Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği

GÖKDOĞAN, Ümmü; GÖLLÜCE, Aysun; KARASU, FATMA; BAYIR, Berna; GÜVENÇ, Elif; POLAT, FİLİZ; Delibaş, Leyla; GÜLÇEK, EMRAL

Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği

Fatma KARASU, (Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Yusuf Şerefoğlu Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Kilis)

Aysun GÖLLÜCE, (Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Kilis)

Elif GÜVENÇ, (Pazarcık Devlet Hastanesi, Hemşire, Kahramanmaraş)

Filiz POLAT, (Bitlis Eren Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Bitlis)

Leyla DELİBAŞ, (Sanko Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Gaziantep)

Berna BAYIR, (İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Malatya)

Emral GÜLÇEK, (Siirt Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Siirt)

Ümmü GÖKDOĞAN (Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Gaziantep)

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

3 2

Yıl: 2017 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 14 - 24 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği

Öz:

Amaç: Araştırmada, bir vakıf üniversitesinde okuyan öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitimin etkinliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evreni, Gaziantep de bulunan bir Vakıf Üniversitesinde 2014-2015 öğretim yılına devam eden öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini Sağlık Bilimler Fakültesinde öğrenimine devam eden birinci ve dördüncü sınıf kız öğrencileri oluşturmuş ve gönüllü olma esasına dikkat edilerek araştırmayı kabul eden 135 öğrenci ile yapılmıştır. Tanımlayıcı özellikler formunda; sosyo-demografik özellikleri ve kendi kendine meme muayenesi'ne yönelik bilgi ve uygulamaları gösteren 24 soru sorulmuş ve Champion tarafından geliştirilen Meme Kanseri Taramalarında Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırma yarı deneysel tipte bir çalışma olup eğitim öncesinde ön test yapıldıktan sonra meme kanseri eğitimi verilmiştir. Eğitimden bir ay sonra son test olarak sadece Meme Kanseri Taramalarında Sağlık İnanç Ölçeği uygulanmıştır. Veriler bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırma 135 kız öğrenciyle yapılmış, yaş ortalaması 20.5±0.2 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin meme muayenesi konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları belirlenmiştir. Meme muayenesini yapmama nedenleri arasında muayeneyi yapmayı bilmediği, ileriki hayatında meme kanseri olmayı düşünmediği ve ailelerinde ve yakın çevresinde meme kanseri tanısı alan kişiler olmadığı için yapmadıkları tespit edilmiştir. Meme muayenesi yaptığını ifade eden öğrencilerden sadece birkaç tanesinin muayeneyi her ay yaptığı saptanmıştır. Eğitim öncesi ve sonrası ölçek puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak fark bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Öğrencilerin, eğitim sonrası ölçek alt puan ortalamalarının eğitim öncesine göre artış gösterdiği belirlenmiştir. Dördüncü sınıfların puan ortalamaları birinci sınıflara göre hem eğitim öncesi hem de eğitim sonrası yüksek bulunmuştur. Öğrencilere kendi kendine meme muayenesinin önemini anlatan, farkındalık yaratan, ayrıca meme muayenesini görsel materyallerle sunulan eğitim programları düzenlenmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Hemşirelik Psikoloji

The effectiveness of training given about breast cancer in a foundation unıversity students

Öz:

