SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA

Hatice KADIOĞLU ATEŞ (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)
Turkish Studies (Elektronik)
7 0
Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 729 - 747 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.13014 İndeks Tarihi: 01-08-2019

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA

Öz:
Yıldırma, işgörenlerin çalıştıkları işyerlerinde maruz kaldıkları adilve etik olmayan davranışlardır. Yıldırma okullarda yaşanan sorunlardanbiridir. Bu çalışmanın amacı, ilkokullarda sınıf öğretmenlerininyaşadıkları yıldırma davranışlarını incelemektir. Sınıf öğretmenleriningörüşlerine göre yaşadıkları yıldırma davranışlarının kendilerine olanetkileri belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan araştırma deseniolgubilimdir. Araştırmanın çalışma grubunu görev yaptığı ilkokuldayıldırma davranışına maruz kaldığını ifade eden 18 sınıf öğretmenioluşturmaktadır. Bu araştırmada üzerinde çalışılan olgu, yıldırmadır.Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örneklem yöntemlerindenkartopu örnekleme tekniği kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafındanhazırlanmış olan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile öğretmenlerinçalıştıkları kurumda toplanmıştır. Araştırmada yıldırma sonucundaöğretmenlerin nefret, öfke, yetersizlik ve mutsuzluk duygusu yaşadıklarıbelirlenmiştir. Bir öğretmene göre yıldırma, özgüveni düşük insanlarınkendilerini daha güvende ve özgüvenli hissetmek için etrafında tehditolarak algıladıkları kişileri kendi yöntemleriyle bertaraf etmeye çalışmasışeklinde betimlenmiştir. Öğretmenlerin görüşlerine göre yöneticininsözlü hakareti, kılık kıyafeti eleştirmesi, öğrencilerin ve/veya velilerinönünde azarlaması, hastaneye gitmek gibi özlük haklarınınkullanılmasına izin vermemesi, tercih edilen yerde nöbet tutma hakkıvermemesi gibi davranışları yıldırmadır. Öğretmenlere göre yıldırmaolgusunun etkileri; psikolojik baskılar karşısında tükenmişlik, dışlanma,meslekten soğuma, yalnızlaştırılma, hakaret gördüğünden dolayıutanma, işlerin zorlaştırılmasından ötürü hedeften vazgeçme, kılıkkıyafetin eleştirilerek alay edinilmesi, veli/öğrenci önünde azarlanmaksuretiyle mesleğinin ve kişiliğinin saygınlığının azaltılması, görev verirkenfikrin sorulmamasından dolayı itibarsızlaştırma, haklarını kullanmaktan mahrum bırakmak, dedikodu yapmak, sürekli eleştirildiğindenalınganlık gösterme, eksiklerinin sıkça yüksek sesle dile getirilmesindenötürü işini iyi yapamadığını düşünme, adil olunmamasından isyankarlık,asosyallik ve insanlara güvenememedir.
Anahtar Kelime:

