Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği

ÖZATA, Musa; KARİP, SALİH

Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği

Musa ÖZATA, (Ahi Evran Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kırşehir, Türkiye)

Salih KARİP (Sosyal Hizmet Uzmanı, Konya İl Sağlık Müdürlüğü,)

Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi

198 14

Yıl: 2017 Cilt: 20 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 409 - 427 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 30-11-2018

Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği

Öz:

Bu araştırmanın amacı engelli bireylerin sağlık hizmetlerine ulaşılabilirlik düzeylerinin belirlenmesi, sağlık hizmetine ulaşımda yaşadıkları problemlerin belirlenerek, engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesidir. Araştırma Konya’da faaliyet gösteren üç farklı hastaneden sağlık hizmeti alan toplam 300 engelli birey üzerinde, yüz yüze anket tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen “Engelli Birey Sağlık Hizmeti Kullanım Envanteri” kullanılmıştır. Toplanan veriler üzerinde tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi uygulanmıştır. Araştırmaya katılan engellilerin %65,7'si erkek, %58,3'ü evli, %42,0'si 31-50 yaş grubunda, %46,7'si ilköğretim mezunu olup, %37,7'si genel sağlık sigortasına sahiptir. Engellilerin %32,7'si en az iki haftada bir defa sağlık kuruluşuna başvurduğunu, %52,0’si sağlık tesislerine ulaşımda sorun yaşadığını ve %58,3’ü hastane içinde hareket güçlüğü çektiğini dile getirmiştir. Araştırma kapsamında incelenen engelli bireylerin %52,0’si de engellilere yönelik sunulan sağlık hizmetlerinin yeterli olduğunu belirtmiştir. Araştırma sonuçlarına göre engellilerin; ulaşım, engelli otoparkının kullanılamaması, engellilere yönelik hostes hizmetinin sunulmaması, sağlık tesisi içerisinde hareket güçlüğü yaşama, öncelik hakkının kullanılamaması, sağlık tesislerindeki işlemlerinin başka günlere ertelenmesi gibi problemler ile karşılaştıkları belirlenmiştir. Sorunların çözümü ve engellilerin sağlık hizmetlerinden daha kolay faydalanabilmesi için politika belirleyicilerin, yerel yönetimlerin ve hastane yöneticilerinin gerekli önlemleri alması gerekmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Difficulties That Disabled People Have in the Use of Health Services: Konya Example

Öz:

Aim of this research is to determine the accessibility levels of disabled people to health services, to identify the problems they have experienced in reaching health services, and to summarize them to remove obstacles. The research was carried out on a total of 300 disabled people from three different hospitals operating in Konya using face-to-face surveys. "Disability Individual Health Service Usage Inventory" developed by researchers was used in the collection of data. Descriptive statistics and chi-square test were applied on the collected data. 65.7% of the respondents are male, 58.3% are married, 42.0% are in the age group of 31-50, 46.7% are primary school graduates and 37.7% have general health insurance. 32.7% of the handicapped stated that they applied to the health institution at least once every two weeks, 52.0% had problems in accessing the health facilities and 58.3% of them had difficulty in moving in the hospital. 52.0% of the disabled people surveyed within the scope of the research indicated that the health services provided for the disabled are sufficient. According to the results of the research; it has been determined that they have encountered problems such as transportation, disabled car park use, hostess service for disabled, lack of movement within the health facility, use of the priority right, postponement of the health facilities' operations for other days. Policy makers, local authorities and hospital managers need to take the necessary precautions to make the solution of the problems and to make it easier for disabled people to benefit from health services.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

