Yıl: 2018 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 92 - 108 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-11-2018

BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Öz:
Bu çalışmada bireysel emeklilik şirketlerinin finansal performansları çok kriterli karar verme yöntemlerinden Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci(AHP) ve Vise Kriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje(VIKOR) yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Bu amaçla sektörde faaliyet gösteren firmaların 2014-2016 yılları arasındaki finansal tablo verileri kullanılarak finansal performans analizi gerçekleştirilmiştir. Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemi ile kriter olarak kullanılan finansal oranların önem dereceleri tespit edilmiş, daha sonra VIKOR yöntemi ile firmaların performanslarına yönelik finansal analiz ve değerlendirme yapılmıştır. Kriterlerin önem derecelerinin tespitinde Bulanık AHP yöntemi kullanılmıştır. Bulanık AHP yönteminin uygulanmasında Liou ve Wang’ın toplam integral yöntemine göre sıralama yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Bulanık AHP yönteminin, bulanıklık içeren durumlarda ve bulanık veriler ile analiz yapılırken seçim, sıralama ve değerlendirme problemlerinde diğer yöntemlerle bütünleşik olarak kullanılabileceği değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Endüstri Mühendisliği

Analysis of Financial Performance of Private Pension Companies by Fuzzy AHP and VIKOR Method

