Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma

Zeki UÇAR (Bitlis Eren Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Bitlis, Türkiye)
Ege Akademik Bakış
9 0
Yıl: 2018 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 14 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21121/eab.2018135910 İndeks Tarihi: 13-03-2019

Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma

Öz:
Psikolojik sahiplenme, yasal düzlemde sahiplikleriolmamasına rağmen işgörenlerin iş ve örgütlerineyönelik sahiplenme hissedebileceğini ifadeetmektedir. İşini ve örgütünü psikolojik bağlamdasahiplenen işgörenlerin olumlu duygu, tutumve davranışlar sergiledikleri araştırmalara sıklıklakonu olmaktadır. Ancak psikolojik sahiplenmeolgusuna ilişkin bir teorinin oluştuğunu söylemekgüçtür ve daha fazla ampirik araştırmanın kuramsalçalışmaları doğrulaması gerekmektedir. Özelliklede psikolojik sahiplenme olgusunu ortaya çıkaranöncüllerin neler olduğu ve olguyu ne şekildeetkilediğinin araştırılması önemlidir. Bu çalışmanınamacı algılanan özerklik ve etki ile psikolojiksahiplenme arasındaki ilişkiyi incelemek ve builişkide kontrol algısının aracılık etkisinin olupolmadığını belirlemektir. Veriler, anket aracılığıylaBitlis ve Bitlis bağlı Tatvan ilçesinde bankacılıksektöründeki örgütlerde çalışan 158 katılımcıdanelde edilmiştir. Araştırma sonucunda özerlik algısıile psikolojik sahiplenme arasındaki ilişkide kararkontrolün tam aracılık etkisi olduğu bulgulanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: İş Psikoloji Davranış Bilimleri

In Relationship Among Perceived Autonomy-Impact and Psychological Ownership The Mediating Effect Of Perceived Control: A Research on Banking Employees

Öz:
Psychological ownership, although there is no in the legal context ownership, express that employees can feel ownership for their work and organizations. It is subjected in various researches that Employees who feel ownership towards their work and organization have frequently exhibited positive emotions, attitudes and behaviors. However, it is difficult to say that a theory about phenomenon of psychological ownership is formed and the theoretical studies should be verified by more empirical research. Especially, it is important to study which antecedents revealed the psychological ownership phenomenon and how they affected the phenomenon. The purpose of this study is both to examine the relationship between perceived autonomy and impact, and psychological ownership and to determine whether there is mediation effect of perceived control on this relationship. The data is collected from 158 employees who work banking sector in Bitlis and Tatvan. The findings of analysis indicated that control decision fully mediates the relationship beetwen perceived autonomy and psychological ownership.
Anahtar Kelime:

