Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

AYDIN SAYILAN, Aylin; MERT BOĞA, Selda

Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Aylin AYDIN SAYILAN, (Kırklareli Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu)

Selda MERT BOĞA (Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Kocaeli)

Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi

30 8

Yıl: 2018 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 11 - 22 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-01-2019

Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Öz:

Amaç: Bu araştırma, “Hemşirelerin iş stresi, iş yükü, iş kontrolü ve sosyal destek düzeyi ile tıbbi hataya eğilimleriarasındaki ilişkiyi” belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı.Yöntem: Çalışmada herhangi bir örneklem seçim yöntemi uygulanmayıp, tüm birimlerde çalışan hemşirelerçalışmaya dahil edildi (n=92). Veri toplamada; İsveç İş Yükü-Kontrol-Destek Anketi (İş Stres Ölçeği) ve TıbbiHataya Eğilim Ölçeği kullanıldı.Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 32,42±7,83 olup, hemşirelikte çalışma süreleri ise 10,97±8,27 yıldır. Toplamiş stresi puan ortalaması (28,83±4,63) ve toplam tıbbi hata puan ortalaması (233,66±11,58) düşük olup, iş stresi iletıbbi hataya eğilim durumu arasında anlamlı fark görülmedi (p>0,05). Hemşirelikte çalışma süresi ile “sosyaldestek” ve “iş stresi” değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu (p<0,05), hemşirelikte çalışmasüresi arttıkça, sosyal desteğin ve iş stresinin azaldığı saptandı. İş stresi değişkeni bakımından erkeklerin iş stresipuan ortalamasının, kadınların puan ortalamasından anlamlı derecede daha yüksek (p<0,05) olduğu görüldü.Beceri kullanımı değişkeni ile katılımcıların eğitim durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkınolduğu, lisans mezunu hemşirelerin beceri kullanım düzeylerinin diğer eğitim durumlarından daha düşükolduğu (p<0,05) saptandı. Sosyal destek değişkeni ile katılımcıların çalıştıkları birimler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olduğu (p<0,05), yoğun bakımda çalışanların ortalama sosyal destek değerinin diğerbirimlerde çalışanlara göre anlamlı derecede yüksek olduğu saptandı.Sonuç: Bu çalışmada genel olarak hemşirelerin iş streslerinin ve tıbbi hataya eğilim düzeyinin düşük olduğubelirlendi. Bu düşüşün, çalışma süresi dolayısıyla deneyimin artışı, cinsiyetin kadın oluşu ve çalışılan birimfarklılığı gibi değişimlerden etkilendiği görüldü.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Determination of Relationship between Job Stress, Job Demands, Job Control, Social Support Level and Tendency to Make Medical Errors of Nurses

Öz:

