Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 37 Sayfa Aralığı: 253 - 270 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-11-2018

BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099)

Öz:
İklim değişikliği çağımızın önemli bir çevresel sorunudur. İklimdeki değişim süreci devam ettiği için iklim değişikliğinin potansiyel etkileri net olarak anlaşılamamaktadır. Bununla birlikte daha bölgesel ve yerel ölçeklerde iklim araştırmaları hızlanmıştır. Bu araştırmada Kazdağı ve yakın çevresinin ikliminde 2099 yılına kadar meydana gelebilecek değişiklikler araştırılmıştır. Kazdağı, konumu, uzanışı, yükseltisi, sahip olduğu doğal varlığı ile üzerindeki tüm beşeri faaliyetleri şekillendirmesi ve bölgenin su kaynağı durumunda olması açısından önemli bir araştırma alanıdır. İklim tiplerinin Kazdağı’ndaki güncel dağılışı ve yaşanacak iklim değişikliklerinin bilinmiyor olması problem olarak algılanmıştır. İklim değişikliklerinin sahadaki su bilançosunu, biyolojik çeşitliliği ve sosyo-ekonomik faaliyetleri olumsuz yönde etkileyeceği düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmanın sahadaki doğal ve beşeri kaynakların sürdürülebilirliğine ve planlama çalışmalarına bilimsel bir katkı sağlayacağı beklenmektedir. İklim değişiklikleri Erinç, Emberger ve De-Martonne indislerine göre CBS programı yardımıyla analiz edilmiştir. 2000-2099 yılları arasında Erinç iklim sınıflandırmasına göre, çok nemli iklim alanları %86 oranında; nemli alanlar %47 ve yarı nemli iklim alanı %12 oranında küçülmüştür. Yarı kurak iklim alanları ise %7348 genişlemiştir. Emberger iklim sınıflandırmasına göre, yağışlı Akdeniz iklim alanı %463 genişlemiş, az yağışlı Akdeniz ve yarı kurak Akdeniz iklim alanı ise sırasıyla %11 ve %93 oranlarında daralmıştır. DeMartonne iklim sınıflandırmasına göre, nemli iklim alanları %35 daralmış, yarı kurak alanlar ise %73 genişlemiştir. Sonuçlara göre sahada kuraklaşmanın yaşanacağı beklenmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Çevre Çalışmaları Coğrafya Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Çevre Mühendisliği

Projected Climate Changes in Kazdağı (Mount Ida) and Its vicinity according to Regional Temperature and Precipitation Data (2000-2099)

Öz:
Climate change is an important environmental issue in our time. As the climate change process continues, the potential impacts of climate change can not be clearly understood. However, climate research is accelerated at more regional and local scales. In this research, changes in the climate of Kaz Mount and its vicinity were investigated until 2099. The current distribution of climate types and climate changes in Kaz Mount are perceived as a problem. Climate changes are thought to affect the field water balance, biological diversity and socio-economic activities negatively. It is expected that the study will contribute scientifically to the sustainability of natural and human resources on the field and to planning studies. Climate changes were analyzed using the GIS according to Erinç, Emberger and De-Martonne indices. Between 2000 and 2099, according to the Erinç climate classification, very humid, humid and semi-humid climate areas reduced by 86%, 47%, 12% respectively. Semi-arid climate areas expanded by 7348%. According to the Emberger climate classification, the rainy Mediterranean climate area expanded by 463% and low-rain and semi-arid Mediterranean climate areas narrowed by 11% and 93% respectively. According to the De-Martonne climate classification, humid climate areas have narrowed by 35% and semi-arid areas have expanded by 73%.
Anahtar Kelime:

