Nurdoğan, Arzu; “Hristiyan Oryantalizminin Kadınlar Şubesi:Anglo-Sakson Misyon Tarihinde Kadınlar”, İslami Araştırmalar, 2014, Cilt 25, Sayı 2, s. 74-94.
  • Nurdoğan, Arzu; “Anglikan Kilisesi’nin Osmanlı’daki Sancaktarı: Church Mıssıonary Society: Üyeleri ve Gelir Kaynakları-II”, Dini Araştırmalar, 2014, Cilt 17, Sayı 44, s. 13-42.
  • Kocatürk, Önder; “1913-1914 Yıllarında İngilizlerin Arabistan’ın Çeşitli Bölgelerindeki Faaliyetleri”, Türkoloji Kültürü, 2011, Cilt 4, No:7, s. 17-34.
  • Kocabaşoğlu, Uygur; “XIX. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda Amerikan Okulları”, Osmanlı, Ankara,1999, Cilt 5, s. 340-349.
  • Karaköse, Hasan; “Yahudilerin Filistin’e Yerleşme Girişimleri ve Süleyman Fethi Bey’in Layihası (1911)”, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2004, Cilt 5, Sayı 1, s.43-57.
  • Hülagü, Metin; “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Misyoner, Ermeni, Terör ve Amerika Dörtgeninde Türkiye”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2001, Sayı 10, s. 57-99.
  • Haydaroğlu, İlknur; “Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı Okullar”, Türkler, 2002, Cilt 14, s. 181-188.
  • Hajdari, S. A; “Tarihi Süreç İçerisinde Misyonerlik ve Misyonerlerin Yetim Faaliyetleri”, İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, 2016, s. 4-60.
  • Gündüz, Şinasi; “Misyonerlik”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt 30, İstanbul, 2005, s. 193-199.
  • Ebuzziya, Ziyad; “Tanzimat’a Osmanlı Basının Tesiri”, 150. Yılında Tanzimat, Aydınlar Ocağı Yayınları, İstanbul, 1990, s. 61-64.
  • Çelik, Mehmet; “Lübnan’da Milliyetçiliğin Fikri Temelleri ve Oluşumu”, The Journal of Akademic Social Science Studies, 2015, Sayı 35, s. 439-450.
  • Çatalbaş, Resul; “Anglikan (İngiliz), Misyoner Teşkilatlar”, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, Cilt 2, Sayı 2, s. 121-138.
  • Çatalbaş, Resul; “Anglikan (İngiliz), Kilisesi Misyonerliği ve Osmanlı-İngiliz İlişkilerine Etkileri”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2011, Sayı 25, s. 167-176.
  • Cevizliler, Erkan; “XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti’ndeki İngiliz Okulları Üzerine Bir İnceleme”, Tarihin Peşinde, 2014, Sayı 12, s. 119-155.
  • Buzpınar, Ş. Tufan; “Suriye ve Filistin’de Avrupa Nüfuz Mücadelesinde Yeni Bir Unsur: İngiliz Misyonerleri (XIX. yüzyıl)”, İslam Araştırmaları Dergisi, 2003, Sayı 10, s. 107-120.
  • Burak, D. Mehmet; “Osmanlı Devleti’nde Jön Türk Hareketi’nin Başlaması ve Etkileri”, OTAM, 2003, Sayı 14, s. 291-318.
  • Birinci, Ali; “Osmanlı Devleti’nde Matbuat ve Neşriyat Yasakları Tarihine Medhal”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2006, Cilt 4, Sayı 7, s. 291-349.
  • Bayrakdar, Mehmet; “Dinlerarası Diyalog ve Misyonerlik”, İslami Araştırmalar, 2007, Cilt 20, Sayı 4, s. 391-398.
  • Aydın, Mithat; “Misyonerlik Kıskacında Nesturiler: Katolik, Ortodoks ve Protestan Misyonerlerin Nesturiler Arasındaki Faaliyetleri ve Bunun Siyasi Sonuçları”, Erdem, 2011, Sayı 60, s. 1-30.
