Yıl: 2018 Cilt: 16 Sayı: 61 Sayfa Aralığı: 37 - 64 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-12-2018

CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI

Öz:
Siyasal katılım demokratik bir yaşamın en temel gerekliliklerinden biridir. Kadınların daerkekler kadar aktif bir katılımla dâhil oldukları siyasal alan, toplumsal sorunların dengelibir biçimde çözülmesine olanak tanıyabilecektir. Ancak, kadınların aktif katılımın önündebirtakım engeller bulunmaktadır. Bu engeller, kadının diğer kamusal faaliyetlere katılmasınaveya orada yükselmesine engel olanlar ile benzerlik göstermektedir. Çalışmada cam tavankavramıyla ele alınan bu engelleri aşabilmek için farklı ülkeler tarafından kullanılan kotaörnekleri ele alınmıştır. Türkiye ölçeğinde bugün parlamentoda bulunan siyasi partilerin tüzükve programları üzerinden yapılan bir içerik analizi ile de kota ve katılım kavramları özelinde,kadınların TBMM’deki mevcut durumlarına ilişkin güncel bilgiler verilmiştir.
Anahtar Kelime:

Breaking the Glass Ceiling: Gender Quota in Parliament

Öz:
Political participation is one of the most fundamental requirements of a democratic life. The political space in which women are involved as well as men can allow for a balanced resolution of social problems. However, there are a number of obstacles and barriers to active participation of women. These barriers are similar to those that prevent women from participating in, or rising up in, other public activities. In this study, case of quotas used by different countries to overcome these obstacles, which are covered by the glass ceiling concept, were discussed. A content analysis of statutes and programs of political parties in Turkish Parliament have adhered. How the quota and participation concepts are addressed by these parties is interpreted and updated information on the current status of women in the TBMM is given by this study.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Zihinoğlu, Y. (2016). Kadınsız İnkılap: Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkası, Kadın Birliği. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Yüksek Seçim Kurulu. (2015). 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimi-Siyasi Partilerin Kazandıkları Milletvekillerinin Cinsiyet Dağılımı. Erişim Tarihi: 17.05.2018, Erişim Yeri: http://www.ysk.gov.tr/tr/1-kasim-2015-- 26-donem-milletvekili-genel-secimi/3413
  • Yılmaz, İ. (2015). Hareket ve Kurumsallaşma Arasında Türkiye’de Kadın Mücadelesi: Eşitlik, Özgürlük, Farklılık. D. Çetinkaya (Ed.), Toplumsal Hareketler: Tarih, Teori ve Deneyim (s. 533-575). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • World Bank Gender Statistics Database, (2017), Erişim tarihi:10.04.2018, Erişim yeri: http://data.worldbank.org/data-catalog/gender-statistics
  • TUIK. (2018). Adalet ve Seçim İstatistikleri. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist
  • The Guardian. (2011). A Timeline of Women’s Right to Vote – İnteractive. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim yeri: https://www.theguardian.com/ global-development/interactive/2011/jul/06/un-women-vote-timelineinteractive
  • Tekeli, Ş. (1998). Birinci ve İkinci Dalga Feminist Hareketlerin Karşılaştırmalı İncelemesi Üzerine Bir İnceleme. A. Berktay (Ed.). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler (s. 337-346). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • T.C. Başbakanlık. (2018). Geçmiş Hükümetler. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https://www.basbakanlik.gov.tr/Forms/_Global/_Government/ pg_CabinetHistory.aspx
  • TBMM. (2018). Cinsiyete Göre Dağılım. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.dagilim
  • Tan, M., Ecevit, Y., Sancar-Üşür, S. & Acuner, S. (2008). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri. Erişim Tarihi: 16.05.2018, Erişim Yeri: http://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/ item/3667-turkiyede-toplumsal-cinsiyet-esitsizligi-sorunlar-oncelikler-vecozum-onerileri
  • Sitembölükbaşı, Ş. (2007). Kadınların Siyasal Hayata Etkin Katılımının Bir Aracı Olarak Seçimlerde Kota Uygulamaları. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim yeri: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/sduiibfd/article/ viewFile/5000122647/5000112952
  • Sayın, A. (2007). Kota El Kitabı “Geçici Özel Önlem Politikası: Kota”. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim yeri: http://ka-der.org.tr/wp-content/ uploads/2017/08/kota-el-kitabi.pdf
  • Sancar, S. (2008). Türkiye’de Kadınların Siyasal Kararlara Eşit Katılımı. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/210983
  • Pyeatt, N., & Yanus, A. B. (2018). Increasing Women’s Political Participation: The Role of Women-Friendly Districts. Representation, 1-15. Erişim tarihi:11.04.2018, Erişim yeri: https://sci-hub.tw/10.1080/00344893.2018 .1438306
  • Pande, R., and D. Ford, (2011), “Gender Quotas and Female Leadership: A Review”. Washington DC: Worldbank, Erişim tarihi:10.04.2018, Erişim yeri: http://scholar.harvard.edu/files/rpande/files/gender_quotas_-_ april_2011.pdf
  • MHP. (2009c). Parti Tüzüğü. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https:// www.mhp.org.tr/htmldocs/mhp/tuzuk/mhp/siyasi_parti_tuzugu.html
  • MHP. (2009b). Parti Programı. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https:// www.mhp.org.tr/htmldocs/mhp/program/mhp/mhp_tarihcesi.html
  • MHP. (2009a). Kadın Kolları Yönetmeliği. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http://www.mhpkadinkollari.org/index.php?sayfa=14
  • Limanowska, B., Mackeviciute, I., Mosca, M. Ve Murphy, T. (2016). Siyasi Karar Alma Sürecinde Cinsiyet Eşitliğinin Arttırılması: İyi Uygulamalar. (Avrupa Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Enstitüsü, Çev.) Lüksemburg: Lüksemburg Avrupa Birliği Yayınlar Ofisi.
