Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri

ERTÜRK, EBRU; ERDİRENÇELEBİ, MERAL

Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri

Meral ERDİRENÇELEBİ, (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Uygulamalı Bilimler Fakültesi, Bankacılık Bölümü, Konya, Türkiye)

Ebru ERTÜRK (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Uygulamalı Bilimler Fakültesi, Bankacılık Bölümü, Konya, Türkiye)

Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

42 5

Yıl: 2018 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 603 - 617 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-06-2019

Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri

Öz:

Bu çalışmada işletmelerdeki çalışanların örgütsel yalnızlık algıları ile iş tatminleri, işten ayrılma niyetleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını araştırmak amaçlanmıştır. Literatürde örgütsel yalnızlık iş tatmini ya da işten ayrılma niyeti arasında bulunan ilişkiye dair sınırlı sayıda araştırma mevcuttur. Araştırma amacı doğrultusunda Konya il merkezindeki iki adet kamu bankası çalışanları esas alınmıştır. Anket yöntemi ile veriler toplanmıştır. Büro çalışanlarından geri dönen anket sayısı 182 olmuştur. Veriler, betimleyici analizler, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve Yapısal Eşitlik Modeli ile değerlendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, örgütsel yalnızlığın iş tatminin azalttığı ve işten ayrılmayı tetiklediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

Effects of Employees' Perception of Organizational Loneliness on Job Satisfaction and Intention to Leave

Öz:

