Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi

AKDAĞ, TURAN; Ozturk, Yunus Emre; TÜRKTEMİZ, Halil

Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi

Yunus Emre Ozturk, (Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Konya, Türkiye)

Halil TÜRKTEMİZ, (İnönü Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu Malatya, Türkiye)

Turan AKDAĞ (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Seydişehir Meslek Yüksekokulu, Konya, Türkiye)

Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi

7 0

Yıl: 2017 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 143 - 155 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-11-2018

Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi

Öz:

Çalışma; Konya'daki Üniversite Hastaneleri’nde dozimetre taşıyan sağlık çalışanlarının iş yükünün iyonize radyasyon risk algılarına etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. İyonlaştırıcı radyasyon alanında görev yapan sağlık çalışanları iş yükünün fazla olması nedeniyle daha fazla radyasyona maruz kalmaktadırlar. Araştırma sağlık çalışanlarının iş yüklerindeki artışın, iyonlaştırıcı radyasyon risk algılarını nasıl etkilediğini göstermesi açısından önem arz etmektedir. Araştırma, Konya ilinde hizmet veren Selçuk Üniversitesi Selçuk Tıp Fakültesi Hastanesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi'nde dozimetre taşıyan sağlık çalışanları üzerinde yapılmıştır. Araştırma evreninden bir örneklem seçilmemiş ancak evrenin %90,95'ine ulaşılmıştır. Veriler, Sakaoğlu Manavgat (2011) tarafından hazırlanmış olan "Mesleksel İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısı Anketi" ve Caplan ve arkadaşları (1980) tarafından geliştirilmiş 11 maddelik iş yükü ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Veriler SPSS 20.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada, korelasyon analizi, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Katılımcıların iyonlaştırıcı radyasyon risk algısı ortalaması 7,51 ± 2,09 olarak bulunmuştur. Katılımcıların genel olarak yaşam olayları ile ilgili kaygı düzeyleri ortalaması 5,59 ± 2,34 olarak tespit edilmiştir. Katılımcıların iyonlaştırıcı radyasyon alanlarında görev yapmalarından dolayı ilerleyen dönemlerde olası bir sağlık sorunu geçirmeleriyle ilgili kaygı düzeyi ortalaması ise 6,98 ± 2,19 olarak bulunmuştur. Katılımcıların iş yükü ortalaması da 3,54 ± 0,59 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların yüksek risk algısına ve fazla iş yüküne sahip oldukları tespit edilmiştir. İş yükündeki artışın pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde iyonlaştırıcı radyasyon risk algısını etkilediği saptanmıştır. Çalışma sonucunda; hekimlerin iş yükü ortalaması diğer meslek gruplarına göre anlamlı derecede yüksek bulunurken, iyonlaştırıcı radyasyon risk algısı diğer meslek gruplarından düşük çıkması dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik

The Effect of Workload on Risk Perception of Ionizing Radiation in Healthcare Workers Who Carry the Dosimeter

Öz:

The study aims to detect the effect of workload on risk perception of ionizing radiation in healthcare workers who carry the dosimeter in university hospitals in Konya. Excessive work load experienced by health workers in hospital settings including ionizing radiation leads the workers exposed to more radiation. Our study is significant in order to indicate how the increase experienced by health workers affects the risk perception of ionizing radiation. To measure their dosimeter, the study was performed with health workers who working in two university hospitals in Selcuk Medical School of Selcuk University and Meram Medical School of Necmettin Erbakan University. No specific sampling was formed for the study, but 90.95% of all professionals were reached as samples. Data were obtained via “The Questionnaire for Occupational Ionizing Radiation Risk Perception” prepared by Sakaoglu, Manavgat (2011) and an 11-item work load scale developed by Caplan et al. (1980). Data were analyzed with SPSS 20.0 software package. In the study, correlation analysis, independent sampling t test, one-way variance analysis were used. Mean risk perception of participants regarding ionizing radiation was found as 7.51±2.09. Mean anxiety levels about life events were found as 5.59±2.34. However, participants’ mean anxiety levels for experiencing a future health challenge were found as 6.98±2.19. Mean work load of participants was also found as 3.54±0.59. Participants were detected to have high risk perception and excessive work load. The increase seen in work load was found to affect participants’ ionizing radiation risk perception positively and significantly. However, while mean work load of physicians was significantly higher than that of other professions, the fact that ionizing radiation risk perception of physicians was found lower draws attention.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

19. Vural F., Fil Ş., Çiftçi S., Dura A. A., Yıldırım F. ve Patan R. (2012) Ameliyathanelerde Radyasyon Güvenliği; Çalışan Personelin Bilgi, Tutum ve Davranışları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 1(3): 131-136.
18. Uçar M. (1996) Gata Hastanesinde İyonizan Radyasyon Riski Altında Çalışan Doktorlarda Risk Algılamalarının Belirlenmesi. Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Uzmanlık Tezi, Ankara.
17. Tüzüner V. L. ve Özaslan B. Ö. (2011) Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 40(2): 138-154.
16. Traczyk J., Sobkow A. and Zaleskiewicz T. (2015) Affect-Laden Imagery and Risk Taking: The Mediating Role of Stressand Risk Perception. Plos One 10(3): 1-22.
15. Sakaoğlu Manavgat S. (2011) Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Kişisel Dozimetre Taşıyan Çalışanların Mesleksel İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısı ve İlişkili Etmenler. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzmanlık Tezi, İzmir.
14. Prodromou T. (2015) Adults' Perceptions of Risk in The Big Data Era. The Mathematics Enthusiast 12(1): 364-377.
13. Michelle L. R., Mark O. B., Murray R. A. and Andy M. (2013) Perception of Radiation Exposure and Risk Among Patients, Medical Students, and Referring Physicians at a Tertiary Care Community Hospital. Canadian Association of Radiologists Journal 64(3): 208-212.
12. Mavi M. (2008) Lise Öğrencilerinin Radyasyon Konusundaki Kavram Yanılgılarının Tespiti. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
11. Korkmaz Z. (2012) Yenidoğan Hemşirelerinde İş Analizi ve İş Yükü. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Kayseri.
10. Koçyiğit A., Kaya F., Çetin T., Kuban I., Erbaş T., Ergin A., Ağladıoğlu K., Herek D. ve Karabulut N. (2014) Radyolojik Tetkikler Sırasında Maruz Kalınan Radyasyon Hakkında Sağlık Personelinin Bilgi Düzeyleri. Pamukkale Tıp Dergisi 7(2): 137-142.
9. Işık Z., Selçuk H. ve Albayram S. (2010) Bilgisayarlı Tomografi ve Radyasyon. Klinik Gelişim Dergisi 23(2): 16-18.
8. Erdem E. (2014) Kurumsal Risk Yönetiminde Çalışanların Risk Algısı: Bir Kalkınma Ajansı Örneğinde. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
7. Kalkan M. E. ve Deniz V. (2013) Risk Kavramı Üzerine. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 48(41): 43-48.
6. Demirkaya S. (2014) Hastane Acil Servislerinde Çalışan Sağlık Personellerinin İş Yükü ve Tükenmişlik Sendromu İlişkisi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
5. Caplan R. D., Cobb S., French J. R. P., Van Harrison R. and Pinneau S. R. (1980) Job Demands and Worker Health. University of Michigan, Institute for Social Research. Ann Arbor, Michigan.
4. Coşkun Ö. (2011) İyonize Radyasyonun Biyolojik Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Teknik Bilimler Dergisi 1(2): 13-17.
3. Balsak H. (2014) Radyoloji Çalışanlarının Tanı Amaçlı Kullanılan Radyasyonun, Zararlı Etkileri Hakkında Bilgi, Tutum ve Davranışları. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
2. Aksoy M. (2014) Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Üzerindeki Etkisi Diyarbakır Hastanelerinde Bir Uygulama. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
1. Akdağ T. ve Sarıyıldız L. (2012) Elektromanyetik Alanlara Maruziyet Sonrası Gözlenen Bazı Biyokimyasal Değişiklikler. Cumhuriyet Medical Journal 34(4): 534-539.

APA	Ozturk Y, TÜRKTEMİZ H, AKDAĞ T (2017). Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. , 143 - 155.
Chicago	Ozturk Yunus Emre,TÜRKTEMİZ Halil,AKDAĞ TURAN Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. (2017): 143 - 155.
MLA	Ozturk Yunus Emre,TÜRKTEMİZ Halil,AKDAĞ TURAN Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. , 2017, ss.143 - 155.
AMA	Ozturk Y,TÜRKTEMİZ H,AKDAĞ T Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. . 2017; 143 - 155.
Vancouver	Ozturk Y,TÜRKTEMİZ H,AKDAĞ T Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. . 2017; 143 - 155.
IEEE	Ozturk Y,TÜRKTEMİZ H,AKDAĞ T "Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi." , ss.143 - 155, 2017.
ISNAD	Ozturk, Yunus Emre vd. "Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi". (2017), 143-155.

APA	Ozturk Y, TÜRKTEMİZ H, AKDAĞ T (2017). Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(2), 143 - 155.
Chicago	Ozturk Yunus Emre,TÜRKTEMİZ Halil,AKDAĞ TURAN Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 20, no.2 (2017): 143 - 155.
MLA	Ozturk Yunus Emre,TÜRKTEMİZ Halil,AKDAĞ TURAN Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.20, no.2, 2017, ss.143 - 155.
AMA	Ozturk Y,TÜRKTEMİZ H,AKDAĞ T Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2017; 20(2): 143 - 155.
Vancouver	Ozturk Y,TÜRKTEMİZ H,AKDAĞ T Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2017; 20(2): 143 - 155.
IEEE	Ozturk Y,TÜRKTEMİZ H,AKDAĞ T "Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20, ss.143 - 155, 2017.
ISNAD	Ozturk, Yunus Emre vd. "Dozimetre Taşıyan Sağlık Çalışanlarında İş Yükünün İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısına Etkisi". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 20/2 (2017), 143-155.