  • Aydın, Mithat; “İkinci Meşrutiyet’in İlanı ve İngiltere”, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Belgi Dergisi, 2011, Sayı 1, s. 15-49.
  • Albayrak, Kadir; “Geçmişte ve Günümüzde Nesturi Misyonerliği”, İslami Araştırmalar, 2007, Cilt 20, Sayı 2, s. 164-171.
  • Zürcher, Erık Jan; Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2015.
  • Yerasimos, Stefanos; Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye (Tanzimat’tan I. Dünya Savaşına), Cilt 2, Gözlem Yayınları, İstanbul, 1975.
  • Uğurlu, Ö. Andaç (Ed.); Türkiye’nin Parçalanması ve İngiliz Politikası (19001920), Örgün Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Uçar, Ahmet; İslam Dünyasında Misyoner Orduları, Çamlıca Yayınları, İstanbul, 2014.
  • Uçar, Abdullah; Misyonerler (Modern Haçlılar), Adım Matbaası, Konya, 2005.
  • Türkmen, Zekeriya; Musul Meselesi, ATAM Yayınları, Ankara, 2011.
  • Turan, Süleyman; Misyoloji: Hristiyan Misyon Bilimi, Sarkaç Yayınları, Ankara, 2011.
  • Turan, Ömer; Avrasya’da Misyonerlik, ASAM Yayınları, Ankara, 2002.
  • Şaşmaz, Musa; İngiliz Konsolosları ve Ermenilerin Katliamı İddiaları (18781914), ATAM Yayınları, Ankara, 2013.
  • Sırma, İhsan Süreyya; Sömürü Ajanı İngiliz Misyonerleri, Beyan Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Sırma, İhsan Süreyya; Osmanlı Devleti’nin Yıkılışında Yemen İsyanları, Beyan Yayınları, İstanbul, 2008.
  • Shaw, J.S.-Shaw, E.K; Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, Cilt 2, e Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Saydam, Abdullah; Osmanlı Medeniyeti Tarihi, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2015.
  • Sander, Oral; Siyasi Tarih (İlk Çağlardan 1918’e), İmge Yayınevi, Ankara, 2012.
  • Russell, Bertrand; Neden Hristiyan Değilim, İlke Yayınları, İstanbul, 1996.
  • Renouvin, Pierre; I. Dünya Savaşı ve Türkiye, e Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Özdemir, Bülent; Süryanilerin Dünü Bugünü I. Dünya Savaşı’nda Süryaniler, TTK Yayınları, Ankara, 2014.
  • Özdağ, Ümit (Ed.); 100. Yılında Birinci Dünya Savaşı, Kripto Yayınları, Ankara, 2014.
  • Özcan, Azmi; Pan-İslamizm, İSAM Yayınları, Ankara, 1997.
  • Öke, Mim Kemal; İngiltere’nin Güneydoğu Anadolu Siyaseti ve Binbaşı EWC Noel’in Faaliyetleri 1919, Sevinç Matbaası, Ankara, 1988.
  • Osmanlı Eğitiminde Modernleşme, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, İstanbul, 2014.
  • Osmanlı Belgelerinde Suriye, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Ortaylı, İlber; Osmanlı Barışı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2014.
  • Mutlu, Şamil; Osmanlı Devleti’nde Misyoner Okulları, Gökkubbe Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Mortimer, Favell Lee; Asya’da Uzaklarda, Destek Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Küçük, Abdurrahman; Misyonerlik ve Dinler arası Diyalog, Berikan Yayınları, Ankara, 2011.
  • Kumrular, Özlem; Türk Korkusu, Doğan Kitap, İstanbul, 2016.
  • Kocatürk, Önder; Osmanlı-İngiliz İlişkilerinin Dönüm Noktası (1911-1914), Cilt II, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Kocatürk, Önder; Balkanlar’dan Orta Doğu ’ya Osmanlı İngiliz İlişkileri (19081910), IQ Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Kocabaşoğlu, Uygur; İngiliz Sicimi, İmge Yayınevi, Ankara, 1995.