Öz:
In this study, the financial performances of individual pension companies were evaluated with the methods of Fuzzy Analytical Hierarchy Process (AHP) and Vise Kriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje (VIKOR) from multi-criteria decision making methods. For this purpose, the financial performance analysis of the companies operating in the sector was performed using the financial statement data between 2014-2016. With the Fuzzy Analytical Hierarchy Process method, the importance ratios of the financial ratios used as criteria were determined and then the financial analysis and evaluation were done with the VIKOR method for the performance of firms. The Fuzzy AHP method was used to determine the significance of the criteria. In the implementation of the fuzzy AHP method, the order of Liou and Wang's total integral method was evaluated and the results were evaluated. It has been evaluated that the fuzzy AHP method can be used integrally with other methods in selection, sorting and evaluation problems while analyzing with blurred states and with blurred data.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Endüstri Mühendisliği
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Zadeh, A. L. (1965). “Fuzzy Sets”, İnformation and Control, 8, 338-353.
  • Yücenur, G. N., ve Demirel, N. C. (2012). Group decision making process for insurance company selection problem with extended VIKOR method under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 39, 3702–3707.
  • Yıldız, A. ve Deveci, M. (2013). “Bulanık VIKOR Yöntemine Dayalı Personel Seçim Süreci” Ege Akademik Bakış, Cilt:13, Sayı:4, s. 427-436.
  • Tzeng, G. H. , Lin, C.W. and Opricovic S. (2005). “Multi-criteria analysis of alternative-fuel buses for public transportation”, Energy Policy 33, 1373–1383.
  • Şen, Z. (2009). Bulanık Mantık İlkeleri ve Modelleme (Mühendislik ve Sosyal Bilimler). İstanbul: Su Vakfı Yayınları.
  • Peker, İ., Birdoğan, B. (2011). “Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Türk Sigortacılık Sektöründe Performans Ölçümü”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (7). Yıl:4 Sayı:7, 1-18. Yaz 2011 ISSN 1307-9832.
  • Özden, Ü. H. Başar, Ö. D. ve Kalkan B. S., (2012). “İMKB’de İşlem Gören Çimento Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performanslarının VIKOR Yöntemi ile Sıralanması” İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri ve İstatistik Sayı:17, s.23-44.
  • Özden, Ü. H., (2012). “AB’ye Üye Ülkelerin ve Türkiye’nin Ekonomik Performanslarına Göre VIKOR Yöntemi İle Sıralanması”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 11 Sayı: 21, s.455-468.
  • Opricovic S. and Tzeng, G. H. (2007). “Extented VIKOR method in comparison with outranking methods”, European Journal of Operational Research, 178, p.514-529.
  • Opricovic S. and Tzeng, G. H. (2004). “The Compromise solition by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, 178, p.445-455.
  • Ksenija, M., Boris, D., Snežana, K., and Sladjana, B. (2017). Analysis of the efficiency of insurance companies in Serbia using the fuzzy AHP and TOPSIS methods. Economic research-Ekonomska istraživanja, 30(1), 550-565.
  • Köse, A. (2010). Türk Sigorta Sektörü Hayat ve Emeklilik Şirketleri Etkinlik Analizi. Akademik Araştırmalar Dergisi ,44, 85-100.
  • Karakaya, A., Kurtaran, A., ve Dağlı, H. (2014), Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi – Sayı:22, s. 1-23.
  • Kaptanoğlu D. ve Özok A. F. (2006). “Akademik Performans Değerlendirmesi için Bir Bulanık Model”, İTÜ Dergisi/d Mühendislik, Cilt:5, Sayı:1, Kısım:2, 193-204.
  • Kalaycı Ş. ve Yılmaz, T. (2010). Sigorta Sektöründe Rasyo Analizi Yöntemi İle Finansal Yapının Değerlendirilmesi ve İMKB'de İşlem Gören Sigorta Şirketleri Üzerine Bir Uygulama, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2011 Cilt: 48 Sayı: 559 s. 79-99.
  • Kahraman C, Cebeci U. ve Ulukan Z. (2003). “Multi-criteria supplier selection using fuzzy AHP”. Logistics Information Management, 16(6), 382-394.
  • İlhan B, (2016), OECD Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Olarak Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemindeki Gelişmeler Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım.,Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 2016,51, (2) : 157 – 185.
  • Hazine Müsteşarlığı, Emeklilik Gözetim Merkezi, (2016), Bireysel Emeklilik Sistemi Gelişim Raporu.
  • Göktürk, İ. F., Eryılmaz, A. Y. , Yörür B. ve Yuluğkural, Y. (2011). “Bir İşletmenin Tedarikçi Değerlendirme ve Seçim Probleminin Çözümünde AAS ve VIKOR Yöntemlerinin Kullanılması” DPÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı 25. s.61-74.
  • Genç, T., Kabak, M., Köse, E., Yılmaz, Z. (2015). Bireysel emeklilik sistemi seçimi problemine ilişkin Macbeth yaklaşimi. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (22), 47-65.
  • Ertuğrul, İ., ve Karakaşaoğlu, N. (2009). Banka Şube Performanslarının Vıkor Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Journal of Industrial Engineering (Turkish Chamber of Mechanical Engineers), 20(1).s. 19-28.
  • Ertuğrul İ. ve Karakaşoğlu N. (2010). “Electre ve Bulanık AHP Yöntemleri ile Bir İşletme İçin Bilgisayar Seçimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı:2, 23-41.
  • Dalkılıç N, (2012), Türkiye’de Hayat Dışı Sigortacılık Sektöründe Etkinlik Analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz 2012, s. 71-90.
  • Çetintaş H, Biçen Ö.F. (2012), Türkiye’de Sigortacılık Sektörünün Etkinlik Analizi, TİSK Akademi, II s. 124-154.
  • Charumathi, B. (2012)”On the Determinants of Profitability of Indian life insurers–an Empirical Study”. In Proceedings of the World Congress on Engineering, Vol. 1, No. 2, pp. 1-6.
  • Chang D.Y. (1996) “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP” European Journal of Operational Research, 95, 649-655.
  • Burca, A. M., & Batrinca, G. (2014). The determinants of financial performance in the Romanian insurance market. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 4(1), 299-308.
  • Baykal N. ve Beyan T. (2004). Bulanık Mantık Uzman Sistemler ve Denetleyiciler. Ankara: Bıçaklar Kitabevi.
  • Başpınar, A. (2005). Finansal analiz tekniklerinin sigorta şirketi mali tablolarına uygulanması. Maliye Dergisi, 149, 5-35.
  • Başkaya, Z., (2011). Bulanık Doğrusal Programlama, Bursa, Ekin Kitabevi.
  • Aytekin, A., Karamaşa, Ç. (2017). BIST’te Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Finansal Performanslarının Bulanık Shannon Entropi Tabanlı Bulanık TOPSIS Yöntemiyle İncelenmesi. The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Volume 5, Issue 1, p, 71-84.
  • Akın N, F., Ece, N. (2013). İMKB'de İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin 2006-2010 Dönemi Finansal Performanslarının Analizi. Mugasebe ve Finansman Dergisi, (57).ss. 89-106.
APA GOKTOLGA Z, KARAKIS E (2018). BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. , 92 - 108.
Chicago GOKTOLGA ZIYA GOKALP,KARAKIS ENGIN BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. (2018): 92 - 108.
MLA GOKTOLGA ZIYA GOKALP,KARAKIS ENGIN BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. , 2018, ss.92 - 108.
AMA GOKTOLGA Z,KARAKIS E BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. . 2018; 92 - 108.
Vancouver GOKTOLGA Z,KARAKIS E BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. . 2018; 92 - 108.
IEEE GOKTOLGA Z,KARAKIS E "BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ." , ss.92 - 108, 2018.
ISNAD GOKTOLGA, ZIYA GOKALP - KARAKIS, ENGIN. "BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ". (2018), 92-108.
APA GOKTOLGA Z, KARAKIS E (2018). BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 92 - 108.
Chicago GOKTOLGA ZIYA GOKALP,KARAKIS ENGIN BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19, no.1 (2018): 92 - 108.
MLA GOKTOLGA ZIYA GOKALP,KARAKIS ENGIN BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.19, no.1, 2018, ss.92 - 108.
AMA GOKTOLGA Z,KARAKIS E BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2018; 19(1): 92 - 108.
Vancouver GOKTOLGA Z,KARAKIS E BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2018; 19(1): 92 - 108.
IEEE GOKTOLGA Z,KARAKIS E "BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ." Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19, ss.92 - 108, 2018.
ISNAD GOKTOLGA, ZIYA GOKALP - KARAKIS, ENGIN. "BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ BULANIK AHP VE VIKOR YÖNTEMİ İLE ANALİZİ". Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19/1 (2018), 92-108.