A QUALITATIVE STUDY ON MOBBING PERCEPTION OF PRIMARY SCHOOL TEACHERS

Öz:
Mobbing is an unjust and unethical behavior some employees suffer at their work place. Mobbing is one of the problems experienced at schools. The present study aims to investigate the mobbing behaviors primary school teachers experience at school. The effects of mobbing behaviors the primary school teachers believe they have experienced have been identified. In this study, phenomenological design was used. The study group consists of 18 primary school teachers who stated that they had been subjected to mobbing at their school. In the research, the probability model was used. The case studied in this study is a yearning. Snowboard sampling technique was used in purpose sampling methods determined by the study group. Data was collected through a semi- structured interview form prepared by the researchers as well as interviews conducted with the teachers in person at their work place. In the research, the teachers were found to experience the feelings of hate, anger, inability and unhappiness as a result of the mobbing. According to one teacher, mobbing is a way someone with a low self-confidence attempts to eliminate people around him/her whom he/she considers as a threat in order to feel safer and more self-confident. According to the teachers, mobbing takes place when an administrator verbally insults, criticizes the dressing style, scolds in front of students and/or parents, does not grant the use of employee rights such as using sick leave, and/or does not grant the right to keep watch at the preferred place. In the research, it is concluded that mobbing behaviors have individual and organizational effects on teachers. According to the teachers, the effects of intimidation is that, deprecation of profession and personality by reprimanding in front of the parent/student, discreditment due to not being asked for a duty, dismissal from the use of rights depriving, gossiping, showing sensitivity because of constant criticism, thinking that you can not do your job well due to frequent voices of the missing, rebellion without being fair, homosocialism, not trusting people.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akşahin, E. (2012). İlköğretim okulları branş öğretmenlerinin yıldırma davranışlarına maruz kalma düzeyleri sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi (İstanbul ili Esenler ilçesi), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Altınkurt, Y., K. (2012). Üniversite çalışanlarının psikolojik yıldırma algıları ile denetim odağı arasındaki ilişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
  • Arpacıoğlu, G. (2003). İşyerindeki Stresin Gizli Kaynağı: Zorbalık ve Duygusal Taciz. HR Dergisi, Kasım-Aralık:1-7.
  • Aydın B. (2004). 21. Yüzyılda Eğitim ve Türk Eğitim Sistemi. İstanbul: Dem Yayınları.
  • Aydın, Ş., Şahin, N. ve Uzun, D. (2007). Örgütlerde Yaşanan Psikolojik Şiddet Sorunlarının Konaklama İşletmeleri Açısından Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 16, S. 2.
  • Bulut, U. H. (2007). Ortaöğretim öğretmelerinde psikolojik şiddet düzeyi (mobbing), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Cerit, Y. (2013) Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Paternalist Liderlik ile Öğretmenlere Yönelik Yıldırma Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice, 13(2), Bahar/Spring, 839-851.
  • Çam, Z. (2010). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemleri ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki: Van İli Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Van.
  • Çelik, V. & Gömleksiz, M. N. (2000). A critical examination of globalization and ıts effects on education. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 133-144.
  • Çobanoğlu, İ. (2005). Mobbing İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. İstanbul: Timaş yayınları.
  • Çomak, E. (2011). İlköğretim Öğretmenlerinin İlköğretim Okullarında Yaşadıkları Yıldırma Durumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
  • Davenport, N., Schwartz, R. D., Elliott, G. P. (2003). Mobbing: isyerinde duygusal taciz. (Cev. Osman Cem Onertoy). İstanbul: Sistem.
  • Ergüner, M. (2014). Meslek lisesinde çalışan öğretmenlerin tükenmişlikleri ile maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının incelenmesi: Beykoz örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ertürk, A. (2005). Öğretmen ve okul yöneticilerinin okul ortamlarında maruz kaldıkları yıldırma eylemleri (Ankara ili ilköğretim okulları örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Ertürk, A. (2011). İlköğretim okullarında görevli öğretmen ve yöneticilere yönelik duygusal yıldırma davranışlarının incelenmesi: Yıldırma davranışlarının meydana gelmesinde etkili olan faktörler/Analysis of mobbing behavior that teachers and managers exposed in primary schools, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi: Ankara.
  • Ertürk, A. ve Keskinkılıç Kara, S. B. (2015). The Mobbing Behavior In Secondary Schools And Differences By Province, TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology – August 2015, Special Issue for INTE 2015, 650-655 http://www.tojet.net/special/2015_8_1.pdf
  • Esmer, E. ve Özden, B. (2018). Öğretim Yöntem Ve Tekniklerinin Düşünme Stilleri İle Bilişüstü Farkındalıkları Yordama Gücü: Sınıf Öğretmeni Eğitimi Üzerine Bir Araştırma, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12/28: 307-326 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12530 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
  • Gökçe, A. T. (2008). Yıldırma: İşyerinde Yıldırma Eğitim Örneği. Ankara: Pegem Akademi.
  • Kadıoğlu Ateş, H. ve Gürdağ, K. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Mobbing Algısı: Bir Literatür Çalışması. Internatıonal Congress On Afro-Eurasıan Research III October 19-21, İstanbul, Abstracts Bildiri Özetleri Kitabı, ISBN: 978-605-67620-2-4 http://afroeurasia.org/assetsx/2017/files/afroeurasia_org_20172_istanbul_abstracts_book.p df (01.11.2017).
  • Keskinkılıç-Kara, S. B. (2016). Okullarda yaşanan siyasi ayrımcılığın bireysel ve örgütsel etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1371-1384.