In this study, it was aimed to investigate whether there is a relationship between perceptions of organizational loneliness and job satisfactions and intentions to leave work. There is limited research in the literature on the relationship between organizational loneliness and job satisfaction or intent to leave work. Two public bank employees in Konya province center were taken as the basis for the research purpose. Data were collected by questionnaire method. The number of the questionnaires returned from the office staff was 182. The data were evaluated with descriptive analysis, explanatory and confirmatory factor analysis, correlation analysis and Structural Equation Model. According to the results of the analysis, organizational loneliness has resulted in reducing job satisfaction and triggering intention to leave work.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aktaş, H. & Şimşek, E. (2015). Bireylerin Örgütsel Sessizlik Tutumlarında İş Doyumu ve Duygusal Tükenmişlik Algılarının Rolü, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24), 205-230.
Anafarta, N. (2015) .Algılanan Örgütsel Destek ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: İş Tatmininin Aracılık Rolü, İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 26 (79), 112-130.
Ay, A. F. (2015). İstismarcı Yönetim, İşyeri Yalnızlığı ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler: Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Çalışma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 1116-1126.
Barlett, K.R. (1999). The Relationship Between Training and Organizational Commitment in The Health Care Field, The University of Illionis (The Degree of Doctor of Philosophy), Urbana.
Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of Structural Equation Modeling in Marketing and Consumer Research: A Review, International Journal Of Research In Marketing, 13(2), 139-161.
Bayarçelik, E.B.& Fındıklı, A.M. (2016). The Mediating Effect of Job Satisfaction on The Relation Between Organizational Justice Perception and Intention To Leave, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 403-411.
Biçkes, D. M.; Yılmaz,C.; Demirtaş, Ö. & Uğur, A. (2014). Duygusal Emek İle İş Tatmini Arasındaki İlişkide Psikolojik Sermayenin Aracılık Rolü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi , 9(2), 97-121.
Büte, M. (2011).Nepotizmin İş Stresi, İş Tatmini, Olumsuz Söz Söyleme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Aile İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 177-194.
Chan, S. H. & Qui, H. H. (2011). Loneliness, Job Satisfaction, and Organizational Commitment of Migrant Workers: Empirical Evidence From Shishi, China, International Journal of Human Resource Management, 22(5), 1109–1127.
Can, G. F.; Atalay, K. D.; Eraslan, E. & Özçakmak, B. C. (2015). “Bir Devlet Hastanesinde Yaşanan İstifa Sayılarındaki Artışın Nedenlerinin Araştırılması”, Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3 (3), 583-590.
Canlı, S.; Demirtaş, H.; Bozak, A. & Doruk, S. (2013). Eğitim Denetmenliğinde Kadın Olmak: Mesleğe İlişkin Düşünceler ve Sorunlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(4), 543-574.
Chan, S. H. & Qui, H. H. (2011). Loneliness, Job Satisfaction, and Organizational Commitment Of Migrant Workers: Empirical Evidence From Shishi, China, International Journal of Human Resource Management, 22(5), 1109–1127.
Coomber, B. & Barriball, K.L. (2007). Impact of Job Satisfaction Components on Intent to Leave and Turnover For Hospital-Based Nurses: A Review of The Research Literature, International Journal of Nursing Studies, 44, 297- 314.
Çekmecelioğlu H. G. (2005). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 23-39.
Çetin, A. & Alacalar, A. (2016). İş Yaşamında Yalnızlığı Yordamada Kişilik Özellikleri İle Algılanan Sosyal ve Örgütsel Desteğin Rolü, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(27), 193-216.
Çifçi, T. & Dikmenli, Y. (2015). Coğrafya Öğretmenlerinin İş Doyumu ve İş Yaşamında Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(21), 142-160.
Demirbaş, B.& Haşit, G. 2016. İşyerinde Yalnızlık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Akademisyenler Üzerine Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1):137-158.
Diken A.; Erdirençelebi M. & Şendoğdu A. A. (2014). Eş-Dost Kayırmacılığının (Kronizm) Çalışanlar Üzerine Etkileri: Orta Ölçekli İmalat İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma, 2. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, 7-8 Kasım, Melikşah Üniversitesi, Kayseri, 209–222.
Doğan T.; Çetin B. & Sungur, M. Z. (2009). İş Yaşamında Yalnızlık Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 271- 277.
Eğinli, A. T. (2009). Çalışanlarda İş Doyumu: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının İş Doyumuna Yönelik Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 23(3), 35-52.
Erdil, O.; Keskin, H.; İmamoğlu S. Z. & Erat S. (2004). Yönetim Tarzı ve Çalışma Koşulları, Arkadaşlık Ortamı ve Takdir Edilme Duygusu İle İş Tatmini Arasındaki İlişkiler: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama, Gebze Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5 (1), 17-26.
Erdil, O. & Ertosun, Ö.G. (2011). The Relationship Between Social Climate, and Lonileness in The Workplace and Effects on Employee Well-Being, 7th International Strategic Management Conference, June 30-July 2, Paris.
Erdirençelebi, M. & Filizöz, B. (2016). Mobbingin Etik İklim ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri, SÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (35), 127-139.
Erkuş, A. & Fındıklı, M.A. (2013). Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302-318.
Ernst, J. M. & Cacioppo, J. T. (1999). Lonely Hearts: Psychological Perspectives On Loneliness, Applied& Preventive Psychology, 8, 1-22. Ertosun, G. Ö. & Erdil, O. (2012). The Effects Of Loneliness On Employees’ Commitment And İntention To Leave, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 41 (2012), 469- 476.
Feldman, C.D. & Arnold, J.H. (1983). Managing Individual and Group Behavior in Organization, Mc.Graw-Hill International Book Company, Auckland.
Fidanboy, C. Ö., & Serpoush, M. (2016). İş Yaşamında Yalnızlığın Örgütsel Yaratıcılık Algısına Etkisi: Ar-Ge Çalışanları Kapsamında Bir Değerlendirme, IV. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiri Kitapçığı, 4-5 Kasım 2016, Adana, 389-393.
Gierveld, J.J; Tilburg.,T. & Dykstra, P.A. (2006). Loneliness and Social İsolation. Cambridge Handbook of Personal Relationships / A.Vangelisti and D.Perlman, eds. Cambridge: Cambridge University Press, 485-500.
Güney S. 2004. Yönetim Organizasyon ve Örgütsel Davranış Terimler Sözlüğü (İngilizce- Türkçe Dizin), 1.Baskı, Siyasal Yayınevi, Ankara.