  • Kılınçkaya, M. Derviş; Osmanlı Yönetimindeki Topraklarda Arap Milliyetçiliğinin Doğuşu ve Suriye, ATAM Yayınları, Ankara, 2008.
  • Kılıç, Davut; Osmanlı Ermenileri Arasında Dini ve Siyasi Mücadeleler, ATAM Yayınları, Ankara, 2012.
  • Kıeser, Hans Lukas; Iskalanmış Barış (Doğu Vilayetlerinde Misyonerlik, Etnik Kimlik ve Devlet 1839-1938), İletişim Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Karal, Enver Ziya; Osmanlı Tarihi, Cilt 5, 9, TTK Yayınları, Ankara, 2011.
  • Karakuş, Erdoğan; İkinci Dünya Savaşı Öncesi İngiliz Belgelerinde Türk-İngiliz İlişkileri, IQ Yayınları, İstanbul, 2006.
  • Karaca, Taha Niyazi; Büyük Oyun, Timaş Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Kahraman, Ahmet, İstihbarat, Berikan Yayınları, Ankara, 2004.
  • Karabekir, Kazım; Birinci Cihan Harbine Nasıl Girdik, Emre Yayınları, İstanbul, 1995.
  • Kahraman, Ahmet; Dinler ve Misyonerler, Ensar Yayınları, İstanbul, 2009.
  • İrtem, Süleyman Kani, Osmanlı Devleti’nin Mısır, Yemen, Hicaz Meselesi, Temel Yayınları, İstanbul, 1999.
  • İrtem, Süleyman Kani; Şark Meselesi Osmanlı’nın Sömürgeleşme Tarihi, Temel Yayınları, İstanbul, 1999.
  • İnan, Uğur; Osmanlı Devleti’nde Almanların Protestan Misyonerlik Faaliyetleri, TTK Yayınları, Ankara, 2015.
  • Hıll, Christopher; İngiltere’de Devrim Çağı 1603-1714, İletişim Yayınları, İstanbul, 2016.
  • Harman, Ömer Faruk (Ed.); Türkiye’de Misyonerlik Faaliyetleri, Ensar Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Hararı, Yuval Noah; Hayvanlardan Tanrılara Sapıens, Kolektif Kitap, İstanbul, 2015.
  • Hamlın, Cyrus; Türkler Arasında Türkiye’deki Misyonerlik Faaliyetleri ve Robert Kolej, Kahverengi Yayınları, İstanbul, 2015.
  • Güran, Tevfik; Osmanlı Devleti’nin İlk İstatistik Yıllığı 1897, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1997.
  • Güngör, Erol; Türkiye’de Misyoner Faaliyetleri, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2012.
  • Gündüz, Şinasi; Misyonerlik, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2009.
  • Günay, Tuncer; Misyoner Örgütleri ve Misyoner Faaliyetleri, Ankara Ticaret Odası Yayınları, Ankara, 2004.
  • Gümüş, M. Sıddık; İngiliz Casusunun İtirafları ve İngilizlerin İslam Düşmanlığı, Hakikat Kitabevi, İstanbul, 2008.
  • Fromkın, David; Barışa Son Veren Barış, Yeni Binyıl Yayınları, İstanbul, 1989.
  • Ferguson, Nıall; İmparatorluk Britanya’nın Modern Dünyayı Biçimlendirişi, Yapıkredi Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Erkek, İbrahim; Batı’nın Öncü Gücü Misyonerler, Öncü Yayınları, Ankara, 2013.
  • Ergin, Osman Nuri; Türk Maarif Tarihi, Cilt 1-2-3-4, Eser Matbaası, İstanbul, 1977.