Objective: The descriptive study was carried out to determine the relationship between “nurses' job stress and their tendency towards medical error”. Method: No sample selection method was used. All nurses working in all units were included in the study (n=92). The Swedish Demand-Control-Support Questionnaire (Job Stress Scale) and the Medical Error Tendency Scale were used to collect the data. Results: Mean age of the participants was 32.42±7.83 and mean working time in nursing was 10.97±8.27 years. Mean total scores for Job Stress Scale (28.83±4.63) and Medical Error Tendency Scale (230.68±10.78) were low and no statistically significance was found (p>0.05). There was a statistically significant difference between working time as a nurse and "social support" and "job stress" variables (p<0.05). As working time as a nurse increased, social support and job stress decreased. Mean job stress score of the male nurses was significantly higher than mean job stress score of the female nurses (p<0.05). There was a statistically significant difference between the skill use variable and the participants' education status, the skill use levels of the nurses with a bachelor degree were lower than those with different education levels (p<0.05). A statistically significant difference was found between the social support and the units at which the participants worked (p<0.05), and mean social support score of the nurses working at intensive care units was significantly higher than than those working at other units. Conslusion: It was found in the study that the job stress and medical error tendency of the nurses were low. It was determined that this low tendency was affected by increase in nursing experience, female sex and the unit at which the participant worked.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Jakimowicz S, Perry L, Lewis J. An integrative review of supports, facilitators and barriers to patient-centred nursing in the intensive care unit. J Clin Nurs 2017; 26(23-24):4153-4171. doi: 10.1111/jocn.13957.
Carrillo-García C, Ríos-Rísquez MI, Martínez-Hurtado R, Noguera-Villaescusa P. Stress level assessment of the nursing staff in the Intensive Care Unit of a university hospital. Enferm Intensiva 2016; 27(3):89-95.
Abbasi M, Zakerian A, Akbarzade A, Dinarvand N, Ghaljahi M, Poursadeghiyan M, Ebrahimi MH. Investigation of the Relationship between Work Ability and Work-related Quality of Life in Nurses. Iranian J Public Health 2017; 46(10):1404- 1412.
Yuwanich N, Akhavan S, Nantsupawat W, Martin L, Elfström ML, Sandborgh M. Development and psychometric properties of the stressor scale for emergency nurses. Int Emerg Nurs 2018;39:77-88 pii: S1755-599X(18)30011-9. doi: 10.1016/j.ienj.2018.01.005.
Yüksel İ. İletişimin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir İşletmede Yapılan Görgül Çalışma. Doğuş Üniversitesi Dergisi 2005;6 (2): 291-306.
Ardahan M. Sosyal Destek ve Hemşirelik. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2006; 9(2): 68-75.
Bégat I, Ellefsen B, Severinsson E. Nurses' satisfaction with their work environment and the outcomes of clinical nursing supervision on nurses' experiences of well-being - a Norwegian study. J Nurs Manag 2005; 13(3):221-30.
Tong L. Relationship between meaningful work and job performance in nurses. Int J Nurs Pract 2018;24(2):e 12620. doi: 10.1111/ijn.12620.
De Sio S, Cedrone F, Sanità D, Ricci P, Corbosiero P, Di Traglia M, Greco E, Stansfeld S. Quality of Life in Workers and Stress: Gender Differences in Exposure to Psychosocial Risks and Perceived Well-Being. Biomed Res Int 2017; 7340781. doi: 10.1155/2017/7340781.
Kwiatosz-Muc M, Fijałkowska-Nestorowicz A, Fijałkowska M, Aftyka A, Kowalczyk M. Stress prevalence and stressors among anaesthesiology and intensive care unit workers: A multicentre survey study. Aust Crit Care 2017; pii: S1036- 7314(17)30198-4. doi: 10.1016/j.aucc.2017.11.001.
Yu SF, Gu GZ, Zhou WH, Zhou SY, Yang XF, Sun SY. Gender difference of relationship between occupational stress and depressive symptoms. Zhonghua Lao Dong Wei Sheng Zhi Ye Bing Za Zhi. 2011; 29(12):887-92.
Borchini R, Veronesi G, Bonzini M, Gianfagna F, Dashi O, Ferrario MM. Heart Rate Variability Frequency Domain Alterations among Healthy Nurses Exposed to Prolonged Work Stress. Int J Environ Res Public Health 2018; 15(1). pii: E113. doi: 10.3390/ijerph15010113.
de Boer J, van Rikxoort S, Bakker AB, Smit BJ. Critical incidents among intensive care unit nurses and their need for support: explorative interviews. Nurs Crit Care 2014; 19(4):166-74.
Vahedian-Azimi A, Hajiesmaeili M, Kangasniemi M, Fornés-Vives J, Hunsucker RL, Rahimibashar F, Pourhoseingholi MA, Farrokhvar L, Miller AC. Effects of Stress on Critical Care Nurses: A National Cross-Sectional Study. J Intensive Care Med. 2017. doi: 10.1177/0885066617696853.
Azim MT, Islam MM. Social Support, Religious Endorsement, and Career Commitment: A Study on Saudi Nurses. Behav Sci (Basel) 2018; 8(1). pii: E8. doi: 10.3390/bs8010008.
Sehlen S, Vordermark D, Schäfer C, Herschbach P, Bayerl A, Pigorsch S, Rittweger J, Dormin C, Bölling T, Wypior HJ, Zehentmayr F, Schulze W, Geinitz H. Job stress and job satisfaction of physicians, radiographers, nurses and physicists working in radiotherapy: a multicenter analysis by the DEGRO Quality of Life Work Group. Radiat Oncol. 2009;4(6):1-9
Tan M, Polat H, Akgün Şahin Z. Hemşirelerin Çalışma Ortamlarına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 2012;4(2):67-78.
Atasoy A, Yorgun S. Sağlık Çalışanlarında İş Gerilimi ve İş Stres Düzeyinin Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 2013; 6:71-88.
Çınar, O. Eğitim ve Sağlık Alanı Çalışanlarının İş Stresi Düzeyleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2010; 9(33): 101-121.
Barbe T, Kimble LP, Rubenstein C. Subjective cognitive complaints, psychosocial factors and nursing work function in nurses providing direct patient care. J Adv Nurs 2017:74(4):914-925. doi: 10.1111/jan.13505.
Winning AM, Merandi JM, Lewe D, Stepney LMC, Liao NN, Fortney CA, Gerhardt CA. The emotional impact of errors or adverse events on healthcare providers in the NICU: The protective role of coworker support. J Adv Nurs 2018; 74(1):172- 180. doi: 10.1111/jan.13403.
Keers RN, Williams SD, Cooke J, Ashcroft DM. Causes of medication administration errors in hospitals: a systematic review of quantitative and qualitative evidence. Drug Saf 2013; 36(11):1045-67. doi: 10.1007/s40264-013-0090-2.
Helo S, Moulton CE. Complications: acknowledging, managing, and coping with human error. Transl Androl Urol 2017; 6(4):773-782. doi: 10.21037/tau.2017.06.28.
Robertson JJ, Long B. Suffering in Silence: Medical Error and its Impact on Health Care Providers. J Emerg Med 2018; pii: S0736-4679(17)31167-8. doi: 10.1016/j.jemermed.2017.12.001.
Chard R, Tovin M. The Meaning of Intraoperative Errors: Perioperative Nurse Perspectives. AORN J 2018; 107(2):225-235. doi: 10.1002/aorn.12032.
Salam A, Segal DM, Abu-Helalah MA, Gutierrez ML, Joosub I, Ahmed W, Bibi R, Clarke E, Qarni AAA. The impact of work-related stress on medication errors in Eastern Region Saudi Arabia. Int J Qual Health Care. 2018. doi: 10.1093/intqhc/mzy097.
Bartlett EE. Physician stress management: a new approach to reducing medical errors and liability risk. J Healthc Risk Manag, 2002; 22(2): 3-7.
Özata M, Altunkan H. Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği. Tıp Araştırmaları Dergisi 2010; 8(2):100 -111.
Demiral Y, Ünal B, Kılıçi B, Soysal A, Bilgin Uçku R, Theorell T. İş Stresi Ölçeğinin İzmir Konak Belediyesi’nde Çalışan Erkek İşçilerde Geçerlik ve Güvenilirliğinin İncelenmesi. Toplum Hekimliği Bülteni 2007; 26(1): 11-14.
Çırpı F, Merih YD, Kocabey MY. Hasta güvenliğine yönelik hemşirelik uygulamalarının ve hemşirelerin bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2(3):26-34.
Karataş M, Yakıncı C. Tıbbi Hata Nedenleri ve Çözüm Yolları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2010; 17(3):233-236.
JCAHO(2010).(internet), ulaşım adresi: https://www.jointcommission.org/about/jointcommissionfaqs.aspx?faq#324, Ulaşım tarihi:: 31/05/2018).
Işık O, Akbolat M, Çetin M, Çimen M. (2012) Hemşirelerin Bakış Açısıyla Tıbbi Hataların Değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2012; 11(4):421-430.
Saygın T, Keklik B. Tıbbi Hata Nedenleri Üzerine Bir Araştırma: Isparta İli Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2014; 17(2):100-116.
Top M, Gider Ö, Taş Y, Çimen S. Hekimlerin Tıbbi Hatalara Neden Olan Faktörlere İlişkin Değerlendirmeleri: Kocaeli İlinden Bir Alan Çalışması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2008; 11(2):162-166.
Botha E, Gwin T, Purpora C. The effectiveness of mindfulness based programs in reducing stress experienced by nurses in adult hospital settings: a systematic review of quantitative evidence protocol. JBI Database System Rev Implement Rep. 2015;13(10):21-9. doi: 10.11124/jbisrir-2015-2380.
Bondevik GT, Hofoss D, Husebø BS, Deilkås ECT. Patient safety culture in Norwegian nursing homes. BMC Health Serv Res. 2017;17(1):424. doi: 10.1186/s12913-017-2387-9.
Oyebode F. Clinical errors and medical negligence. Med Princ Pract. 2013;22(4):323-33. doi: 10.1159/000346296.
Williams HL, Costley T, Bellury LM, Moobed J. Do Health Promotion Behaviors Affect Levels of Job Satisfaction and Job Stress for Nurses in an Acute Care Hospital? J Nurs Adm. 2018; 48(6):342-348. doi: 10.1097/NNA.0000000000000625.
Hayes B, Douglas C, Bonner A. Work environment, job satisfaction, stress and burnout among haemodialysis nurses. J Nurs Manag. 2015; 23(5):588-98. doi: 10.1111/jonm.12184.
Demir Dikmen Y, Yorgun S, Yeşilçam N. Identification the Level of Tendency in Malpractice Among Nurses. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2014;1 (1): 44–56.

APA	AYDIN SAYILAN A, MERT BOĞA S (2018). Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. , 11 - 22.
Chicago	AYDIN SAYILAN Aylin,MERT BOĞA Selda Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. (2018): 11 - 22.
MLA	AYDIN SAYILAN Aylin,MERT BOĞA Selda Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. , 2018, ss.11 - 22.
AMA	AYDIN SAYILAN A,MERT BOĞA S Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. . 2018; 11 - 22.
Vancouver	AYDIN SAYILAN A,MERT BOĞA S Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. . 2018; 11 - 22.
IEEE	AYDIN SAYILAN A,MERT BOĞA S "Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi." , ss.11 - 22, 2018.
ISNAD	AYDIN SAYILAN, Aylin - MERT BOĞA, Selda. "Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi". (2018), 11-22.

APA	AYDIN SAYILAN A, MERT BOĞA S (2018). Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 20(1), 11 - 22.
Chicago	AYDIN SAYILAN Aylin,MERT BOĞA Selda Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 20, no.1 (2018): 11 - 22.
MLA	AYDIN SAYILAN Aylin,MERT BOĞA Selda Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, vol.20, no.1, 2018, ss.11 - 22.
AMA	AYDIN SAYILAN A,MERT BOĞA S Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2018; 20(1): 11 - 22.
Vancouver	AYDIN SAYILAN A,MERT BOĞA S Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2018; 20(1): 11 - 22.
IEEE	AYDIN SAYILAN A,MERT BOĞA S "Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi." Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 20, ss.11 - 22, 2018.
ISNAD	AYDIN SAYILAN, Aylin - MERT BOĞA, Selda. "Hemşirelerin İş Stresi, İş Yükü, İş Kontrolü ve Sosyal Destek Düzeyi ile Tıbbi Hataya Eğilimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi". Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 20/1 (2018), 11-22.