Kahya, C. (2013). Örgütsel Sinizm, İş Performansını Etkiler Mi? İş Tatmininin Aracılık Etkisi, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 2(3), 34-46.
Kanten, P. (2014). İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü, Aksaray Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(1), 11-26.
Karacaoğlu, K. & Yumuk, Y. (2014). İşgören Yalnızlığının Bir Öncülü Olarak Örgütsel Dışlanma: Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, 15.Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 13-16 Kasım 2014, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 557-572.
Karaeminoğulları, A.; Bozkurt, S.; Doğan, A. & Bozkurt, Y. A. (2013). İşyerinde Yalnızlık ve İşkoliklik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, I. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, 15-16 Kasım, Sakarya, 281-286.
Karataş, A. (2013). Otel İşletmelerinde Kronizmin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Kaya, İ. (2010). Otel İşletmelerinde İşgörenlerin İş Tatminini Etkileyen İşi Bırakma Eğilimi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2): 219-236.
Kaymaz, K.; Eroğlu, U. & Sayılar, Y. (2014). Effect of Loneliness At Work on The Employees’ Intention to Leave, "İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi,16(1), 38-53.
Keser, A., & Karaduman, M. (2014). İş yaşamında Yalnızlık Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle İlişkisi ve Öğretmenler Üzerinde Bir Araştırma, Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(7), s.178-197.
Lam, L. V. ve Lau, D. C. (2012). Feeling Lonely At Work: Investigating The Consequences of Unsatisfactory Workplace Relationships, The International Journal of Human Resource Management, 23(20), s.4265-4282.
Lambert, E.G.; Hogan, N.L. & Barton, S.M. 2001. The Impact Of Job Satisfaction On Turnover Intent: A Test Of A Structural Measurement Model Using A National Sample Of Workers, The Social Science Journal, 38(2), 233-250.
Locke, E.A. & Latham, G.P. (1990). Work Motivation and Satisfaction: Light At the End of The Tunne, Psychological Science, 1(4), 240-246.
MacIntosh, E. W. & Doherty, A. (2010). The Influence of Organizational Culture on Job Satisfaction and Intention to Leave, Sport Management Review, 13(2), 106-117.
Mercan, N.; Oyur, E.; Alamur, B.; Gül, S. & Bengül, S. (2012). İşyeri Yalnızlığı ve Sosyal Fobi Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 213-226. Mert, İ. S. (2011). İş Tatmini Alt Boyutlarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi: Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma, Savunma Bilimleri Dergisi, 9(2), 117-143.
Oğuz, E., & Kalkan, M. (2014). Öğretmenlerin iş Yaşamında Algıladıkları Yalnızlık İle Sosyal Destek Düzeyleri Arasındaki İlişki, İlköğretim Online, 13(3), 787-795.
Peplau, L. & Perlman, D. (1982). Perspectives On Loneliness. In L. Peplau ve D. Perlman (eds.).Loneliness: A Source Book Of Current Theory, Research And Therapy, New York: John Wiley & Sons.
Ponzetti, J.J.Jr. 1990. Loneliness Among College Students, Family Relations, 39(3), 336-340. Poyraz, K. & Kama, B. (2008). Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2), 143-164.
Rusbult, C. E.; Farrell, D.; Rogers, G. & Mainous, A. G. (1988). Impact of Exchange Variables on Exit, Voice, Loyalty and Neglect: An Integrative Model Of Responses to Decline Job Satisfaction, Academy of Management Journal, 31(3), 599-627.
Russell, D.; Cutrona, C.; Rose, J. & Yurko, K. (1984). Social ond Emotional Loneliness: An Examination of Weiss's Typology of Loneliness, Journal of Personality Social Psychology, 46(6), 1313-1321.
Sabuncuoğlu, Z. & Tüz Vergiliel M. (2013). Örgütsel Davranış. Aktüel Yayınları, Ankara. Salimi, A. & Bozorgpour, F. (2012). Percieved Social Support and Social-Emotional Loneliness, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 69, 2009-2013.
Schermelleh-engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-Of-Fit Measures, Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Spector, P.E. (1997) Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, and Consequences, Thousand Oaks, CA. Sage Publications.
Şişman, M. & Turan, S. (2004). Bazı Örgütsel Değişkenler Açısından Çalışanların İş Doyumu Ve Sosyal-Duygusal Yalnızlık Düzeyleri (MEB Şube Müdür Adayları Üzerinde Bir Araştırma), Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 117-128.
Tekingündüz, S. & Kurtuldu, A. (2015). İşten Ayrılma Niyeti, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık, Liderlik ve İş Stresi Arasındaki İlişkilerin Analizi: Bir Hastane Örneği, International Journal of Human Sciences, 12(1), 1501- 1517.
TDK2017.http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.58 ca84ea0006f6.68121345, Erişim tarihi:16.03.2017.
TDK2017.http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=TATM%C4%B0N, Erişim tarihi:16.03.2017.
Tuna M. ve Yeşiltaş M. (2014). Etik İklim, İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117.
Turunç, Ö.; Tabak, A.; Şeşen, H. & Türkyılmaz A. (2010). Çalışma Yaşamı Kalitesinin Prosedür Adaleti, İş Tatmini, İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, "İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Nisan/April, 12(2), 115-134.
Wayne, S. C.; Shore, L. M. & Liden, R. C. (1997). Perceived Organizational Support and Leader-Member Exchange: A Social Exchange Perspective, Academy of Management Journal, February, 40(1), 82-111.
Weisberg, J. (1994). Measuring Workers’ Burnout And Intention to Leave, International Journal Of Manpower, 15(1), 4-14.
Wright, S.L. (2005). Loneliness in the Workplace. (Unpublished Doctor of Philosophy). University of Canterbury. Wright, S.L.; Burt, C.D.B. & Strongman, K.T. (2006). Loneliness in The Workplace: Construct Definition and Scale Development, New Zealand Journal of Psychology, 35(2), 59-68.
Yakut, S. & Certel, H. (2016). Öğretmenlerde Yalnızlık Düzeyinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Birey ve Toplum, 6(11), 169-193.
Yazıcıoğlu, İ. (2009). Konaklama İşletmelerinde İşgörenlerin Örgütsel Güven Duyguları İle İş Tatmini Ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 235-249.
Yelboğa, A. (2009). Validity and Reliability of the Turkish Version of the Job Satisfaction Survey (JSS), World Applied Sciences Journal. 6(8), 1066-1072.
Yılmaz, E. & Altınok, V. (2009). Okul Yöneticilerinin Yalnızlık ve Yaşam Doyum Düzeylerinin İncelenmesi Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 451-469.
Zincirkıran, M.; Çelik, G. M.; Ceylan, A. K. & Emhan, A. (2015). İşgörenlerin Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti, İş Stresi ve İş Tatmininin Örgütsel Performans Üzerindeki Etkisi: Enerji Sektöründe Bir Araştırma, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52(600), 59-71.