Objective: The study was conducted on investigating the efficiency of the education of breast cancer among the students at a foundation university. Methods: The population of the study selected among the 2014-2015 academic year students at a foundation university in Gaziantep. First-year (freshmen) and fourth-year (senior) female students, from Faculty of Health Sciences, comprised the sample of the study. Study was carried out with 135 students, who accepted the study, by paying attention to the basis of voluntariness. In the form of descriptive features, 24 questions were asked that indicating the socio-demographic features and the knowledge and applications regarding the self-breast examination. Champion's Health Belief Model Scale for breast cancer screening was used. The type of the research was semi-experimental. Breast cancer education was given after the pre-test before the training. A month later the training, only the Health Belief Scale on Breast Cancer Screening was applied as the final test. Data was evaluated on the computer. Results: The mean age of 135 female students was found as 20.5 ± 0.2. Students were found to have inadequate knowledge on breast examination. The reason behind why students never perform breast examination are: 1- they didn't know how to apply, 2- they didn't expect to have breast cancer eventually and lastly absence of breast cancer cases neither at their families nor in the proximate environment. Only a few students among those declared to apply breast examination perform the examination in a monthly regular base. A statistically significant difference (p<0.05) on the mean scale scores between prior and after the test was found. Conclusion: Pre-test subscale score mean value as compared to the one after was found to be increased. The average scores of fourth grades was higher as compared to the first grades at both pre and post trainings. As a result, an educational program, helping on gaining an awareness of the self-breast examination to the students by presenting the examination via visual materials should be organized.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Hemşirelik Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Alpteker H, Avcı A. Kırsal alandaki kadınların meme kanseri bilgisi ve kendi kendine meme muayenesi uygulama durumlarının belirlenmesi. Meme Sağlığı Dergisi 2010;6(2):74-79.
2. Akyolcu N, Altun UG. Kendi kendine meme muayenesi: erken tanıda ne kadar önemli? The Journal of Breast Health 2011;7(1):10-14.
3. Yip CH, Smith RA, Anderson BO, Miller AB, Thomas DB, Ang ES, Caffarella RS, Corbex M, Kreps GL, McTiernan A. Guide line implementation for breast health care in low- and middle-in come countries, early detection resource allocation. Cancer 2008;113(8):2244- 2256.
4. Koca B. Kendi kendine meme muayenesini bilmenin kadın sağlığı açısından önemi. Yeni Tıp Dergisi 2010;27: 10-14.
5. National Cancer Registry Ireland. Cancer in Ireland 2013: Annual Report of the National Cancer Registry. Erişim yeri: http://www.ncri.ie/ Erişim tarihi: 29.03.2016.
6. Kanserle Savaş Daire Başkanlığı: Erişim yeri:http://kanser.gov.tr/Dosya/2016_Hab erler/KANSER_iNSiDANSLARi_2013_kisa_ra por.pdf
7. Alpteker H, Gümüş D, Doğan S, Bilir S, Önal M. Kız öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi bilgi ve uygulamalarının incelenmesi. The Journal of Breast Health 2011;7(3):176-181.
8. Karadağ M. Bir sağlık yüksekokulundaki öğrencilerin kendi kendine meme muayenesi, davranış ve inançlarının belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi 2010;2(1):1- 9.
9. Pillay AL. Rural and urban South African women's awareness of cancer of the breast and cervix. Ethnicity&Health 2002;7:103-114.
10. Erkin Ö, Ardahan M. Breast cancer and breast self-examination in stamps history. Lokman Hekim Journal 2014;4(3):22-28.
11. Kum S, Göksu AU, Kelkitli E, Yücel İ. Orta karadeniz bölgesinde kendi kendine meme muayene sıklığı ve etki eden faktörler. Türk Onkoloji Dergisi 2004;19(1):24-27.
12. Dewal L. Testicular and breast selfexamination knowledge and practices of certifi ed athletic trainers and the secondary prevention of such cancers in intercollegiate student-athletes. American Journal of Health Studies 2006;21:28-35.
13. Karpuz N, Çakır D. Kendi kendine meme muayenesinin meme kanserinin erken teşhisinde önemi. Erişim yeri: http://www.amasya.edu.tr/media/515 091/pdf_derleme_sabuncuo_lu__1___1_. pdf
14. Gölbaşı Z, Kutlar Z, Akdeniz H. Öğrenci hemşireler tarafından bir halk eğitim merkezinde verilen eğitimin kadınların meme kanseri/kendi kendine meme muayenesine yönelik bilgi ve uygulamalarına etkisi. Meme Sağlığı Dergisi 2007;3(2):53-57.
15. Gözüm S, Aydın I. Validation evidence for turkish adaptation of champion's health belief model scales. Cancer Nurs 2004;27(6): 491-498
16. Franek GA, Nowak-Kaputsa ZE, Cabaj M. Breast cancer prophylaxis among nurses. Wiad Lek 2004;57:82-84
17. Arslan M, Şahin DA. The effect of planned educatıon on women's knowledge about breast cancer and breast self examination. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hemşirelik E-Dergisi 2013;1(1):8-16.
18. Bektaş M, İlya Ö.Ş, Küsbeci Ş, Bektaş İ. Nursıng students' knowledge and practıce about breast-testıcular selfexamınatıon and hpv vaccıne. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi 2014; 2(2):1-11.
19. Beydağ D, Karaoğlan H. Kendi kendine meme muayenesi eğitiminin öğrencilerin bilgi ve tutumlarına etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6 (2):106-111.
20. Aydın İ. Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgileri ve uygulamaları. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;7(3): 26-34.
21. Gök ÖF, Beydağ K.D, Özbay C. Determınatıon of nursıng students'knowledge about breast cancer and how they perform breast examınatıon. Pamukkale Tıp Dergisi 2009;2(1):15-19.
22. Aydın Aİ, Atasoy A, Sabah E. The effect on women's beliefs. knowledge, and practices regarding breast self examination of education with video. İ.Ü.F.N. Hem. Dergisi 2007;15(60):119- 128.
23. Gözüm S, Çapık C. Sağlık Davranışlarının Geliştirilmesinde Bir Rehber: Sağlık İnanç Modeli. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2014;7(3):230-237.

APA	KARASU F, GÖLLÜCE A, GÜVENÇ E, POLAT F, Delibaş L, BAYIR B, GÜLÇEK E, GÖKDOĞAN Ü (2017). Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. , 14 - 24.
Chicago	KARASU FATMA,GÖLLÜCE Aysun,GÜVENÇ Elif,POLAT FİLİZ,Delibaş Leyla,BAYIR Berna,GÜLÇEK EMRAL,GÖKDOĞAN Ümmü Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. (2017): 14 - 24.
MLA	KARASU FATMA,GÖLLÜCE Aysun,GÜVENÇ Elif,POLAT FİLİZ,Delibaş Leyla,BAYIR Berna,GÜLÇEK EMRAL,GÖKDOĞAN Ümmü Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. , 2017, ss.14 - 24.
AMA	KARASU F,GÖLLÜCE A,GÜVENÇ E,POLAT F,Delibaş L,BAYIR B,GÜLÇEK E,GÖKDOĞAN Ü Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. . 2017; 14 - 24.
Vancouver	KARASU F,GÖLLÜCE A,GÜVENÇ E,POLAT F,Delibaş L,BAYIR B,GÜLÇEK E,GÖKDOĞAN Ü Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. . 2017; 14 - 24.
IEEE	KARASU F,GÖLLÜCE A,GÜVENÇ E,POLAT F,Delibaş L,BAYIR B,GÜLÇEK E,GÖKDOĞAN Ü "Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği." , ss.14 - 24, 2017.
ISNAD	KARASU, FATMA vd. "Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği". (2017), 14-24.

APA	KARASU F, GÖLLÜCE A, GÜVENÇ E, POLAT F, Delibaş L, BAYIR B, GÜLÇEK E, GÖKDOĞAN Ü (2017). Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 14 - 24.
Chicago	KARASU FATMA,GÖLLÜCE Aysun,GÜVENÇ Elif,POLAT FİLİZ,Delibaş Leyla,BAYIR Berna,GÜLÇEK EMRAL,GÖKDOĞAN Ümmü Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 10, no.1 (2017): 14 - 24.
MLA	KARASU FATMA,GÖLLÜCE Aysun,GÜVENÇ Elif,POLAT FİLİZ,Delibaş Leyla,BAYIR Berna,GÜLÇEK EMRAL,GÖKDOĞAN Ümmü Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.10, no.1, 2017, ss.14 - 24.
AMA	KARASU F,GÖLLÜCE A,GÜVENÇ E,POLAT F,Delibaş L,BAYIR B,GÜLÇEK E,GÖKDOĞAN Ü Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 10(1): 14 - 24.
Vancouver	KARASU F,GÖLLÜCE A,GÜVENÇ E,POLAT F,Delibaş L,BAYIR B,GÜLÇEK E,GÖKDOĞAN Ü Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 10(1): 14 - 24.
IEEE	KARASU F,GÖLLÜCE A,GÜVENÇ E,POLAT F,Delibaş L,BAYIR B,GÜLÇEK E,GÖKDOĞAN Ü "Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği." Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10, ss.14 - 24, 2017.
ISNAD	KARASU, FATMA vd. "Bir vakıf üniversitesindeki öğrencilere meme kanseri hakkında verilen eğitiminin etkinliği". Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 10/1 (2017), 14-24.