Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi
Yıl: 2018 Cilt: 44 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 75 - 96 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-01-2019
Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi
Öz: Bu çalışmada, eğitim harcamaları ve sağlık-sosyal hizmet harcamaları ile GSYHarasındaki uzun dönem ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. 1998Q1-2016Q2 dönemiverileri çoklu yapısal kırılmaları dikkate alan Maki (2012) eşbütünleşme testi ileincelenmiştir. Bu doğrultuda, öncelikle Kapetanios (2005)’da geliştirilen ve çoklu yapısalkırılmaya izin veren birim kök testi uygulanmıştır. Eşbütünleşme eşitliğinde yer alan tümdeğişkenler istatistiksel olarak anlamlı ve işaretleri de beklentilerle uyumludur. FMOLSyöntemiyle tahmin edilen eşbütünleşme eşitliği; eğitim harcamalarındaki %1’lik değişiminGSYH üzerinde %0,51’lik bir artışa neden olduğunu ve sağlık-sosyal hizmetharcamalarındaki %1’lik artışın ise GSYH üzerinde %0.36’lık bir artışa neden olduğunugöstermektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Polimeraz zincir reaksiyonu ve restriksiyon parça uzunluğu polimorfizmi metodu kullanılarak Türk toplumunda mesane kanserli hastalarda CYP1A1 ve GSTP1 gen polimorfizmlerinin belirlenmesi
Öz: Amaç: Genetik polimorfizmleri anlamak, çevresel karsinojenlerin bir sonucu olarak kanser gelişimine yatkınlığı olan bireyler arasındaki farklılıkların analizini kolaylaştırabilir. Deri, akciğer, kolon ve mesane kanseri, GSTM1, GSTT1 ve GSTP1 gen ekspresyonunda biyolojik defektlerden ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, Türk popülasyonunda CYP1A1 ile GSTP1 gen polimorfizmleri ve mesane kanseri arasında bir ilişki olup olmadığını araştırmayı amaçladık. Gereç ve yöntemler: Kan örnekleri 60’ı mesane kanserli ve 60’ı sağlıklı bireyler olmak üzere toplam 120 kişiden toplandı ve DNA’ları izole edildi. Mesane kanserli hastalarda GSTP1 NM_000852.3: c.313A >G polimorfizmleri ve CYP1A1 NM_000499.3: c.*1189T > C frekanslarının tespit etmek için polimeraz zincir reaksiyonu- kısıtlama fragmanı uzunluğu polimorfizmi (PCR-RFLP) metodu kullanıldı. Bulgular: Bizim sonuçlarımız CYP1A1: c.*1189 TC genotipi ve C allelinin frekanslarının mesane kanserli hastalarla ve sağlıklı bireyler arasında anlamlı farklılıklar olduğunu göstermiştir (sırasıyla p=0,001 ve p=0,005). Ancak GSTP1: c.313 AG genotipi veya G alleli için hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (sırasıyla p=0,699 ve p=0,360). Sonuç: CYP1A1 geninin polimorfik bölgesi mesane kanseri gelişiminde rol oynayabilir. Ancak araştırılan polimorfik GSTP1 bölgesi Türk popülasyonunda mesane kanseri gelişimi için önemli bir risk faktörü oluşturmadı.
Anahtar Kelime: Konular:
Detection of CYP1A1 and GSTP1 gene polymorphisms in bladder cancer patients in a Turkish population using a polymerase chain reaction-restriction fragment length polymorphism method
Öz: Objective: Understanding genetic polymorphisms might facilitate the analysis of differences between individualsin their susceptibility to developing cancers as a result of environmental carcinogens. Skin, lung, colonand bladder cancers emerge from biological defects in GSTM1, GSTT1 and GSTP1 gene expressions. In thisstudy, we aimed to investigate whether there was an association between CYP1A1 and GSTP1 gene polymorphismsand bladder cancer in a Turkish population.Material and methods: Blood samples were collected from 120 individuals (60 patients with bladder cancerand 60 healthy individuals), and their DNAs were isolated. A polymerase chain reaction-restriction fragmentlength polymorphism (PCR - RFLP) method was used to detect the frequencies of CYP1A1 NM_000499.3:c.*1189T > C and GSTP1 NM_000852.3: c.313A > G polymorphisms in bladder cancer patients.Results: The frequency of the CYP1A1: c.*1189 TC genotype and C allele were significantly different betweenbladder cancer patients and healthy individuals (p=0.001 and p=0.005, respectively). However, there was nosignificant difference for the GSTP1: c.313 AG genotype or G allele between both study groups (p=0.699 andp=0.360, respectively).Conclusion: A polymorphic site of the CYP1A1 gene might be involved in the development of bladder cancer.However, the investigated GSTP1 polymorphic site did not represent an important risk factor for the developmentof bladder cancer in a Turkish population.
