Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi
Yıl: 2017 Cilt: 13 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 83 - 100 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-01-2019
Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi
Öz: Bu çalışmada, İstanbul’un ilk Osmanlı surdışı yerleşim bölgesi olan Eyüp’te Zal PaşaCaddesi’nde yer alan Silahi Mehmed BeyMescidi’nin onarım evreleri incelenmiş, busüreçteki koruma sorunlarına değinilmiştir.Yapıdan bağımsız tasarlanmış minaresininbiçimi ve konumu sebebiyle nadirörneklerden biri olan mescidin mimarı veyapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birliktearaştırmacılar tarafından yapım tekniğive mimari özelliklerine bağlı olarak 16.yüzyıl eseri olarak kabul edilmektedir.Günümüzde, mescit, türbe, minare, tuvaletve hazireden oluşan yapı, farklı dönemlerdeyapılmış ekler sebebiyle inşa edildiğidönemdeki şemasından farklılaşmıştır. Buçalışma ile yapının güncel rölövelerinden veyerinde yapılan incelemelerden elde edilenveriler, arşiv belgeleri, eski fotoğraflar veharitalar eşliğinde değerlendirilerek, tarihselsüreçte Silahi Mehmed Bey Mescidi’ndemeydana gelen değişim incelenmiştir.Yapının mekânsal ve görsel olarakfarklılaşmasına sebep olan müdahalelerebağlı olarak üç farklı dönemde günümüzdekidurumuna geldiği saptanmıştır. Müdahalelerneden sonuç ilişkisi ile incelenmiş, eldeedilen veriler görseller eşliğindesunulmuştur.
Anahtar Kelime: Konular:
-
Öz: In this article, building phases of Silahi Mehmed Bey Masjid, a religious building located in Eyüp -the first settlement area of Ottoman population outside the city wallshave been examined. The masjid is among the rare examples of masjids with detached minarets. Its architect and construction date are unknown. According to the construction technique and architectural properties of the masjid, it is regarded as a 16th century building. Today, the complex consists of a masjid, a tomb, one minaret, toilets and a cemetery yard. Due to later additions constructed in different periods, the original appearance of the building has changed over time. In this study, the data obtained from the current survey drawings and on-site observations have been evaluated through the light of archival documents, old photos and maps. Later, changes seen in Silahi Mehmed Bey Masjid have been examined. Depending on the interventions that have resulted in spatial and visual changes of the structure, three phases of the building have been studied. Interventions were examined with cause and effect relation and the data obtained have been presented with accompanying visuals.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ayverdi, E.H. 1958. Fatih Devri Sonlarında İstanbul Mahalleleri-Şehrin İskanı ve Nüfusu, Ankara: Vakıflar Umum Müdürlüğü.
- Bilge, A. 1969. “Mimar Sinan Hakkında Araştırmalar”, Mimarlık Dergisi, s. 5, 17-34, İstanbul [Erişim yeri: http://dergi.mo.org.tr/dergiler/4/386/5642. pdf, Erişim tarihi: 7 Temmuz 2016].
- Çakır, O. 1974. İstanbul›da Mescit Mimarisinin Gelişmesi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Bitirme Tezi.
- Dağdelen, İ. (Yayına haz.) 2006. Alman Mavileri 1913-1914 I. Dünya Savaşı Öncesi İstanbul Haritaları. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü Yayınları.
- Erdem, A. 2002. Eyüp’te Sivil Mimarlık Örneği Ahşap Konutlar ve Korunma Sorunları, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu V Tebliğler. İstanbul: Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları, 144-151.
- Eyice, S. 1953. İstanbul’da Bazı Cami ve Mescid Minareleri. Türkiyat Mecmuası. İstanbul: İÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, C.10, s. 247-268 [Erişim yeri: http://www.journals.istanbul.edu. tr/iuturkiyat/article/viewFile/1023000844/pdf, Erişim tarihi: 7 Temmuz 2016].
- Eyice, S. 1992. Bey Mescidi. İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı C.6, s. 19-20 [Erişim yeri: http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c06/ c060017.pdf, Erişim tarihi: 7 Temmuz 2016].
- Eyice, S. 1998. Eyüpsultan Semtinde Tarih ve Sanat Tarihi, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu II Tebliğler. İstanbul: Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları, 12-37.
- Eyice, S. 2002. Eyüp’te Zal Mahmud Paşa Camii, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu V Tebliğler. İstanbul: Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları, 12-21.
- Haskan, M.N. 1996. Eyüp Sultan Tarihi. İstanbul: Eyüpsultan Vakfı Yayınları.
- Hüseyin Ayvansarayi 2001. Hadikatü’l-Cevami İstanbul Camileri ve Diğer Dini-Sivil Mimari Yapılar (haz. Ahmet Nezih Galitekin). İstanbul: İşaret Yayınları.