Konular: Çevre Çalışmaları Coğrafya Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Çevre Mühendisliği
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Zarghami, M., Abdi, A., Babaeian, I., Hassanzadeh, Y.& Kanani, R. (2011). Impacts of climate change on runoffs in East Azerbaijan, Iran. Global and Planetary Change, 78, 137-146.
  • Wang, X., Huang, G.& Baetz, B. W. (2016). Dynamically-downscaled probabilistic projections of precipitation changes: A Canadian case study. Environmental Research, 148, 86-101.
  • Verbruggen, A., Moomaw, W. & Nyboer, J. (2011). Annex 1. Glossary, Acronyms, Chemical, Symbols and Prefixes. 23 Ekim 2017 tarihinde http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/syr/ar4_syr_appendix.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Türkeş, M. (1996). Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey. International journal of Climatology, 16(9), 1057-1076.
  • Turp, M.,T., Öztürk, T., Türkeş, M.& Kurnaz, M.L. (2014). RegCM4.3.5 bölgesel iklim modelini kullanarak Türkiye ve çevresi bölgelerin yakın gelecekteki hava sıcaklığı ve yağış klimatolojileri için öngörülen değişikliklerin incelenmesi. Ege Coğrafya Dergisi, 23(1), 1-24.
  • Tatlı, H., Dalfes N.& Menteş, Ş.S. (2004). Statistical Downscaling Method for Monthly Total Precipitation over Turkey. International Journal of Climatology, 24, 161-180.
  • Şen, Ö. L., Bozkurt, D., Göktürk, O. M., Dündar, B. & Altürk, B. (2013). Türkiye’de iklim değişikliği ve olası etkileri. 24 Kasım 2017 tarihinde http://ipc.sabanciuniv.edu/wp-content/uploads/2012/11/Bildiri_Omer_L_Sen_vd_2013.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Sarış, F., Hannah, M.D.& Eastwood, J.W., (2010). Changes in Precipitation and River Flow in Northeast Turkey: Associations With the North Atlantic Oscillation. Sixth World Friend Conference, Fez, Morocco.
  • Rahimi, J., Ebrahimpour, M.& Khalili, A. (2013). Spatial changes of extended De-Martonne climatic zones affected by climate change in Iran. Theor. Appl. Climatol., 112, 409-418
  • Pudmenzky, C., King, R. & Butler, H. (2015). Broad scale mapping of vegetation cover across Australia from rainfall and temperature data. Journal of Arid Environments, 120, 55-62.
  • Pravalie, R., Sirodoev, I. & Peptenatu, D. (2014). Detecting climate change effects on forest ecosystems in Southwestern Romania using Landsat TM NDVI data. J. Geogr. Sci. 24(5), 815-832.
  • Önol, B., Ünal, Y. S. & Dalfes, H. N. (2011). İklim değişimi senaryosunun Türkiye üzerindeki etkilerinin modellenmesi. İTÜ Dergisi, 8(5), 169-177.
  • MGM, (2018). 13 Kasım 2017 tarihinde https://www.mgm.gov.tr/tahmin/il-ve-ilceler.aspx?il=CANAKKALE adresinden edinilmiştir.
  • Koçman, A., Koç, T. & Sezer, L. İ. (2007). Kazdağı ve çevresinin iklim özellikleri, Tübitak Proje Raporu, Proje No: 104Y046 Li, Y., Ning, Y., Şahin, S., Appels & W.M. (2017). Spatiotemporal variability of four precipitation-based drought indices in Xinjiang, China. Theor. Appl. Climatol, 129, 1017-1034.
  • Jam, A.S., Reihan, M.K., Saravi, M.M., Bazrafshan, J. & Sigaroudi, S.K. (2017). Investigation of climate change effect on drought characteristics in the future period using the HadCM3 model (Case study: Khoy station, northwest of Iran). Desert 22(1), 4350.
  • ICTP, (2018) Regional Model REGCM4. 7 Kasım 2017 tarihinde https://www.ictp.it/research/esp/models/regcm4.aspx adresinden edinilmiştir.
  • Hepbilgin, B. & Koç, T. (2017b). Bölgesel iklim verilerine göre Kazdağı ve yakın çevresinde olası sıcaklık değişiklikleri (2000-2099). Marmara Coğrafya Dergisi, 36, 271-284.
  • Hepbilgin, B. & Koç, T. (2017). HadGEM2-ES/RegCM4. 3.4 küresel/bölgesel model verilerine göre Kaz Dağı ve yakın çevresinin yağışlarında olası değişiklikler (2000-2099). Türk Coğrafya Dergisi, 69, 27-34.
  • Gürkan, H., Arabacı, H., Demircan, M., Eskioğlu, O, Şensoy, S. & Yazıcı, B. (2016). GFDL-ESM2M modeli temelinde RCP 4.5 ve RCP 8.5 senaryolarına göre Türkiye için sıcaklık ve yağış projeksiyonları. Coğrafi Bilimler Dergisi 14(2): 77-88.