Konular: İş Psikoloji Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Asatryan, V. S., ve Oh, H. (2008) “Psychological Ownership Theory: An Exploratory Application in The Restaurant İndustry”, Journal of Hospitality&TourismResearch, 32: 363-386.
  • Atalay, C. G. and Özler, D. E. (2013) “A Research to Determine the Relationship between Organizational Justice and Psychological Ownership among Nonfamily Employees in a Family Business”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 99, 247-256.
  • Avey, J. B., Avolio, B. J., Crossley, C. D., ve Luthans, F (2009). “Psychologicalownership: Theoretical Extensions, Measurement and Relation to Work Outcomes”, Journal of Organizational Behavior, 30(2), 173-191.
  • Avey, J. B.,Wernsing, T. S., ve Palanski, M. E. (2012) “Exploringtheprocess of Ethicalleadership: The mediating Role Of Employee Voice and psychological ownership”, Journal of Business Ethics, 107(1): 21-34.
  • Baron RM, ve Kenny D. A. (1986) “The ModeratorMediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations”, Journal of Personality and Social Psychology, 51:1173–1182.
  • Bayram, N. (2013) “Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Amos Uygulamaları” Ezi Kitapevi: Bursa.
  • Bernhard, F., ve O'Driscoll, M. P. (2011) “Psychological Ownership in Small Family-Owned Businesses: Leadership Style and Non Family-Employees’ Work Attitudes and Behaviors”, Group & Organization Management, 36(3): 345-384.
  • Brashear, T. G., Manolis, C., ve Brooks, C. M. (2005) “The Effects of Control, Trust, and Justice on Salesperson Turnover”, Journal of Business Research, 58(3): 241-249.
  • Brown, G., Lawrence, T. B., ve Robinson, S. L. (2005) “Territoriality in Organizations”, Academy of Management Review, 30(3): 577-594.
  • Chi, N. W., ve Han, T. S. (2008) “Exploring The Linkages Between Formal Ownership and Psychological Ownership for The Organization: The Mediating Role of Organizational Justice”, Journal of OccupationalandOrganizationalPsychology, 81(4): 691-711.
  • Doğan, H., ve Ali, C. A. N. (2009) “Örgütlerde Mesleki Özerklik Sorunu ve Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde Ampirik Bir Çalışma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1): 133-148.
  • Ergeneli, A., ve Arı, G. S. (2005) “Krizde İşten Çıkarılmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(01): 121-148.
  • Etzioni, A. (1991) “The Socio-Economics of Property. In F. W. Rudmin (Ed.), To Have Possessions: A Hand Book on Ownership and Property”, Special Issue, Journal of Social Behavior and Personality, 6(6), 465-468.
  • Florkowski, G. W. (1987) “The Organizational Impact of Profit Sharing”, Academy of management Review, 12(4): 622-636.
  • Ghafoor, A., Qureshi, T. M., Khan, M. A., ve Hijazi, S. T. (2011) “Transformational Leadership, Employee Engagement and Performance: Mediating Effect of Psychological Ownership”, Africanjournal of business management, 5(17): 7391-7403.
  • Giacobbe -Miller, J., (1995) “A Test of The Group Values and Control Models of Procedural Justice From The Competing Perspectives of Labor and Management”, Personal Psychology, 48(1):115–42.
  • Gillon R. (1995), Philosophical Medical Ethics, Wiley Medical, London.
  • Han, T. S.,Chiang, H. H., ve Chang, A. (2010) “Employee Participation in Decision Making, Psychological Ownership and Knowledge Sharing: Mediating Role of Organizational Commitment in Taiwanese HighTechorganizations”, The International Journal of Human Resource Management, 21(12): 2218-2233.
  • Kaur, D., Sambasivan, M., ve Kumar, N. (2013) “Effect of Spiritual İntelligence, Emotional İntelligence, Psychological Ownership and Burnout on Caring Behaviour of Nurses: A Cross‐Sectional study”, Journal of Clinical Nursing, 22(21-22): 3192-3202.
  • Lee, Y., ve Chen, A. N. (2011) “Usability Design and psychological Ownership of A Virtual World”, Journal of Management Information Systems, 28(3): 269-308.
  • Liu, J.,Wang, H., Hui, C., ve Lee, C. (2012) “Psychological Ownership: How Having Control Matters”, Journal of Management Studies, 49(5): 869-895.
  • Mayhew, M. G.,Ashkanasy, N. M., Bramble, T., ve Gardner, J. (2007) “A study of the antecedents and consequences of psychological ownership in organizational settings”, TheJournal of social psychology, 147(5), 477- 500.
  • Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015) “Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları”, Detay Yayıncılık: Ankara.
  • Miller, M. L., (1989) “Process and Decision Control in the Work Place: Separate Effects, independence From Distributive Justice, and Tests of Explanatory Mechanisms”, Basic and Applied Social Psychology,10(4): 337-354.
  • O’driscoll, M. P., Pierce, J. L., ve Coghlan, A. M. (2006) “The Psychology of Ownership Work Environment Structure, Organizational Commitment, and Citizenship Behaviors”, Group & Organization Management, 31(3): 388-416.
  • Olckers, C.,ve DuPlessis, Y. (2012) “Psychological Ownership: A Managerial Construct for Talent Retention and Organisational Effectiveness”, African Journal of Business Management, 6(7): 2585-2596.
  • Ötken, A. B. (2015) “Algılanan Örgütsel Destek ve Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişki ve Bu İlişkide Örgütsel Adaletin Rolü”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2): 113-140.
  • Özler, H., Yılmaz, A. and Özler, D. (2008) “Psychological Ownership: An Empirical Study on Its Antecedents and Impacts upon Organizational Behaviors”, Problems and Perspectives in Management, 6(3), 38-47.
  • Paré, G., Sicotte, C., ve Jacques, H. (2006) “The Effects of Creating Psychological Ownership on Physicians' Acceptance of Clinical İnformation Systems” Journal of the American Medical Informatics Association, 13(2): 197-205.
  • Pierce, J. L., ve Furo, C. A. (1991) “Employee Ownership: Implications for Management”, Organizational Dynamics, 18(3): 32-43.
  • Pierce, J. L.,ve Jussila, I. (2010) “Collective Psychological Ownership Within The Work and Organizational Context: Construct Introduction and Elaboration”, Journal of Organizational Behavior, 31(6): 810-834.
  • Pierce, J. L., ve Rodgers, L. (2004) “The Psychology of Ownership and Worker-Owner Productivity”, Group & Organization Management, 29(5). 588-613.
