Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk

SEVİNÇ, Canan; POLAT, Ferman

Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk

Canan SEVİNÇ, (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya, Türkiye)

Ferman POLAT (Konya Selçuklu Cumhuriyet Anadolu Lisesi, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği, Konya, Türkiye)

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

2 0

Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 40 Sayfa Aralığı: 44 - 59 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-06-2019

Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk

Öz:

Şair ve ressam İlhan Berk’in, editörleri Memet Fuat ve Enis Batur’a yazdığı özel mektupların içeriğini yine sanatoluşturmaktadır. Mektuplar incelendiğinde, Berk’in hayatını, sanata ve dünyaya bakışını gözler önüne serdiği görülmektedir.Dolayısıyla bu eserler, edebiyat tarihi için de önemli belgelerdir. Buna göre Berk, dünyayı bir yazı konusu olarak görmüş ve tümdünyayı yazarak bitirmek arzusu taşımıştır. Yazmaktan, kendini anlatmayı anlayan Berk’in şiirlerine aşk, kadın, cinsellik, tarih gibitemalar hâkim olsa da o, hiçbir konuda ya da biçimde derinleşmemiştir. Bu yüzden de onun için her şiir, her kitap yeni birbaşlangıçtır. “Deneyci”liğini en önemli özelliklerinden biri olarak gören sanatçının şiirleri, sürekli bir değişim içindedir. Şiirinindeğişmeyen yönü ise dil ve anlam özelliğidir. Dili, modern şiirin en önemli sorunu olarak gören sanatçı, şiir dilinin kolaycatüketilmesine karşıdır. Şiirlerinin anlamca kapalılığı, zaman zaman anlamsızlıkla karıştırılan sanatçı, iyi şiirin çok anlamlı olmasıgerektiğini ve ancak bu şekilde kalıcı olabileceğini düşünmektedir. Nitekim kalıcılığın ve iyi şiirin peşinde koşan İlhan Berk, Türkedebiyatının şiir geleneklerini bilen ve bunlardan yararlanan bir sanatçı olmuştur. Aynı zamanda Batı şiirini ve teorik eserleriniorijinallerinden okuma ve tanıma fırsatı bulmuş, bu zengin kültürel donanımı şiirleriyle buluşturabilmiş nadir sanatçılardan biridir.Her zaman önce şair kimliğiyle bilinmek isteyen sanatçı; bu yönünü, düzyazılarına, resimlerine ve tüm yaşamına bulaştırmış, âdetaşiir için nefes alıp vermiştir. Yazmadan yaşamayı bilmeyen İlhan Berk, böylece Türk edebiyatının da en üretken kalemlerinden biriolmuştur.Bu çalışmada da İlhan Berk’in, Memet Fuat ile Enis Batur’a yazdığı mektuplar özelinde, şair, çevirmen ve ressam yönlerinedair bütünlüklü bir portresi ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelime:

Self-portrait of an Artist: İlhan Berk as a Poet, Interpreter and Artist in His Private Letters

Öz:

Art composes the content of private letters written to Memet Fuat and Enis Batur, who are the poet and artist İlhan Berk’s editors. When the letters are analyzed, we notice that those represent Berk’s life and his perspective on art and world. So these works are important for the history of literature. Berk considers that the world to be a subject of writing and he has a desire to live all his life by writing. For Berk, writing means expressing himself. Although the themes of love, woman, history and sexuality dominate his poems, he never deepens in a subject or a style. So, for him, every poem or book is a new beginning. Berk thinks that empiricism is one of his most important characteristics and his poems are always in a change. The permanent side of his poems are language and meaning. For the poet, language is the most important problem in modern poems and he disagrees with wasting the poetic language. The ambiguity of meaning in his poems is sometimes confused with meaningless but he thinks that a poetry has to have a lot of meanings. Thus it can be permanent. İlhan Berk, who searches for permanency and good poetry, is an artist that is aware of poetry traditions of Turkish Literature and benefits from these traditions. He is also one of the rare poets that has an opportunity of reading and acknowleding western poems in original and bring together these cultural richness with his own poems. This artist, who wants to be known as a poet first, reflects it to his prose, drawings and all his life, and in a sense he breathes poetry . İlhan Berk who is in love with writing, became one of the most productive artist of Turkish literature. In this study, through the highlighted letters which were written to Memet Fuat and Enis Batur, İlhan Berk is portrayed as a poet, interpreter and artist totally.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgün, A. (2002). “İlhan Berk Şiirinde Nesne Sorunu”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ali, Sabahattin. Canım Aliye, Ruhum Filiz, İstanbul, YKY, 2013.
Arif, Ahmed. Leylim Leylim (Ahmed Arif’ten Leyla Erbil’e Mektuplar, 1954-1957), İstanbul, T. İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.
Arslan Yüksel, F. Edgü. “Batı Kültürü Önünde Hiçbir Saplantım Yok” (Yüksel Arslan - Ferit Edgü, 1957-2008), İstanbul, YKY, 2015.
Ayhan, Ece. Hoşça Kal (İlhan Berk’e Mektuplar), İstanbul, YKY, 2004.
Bener, Vüs’at O. Canım Tavşancığım (Ayşe Bener’e Mektuplar, Ankara 1969-1987), İstanbul, YKY, 2017.
Berk, İlhan. Uzun Bir Adam, İstanbul, YKY, 1997.
--------------- İlhan Berk’ten Memet Fuat’a Mektuplar - Elin Üstünde Gezsin, İstanbul, YKY, 2012.
-------------- Poetika, İstanbul, YKY, 2013.
-------------- Enis Batur’a Mektuplar, İstanbul, Noktürn Yayınları, 2014.
Çeviker, Turgut (Haz.). Nedret Gürcan’a Edebiyatçı Mektupları, İstanbul, Ve Yayınevi, 2016.
Çobanoğlu, Ş. (2012). “İlhan Berk’in Şiir Dilinde Sapmalar ve Deformasyon”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hece Dergisi Mektup Özel Sayısı, Ankara, Hece Yayınları, 2006.
Issı, A. Cüneyt (2017). “İlhan Berk’in ‘Saint-Antoine’ın Güvercinleri’ Şiiri”, Mikro Eleştiri (Kuram - Uygulama), İstanbul, Roza Yayınevi.
Kahraman, Âlim. Cahit Zarifoğlu’yla Yedi Yıl Mektuplar - Anılar, İstanbul, Büyüyenay Yayınları, 2014.
Kahraman, Hasan Bülent. Türk Şiiri Modernizm Şiir, İstanbul, Kapı Yayınları, 2015.
Kanık, Orhan Veli. Yalnız Seni Arıyorum (Nahit Hanım’a Mektuplar), İstanbul, YKY, 2014.
Karaca, Alâattin. İkinci Yeni Poetikası, Ankara, Hece Yayınları, 2013.
Kefeli, Emel. Anlatım Tekniği Olarak Mektup, İstanbul, Kitabevi Yayınları, 2002.
Morsunbul, H. (2006). “Resim Şiir İlişkisi Işığında İlhan Berk Sanatı”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Okay, Orhan. Poetika Dersleri, Ankara, Hece Yayınları, 2004.
Örgen, Ertan. Türk Şiirinde Gelenek (Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri), Konya, Palet Yayınları, 2010.
Özcan, Tarık. Aykırı ve Şair, İstanbul, Hayat Yayınları, 2009.
Özlü, Tezer - F. Edgü. Her Şeyin Sonundayım (Tezer Özlü - Ferit Edgü Mektuplaşmaları), İstanbul, Sel Yayıncılık, 2010.
Özmen, Kemal. Modern Türk Şiirinde Fransız Etkileri, İstanbul, Sel Yayıncılık, 2016.
Öztürk, V. (2004). “İlhan Berk’in Şiirlerinde Anneye Dönüş Arzusu”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Polat, F. (2017). “İlhan Berk’in Özel Mektupları Üzerine Bir Çalışma”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tahir, Kemal. Kemal’den Piraye’ye Mektuplar, İstanbul, İthaki Yayınları, 2017.
Türk Dili Dergisi Mektup Özel Sayısı, Ankara, TDK Yayınları, 1974; 2. bs. 2008.
Uçman, Abdullah (Haz.). İki 150’liğin Mektupları, İstanbul, Kitabevi Yayınları, 2017.

APA	SEVİNÇ C, POLAT F (2018). Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. , 44 - 59.
Chicago	SEVİNÇ Canan,POLAT Ferman Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. (2018): 44 - 59.
MLA	SEVİNÇ Canan,POLAT Ferman Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. , 2018, ss.44 - 59.
AMA	SEVİNÇ C,POLAT F Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. . 2018; 44 - 59.
Vancouver	SEVİNÇ C,POLAT F Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. . 2018; 44 - 59.
IEEE	SEVİNÇ C,POLAT F "Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk." , ss.44 - 59, 2018.
ISNAD	SEVİNÇ, Canan - POLAT, Ferman. "Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk". (2018), 44-59.

APA	SEVİNÇ C, POLAT F (2018). Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(40), 44 - 59.
Chicago	SEVİNÇ Canan,POLAT Ferman Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.40 (2018): 44 - 59.
MLA	SEVİNÇ Canan,POLAT Ferman Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.40, 2018, ss.44 - 59.
AMA	SEVİNÇ C,POLAT F Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 0(40): 44 - 59.
Vancouver	SEVİNÇ C,POLAT F Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 0(40): 44 - 59.
IEEE	SEVİNÇ C,POLAT F "Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.44 - 59, 2018.
ISNAD	SEVİNÇ, Canan - POLAT, Ferman. "Bir Sanatçının Otoportresi: Özel Mektuplarından Hareketle Şair, Çevirmen ve Ressam Olarak İlhan Berk". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 40 (2018), 44-59.