Anahtar Kelime: Konular:
The Relationship between Education & Health Expenditures and Economic Growth in the Long Run in Turkey
Öz: In this study, it is aimed to examine the long term relationship among education expenditures, health-social services expenditures and GDP. 1998Q1-2016Q2 period was examined by a unit root test allowing multiple structural breaks that developed by Kapetanios (2005) and Maki (2012) cointegration test that considers multiple structural breaks. According to results of cointegration test, there is a long-run relationship between variables. And estimated cointegration equation by FMOLS method shows that; all variables in the cointegration equation are statistically significant and the signs of the variables are in line with expectations. In regard to FMOLS estimation; a 1% change in education expenditures cause a 0.51% increase in GDP, and a 1% increase in healthsocial services expenditures cause a 0.36% increase in GDP.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Unal M, Tamer L, Ateş NA, Akbaş Y, Pata YS, Vayisoğlu Y, et al. Glutathione S-transferase M1, T1, and P1 gene polymorphism in laryngeal squamous cell carcinoma. Am J Otolaryngol 2004;25:318-22. [CrossRef]
- http://evds.tcmb.gov.tr/ (12.3.2017). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/04/20120411-8.htm, (20.7.2017).
- Ateş NA, Unal M, Tamer L, Derici E, Karakaş S, Ercan B, et al. Glutathione S-transferase gene polymorphisms in presbycusis. Otol Neurotol 2005;26:392-7. [CrossRef]
- ZIVOT, E., ANDREWS, D. W. K. (1992), “Further Evidence on the Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit Root Hypothesis”, Journal of Business and Economic Statistics, 10, 251-270.
- Cao W, Cai L, Rao JY, Pantuck A, Lu ML, Dalbagni G, et al. Tobacco smoking, GSTP1 polymorphism, and bladder carcinoma. Cancer 2005;104:2400-8. [CrossRef]
- YURTKURAN, S., TERZİ, H. (2015), “Does Education Affect Economic Growth in Turkey? A Causality Analysis”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2), 19-38.
- Naccarati A, Soucek P, Stetina R, Haufroid V, Kumar R, Vodickova L, et al. Genetic polymorphisms and possible gene-gene interactions in metabolic and DNA repair genes: effects on DNA damage. Mutat Res 2006;593:22-31. [CrossRef]
- YILDIRIM H. H. (2013), Türkiye Sağlık Sistemi: Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu. SASAM, Sağlık-Sen Yayınları, Ankara.
- Salagovic J, Kalina I, Stubna J, Habalová V, Hrivnák M, Valanský L, et al. Genetic polymorphism of glutathione S-transferases M1 and T1 as a risk factor in lung and bladder cancers. Neoplasma 1998;45:312-7.
- YAKIŞIK, H., ÇETİN, A. (2014), “Eğitim, Sağlık ve Teknoloji Düzeyinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Test Yaklaşımı”, Sosyoekonomi, 1, 169-186.
- Qui-ones L, Lucas D, Godoy J, Cáceres D, Berthou F, Varela N, et al. CYP1A1, CYP2E1 and GSTM1 genetic polymorphisms. The effect of single and combined genotypes on lung cancer susceptibility in Chilean people. Cancer Lett 2001;174:35-44. [CrossRef]
- ŞİRİN, S., VATANARTIRAN, S. (2014), PISA 2012 Değerlendirmesi: Türkiye İçin Veriye Dayalı Eğitim Reformu Önerileri, Yayın No: TÜSİADT/2014-02/549, İstanbul.
- Nair U, Bartsch H. Metabolic polymorphisms as susceptibility markers for lung and oral cavity cancer. Iarc Sci Publ 2001;154:271-90.
- ŞİRİN, S. R. (2015), Yol Ayrımındaki Türkiye: Ya Özgürlük Ya Sefalet!, Doğan Kitap, İstanbul.
