Yıl: 2018 Cilt: 8 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 74 - 89 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-01-2019

HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER

Öz:
Osmanlı Devleti yirmi beş yıllık bir mücadeleden sonra 1669 yılında Girit adasınıntamamına hâkim olmuştur. Daha sonra çıkarılan özel kanunlarla da adada bulunan Türk veRum halkının huzur içinde yaşaması için dini ve örfi konularda serbest olmalarını sağlamıştır.Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanmasından sonra Girit Rumlarını sürekli kışkırtması,Osmanlı Devleti’nin zayıflayan idaresi, Rus tahrikleri ve Fransız ihtilali ile uyandırılanmilliyetçilik akımının etkileriyle adada huzurlu dönem sona ermiş ve Girit’te Osmanlı idaresinekarşı isyan olayları görülmeye başlanmıştır. Belirli aralıklarla görülen bu isyan olaylarıkarşısında Osmanlı idaresi, Rum halkına bazı tavizler vererek bu olayları bastıracağını veAvrupalı devletlerin buraya müdahalelerine engel olacağını düşünmüştür. Verilen butavizlerden biri de Halepa Fermanıdır.Girit Rumları, 20 Kasım 1878’de yürürlüğe giren Halepa Fermanı ile muhtariyetkazanmışçasına serbest bir idare tarzına sahip olmuşlardır. Belirli bir süre sonra buayrıcalıklardan da memnun kalmayan Rumlar, tekrar isyan etmişlerdir. Osmanlı Devleti, adadabaşlayan bu isyan olaylarını bastırmak ve devam eden Avrupa devletlerinin baskılarınıazaltmak amacıyla Rumlara yeni tavizler vermek zorunda kalmıştır. Verilen bu yeni tavizler desorunları çözemediği gibi Girit’in Yunanistan’a bağlanmasını hızlandırmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar

HALEPA FERMAN AND SUBSEQUENT ARRANGEMENTS IN CRETE

Öz:
The Ottoman Empire ruled over the island of Crete in 1669 after twenty-five years of struggle. Later, it made possible for people to be completely free of religious and customary matters for the peaceful life of the Turkish and Greek people located on the island with special laws issued. After Greece gained its independence, the peaceful period ended in the island and rebellion incidents against the Ottoman administration started to be seen in Crete with the effects of the constant provocation of the Cretan Greeks, weakening administration of the Ottoman State, Russian provocations and the nationalist movement awakened by the French Revolution. In the face of these rioting events seen in certain periods, the Ottoman administration thought that it would suppress these events by giving some concessions to the Greek people and would prevent the European states from interfering here. One of these concessions is Halepa Ferman. Cretan Greeks had a free style of administration with the Halepa Ferman which entered into force on November 20, 1878. After a certain period of time, the Greeks, who were not satisfied with these privileges, rebelled again. The Ottoman State had to make new concessions in order to suppress these rebellion incidents that started in the island and reduce the ongoing pressures of the European states. These new concessions could not solve the problems and also they accelerated the connection of Crete to Greece.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Yorga, Osmanlı Tarihi, (Terc. B Sıtkı Baykal), V, Ankara 1948.
  • Uzunçarşılı, İ. Hakkı, “Namık Kemal’in Abdulhamit’e Takdim Ettiği Arizalarla Ebuziya Tevfik Bey’e Yolladığı Mektuplar”, Belleten, XI, S. 42..
  • Uçarol, Rifat, Siyasi Tarih, İstanbul 1955.
  • Türkgeldi, Ali Fuat, Mesail-i Mühimme-i Siyasiyye, (Haz. B. Sıtkı Baykal) II, Ankara 1949.
  • Tukin, Cemal, “Girit”, DİA., XIV., İstanbul 1996.
  • Şenışık, Pınar, Girit Siyaset ve İsyan, İstanbul 2014.
  • Şimşir, Bilal N., Ege Sorunu, Ankara 1989.
  • Selahi, Mehmet, Girit Meselesi 1866-1889, (Haz. Münir Aktepe) İstanbul 1976.
  • Mahmud Celaleddin Paşa, Mirʻât-ı Hakîkat, Yay. Haz. İsmet Miroğlu, İstanbul 1983, I.
  • Koçu, Reşat Ekrem, Osmanlı Müdahaleleri ve Kapitülasyonlar, İstanbul 1934.
  • Karal, E. Ziya, Osmanlı Tarihi, VIII, Ankara 1998.
  • Karaca, Ali, Anadolu Islahatı ve A. Şakir Paşa, İstanbul 1993.
  • Hülagu, Metin, “1897 Türk-Yunan Harbine Kadar Osmanlı İdaresinde Girit”, CIEPO XIV Uluslararası Türk İncelemeleri Kongresi, 18–22 Eylül 2000.
  • Gürün, Kamuran, Ermeni Dosyası, Ankara 1985.
  • Gürel, Şükrü S., Tarihsel boyut içinde Türk Yunan İlişkileri, Ankara 1993.
  • Girit Hailesi, II, İstanbul 1313.
  • Erim, Nihat, Devletler Arası Hukuk ve Siyasi Tarih Metodu, I, Ankara 1953.
  • Emre, A. Cevat, İki Neslin Tarihi, İstanbul 1960.
  • Armaoğlu, Fahir, Siyasi Tarih (1789-1860), Ankara 1975.
  • Adıyeke, Ayşe Nükhet, Osmanlı İmparatorluğu ve Girit Bunalımı (1896-1908), Ankara 2000.
  • BOA,Y.A. Hus., Nr.236/81, 21 Zilkade 1307-9 Temmuz 1890
  • BOA,Y.A. Hus.Nr., 354/52, 26 Muharrem 1314-7 Temmuz 1896.
  • BOA, Y.A.Hus.,Nr.357/49, 2 Ağustos 1312-14 Ağustos 1896.
  • BOA, Y.A.Hus.Nr., 368/84, 9 Şevval 1314-13 Mart 1897.
  • BOA, Y.A.Hus.,Nr. 358/16, 13 Ağustos 1312-25 Ağustos 1896.
  • BOA, Y.A.Hus.Nr., 357/122, 14 Cemaziyelevel 1314-21 Ekim 1896.
  • BOA, Y.A. Res.Nr., 84/77, 28 Şaban 1314-1 Şubat 1897.
  • BOA, Y.A. Hus.Nr., 308/133, 24 Ağustos 1310-5 Eylül 1894.
  • BOA, Y.A. Hus.Nr., 304/92, 29 Muharrem 1312-2 Ağustos 1894.
  • BOA, Y.A. Hus.Nr., 299/106, 9 Zilhicce 1311-13 Haziran 1894.
  • BOA, Y.A. Hus.Nr., 202/83-2, 7 Temmuz 1303-19 Temmuz 1887.
  • BOA, Y.A. Hus.Nr., 189/20, 27 Şubat 1301-11 Mart 1886.
  • BOA, Y. Mtv. Nr. 53/86, 20 Muharrem 1309-26 Ağustos 1891.
  • BOA, M.V. Nr. 6/41, 28 Safer 1303-6 Aralık 1885.
  • BOA, İ. Müm. Girit, Nr. 1025, 19 Temmuz 1310-31 Temmuz 1894.
  • BOA, İ. Müm. Girit, Nr. 878, 21 Zilkade 1307-9 Temmuz 1890.
  • BOA, İ. Müm. Girit, Nr. 1168, 21 Kanunuevvel 1312-2 Ocak 1897.
  • BOA, İ. Müm. Girit, Nr. 1075, 3 Kanunuevvel 1311-15 Aralık 1895.
  • BOA, İ. Müm. Girit, Nr. 775, 15 Zikade 1307- 3 Temmuz 1890.
  • BOA, MD., Nr. 263, s. 244, 1 Cemaziyelevel 1307-24 Aralık 1889.
  • BOA, MD. Nr. 263, s. 242-243, 1 Cemaziyelevel 1307-24 Aralık 1889.
  • BOA, MD. Nr. 263, s. 262-265, 1 Cemaziyelevel 1307-24 Aralık 1889.
  • BOA, İ. Girit, Nr..1028, 12 Temmuz 1310- 24 Temmuz 1894.
APA CENGİZ H (2018). HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. , 74 - 89.
Chicago CENGİZ Hasan Ali HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. (2018): 74 - 89.
MLA CENGİZ Hasan Ali HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. , 2018, ss.74 - 89.
AMA CENGİZ H HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. . 2018; 74 - 89.
Vancouver CENGİZ H HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. . 2018; 74 - 89.
IEEE CENGİZ H "HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER." , ss.74 - 89, 2018.
ISNAD CENGİZ, Hasan Ali. "HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER". (2018), 74-89.
APA CENGİZ H (2018). HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 8(16), 74 - 89.
Chicago CENGİZ Hasan Ali HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 8, no.16 (2018): 74 - 89.
MLA CENGİZ Hasan Ali HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.8, no.16, 2018, ss.74 - 89.
AMA CENGİZ H HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2018; 8(16): 74 - 89.
Vancouver CENGİZ H HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2018; 8(16): 74 - 89.
IEEE CENGİZ H "HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER." Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 8, ss.74 - 89, 2018.
ISNAD CENGİZ, Hasan Ali. "HALEPA FERMANI VE SONRASI GİRİT’TE YAPILAN DÜZENLEMELER". Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 8/16 (2018), 74-89.