Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 425 - 456 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-10-2019
Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları
Öz: Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının çevre kirlili-ğine yönelik tutumlarını belirlemeye yönelik geçerli ve güveni-lir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu kolay ulaşılabilir durum örneklemesiyle belirlenen 236 öğret-men adayı oluşturmaktadır. Ölçme aracının geçerliğine ilişkin madde-toplam test korelasyonları, açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizleri (DFA) yapılmıştır. Güve-nirliğe ilişkin olarak Cronbach alpha iç tutarlık katsayısı ve test tekrar test güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde, AFA sonucunda ölçme aracının 15 madde, iki alt faktörden oluştuğu ve toplam varyansın %45’ini açıkladığı belirlenmiştir. DFA sonuçları ise ölçme aracının iyi düzeyde uyumuna işaret etmektedir. Madde-toplam test kore-lasyonu ölçme aracının tüm maddeleri için 0,30 değerinin üze-rindedir. Ölçme aracının tamamı için Cronbach alpha iç tutarlık katsayısı 0,854; birinci alt faktör için 0,812 ve ikinci alt faktör için ise 0,786 bulunmuştur. Test tekrar test güvenirlik katsayısı ise 0,854 ve 0,856 bulunmuştur. Bu bulgular dikkate alındığın-da, çevre kirliliğine yönelik tutum ölçeğinin öğretmen adayları için geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelime: Development of the Attitude Scale towards En-vironmental Pollution: Validity and Reliability Study
Öz: The aim of this study is to develop a valid and reliable measuring instrument for determining the attitudes of teacher candidates towards environmental pollution. The sample of this study has consisted of 236 teacher candidates determined by easy reachable sampling method. Item-total test correlations, exploratory factor analysis (EFA), and confirmatory factor analyses (CFA) were performed for the validity of the measu-ring instrument. Cronbach Alpha internal consistency coeffici-ent and test-retest reliability coefficient were calculated for reli-ability. When the findings of the study were examined, it was determined that the measuring instrument consisted of 15 items, two sub-factors and explained 45% of the total variance. The results of the CFA have a good level of indicated the comp-liance of the measuring instrument. The item-total test correla-tion is over 0.30 for all items of the measuring instrument. The Cronbach-Alpha internal coefficient for all of the measurement instrument was found 0.854, for first sub-factor were found 0.812, and for second sub-factor were found 0,786. The test-retest reliability coefficient was found to be 0,854 and 0,856. Considering these findings, it can be said that “the attitude sca-le for environmental pollution” is valid and reliable for teacher candidates.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksu, Y., & Erduran Avcı, D. (2009). Fen ve teknoloji ile sınıf öğret-menlerinin çevre sorunlarına yönelik tutum ve görüşlerinin belir-lenmesi: Burdur ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 59-80.
- Allport, G. W. (1967). Attitudes, Readings in Attitudes Theory and Measurement. M Fishbein (ed.), New York, John Wiley and Sons, p. 1-14.
- Allport, G. W. (1969) The historical background of modern social psycho-logy, G. Lindsay ve E. Aronson (ed.), the Handbook of Social Psychology, (p. 1–80). Addison-Wesley.
- Anderson L. W. (1988). Tutumların Ölçülmesi. Çıkrıkçı, N. (Çev.) An-kara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24, 1.
- Arık, S. (2014). Prospective elemantary teachers’ images of environ-mental pollution. Contemporary Educational Researches Journal, 4(2), 35-41.
- Arık, S., & Yılmaz, M. (2017). Fen bilimleri ögretmen̆ adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ve çevre kirliliginĕ yönelik metafo-rik algıları. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi Der-gisi, 25(3), 1147-1164.
- Asan, I., Mile, S., & Ibraim, J. (2014). Attitudes of Macedonian High School Students towards the Environment. Procedia-Social and Be-havioral Sciences, 159, 636-642.
- Aslan, O., Sağır, Ş. U., & Cansaran, A. (2008). Çevre tutum ölçeği uyar-lanması ve ilköğretim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlen-mesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283-295.
- Atasoy, E., & Ertürk, H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tu-tum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Üniver-sitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 105-122.
- Atasoy, E. (2015). İnsan-doğa etkileşimi ve çevre için eğitim. Bursa: Sentez.
- Balcı, E. Ç. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 395-407.
- Benli Özdemir, E., & Arık, S. (2013). Ortaokul ögrencilerinin̆ benlik saygısı düzeylerinin ve sürdürülebilir çevreye yönelik tutum-larının incelenmesi, Journal of History School (JOHS), 6(16), 641-655. doi: http://dx.doi.org/10.14225/Joh377.
- Benli Özdemir, E., & Arık, S. (2018). Çocukların üstbilisseļ farkındalıkları ile sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Eskisehiŗ Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Arasţırma Merkezi Egitim̆ Dergisi (ESTÜDAM), 3(1), 1-22.
- Berberoğlu, G., & Tosunoğlu C.(1995). Exploratory and Confirmatory Factor Analyses of an Environmental Attitude Scale (EAS) for Turkish University Students. Journal of Environmental Education, 26(3), 40-44.
- Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatis-tik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem
- Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., & Köklü, N. (2011). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
- Campbell, N. A., & Reece, J. B. (2006). Biyoloji. Demirsoy, A., Gündüz, E. ve Türkan, İ. (Çev.). Ankara: Palme Yayınevi.
- Child, D. (2006). The Essentials of factor analysis (3th Ed.). London: Con-tinuum.
- Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research in Education. USA: Routhledge.
- Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. New York: Holt, Rinehart, and Winston.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
- Dunlap, R. E., & Jones, R. E. (2002). Environmental Concern: Conceptual and Measurement Issues. In Dunlap, R. and Michelson, W. (Eds.), Handbook of Environmental Sociology. Westport: Greenwood Press, pp. 482-524.
- Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
- Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin.
- Erzengin, O. U., & Teke, E. Ç. (2013). A study on developing an envi-ronmental behavior and attitude scale for university students. Jo-urnal of educational and instructional studies, 49-56.
- Genç, M., & Genç, T. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının belirlenmesi. Asya Öğretim Dergisi (Asian Jo-urnal of Instruction), 1(1), 9-19.
- Gürefe, N., & Kan, A. (2013). Öğretmen adayları için geometric cisim-ler konusuna yönelik tutum ölçeği geliştirme geçerlik ve güvenir-lik çalışması. İlköğretim Online, 12(2), 356-366.
- Güven, E. (2013). Çevre sorunları başarı testinin geliştirilmesi ve öğ-retmen adaylarının bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 114-127.
- Güven, İ., Yurdatapan, M., Benzer, E., & Şahin, F. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ile sağ-lıklı yaşama yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4, Özel sayı), 1431-1448.
APA | Özcan H, ARIK S (2019). Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. , 425 - 456. |
Chicago | Özcan Hasan,ARIK SELÇUK Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. (2019): 425 - 456. |
MLA | Özcan Hasan,ARIK SELÇUK Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. , 2019, ss.425 - 456. |
AMA | Özcan H,ARIK S Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2019; 425 - 456. |
Vancouver | Özcan H,ARIK S Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2019; 425 - 456. |
IEEE | Özcan H,ARIK S "Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları." , ss.425 - 456, 2019. |
ISNAD | Özcan, Hasan - ARIK, SELÇUK. "Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları". (2019), 425-456. |
APA | Özcan H, ARIK S (2019). Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(17), 425 - 456. |
Chicago | Özcan Hasan,ARIK SELÇUK Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.17 (2019): 425 - 456. |
MLA | Özcan Hasan,ARIK SELÇUK Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.17, 2019, ss.425 - 456. |
AMA | Özcan H,ARIK S Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 0(17): 425 - 456. |
Vancouver | Özcan H,ARIK S Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 0(17): 425 - 456. |
IEEE | Özcan H,ARIK S "Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları." Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.425 - 456, 2019. |
ISNAD | Özcan, Hasan - ARIK, SELÇUK. "Çevre Kirliliğine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Ge-liştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları". Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17 (2019), 425-456. |