- Johns LE, Houlston RS. Glutathione S-transferase mu1 (GSTM1) status and bladder cancer risk: a meta-analysis. Mutagenesis 2000;15:399-404. [CrossRef]
- ŞİRİN, S. R. (2017), Bir Türkiye Hayali, Doğan Kitap, İstanbul.
- Katoh T, Inatomi H, Nagaoka A, Sugita A. Cytochrome P4501A1 gene polymorphism and homozygous deletion of the glutathione S-transferase M1 gene in urothelial cancer patients. Carcinogenesis 1995;16:655-7. [CrossRef]
- ŞENGÖR, A. M. C. (2014), Bilgiyle Sohbet, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
- Brockmöller J, Cascorbi I, Kerb R, Roots I. Combined analysis of inherited polymorphisms in arylamine N-acetyltransferase 2, glutathione S-transferases M1 and T1, microsomal epoxide hydrolase, and cytochrome P450 enzymes as modulators of bladder cancer risk. Cancer Res 1996;56:3915-25.
- SEN, A. (2003), “On Unit-Root Tests When The Alternative is a TrendBreak Stationary Process”, Journal of Business and Economics Statistics, 21(1), 174–184.
- Agundez JAG. Cytochrome P450 gene polymorphism and cancer. Curr Drug Metab 2004;5:211-24. [CrossRef]
- SELİM, S., UYSAL, D., ERYİĞİT, P. (2014b), “Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 13-24.
- Grando JPS, Kuasne H, Losi-Guembarovski R, Sant'ana Rodrigues I, Matsuda HM, et al. Association between polymorphisms in the biometabolism genes CYP1A1, GSTM1, GSTT1 and GSTP1 in bladder cancer. Clin Exp Med 2009;9:21-8. [CrossRef]
- SELİM, S., PURTAŞ, Y., UYSAL, D. (2014a), “G-20 Ülkelerinde Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 93-102.
- Altayli E, Gunes S, Yilmaz AF, Goktas S, Bek Y. CYP1A2, CYP2D6, GSTM1, GSTP1, and GSTT1 gene polymorphisms in patients with bladder cancer in a Turkish population. Int Urol Nephrol 2009;41:259-66. [CrossRef]
- PAMUK, Ş. (2014), Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi: Büyüme, Kurumlar ve Bölüşüm, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
- Lin JH, Lu AY. Inhibition and induction of cytochrome P450 and the clinical implications. Clin Pharmacokinet 1998;35:361-90. [CrossRef]
- PAMUK, M., BEKTAŞ, H. (2014), “Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 77-90.
- Safarinejad MR, Safarinejad S, Shafiei N, Safarinejad S. Association of genetic polymorphism of glutathione S transferase (GSTM1, GSTT1, GSTP1) with bladder cancer susceptibility. Urol Oncol 2013;31:1193-203. [CrossRef]
- ÖZŞAHİN, Ş., KARAÇOR, Z. (2013), “Ekonomik Büyümenin Belirleyicilerinden Biri Olarak Beşeri Sermaye: Yükseköğrenimin Türkiye Ekonomisi İçin Önemi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 148-162.
- Srivastava DSL, Mishra DK, Mandhani A, Mittal B, Kumar A, Mittal RD. Association of genetic polymorphism of glutathione S-transferase M1, T1, P1 and susceptibility to bladder cancer. Eur Urol 2005;48:339-44. [CrossRef]
- ÖZLALE, Ü. (2012), Eğitim ve Sağlık Politikalarının Tasarruf Üzerindeki Etkileri, Tartışma Metni 2012/112, Türkiye Ekonomi Kurumu.
- Abdel-Rahman SZ, el-Zein RA, Anwar WA, Au WW. A multiplex PCR procedure for polymorphic analysis of GSTM1 and GSTT1 genes in population studies. Cancer Lett 1996;107:229-33. [CrossRef]
- OECD (2016b), Skills Matter: Further Results from the Survey of Adult Skills, OECD Skills Studies, OECD Publishing, Paris.
- Miller SA, Dykes DD, Polesky HF. A simple salting out procedure for extracting DNA from human nucleated cells. Nucleic Acids Res 1988;16:1215. [CrossRef]
- OECD (2016a), Education at a Glance 2016: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris.