  • Kardam, F., & Ecevit, Y. (2002). 1990’ların Sonunda Bir Kadın İletişim Kuruluşu: Uçan Süpürge. A. Bora, & A. Günal içinde, 90’larda Türkiye’de Feminizm (s. 87-108). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kapani, M. (2015). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Big Bang Yayınları
  • Kandiyoti, D. (2011). Ataerkil Örüntüler: Türk Toplumunda Erkek Egemenliğin Çözümlemesine Yönelik Notlar. Ş. Tekeli (Ed.). 1980’ler Türkiyesi’nde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (s. 327-340). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ka-Der (2016). Hakkımızda. Erişim Tarihi: 16.05.2018, Erişim Yeri: http:// ka-der.org.tr/hakkimizda/
  • IPU. (2018). Women in National Parliaments. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http://archive.ipu.org/wmn-e/arc/classif010118.htm
  • HDP. (2015b). Parti Programı. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http:// www.hdp.org.tr/tr/parti/parti-programi/8
  • HDP. (2015a). Kadın Meclisi Tanıtım. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http://www.hdp.org.tr/tr/kadin/kadin-meclisi/kadin-meclisi-tanitim/8825
  • HDP. (2014). Parti Tüzüğü. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http:// www.hdp.org.tr/tr/parti/parti-tuzugu/10
  • Güneş-Ayata, A. (2011). Türkiye’de Kadının Siyasete Katılımı. Ş. Tekeli (Ed.). 1980’ler Türkiyesi’nde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (s. 261- 278). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Güner, U. (2016). İşyerinde açılmamak tercih değil zorunluluk. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim yeri: http://www.kaosgl.org/sayfa.php?id=20869
  • Güç, H. (2017). Feminist Hareketin Öznesi Nezihe Muhittin, Hayatı ve Romancılığı. Samsun: Etüt Yayınları.
  • Gökkaya, V. B. (2014), Cam Tavan, Kadın Ve Ekonomik Şiddet. The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 26 , p. 371-383, Summer II 2014, Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2385 Erişim tarihi:10.04.2018, Erişim yeri: http://www.jasstudies.com/ Makaleler/1143707564_26-Yrd.%20Do%C3%A7.%20Dr.%20Veda%20 B%C4%B0L%C4%B0CAN%20G%C3%96KKAYA.pdf
  • Gökçimen, S. (2008). Ülkemizde Kadınların Siyasal Hayata Katılım Mücadelesi. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim yeri: http://www. antalyakadinmuzesi.org/dosyalar/dosyalar/%C3%9Clkemizde%20 Kad%C4%B1nlar%C4%B1n%20Siyasi%20Hayata%20 Kat%C4%B1l%C4%B1m%20M%C3%BCcadelesi.pdf
  • Folke, O., & Rickne, J. (2016). The glass ceiling in politics: Formalization and empirical tests. Comparative Political Studies, 49(5), 567-599. Erişim tarihi:10.04.2018, Erişim yeri: http://journals.sagepub.com/doi/ abs/10.1177/0010414015621073
  • Eroğlu, F. (2011). Avrupa Ülkeleri Anayasalarında Toplumsal Cinsiyet ve Kadın-Erkek Eşitliği ile İlgili Düzenlemeler. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim yeri: http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/02/Avrupa-ulkelerindeKadin-Erkek-esitligi.pdf
  • Donovan, J. (2015). Feminist Teori. (A. Bora, M.A. Gevrek ve F. Sayılan, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Demir, Z. (2015b). Türkiye’de Kadın ve Siyaset, Kadim Yayınları, Ankara.
  • Demir, Z. (2015a). Kadınların Siyasete Katılımı ve Katılımı Artırmaya Yönelik Stratejiler. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim yeri: http://kadinarastirmalari. kadem.org.tr/kadinlarin-siyasete-katilimi-ve-katilimi-artirmaya-yonelikstratejiler/
  • Çelebi, Ö. (2015). Türkiye’de Kadın Hareketlerinin Siyasi Karar Alma Mekanizmalarına Etkisi. S. O. Yücel ve S. Ü. Erbilen (Ed.), Neoliberal Söylem ve Cinsiyet Çalışmaları (181-187). Gazimağusa: Doğu Akdeniz Üniversitesi Yayınevi.