  • Gholami, V., Jolandan, M.A. & Torkaman, J. (2017). Evaluation of climate change in northern Iran during the last four centuries by using dendroclimatology. Nat Hazards, 85, 1835-1850.
  • Erol, O. (1999). Genel Klimatoloji. İstanbul: Çantay Kitabevi
  • Erinç, S. (1984). Klimatoloji ve Metodları. İstanbul: Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Yayınları.
  • Demircan, M., Demir, Ö., Atay, H., Eskioğlu, O., Yazıcı, B., Gürkan, H., Tuvan, A. & Akçakaya, A., (2014). Türkiye’de yeni senaryolara göre iklim değişikliği projeksiyonları., TÜCAUM-VIII. Coğrafya Sempozyumu’nda sunulmuştur. Ankara, Türkiye.
  • Demir, Ö. Atay, H., Eskioğlu O., Tuvan A., Demircan, M. & Akçakaya, A. (2013). RCP4.5 senaryosuna göre Türkiye’de sıcaklık ve yağış projeksiyonları. III. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi’nde sunulmuştur. İstanbul, Türkiye.
  • Cheval, S., Dumitrescu, A., & Birsan, M. V. (2017). Variability of the aridity in the South-Eastern Europe over 1961–2050. Catena, 151, 74-86.
  • Bahadır, M. (2011). Türkiye’de iklim değişikliği’nin iklim bölgelerine yansımasında kuzey-güney yönlü sıcaklık ve yağış değişim öngörüleri. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Akademik Bakış Dergisi, (26),1-18.
  • Babaeiana, I., Modiriana, R., Karimian, M. & Zarghamib, M. (2015). Simulation of climate change in Iran during 2071-2100 using PRECIS regional climate modelling system. Desert, 20(2), 123-134.
  • Ardel, A., Kurter, A., & Dönmez, Y. (1969). Klimatoloji tatbikatı. İstanbul Üniversitesi.
  • Altınsoy H. Öztürk, T., Türkeş, M & Kurnaz M.L. (2011). Küresel İklim Model Kullanılarak Akdeniz Havzası’nın Gelecek Hava Sıcaklığı ve Yağış Değişikliklerinin Kestirilmesi. Türk Coğrafya Kurumu, Uluslararası katılımlı Ulusal Coğrafya Kongresi Bildiri Dokümanı, (s.7-10).
  • Akman, Y. (1990). İklim ve Biyoiklim (1. Basım). Ankara: Palme Yayınları.
  • Akçakaya, A., Sümer, U. M., Demircan, M., Demir, Ö., Atay, H., Eskioğlu, O., Gürkan, H., Yazıcı, B., Kocatürk, A., Şensoy, S., Bölük, E., Arabacı, H., Açar, Y., Ekici, M., Yağan, S. & Çukurçayır, F. (2015). Yeni Senaryolar ile Türkiye İklim Projeksiyonları ve İklim Değişikliği. Ankara: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Araştırma Dairesi Başkanlığı, Klimatoloji Şube Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü Matbaası.
APA HEPBİLGİN B, Koç T (2018). BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). , 253 - 270.
Chicago HEPBİLGİN Berna,Koç Telat BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). (2018): 253 - 270.
MLA HEPBİLGİN Berna,Koç Telat BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). , 2018, ss.253 - 270.
AMA HEPBİLGİN B,Koç T BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). . 2018; 253 - 270.
Vancouver HEPBİLGİN B,Koç T BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). . 2018; 253 - 270.
IEEE HEPBİLGİN B,Koç T "BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099)." , ss.253 - 270, 2018.
ISNAD HEPBİLGİN, Berna - Koç, Telat. "BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099)". (2018), 253-270.
APA HEPBİLGİN B, Koç T (2018). BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ, 0(37), 253 - 270.
Chicago HEPBİLGİN Berna,Koç Telat BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ 0, no.37 (2018): 253 - 270.
MLA HEPBİLGİN Berna,Koç Telat BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ, vol.0, no.37, 2018, ss.253 - 270.
AMA HEPBİLGİN B,Koç T BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ. 2018; 0(37): 253 - 270.
Vancouver HEPBİLGİN B,Koç T BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099). MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ. 2018; 0(37): 253 - 270.
IEEE HEPBİLGİN B,Koç T "BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099)." MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ, 0, ss.253 - 270, 2018.
ISNAD HEPBİLGİN, Berna - Koç, Telat. "BÖLGESEL SICAKLIK VE YAĞIŞ VERİLERİNE GÖRE KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNİN İKLİMİNDE ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER (2000-2099)". MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ 37 (2018), 253-270.