- Saad AA, O'Connor PJ, Mostafa MH, Metwalli NE, Cooper DP, Povey AC, et al. Glutathione S-transferase M1, T1 and P1 polymorphisms and bladder cancer risk in Egyptians. Int J Biol Markers 2005;20:69-72. [CrossRef]
- OECD (2017), “Health Expenditure Indicators”, http://stats.oecd.org/ (14.07.2017).
- Gonlugur U, Pinarbasi H, Gonlugur TE, Silig Y. The association between polymorphisms in glutathione S-transferase (GSTM1 and GSTT1) and lung cancer outcome. Cancer Invest 2006;24:497- 501. [CrossRef]
- MERCAN, M., SEZER, S. (2014), “The Effect of Education Expenditure on Economic Growth: The Case of Turkey”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 109(0), 925-930.
- Fryer AA, Ramsay HM, Lovatt TJ, Jones PW, Hawley CM, Nicol DL, et al. Polymorphisms in glutathione S-transferases and nonmelanoma skin cancer risk in Australian renal transplant recipients. Carcinogenesis 2005;26:185-91. [CrossRef]
- MERCAN, M. (2013), “The Relationship between Education Expenditure and Economic Growth in Turkey: Bounds Testing Approach”, European Academic Research, I(6), 1155-1172.
- Harries LW, Stubbins MJ, Forman D, Howard GC, Wolf CR. Identification of genetic polymorphisms at the glutathione S-transferase Pi locus and association with susceptibility to bladder, testicular and prostate cancer. Carcinogenesis 1997;18:641-4. [CrossRef]
- MAKI, D. (2012), “Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks”, Economic Modelling, 29, 2011–2015.
- Thier R, Brüning T, Roos PH, Rihs HP, Golka K, Ko Y et al. Markers of genetic susceptibility in human environmental hygiene and toxicology: the role of selected CYP, NAT and GST genes. Int J Hyg Environ Health 2003;206:149-71. [CrossRef]
- LUMSDAINE, R. L., PAPELL, D. (1997), “Multiple Trend Breaks and the Unit-Root Hypothesis”, The Review of Economics and Statistics, 79(2), 212-218.
- Srivastava DS, Mandhani A, Mittal RD. Genetic polymorphisms of cytochrome P450 CYP1A1 (*2A) and microsomal epoxide hydrolase gene, interactions with tobacco-users, and susceptibility to bladder cancer: a study from North India. Arch Toxicol 2008;82:633-9. [CrossRef]
- KÖKSEL TAN, B., MERTER, M., ÖZDEMİR, Z. A. (2010), “Kamu Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisine Bir Bakış: Türkiye, 1969- 2003”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 25-39.
- Wang Y, Kong CZ, Zhang Z, Yang CM, Li J. Relationships between CYP1A1 genetic polymorphisms and bladder cancer risk: a meta-analysis. DNA Cell Biol 2014;33:171-81. [CrossRef]
- KAR, M., TABAN, S. (2003), “Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3), 159- 175.
- Lu Y, Zhang XL, Xie L, Li TJ, He Y, Peng QL, et al. Lack of association between CYP1A1 polymorphisms and risk of bladder cancer: a meta-analysis. Asian Pac J Cancer Prev 2014;15:4071-7. [CrossRef]
- KAPETANIOS, G. (2005), “Unit-Root Testing against the Alternative Hypothesis of Up to m Structural Breaks”, Journal of Time Series Analysis, 26(1), 123-133.
- Shimada T. Xenobiotic-metabolizing enzymes involved in activation and detoxification of carcinogenic polycyclic aromatic hydrocarbons. Drug Metab Pharmacokinet 2006;21:257-76. [CrossRef]
- JOHANSEN, S., JUSELIUS, K. (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration–with Applications to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169–210.
- Ma Q, Lu AYH. CYP1A induction and human risk assessment: an evolving tale of in vitro and in vivo studies. Drug Metab Dispos Biol Fate Chem 2007;35:1009-16. [CrossRef]
- İLKKARACAN, İ., KİM. K., KAYA, T. (2015), The Impact of Public Investment in Social Care Services on Employment, Gender Equality, and Poverty: The Turkish Case, İTÜ BMT-KAUM, İstanbul.