  • Pierce, J. L.,Jussila, I., ve Cummings, A. (2009) “Psychological Ownership Within The Job Design Context: Revision of The Job Characteristics Model”, Journal of Organizational Behavior, 30(4): 477-496.
  • Pierce, J. L., Kostova, T., ve Dirks, K. T. (2003) “The State of Psychological Ownership: Integrating and Extending A Century of Research”, Review of general psychology, 7(1): 84.
  • Pierce, J. L.,Kostova, T., ve Dirks, K. T. (2001) “Toward A Theory of Psychological Ownership in Organizations”, Academy of Management Review, 26(2): 298-310.
  • Pierce, J. L.,O'driscoll, M. P., ve Coghlan, A. M. (2004) “Work Environment Structure And Psychological Ownership: The Mediating Effects Of Control”, The Journal of Social Psychology, 144(5): 507-534.
  • Pierce, J. L.,Rubenfeld, S. A., ve Morgan, S. (1991) “Employee Ownership: A Conceptual Model of Process and Effects”, Academy of Management Review, 16(1): 121-144.
  • Ryan, R. M., ve Deci, E. L. (2006) “Self Regulation and the Problem of Human Autonomy: Does Psychology Need Choice, Self Determination, and Will?”, Journal of Personality, 74(6): 1557-1586.
  • Sieger, P.,Zellweger, T., ve Aquino, K. (2013) “Turning Agentsinto Psychological Principals: Aligning Interests of Non Owners through Psychological Ownership”, Journal of Management Studies, 50(3): 361-388.
  • Spreitzer, G. M. (1995) “Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation”, Academy of management Journal, 38(5): 1442-1465.
  • Tolay, E., Sürgevil, O., ve Topoyan, M. (2012) “Akademik Çalısma Ortamında Yapısal ve Psikolojik Güçlendirmenin Duygusal Bağlılık ve İs Doyumu Üzerindeki Etkileri”, Ege Akademik Bakış, 12(4): 449-465.
  • Turunç, Ö., ve Çelik, M. (2010) “Örgütsel Özdeşleşme Ve Kontrol Algılamalarının, Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Ve İş Performansına Etkileri”, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3): 163-181.
  • Tyler, T. R. (1989) “The Psychology of Procedural Justice: A Test of The Group-Value Model”, Journal of Personality And Social Psychology, 57(5): 830-838.
  • Uçar, Z. (2015) “Kontrol algısı-psikolojik sahiplenme ilişkisi üzerinde algılanan aşırı vasıflılığın düzenleyicilik etkisi”, International Journal of Applied Business and Management Studies; Vol. 1, No.1: 40-58.
  • Van Dyne, L.,ve Pierce, J. L. (2004) “Psychological Ownership and Feelings of Possession: Three Field Studies Predicting Employee Attitudes and Organizational Citizenship Behavior”, Journal of Organizational Behavior, 25(4): 439-459.
  • Vandewalle, D., Van Dyne, L., ve Kostova, T. (1995) “Psychological Ownership: An Empirical examination of Its Consequences”, Group & Organization Management, 20(2): 210-226.
  • Van Dyne, L., Cummings, L.L., ve Parks, J.M., (1995) “Extra-Role Behaviors: In Pursuit of Construct and Definitional Clarity” (A bridge over muddied waters). In L. L. Cummings & B. M. Staw (Eds.), Research in organizational behavior (Vol. 17, pp. 215-285). Greenwich, CT: JAI Press.
  • Wagner, S. H.,Parker, C. P., ve Christiansen, N. D. (2003) “Employees That Think and Act Like Owners: Effects of Ownership Beliefs and Behaviors on Organizational Effectiveness”Personnel Psychology, 56(4): 847-871.
  • Yeşil, Ü., Bancar, A., ve Budak, G. (2015) “Psikolojik Sahiplik Kavramına İlişkin Bir Literatür İncelemesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2): 59-82.
  • Yildiz B., Yildiz H. (2015) "The Effect of Servant Leadership on Psychological Ownership: The Moderator Role of Perceived Organizational Support", Journal Of Global Strategıc Management, Sayı: 9, 65-77.
  • Yildiz B., Alpkan L., Ateş H., Sezen B. (2015) "Determinants of Constructive Deviance: The Mediator Role of Psychological Ownership", Internatıonal Busıness Research, Sayı:8, 107-121.
  • Zhu, H.,Chen, C. C., Li, X., & Zhou, Y. (2013) “From Personal Relationship to Psychological Ownership: The Importance of Manager–Owner Relationship Closeness in Family Businesses”, Management and Organization Review, 9(2): 295-318.
APA Uçar Z (2018). Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. , 1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
Chicago Uçar Zeki Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. (2018): 1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
MLA Uçar Zeki Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. , 2018, ss.1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
AMA Uçar Z Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. . 2018; 1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
Vancouver Uçar Z Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. . 2018; 1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
IEEE Uçar Z "Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma." , ss.1 - 14, 2018. 10.21121/eab.2018135910
ISNAD Uçar, Zeki. "Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma". (2018), 1-14. https://doi.org/10.21121/eab.2018135910
APA Uçar Z (2018). Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 18(1), 1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
Chicago Uçar Zeki Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış 18, no.1 (2018): 1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
MLA Uçar Zeki Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, vol.18, no.1, 2018, ss.1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
AMA Uçar Z Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış. 2018; 18(1): 1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
Vancouver Uçar Z Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış. 2018; 18(1): 1 - 14. 10.21121/eab.2018135910
IEEE Uçar Z "Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma." Ege Akademik Bakış, 18, ss.1 - 14, 2018. 10.21121/eab.2018135910
ISNAD Uçar, Zeki. "Algılanan Özerklik ve Etki İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkide Kontrol Algısının Aracılık Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma". Ege Akademik Bakış 18/1 (2018), 1-14. https://doi.org/10.21121/eab.2018135910
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 7:27

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları