Yıl: 2018 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 27 - 44 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18026/cbayarsos.411476 İndeks Tarihi: 04-09-2019

MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Öz:
Bu araştırma, taraftarların medya okuryazarlık düzeyleriperspektifinden taraftar davranışlarının incelenmesi amacıylayapılmıştır.Bu araştırma betimsel ve ilişkisel tarama modelinde yapılandırılmıştır.Araştırmanın çalışma grubu 2016-2017 Türkiye 1. liginde mücadeleeden toplam 300 (47 Kadın 253 erkek) Manisaspor taraftarındanoluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Korkmaz ve Yeşil(2011) tarafından geliştirilen “Medya ve Televizyon OkuryazarlıkDüzeyleri Ölçeği” ile Koçer (2012) tarafından “Taraftarların Tutum veDavranışlarını Belirleme ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin istatistikselanalizlerinde parametrik dağılım gösteren veriler için One way Anova,nonparametrik veriler için ise Mann Whitney U test ve Kruskall WallisH testi uygulanmıştır. Ayrıca ilişkisel tarama için Korelasyon analizikullanılmıştır.Elde edilen veriler neticesinde Medya ve Televizyon okuryazarlıkdüzeyleri alt boyutlarından okuryazarlık ve bağımlılık ile taraftarlarıntutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik alt boyutlardan şiddet vesaldırganlık eğilimi, takım yenilgisinin kişiye etkileri, takımındesteklenmesi ve taraftarı tahrik eden faktörler arasında anlamlıilişkilerin ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Okuryazarlık düzeyi altboyutunun, şiddet ve saldırganlık ile takım yenilgisinin kişiye etkilerialt boyutları arasında negatif ilişki bulunmuştur. Sonuç olaraktaraftarların olumlu davranış içerisinde bulunmalarında sporcu vetaraftarların şiddet ve saldırganlıkla ilgili tutumlarının yanı sıramedya okuryazarlık algılarının da önemli bir etkisi olduğu ifadeedilebilir. Bu sonuçlar, sporla ilgili görüntüleme ve tartışmanın, tutum,değer ve davranışlarda anlam ve düşünceleri paylaşma fırsatıoluşturabileceğini göstermektedir. Bu açıdan spor kulüplerinintaraftarlarına, spor ve medya okuryazarlığı konularında farkındalıkyaratmaları için imkânlar sunmaları önerilmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri

AN ANALYSIS OF FOOTBALL FAN BEHAVIOR FROM THE PERSPECTIVE OF MEDIA LITERACY

Öz:
The purpose of this study is to analyze football fan’ behavior from a perspective of media literacy levels. The study features a descriptive and correlational survey method. The study group consists of 300 (47 women and 253 men) fans of Manisaspor which competes in Turkish Football Federation 1. League in 2016/2017 season. The data collection process was carried out by means of the Media and Television Literacy Levels Scale developed by Korkmaz &Yeşil (2011) and The Questionnaire for Measuring Fans’ Attitudes and Behavior developed by Koçer (2012). The data were analyzed through One Way Anova tests, Mann Whitney U and Kruskall Wallis H tests for the data meeting normality of distribution assumption and for nonparametric data respectively. Correlation analysis was also conducted to reveal any correlational pattern. The findings of the study show that the two subscales of media literacy, namely literacy and dependence are significantly correlated with fans’ propensity to engage in violent and aggressive behavior, the effects of the team’s defeat on the individual, support for the team and provoking factors. Literacy is significantly and negatively correlated with violence and aggression, and the effects of the team’s defeat on the individual. It is concluded that media literacy, along with violent and aggressive attitudes of players and fans, has a significant role in developing positive fan behavior. These findings reveal that televising and discussion of sports could create opportunities for sharing of ideas and meaning in attitudes, values and behavior. Sports clubs are recommended to provide their fans with opportunities to create awareness on sports and media literacy issues.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AUFDERHEIDE, Patricia. & FIRESTONE, Charles. (1993). Media literacy: A report of the national leadership conference on media literacy. Queenstown, MD: Aspen Institute.
  • AUFDERHEIDE, Patricia. (1993). National leadership conference on media literacy, Conference report, Washington, DC: Aspen Institute.
  • BİLİR, Pervin. ve SANGÜN, Levent. (2014), Adana Demirspor ve Adanaspor futbol taraftarlarının şiddet eğilimleri, Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 5(1): 56-65.
  • BOYLE, Raymond. & HAYNES, Richard. (2009). Power play: Sport, the media and popular culture. Edinburgh University Press.
  • BULGU, Nefise. (2005). Sporda şiddet ve alt-kültür. Spor Bilimleri Dergisi, 16(4): 229 – 250.
  • CRESWELL, Jonh. W. (2014). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research, enhanced pearson e-text with loose-leaf version-- access card package. Pearson Education, Inc
  • DEMİR, Müge ve TALİMCİLER, Ahmet. (2015). Şiddet, şike ve medya kıskacında futbol ve taraftarlık. Konya: Literatür academia.
  • HOECHSMANN, Michael., and POYNTZ, Stuart. R. (2012). Media literacies: A critical introduction. John Wiley & Sons.
  • KARAMAN, M. Kemal. ve KARATAŞ, Adem. (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. İlköğretim Online, 8(3), 798-808.
  • KELLNER, Douglas., & SHARE, Jeff. (2007). Critical media literacy, democracy and the reconstruction of education. In D. Macedo, & S. R. Steinberg (Eds.), Media literacy: A reader (pp. 3-23). New York: Peter Lang.
  • KOÇER, Mustafa. (2012). Futbol derneklerine üye olan taraftarların şiddet ve holiganizm eğilimlerinin belirlenmesi: Kayseri Örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32:1, 111-135.
  • KORKMAZ, Özgen. ve YEŞİL, Rüştü. (2011). Medya ve televizyon okuryazarlık düzeyleri ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 110-126.
  • KURTİÇ, Nedim. (2006). Futbol seyircisini saldırganlığa iten psikososyal nedenler (Sakarya il örneği). Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Sakarya.
  • MAIGRET, Eric. (2014). Medya ve iletişim sosyolojisi. (H. Yücel, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
  • POLAT, Ercan., & SÖNMEZOĞLU, Uğur. (2016). Futbol taraftarlarını şiddete yönelten faktörlerin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 1:471-489.
  • POTTER, W. James. (2001). Media literacy. California: Sage.
  • SAYAN, Anıl., ve SANJE, Gresi. (2014). Çevrimiçi sosyal medya, taraftar ve transfer ilişkisi. Volkan Ekin (Ed.), Türkiye’de Spor ve Medya içinde (s. 13). İstanbul: Köprü.
  • SCHIRATO, T. (2016). Digital media, fantasy sport and the transformation of the contemporary field of sport. Communication Research and Practice, 2(4), 496-505.
  • SEVİM, Fatime. (2013). Medya okuryazarlığı, toplumsal cinsiyet ve kadının medyada temsili. Yüksek lisans tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • SILVERBLATT, Art., Miller, Donald. C., Smith, Julie., & Brown, Nikole. (2014). Media Literacy: Keys to Interpreting Media Messages: Keys to Interpreting Media Messages. ABC-CLIO.
  • SOM, Seçil. ve KURT, A. Aşkım. (2012). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2 (1), 104-119.
  • TABACHNICK, Barbara. G., & FIDELL, Linda. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. Çev. Ed. M. Baloğlu, Ankara: Nobel Yayınevi.
  • TALİMCİLER, Ahmet. (2014). Türkiye’de futbol fanatizmi ve medya ilişkisi. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • TÜRKSOY, Ayşe., ÇİÇEK, Maksut., ve BAYANSALDUZ, Mehmet. (2003). Üç büyük kulüp futbol taraftarının sosyal kimlikleri ve şiddete bakış açıları. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 11;3:94-99.
  • WENNER, Lawrence. A. (1998). Mediasport. London: Routledge.
APA YILDIZ K, ADAN Ö, POLAT E, YILDIZ Y (2018). MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. , 27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
Chicago YILDIZ KADİR,ADAN Özge,POLAT ERCAN,YILDIZ Yavuz MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. (2018): 27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
MLA YILDIZ KADİR,ADAN Özge,POLAT ERCAN,YILDIZ Yavuz MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. , 2018, ss.27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
AMA YILDIZ K,ADAN Ö,POLAT E,YILDIZ Y MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. . 2018; 27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
Vancouver YILDIZ K,ADAN Ö,POLAT E,YILDIZ Y MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. . 2018; 27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
IEEE YILDIZ K,ADAN Ö,POLAT E,YILDIZ Y "MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ." , ss.27 - 44, 2018. 10.18026/cbayarsos.411476
ISNAD YILDIZ, KADİR vd. "MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ". (2018), 27-44. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.411476
APA YILDIZ K, ADAN Ö, POLAT E, YILDIZ Y (2018). MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
Chicago YILDIZ KADİR,ADAN Özge,POLAT ERCAN,YILDIZ Yavuz MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16, no.1 (2018): 27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
MLA YILDIZ KADİR,ADAN Özge,POLAT ERCAN,YILDIZ Yavuz MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.16, no.1, 2018, ss.27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
AMA YILDIZ K,ADAN Ö,POLAT E,YILDIZ Y MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 16(1): 27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
Vancouver YILDIZ K,ADAN Ö,POLAT E,YILDIZ Y MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 16(1): 27 - 44. 10.18026/cbayarsos.411476
IEEE YILDIZ K,ADAN Ö,POLAT E,YILDIZ Y "MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, ss.27 - 44, 2018. 10.18026/cbayarsos.411476
ISNAD YILDIZ, KADİR vd. "MEDYA OKURYAZARLIĞI PERSPEKTİFİNDEN TARAFTAR DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16/1 (2018), 27-44. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.411476