APA	ERDİRENÇELEBİ M, ERTÜRK E (2018). Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. , 603 - 617.
Chicago	ERDİRENÇELEBİ MERAL,ERTÜRK EBRU Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. (2018): 603 - 617.
MLA	ERDİRENÇELEBİ MERAL,ERTÜRK EBRU Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. , 2018, ss.603 - 617.
AMA	ERDİRENÇELEBİ M,ERTÜRK E Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. . 2018; 603 - 617.
Vancouver	ERDİRENÇELEBİ M,ERTÜRK E Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. . 2018; 603 - 617.
IEEE	ERDİRENÇELEBİ M,ERTÜRK E "Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri." , ss.603 - 617, 2018.
ISNAD	ERDİRENÇELEBİ, MERAL - ERTÜRK, EBRU. "Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri". (2018), 603-617.

APA	ERDİRENÇELEBİ M, ERTÜRK E (2018). Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 603 - 617.
Chicago	ERDİRENÇELEBİ MERAL,ERTÜRK EBRU Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17, no.2 (2018): 603 - 617.
MLA	ERDİRENÇELEBİ MERAL,ERTÜRK EBRU Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.17, no.2, 2018, ss.603 - 617.
AMA	ERDİRENÇELEBİ M,ERTÜRK E Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 17(2): 603 - 617.
Vancouver	ERDİRENÇELEBİ M,ERTÜRK E Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 17(2): 603 - 617.
IEEE	ERDİRENÇELEBİ M,ERTÜRK E "Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, ss.603 - 617, 2018.
ISNAD	ERDİRENÇELEBİ, MERAL - ERTÜRK, EBRU. "Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17/2 (2018), 603-617.