  • Çakır, S. (2016). Osmanlı Kadın Hareketi. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Çakır, S. (2001). Bir’in Nostaljisinden Kurtulmak: Siyaset Teorisine ve Pratiğine Cinsiyet Açısından Bakış. A. İlyasoğlu & N. Akgökçe (Ed.), Yerli Bir Feminizme Doğru (s. 385-422). İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Çağlar, N. (2011). Kadının Siyasal Yaşama Katılımı ve Kota Uygulamaları. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim yeri: http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/213982
  • Cotter, D., Hermsen, J., Ovadia, S., Vanneman , R., (2001),“The Glass Ceiling Effect”, TheUniversity Of North Carolina Press Social Forces, 80(2), 655- 682. Erişim tarihi:11.04.2018, Erişim yeri: https://sci-hub.tw/https://doi. org/10.1353/sof.2001.0091#
  • CHP. (2018). Parti Tüzüğü. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http://cdn. chp.org.tr/cms/0/Folder/CHP_Tuzuk_10_03_2018.pdf
  • CHP. (2015b). Parti Programı. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https:// www.chp.org.tr/Assets/dosya/chp-program-2015-01-12.pdf
  • CHP. (2015a). Kadın Kolları Yönetmeliği. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https://www.chp.org.tr/Assets/dosya/chp-yonetmelikleri-2015-01-12. pdf
  • Burbridge, L. C. (1994). The Glass Ceiling in Different Sectors of the Economy: Differences Between Government, Non-Profit, and For-Profit Organizations. Glass Ceiling Commission, US Department of Labor, Washington. Erişim tarihi:10.04.2018, Erişim Yeri: https://digitalcommons. ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1121&context=key_workplace
  • Bora, A. (2002). Bir Yapabilirlik Olarak Ka-Der. A. Bora & A. Günal (Ed.), 90’larda Türkiye’de Feminizm (s. 109-124). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Berktay, F. (2004). Kadınların İnsan Haklarının Gelişimi ve Türkiye. Erişim Tarihi: 16.05.2018, Erişim Yeri: https://stk.bilgi.edu.tr/media/ uploads/2015/02/01/berktay_std_7.pdf
  • Baykan, A. & Ötüş-Baskett, B. (2016). Nezihe Muhiddin ve Türk Kadını 1931. İstanbul: İletişim Yayınları
  • Başak, S. (2012). Cam Tavanlar. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: http://www.koksav.org.tr/arsiv/200911209.pdf
  • Arat, Y. (1998). Türkiye’de Kadın Milletvekillerinin Değişen Siyasal Rolleri, 1934-1980. A. Berktay (Ed.). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler (s. 249-266). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • AKP. (2016c). Parti Tüzüğü. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https:// www.akparti.org.tr/site/akparti/parti-tuzugu
  • AKP. (2016b). Parti Teşkilatı İç Yönetmeliği. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https://www.akparti.org.tr/site/akparti/parti-yonetmelikleri
  • AKP. (2016a). Parti Programı. Erişim Tarihi: 12.04.2018, Erişim Yeri: https:// www.akparti.org.tr/site/akparti/parti-programi
APA ALDEMİR C, BUDAK C (2018). CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. , 37 - 64.
Chicago ALDEMİR CERAY,BUDAK Canan CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. (2018): 37 - 64.
MLA ALDEMİR CERAY,BUDAK Canan CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. , 2018, ss.37 - 64.
AMA ALDEMİR C,BUDAK C CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. . 2018; 37 - 64.
Vancouver ALDEMİR C,BUDAK C CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. . 2018; 37 - 64.
IEEE ALDEMİR C,BUDAK C "CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI." , ss.37 - 64, 2018.
ISNAD ALDEMİR, CERAY - BUDAK, Canan. "CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI". (2018), 37-64.
APA ALDEMİR C, BUDAK C (2018). CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. Eğitim Bilim Toplum, 16(61), 37 - 64.
Chicago ALDEMİR CERAY,BUDAK Canan CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. Eğitim Bilim Toplum 16, no.61 (2018): 37 - 64.
MLA ALDEMİR CERAY,BUDAK Canan CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. Eğitim Bilim Toplum, vol.16, no.61, 2018, ss.37 - 64.
AMA ALDEMİR C,BUDAK C CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. Eğitim Bilim Toplum. 2018; 16(61): 37 - 64.
Vancouver ALDEMİR C,BUDAK C CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI. Eğitim Bilim Toplum. 2018; 16(61): 37 - 64.
IEEE ALDEMİR C,BUDAK C "CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI." Eğitim Bilim Toplum, 16, ss.37 - 64, 2018.
ISNAD ALDEMİR, CERAY - BUDAK, Canan. "CAM TAVANI KIRMAK: PARLAMENTODA CİNSİYET KOTASI". Eğitim Bilim Toplum 16/61 (2018), 37-64.