  • Engin, Vahdettin; Pazarlık, Yeditepe Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Engelhardt, Edouard Philippe; Türkiye’de Çağdaşlaşma Hareketleri Tanzimat, Örgün Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Ekinci, Ekrem Buğra; Ama Hangi Osmanlı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Çaycı, Abdurrahman; Büyük Sahra’da Türk-Fransız Rekabeti (1858-1911), TTK Yayınları, Ankara, 1995.
  • Çavdar, Tevfik; Osmanlıların Yarı-sömürge Oluşu, Ant Yayınları, İstanbul, 1970.
  • Çatalbaş, Resul: Majesteleri’nin Kilisesi, Gece Kitaplığı, Ankara, 2014.
  • Çabuk, Mustafa; Maraş’ta Misyoner Faaliyetleri ve Misyoner Okulları, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş, 2008.
  • Cilacı, Osman; Hristiyanlık Propagandası ve Misyonerlik Faaliyetleri, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2005.
  • Bury, G.Wyman; Pan-İslam veya İslam İmparatorluğu, Destek Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Burak, D. Mehmet; Birinci Dünya Savaşında Türk-İngiliz İlişkileri (1914-1918), Babil Yayınları, Ankara, 2004.
  • Brant, James; 1838 Yazında Kürdistan, Rupel Basım Yayın, İstanbul, 2014.
  • Bozkurt, Gülnihal; Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839-1914), TTK Yayınları, Ankara, 1996.
  • Bowen, Harold; Türkiye Hakkında İngiliz Tetkikleri, TTK Yayınları, Ankara, 2011.
  • Aydın, Mithat; Bulgarlar ve Ermeniler Arasında Amerikan Misyonerleri, Yeditepe Yayınları, İstanbul, 2008.
  • Ayaz, Ratip, İngiliz Misyonerliğinin Kurumsal Yapısı ve Osmanlı Coğrafyasındaki Faaliyetleri (1838-1918), Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih ABD, Kırşehir, Nisan 2017, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Atabaki, Touraj (Ed.); İran ve I. Dünya Savaşı Büyük Güçlerin Savaş Alanı, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Armaoğlu, Fahir; Yirminci Yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım Yayınları, İstanbul, 2012.
  • Akyüz, Yahya; Türk Eğitim Tarihi, Pegem Akademi Yayınları, Ankara, 2013.
  • Akdağ, Mustafa; Yakın Çağ Dönemi Avrupa Tarihi, Berikan Yayınları, Ankara, 2016.
  • Açıkses, Erdal; Amerikalıların Harput’taki Misyonerlik Faaliyetleri, TTK Yayınları, Ankara, 2003.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
APA Bolat B, AYAZ R (2017). İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. , 1 - 45.
Chicago Bolat Bengül,AYAZ Ratip İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. (2017): 1 - 45.
MLA Bolat Bengül,AYAZ Ratip İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. , 2017, ss.1 - 45.
AMA Bolat B,AYAZ R İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. . 2017; 1 - 45.
Vancouver Bolat B,AYAZ R İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. . 2017; 1 - 45.
IEEE Bolat B,AYAZ R "İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ." , ss.1 - 45, 2017.
ISNAD Bolat, Bengül - AYAZ, Ratip. "İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ". (2017), 1-45.
APA Bolat B, AYAZ R (2017). İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0(61), 1 - 45.
Chicago Bolat Bengül,AYAZ Ratip İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ 0, no.61 (2017): 1 - 45.
MLA Bolat Bengül,AYAZ Ratip İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, vol.0, no.61, 2017, ss.1 - 45.
AMA Bolat B,AYAZ R İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2017; 0(61): 1 - 45.
Vancouver Bolat B,AYAZ R İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2017; 0(61): 1 - 45.
IEEE Bolat B,AYAZ R "İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ." ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0, ss.1 - 45, 2017.
ISNAD Bolat, Bengül - AYAZ, Ratip. "İNGİLİZ MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN OSMANLI DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SÜRECİNE ETKİLERİ". ATATÜRK YOLU DERGİSİ 61 (2017), 1-45.