- Hecht SS. Tobacco carcinogens, their biomarkers and tobaccoinduced cancer. Nat. Rev. Cancer 2003;3:733-44. [CrossRef]
- HART, B., RISLEY, T. R. (2003), “The Early Catastrophe: The 30 Million Word Gap by Age 3”, American Educator, Spring, 4-9.
- Yu MC, Skipper PL, Tannenbaum SR, Chan KK, Ross RK. Arylamine exposures and bladder cancer risk. Mutat Res 2002;506- 507:21-8. [CrossRef]
- GREGORY, A. W., HANSEN, B. E. (1996), “Residual-Based Tests for Cointegration in Models with Regime Shifts”, Journal of Economomics, 70, 99-126.
- Luch A. Nature and nurture - lessons from chemical carcinogenesis. Nat Rev Cancer 2005;5:113-25. [CrossRef]
- ERİÇOK, R. E., YILANCI, V. (2013), “Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1), 87-101.
- Zeegers MP, Tan FE, Dorant E, van Den Brandt PA. The impact of characteristics of cigarette smoking on urinary tract cancer risk: a meta-analysis of epidemiologic studies. Cancer 2000;89:630-9. [CrossRef]
- ERDOĞAN, S., YILDIRIM, D. Ç. (2009), “Türkiye’de Eğitim – İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, IV(II), 11-22.
- Johansson SL, Cohen SM. Epidemiology and etiology of bladder cancer. Semin Surg Oncol 1997;13:291-8. [CrossRef]
- ERCAN, H. (2017), “Eğitim Şart. Neden Şart?”, İktisat ve Toplum, 75, 14-19.
- Franekova M, Halasova E, Bukovska E, Luptak J, Dobrota D. Gene polymorphisms in bladder cancer. Urol Oncol 2008;26:1-8. [CrossRef]
- DOĞRUL, N. (2009), “Gelir Seviyeleri Farklı İllerde Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 259-267.
- Babjuk M, Böhle A, Burger M, Compérat E, Kaasinen E, Palou J, et al. Guidelines on Non-muscle-invasive Bladder Cancer (Ta, T1 and CIS); 2015. Available from: www.uroweb.org
- DEMİR, O., ÜZÜMCÜ, A., DURAN, S. (2006), “İçsel Büyümede İçselleşme Süreçleri: Türkiye Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 27-46.
- DEMİR, G., DEMİR YILMAZ, A. (2016), “Türkiye ve BRICS Ülkelerinde Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Granger Nedensellik Analiz”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9, 1-21.
- ÇOBAN, O. (2004), “Beşeri Sermayenin İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 30, 131-142.
- ÇALIŞKAN, Ş., KARABACAK, M., MEÇİK, O. (2017), “Türkiye Ekonomisinde Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Testi Yaklaşımı”, KOSBED, 33, 45-56.
- ÇALIŞKAN, Ş., PEHLİVANOĞLU, F., MEÇİK, O. (2014), “Bireysel Kazançların Belirlenmesinde Sosyal Sermayenin Rolü (Yalova Örneği)”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 313-323.
- ÇALIŞKAN, Ş., KARABACAK, M., MEÇİK, O. (2013), “Türkiye’de Sağlık-Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 29-48.
- ÇALIŞKAN, Ş., KARABACAK, M., MEÇİK, O. (2013), “Türkiye’de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1923-2011 (Kantitatif Bir Yaklaşım)”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 29-48.
- ÇALIŞKAN, Ş., MEÇİK, O. (2011), “Sosyal ve Beşeri Sermayenin Bireysel Ekonomik Getirisi Üzerine Uygulamalı Bir Analiz: ‘Eskişehir İli Örneği’”, Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 7(2), 7-26.
- BOZKURT, C. (2015), “Türkiye’de Bilgi-İletişim, Eğitim, Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ampirik Bir Yaklaşım”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2), 45-56.
- BELEK, İ. (2009), Sağlığın Politik Ekonomisi: Sosyal Devletin Çöküşü, Yazılama Yayınevi, İstanbul.
- BAŞAR, S., KÜNÜ, S., BOZMA, G. (2016), “Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 189-204.
- ARSLAN, İ., EREN, M. V., KAYNAK, S. (2016), “Sağlık ile Kalkınma Arasındaki İlişkinin Asimetrik Nedensellik Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), 287-310.
- AKÇACI, T. (2013), “Eğitim Harcamalarının İktisadi Büyümeye Etkisi”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5), 65-79.