- Kara H. F. 1998. Eyüp Sultan Yerleşme Dokusunun Tarihsel Süreç İçinde Gelişimi-Değişimi, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu II Tebliğler. İstanbul: Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları, 278-293.
- Kara, F. 2003. Fetih ile Birlikte Kurulan Bir Semt Eyüp ve Fetihten Günümüze Ulaşan Mahalleler, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu VII Tebliğler. İstanbul: Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları, 340-358.
- Koçu, R.E. 1961. Bey Mescidi, İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyat Kollektif Şirketi, İstanbul, C.5, s. 2701-2702.
- Necipoğlu, G. 2005. The Age of Sinan, Architectural Culture in The Ottoman Empire, Princeton- Oxford: Princeton University Press.
- Sıcakyüz, H. 1986. Hadikatül Cevami’ye göre İstanbul Sur Dışında Kalan (Haliç, Alibeyköy Deresi, Marmara Denizi, İstanbul Karasurları) Cami ve Mescidlerin Araştırılması. Yayınlanmamış lisansüstü tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Sönmezer, Ş., Seçkin, S. 2002. İstanbul Mescitleri, Türkler, Ankara, Cilt:12, s.139-148.
- Süreyya, M. 1996. Sicill-i Osmani, İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, C. 6.
- Toy, A. 1992. Eyüp Eski Kent Dokusu, Zal Mahmud Paşa Camii ve Çevresi Tarihi Gelişimi-Koruma Önerisi. Basılmamış yüksek lisans tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Ülgen, A. S. 1963. Eyüp Sultan’da Hazeret_i Halit Manzumesi ve Çevresi, Selamet Aylık Manevi Değerler ve Milli Kültür Dergisi, 10-12, İstanbul.
- Wiener, M. 2001. İstanbul’un Tarihsel Topografyası, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Url. 1. http://sehirharitasi.ibb.gov.tr/ [Erişim tarihi: 23 Haziran 2016].
- Url. 2. http://saltresearch.org/primo_library/libweb/action/ search.do?vid=salt [Erişim tarihi: 23 Haziran 2016].
- Url. 3. http://www.hgk.msb.gov.tr/gdetay?id=118542&gorunum= [Erişim tarihi: 23 Haziran 2016].
- İstanbul II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi.
- T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü İstanbul I. Bölge Müdürlüğü Arşivi.
- Atatürk Kitaplığı Harita Arşivi.
| APA | orbeyi n, GİRAY KÜÇÜK S, GÜNGÖR S (2017). Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. , 83 - 100. |
| Chicago | orbeyi nil,GİRAY KÜÇÜK SEZGİ,GÜNGÖR SELİM SANİ Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. (2017): 83 - 100. |
| MLA | orbeyi nil,GİRAY KÜÇÜK SEZGİ,GÜNGÖR SELİM SANİ Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. , 2017, ss.83 - 100. |
| AMA | orbeyi n,GİRAY KÜÇÜK S,GÜNGÖR S Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. . 2017; 83 - 100. |
| Vancouver | orbeyi n,GİRAY KÜÇÜK S,GÜNGÖR S Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. . 2017; 83 - 100. |
| IEEE | orbeyi n,GİRAY KÜÇÜK S,GÜNGÖR S "Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi." , ss.83 - 100, 2017. |
| ISNAD | orbeyi, nil vd. "Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi". (2017), 83-100. |
| APA | orbeyi n, GİRAY KÜÇÜK S, GÜNGÖR S (2017). Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. Tasarım+Kuram, 13(23), 83 - 100. |
| Chicago | orbeyi nil,GİRAY KÜÇÜK SEZGİ,GÜNGÖR SELİM SANİ Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. Tasarım+Kuram 13, no.23 (2017): 83 - 100. |
| MLA | orbeyi nil,GİRAY KÜÇÜK SEZGİ,GÜNGÖR SELİM SANİ Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. Tasarım+Kuram, vol.13, no.23, 2017, ss.83 - 100. |
| AMA | orbeyi n,GİRAY KÜÇÜK S,GÜNGÖR S Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. Tasarım+Kuram. 2017; 13(23): 83 - 100. |
| Vancouver | orbeyi n,GİRAY KÜÇÜK S,GÜNGÖR S Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi. Tasarım+Kuram. 2017; 13(23): 83 - 100. |
| IEEE | orbeyi n,GİRAY KÜÇÜK S,GÜNGÖR S "Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi." Tasarım+Kuram, 13, ss.83 - 100, 2017. |
| ISNAD | orbeyi, nil vd. "Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi". Tasarım+Kuram 13/23 (2017), 83-100. |