27. Van de Ven L., Post M., De Witte L. and Van den Heuvel W. (2005) It Takes Two to Tango: The Integration of People with Disabilities into Society. Disability ve Society 20(3): 311-329.
26. Ünver H. (2016) Ulaşılabilirliğin Tarihi Kentsel Alanın Kimliği ve Yarışabilirliğine Etkisi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 4(1): 144-156.
25. Uskun E., Öztürk M. ve Kişioğlu A. N. (2005) Isparta İlinde Özürlülük, Sakatlık ve Engellilik Epidemiyolojisi. Sağlık ve Toplum Dergisi 15(1): 90-100.
24. United Nations Educational Scientific Cultural Organazation (UNESCO) (1995) Overcoming obstacles to the integration of disabled people. Denmark, Disability Awareness in Action (DAA).
23. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2002) Türkiye Özürlüler Araştırması 2002, Ankara.
22. Şahin H. (2005) Engellilik: Sağlık Çalışanlarının ve Tıp Eğitiminin Bakış Açısı Nedir? Toplum ve Hekim Dergisi 20(3): 219-228.
21. Sümbüloğlu V. ve Sümbüloğlu K. (2004) Sağlık Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri. 5. Baskı, Hatiboğlu Basım ve Yayım, Ankara.
20. Scullion P. A. (1999) Disability in A Nursing Curriculum. Disability & Society 14(4): 539-559.
19. Prilleltensky O. (2012) Eleştirel Psikoloji ve Engelli Çalışmaları: Anaakımı Eleştirmek, Eleştiriyi Eleştirmek. (Fox, Prilleltensky ve Austin, Ed.). Eleştirel psikoloji (ss. 329- 349). (E. Erdener vd., Çev.). Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
18. Özer I., Öner D., Sevim H., Türkmen K. A., Mollaoğlu B., Abbasoğlu K. ve Kavurmacı D. (2003) Hafif Zihinsel Geriliği Olan Çocuklarda Genel Sağlık Durumu. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 4(1): 9-12.
17. Özcan Y. (2008) Engelli Standartlarının Adana Kenti Açık ve Yeşil Alanlarında Analizi ve Uygulama Önerileri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
16. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013) İşitme Engelliler, Ankara.
15. Kumtepe H. (2001) Ankara İlinde Yaşayanların Engellilere Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
14. Kızıl C., Akman V. ve Öztürk S. (2015) Aile Sağlığı Merkezlerinden Hizmet Alan Hastaların Hasta Memnuniyet Düzeylerinin Belirlenmesi: Yalova İli Örneği. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8(2): 6-31.
13. Karatepe H. (1988) Özel Eğitime Muhtaç Çocukların Eğitimleri. Karatepe Yayınları, Ankara.
12. Karataş K. (2002) Ayrımcılık ve Ayrımcılıkla Savaşım. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi 2(1): 1-10.
11. Durduran Y. ve Bodur S. (2009) Engellilerin Engellilikleri Dışındaki Sağlık Sorunları: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Selçuklu Tıp Dergisi 25(2): 69-77.
10. Drainoni M., Lee-Hood E., Tobias C., Bachman S., Andrew J. and Maisels L. (2006) Cross-disability Experiences of Barriers to Health-Care Access. Journal of Disability Policy Studies 17(2): 101-115.
9. Dejong G., Palsbo S. E. and Beatty P. W. (2002) The Organization and Financing of Health Services for Persons with Disabilities. The Milbank Quarterly 80(2): 261-302.
8. Dalbay R. S. (2009) Özürlü Yakınlarının Özürlülere Yönelik Sosyal Politikalara İlişkin Beklentileri ve Memnuniyet Dereceleri (Isparta Örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
7. Çolak R. (2013) Görme Engelliler. Online Erişim (http://rumeysacolak.com/)
6. Çarkçı Ş. (2011) Engellilerin Mesleki Eğitimi ve İstihdamı. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
5. Çağlayan D. (2006) Özürlü Haklarının Gelişimi: Merhametten Hakka. TODAİ, İnsan Hakları ve Yurttaşlık Konferansı.
4. Colin B. (2006) Bağımsız Yaşam, Politikalar ve İngiltere’nin Politikası: Sosyal Model Tanımı. Çeviren: Bahar Uğurlu, ÖZ-VERİ Dergisi 3(1): 639-646.
3. Baş E. (2013) Kent İçi Toplu Ulaşım Sistemlerinin Özürlülerin Erişilebilirliğine Uygunluğu. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
2. Bakırcı N., Altuntaş E. E., Sülün S., Çalhan D., Öz E., Kurt S. ve Çifçi A. (2006) Özürlülerin Sağlık Hizmetlerine Ulaşmadaki Zorlukları: Ön çalışma. Bursa: Kent ve Sağlık Sempozyumu,185-186.
1. Ahmetoğlu E. ve Aral N. (2004) Zihinsel Engelli Çocukların Kardeş İlişkilerinin Anne ve Kardeş Algılarına Göre Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksek Okulu, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, Yayın No: 6, Ankara.

APA	ÖZATA M, KARİP S (2017). Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. , 409 - 427.
Chicago	ÖZATA Musa,KARİP SALİH Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. (2017): 409 - 427.
MLA	ÖZATA Musa,KARİP SALİH Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. , 2017, ss.409 - 427.
AMA	ÖZATA M,KARİP S Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. . 2017; 409 - 427.
Vancouver	ÖZATA M,KARİP S Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. . 2017; 409 - 427.
IEEE	ÖZATA M,KARİP S "Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği." , ss.409 - 427, 2017.
ISNAD	ÖZATA, Musa - KARİP, SALİH. "Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği". (2017), 409-427.

APA	ÖZATA M, KARİP S (2017). Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(4), 409 - 427.
Chicago	ÖZATA Musa,KARİP SALİH Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 20, no.4 (2017): 409 - 427.
MLA	ÖZATA Musa,KARİP SALİH Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.20, no.4, 2017, ss.409 - 427.
AMA	ÖZATA M,KARİP S Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2017; 20(4): 409 - 427.
Vancouver	ÖZATA M,KARİP S Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2017; 20(4): 409 - 427.
IEEE	ÖZATA M,KARİP S "Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20, ss.409 - 427, 2017.
ISNAD	ÖZATA, Musa - KARİP, SALİH. "Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 20/4 (2017), 409-427.