- AFŞAR, M. (2009), “Türkiye’de Eğitim Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Anadolu Üniversitesi SBS Dergisi, 9(1), 85-98.
- ACEMOĞLU, D., ROBINSON, J. A. (2013), Ulusların Düşüşü, (Çev. F. R. Velioğlu), Doğan Kitap, İstanbul.
| APA | ÇALIŞKAN Ş, Altunkol A, Karabacak M, savas m, MEÇİK O, DİLMEÇ F, MAZHAR UTANĞAÇ M, Abat D, Gümüş K, Karlıdağ İ, yeni e (2018). Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. , 75 - 96. |
| Chicago | ÇALIŞKAN Şadan,Altunkol Adem,Karabacak Mustafa,savas murat,MEÇİK OYTUN,DİLMEÇ FUAT,MAZHAR UTANĞAÇ Mehmet,Abat Deniz,Gümüş Kemal,Karlıdağ İsmail,yeni ercan Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. (2018): 75 - 96. |
| MLA | ÇALIŞKAN Şadan,Altunkol Adem,Karabacak Mustafa,savas murat,MEÇİK OYTUN,DİLMEÇ FUAT,MAZHAR UTANĞAÇ Mehmet,Abat Deniz,Gümüş Kemal,Karlıdağ İsmail,yeni ercan Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. , 2018, ss.75 - 96. |
| AMA | ÇALIŞKAN Ş,Altunkol A,Karabacak M,savas m,MEÇİK O,DİLMEÇ F,MAZHAR UTANĞAÇ M,Abat D,Gümüş K,Karlıdağ İ,yeni e Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. . 2018; 75 - 96. |
| Vancouver | ÇALIŞKAN Ş,Altunkol A,Karabacak M,savas m,MEÇİK O,DİLMEÇ F,MAZHAR UTANĞAÇ M,Abat D,Gümüş K,Karlıdağ İ,yeni e Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. . 2018; 75 - 96. |
| IEEE | ÇALIŞKAN Ş,Altunkol A,Karabacak M,savas m,MEÇİK O,DİLMEÇ F,MAZHAR UTANĞAÇ M,Abat D,Gümüş K,Karlıdağ İ,yeni e "Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi." , ss.75 - 96, 2018. |
| ISNAD | ÇALIŞKAN, Şadan vd. "Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi". (2018), 75-96. |
| APA | ÇALIŞKAN Ş, Altunkol A, Karabacak M, savas m, MEÇİK O, DİLMEÇ F, MAZHAR UTANĞAÇ M, Abat D, Gümüş K, Karlıdağ İ, yeni e (2018). Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44(2), 75 - 96. |
| Chicago | ÇALIŞKAN Şadan,Altunkol Adem,Karabacak Mustafa,savas murat,MEÇİK OYTUN,DİLMEÇ FUAT,MAZHAR UTANĞAÇ Mehmet,Abat Deniz,Gümüş Kemal,Karlıdağ İsmail,yeni ercan Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 44, no.2 (2018): 75 - 96. |
| MLA | ÇALIŞKAN Şadan,Altunkol Adem,Karabacak Mustafa,savas murat,MEÇİK OYTUN,DİLMEÇ FUAT,MAZHAR UTANĞAÇ Mehmet,Abat Deniz,Gümüş Kemal,Karlıdağ İsmail,yeni ercan Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.44, no.2, 2018, ss.75 - 96. |
| AMA | ÇALIŞKAN Ş,Altunkol A,Karabacak M,savas m,MEÇİK O,DİLMEÇ F,MAZHAR UTANĞAÇ M,Abat D,Gümüş K,Karlıdağ İ,yeni e Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018; 44(2): 75 - 96. |
| Vancouver | ÇALIŞKAN Ş,Altunkol A,Karabacak M,savas m,MEÇİK O,DİLMEÇ F,MAZHAR UTANĞAÇ M,Abat D,Gümüş K,Karlıdağ İ,yeni e Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018; 44(2): 75 - 96. |
| IEEE | ÇALIŞKAN Ş,Altunkol A,Karabacak M,savas m,MEÇİK O,DİLMEÇ F,MAZHAR UTANĞAÇ M,Abat D,Gümüş K,Karlıdağ İ,yeni e "Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi." Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, ss.75 - 96, 2018. |
| ISNAD | ÇALIŞKAN, Şadan vd. "Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi". Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 44/2 (2018), 75-96. |