  • Koçak, N. (2015). Öğretmenlerin psikolojik şiddet (mobbing) algıları İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan resmi kız meslek liselerinde bir tarama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Konaklı, T. (2011). Üniversitelerde yıldırma ve kültürel değerlerin yıldırma ile başa çıkma yaklaşımlarına etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
  • Korkmaz, B. (2015). Ortaokul öğretmenlerinin duygusal taciz (mobbing)'e ilişkin algıları (Bolu ili örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Korkmaz, M. ve Cemaloğlu, N. (2010). “The Relationship between Workplace Bullying and Features of Learning Organizations”, 6.Th International Conference On Workplace Bullying – Sharing Our Knowledge. Abstracts. 4-6 Haziran 2010, 193-195, Institut Sante Et Societe, Montreal-Canada.
  • Kurt, S. ve Kurt, İ. (2015). Mobbing (Psikolojik Taciz) Konusunda İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri ve Önerileri / Mobbing Elemantary Classroom Teachers Opinions And Suggestions On How Psychological Harassment”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308- 2140, (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), Volume 10/15 Fall 2015, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8648, p. 615-632.
  • Leymann, H. (1996). The Content And Development Of Mobbing At Work, European Journal Of Work And Organizational Psychology, Vol: 5, No: 2, 165-184
  • Miles, M. B, Huberman, M. A. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. London: Sage Publication
  • Mikkelsen. E. G. ve Einarsen, S. (2002). Basic assumptions and symptoms of post-traumatic stress among victims of bullying at work. European Journal of work and Organisational Psychology, 11: 87-111.
  • Öz, Ş. (2008). Öğretmenlerin İşyerlerinde Yıldırma (Mobbing) Algıları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, İstanbul.
  • Pekdemir, Z. (2010). Denizli ilköğretim okullarında “yıldırma davranışlarına” ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi: Denizli.
  • Sabancı, A. ve Yücel, E. (2013). İlköğretim Okullarında Öğretmen Veli İlişkilerinde Veliye Yönelik Psikolojik Yıldırma Davranışları (Mobbing Behaviours Towards Parents in Elementary Schools in Teacher-Parent Relations). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 28(2), 348-363.
  • Sadık, Ö. (2014). Sınıf öğretmenlerinin maruz kaldıkları yıldırma davranışları, algıladıkları sosyal destek ve mesleki iş doyumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi.
  • Seçkin Çelik, T. (2013). Psikolojik Taciz: Öğretim Elemanlarına Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Galatasaray Üniversitesi, İstanbul.
  • Şişman, M. (2006). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Tanoğlu, Ş. Ç. (2006). İşletmelerde incinmenin değerlendirilmesi ve bir yük öğrenim kurumı-unda uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Tetik, S. (2010). Mobbing kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,12 (18): 81-89.
  • Tınaz, P. (2006). İşyerinde Psikolojik Taciz (Psychological Harassment at Work). İstanbul: Beta Yayınları.
  • Toker Gökçe, A. (2006). İş yerinde mobbing: Özel ve resmi ilköğretim okulu öğretmen ve yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Tutar, H. (2004). İşyerinde Psikolojik Şiddet. İstanbul: Platin Yayıncılık.
  • Vatansever Bayraktar, H. & Yılmaz, K.Ö. (2016). “Sınıf Öğretmenlerinin Çatışma Çözme Becerileri İle Stresle Başa Çıkma Becerileri Arasındaki İlişki / Relationship Between Conflict Solving Skills and Coping with Stress Skills of Elementary School Teachers’”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), Volume 11/3 Winter 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9308, p. 2333-2354.
  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Yıldırım, F. (2015). Öğretmenlerin psikolojik şiddet (mobbing) algıları İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan resmi ortaokullarda bir tarama (Adalar, Beykoz, Çekmeköy, Pendik, Sancaktepe, Sultanbeyli, Tuzla ilçesi örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
  • Yıldırım, G. (2010). İlköğretim Okulu Sınıf Öğretmenlerinin Okul Müdürleri Tarafından Mobbing Davranışlarına Maruz Kalma Durumları (Kırıkkale İli Örneği), Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
APA KADIOĞLU ATEŞ H (2018). SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. , 729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
Chicago KADIOĞLU ATEŞ HATİCE SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. (2018): 729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
MLA KADIOĞLU ATEŞ HATİCE SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. , 2018, ss.729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
AMA KADIOĞLU ATEŞ H SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. . 2018; 729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
Vancouver KADIOĞLU ATEŞ H SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. . 2018; 729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
IEEE KADIOĞLU ATEŞ H "SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA." , ss.729 - 747, 2018. 10.7827/TurkishStudies.13014
ISNAD KADIOĞLU ATEŞ, HATİCE. "SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA". (2018), 729-747. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.13014
APA KADIOĞLU ATEŞ H (2018). SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. Turkish Studies (Elektronik), 13(4), 729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
Chicago KADIOĞLU ATEŞ HATİCE SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.4 (2018): 729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
MLA KADIOĞLU ATEŞ HATİCE SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.4, 2018, ss.729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
AMA KADIOĞLU ATEŞ H SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(4): 729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
Vancouver KADIOĞLU ATEŞ H SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(4): 729 - 747. 10.7827/TurkishStudies.13014
IEEE KADIOĞLU ATEŞ H "SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.729 - 747, 2018. 10.7827/TurkishStudies.13014
ISNAD KADIOĞLU ATEŞ, HATİCE. "SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA ALGISINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA". Turkish Studies (Elektronik) 13/4 (2018), 729-747. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.13014
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 11:48

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları