AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI

Yıl: 2012 Cilt: 7 Sayı: 4 b Sayfa Aralığı: 3337 - 3349 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-03-2019

AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI

Öz:
Yazarlığı, çocukluğundan beri sözlü edebiyatın pek çok ürünüyleşekillenen Yaşar Kemal’in kaleme aldığı romanlardaki halk anlatılarıyansımaları sadece motif, tema ve konulardan ibaret değildir. Halkanlatılarının yapısal unsurları da Yaşar Kemal’in romanlarınınbelirleyici özelliklerindendir.Yazarın “Ağrıdağı Efsanesi” adlı romanının fiktif yapısıincelendiğinde romanda, ilkeleri halk bilimci Axel Olrik tarafındanbelirlenen epik yasaların sırasıyla yer aldığı görülmektedir. Romandakiana vakanın sahneleniş tarzı ve anlatının sonlandırılması; romanda yeralan leitmotiv değerindeki bazı tekrarlar; bazı sayıların anlatı boyuncasıkça kullanılması; benzer durumlarda roman kahramanlarınca benzertavırların sergilenmesi; romandaki vakaların birliği, sıralanışı vekalıplaşma gibi özellikler eserdeki belli başlı epik yasalardandır.Romanın merkezi kişisi Ahmet geçirdiği aşamalarla ise ilkelerihalk bilimci Lord Raglan’ın ortaya koymaya çalıştığı halk hikâyelerikahraman kalıbına uygunluk göstermektedir. Ahmet’in birileritarafından ve gizlice bir yere gönderilmesi, hakkında pek bilgiaktarılmayan çocukluk dönemi, zalim Mahmut Han’la giriştiğimücadelesi, bu mücadelenin sonunda ona karşı ölümü göze alarakzafer kazanması, mücadele ettiği Mahmut Han’ın kızıyla evlenmesi,Ahmet’in esrarengiz ölümü, Küp Gölü’nde yitmesi, bir ak kuşadönüşmesi ve vücudu bulunamadığı için gömülememesi, mezarınınolmayışı gibi unsurlar da halk hikâyeleri kahraman kalıbının aşama vedavranış örneklerindendir.Bu makalede Yaşar Kemal’in “Ağrıdağı Efsanesi” adlı romanındadestan ve halk hikâyesi gibi anlatı türlerinin evrensel kurmacaunsurlarının yansımaları metin merkezli yapısalcı kuramlar bağlamındaele alınmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat Edebi Teori ve Eleştiri

THE NOVEL AĞRIDAĞI EFSANESI IN TERMS OF ‘EPIC LAWS BY AXEL OLRIK’ AND ‘HERO PATTERN BY LORD RAGLAN’

Öz:
The authorship of Yaşar Kemal has been shaped with the influence of many products of folk literature since his childhood and the elements of folk narratives in his novels aren’t only composed of motives, themes and issues. Structural elements of different folk narratives are the typical features of Yaşar Kemal’s novels. It’s observed that the epic rules exist in the novel of Yaşar Kemal named Ağrıdağı Efsanesi respectively determined by folklorist Axel Olric. Staging style of the main case at the novel, termination of narrative, some repeats worth leitmotivs and some numbers; exhibiting similar attitudes in similar situations by the hero of the novel; unity of the cases in the novel and like properties are the main epic rules in this novel. Novel central person Ahmet with his vines shows compliance with “mold of hero” that it’s rules determined by folklorist Lord Raglan. Sending Ahmet secretly by someone to a place, the period of his unknown childhood, his combat with cruel Mahmut Han; his victory at the end of this struggle, his marriage with the daughter of Han, his mysterious death, his lost in Küp Gölü, transforming into a white bird, his being graveless and the factors such as are the phases and behaviors of heroic mold of people stories. In this article, we will examine Yaşar Kemal’s novel “Ağrıdağı Efsanesi” regarding universal fiction elements as legends and folk-tales’ reflections in the context of text-based structuralist theories.
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat Edebi Teori ve Eleştiri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • BOLAT (Katar) Hatice; Yaşar Kemal’in Romanlarında Sosyal İlişkiler Açısından Şahıs Kadrosu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi. Elazığ, 2006.
  • ÇOBANOĞLU, Özkul, Halk Bilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Ankara, Akçağ Yayınları, Ankara1999.
  • ÇOBANOĞLU, Özkul, Lord Raglan’ın Batı Halk Kahramanı Açısından Oğuz Kağan ve Er Töştük Destan Kahramanlarına Bir Bakış, Umay Günay Armağanı, Diyanet Vakfı Matbaası, Ankara 1996.
  • Ekici, Metin, “Araştırma Yöntemleri” Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayıncılık. İstanbul, 2005.
  • GÜVENÇ, Ahmet Özgür, Yaşar Kemal’in İnce Memed Romanı Üzerine Oluşumsal Yapısalcı Bir İnceleme, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi. Erzurum, 2009.
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/zerdustluk
  • http://www.ykykultur.com.tr/ „de http://www.Yaşarkemal.net/
  • KEMAL, Yaşar, Ağrıdağı Efsanesi, Yapı Kredi Yayınları. İstanbul, 2006.
  • MORAN, Berna, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları. İstanbul, 2005.
  • MORAN, Berna, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002.
  • OĞUZERTEM, Süha, vd. Geçmişten Geleceğe Yaşar Kemal, Adam Yayınları. İstanbul, 2003.
  • OLRİK, Axel, Halk Anlatılarının Epik Kuramları I. Milli Folklor, S. 23, Ankara, 1994.
  • OLRİK, Axel, Halk Anlatılarının Epik Kuramları, II. Milli Folklor, S. 24. Ankara, 1994.
  • TOPCU, Mümin, Yaşar Kemal’in Romanlarında Halk Bilimi Unsurları, DÜ Sos. Bil. Ens. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Diyarbakır, 2008.
APA Zariç M (2012). AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. , 3337 - 3349.
Chicago Zariç Mahfuz AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. (2012): 3337 - 3349.
MLA Zariç Mahfuz AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. , 2012, ss.3337 - 3349.
AMA Zariç M AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. . 2012; 3337 - 3349.
Vancouver Zariç M AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. . 2012; 3337 - 3349.
IEEE Zariç M "AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI." , ss.3337 - 3349, 2012.
ISNAD Zariç, Mahfuz. "AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI". (2012), 3337-3349.
APA Zariç M (2012). AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. Turkish Studies (Elektronik), 7(4 b), 3337 - 3349.
Chicago Zariç Mahfuz AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. Turkish Studies (Elektronik) 7, no.4 b (2012): 3337 - 3349.
MLA Zariç Mahfuz AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. Turkish Studies (Elektronik), vol.7, no.4 b, 2012, ss.3337 - 3349.
AMA Zariç M AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. Turkish Studies (Elektronik). 2012; 7(4 b): 3337 - 3349.
Vancouver Zariç M AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI. Turkish Studies (Elektronik). 2012; 7(4 b): 3337 - 3349.
IEEE Zariç M "AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI." Turkish Studies (Elektronik), 7, ss.3337 - 3349, 2012.
ISNAD Zariç, Mahfuz. "AXEL OLRİK’İN EPİK YASALARI VE LORD RAGLAN’IN KAHRAMAN KALIBI AÇISINDAN AĞRIDAĞI EFSANESİ ROMANI". Turkish Studies (Elektronik) 7/4 b (2012), 3337-3349.