BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ
Yıl: 2018 Cilt: 10 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 349 - 363 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-10-2019
BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ
Öz: Ödenek ve harcama, kurumların bütçe planlaması açısından büyük önem arz etmektedir. Ödenek harcamaarasında ortaya çıkan dengesizlikte planlamanın yanı sıra fiyatlar genel seviyesindeki değişimlerin ve dönemiçinde ortaya çıkan önemli ihtiyaçların etkisi bulunmaktadır. Kurumlara gereğinden fazla veya gereğinden azödenek ayrılması merkezi bütçe açısından finansman sorununu gündeme getirmektedir. Her iki durumun dakamu harcamalarının finansmanı üzerinden toplam talebi etkilemesi muhtemeldir. Bu çalışmada bütünleşik çokkriterli karar verme modeli ile özel bütçeli idarelerden yükseköğretim kurumlarının bütçe planlama başarıperformanslarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda ilgili kurumların yıl sonu ödeneklerininbaşlangıç ödeneklerinden yüzde sapması, harcamaların başlangıç ödeneklerinden yüzde sapması veharcamaların yıl sonu ödeneklerinden yüzde sapması şeklinde üç kriter belirlenmiş ve bu kriterler çerçevesindesöz konusu kurumların ödenek ve harcama açısından başarıları değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime: PERFORMANCE ANALYSIS OF UNIVERSITIES IN TURKEY IN TERMS OF APPROPRIATION AND OUTLAY BALANCE WITH INTEGRATED MULTICRITERIA DECISION MAKING MODEL
Öz: Appropriation and outlay are great importance in terms of budget planning of the institutions. The imbalance that arises between appropriation and outlay includes planning, as well as changes in the general level of prices and the impact of significant needs emerging during the period. The excessive or less allocation of funds to the institutions bring to the agenda the problem of financing in terms of the central budget. In both cases, it is possible that aggregate demand will be affected through the financing of public expenditures. In this study, it is aimed to evaluate budget planning success performances of higher education institutions, which are one of the special budget administrations, with an integrated multi-criteria decision making model. In this regard, three criteria have been set out for the year-end appropriations of the relevant institutions as a percentage deviation from the initial allocations, a percentage deviation from the initial allocations of outlays and a percent deviation from the year-end allocations of outlays and the success of such institutions has been evaluated in terms of appropriation and outlay with considering of these criteria.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ACAR, İ. A. ve İAHİN, E. A. (2009). “Plan-Bütçe İlişkisi Açısından İç Denetim”, Maliye Dergisi, 156: 83-103.
- AKSARAYLI, M., EGELİ, H., TÜĞEN, K., AKDENİZ, H. A. ve ÖZEN, A. (2007). “Stratejik Planlamaya Dayalı Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Etkinliğinin Belirleyicileri: Türkiye‟deki Kamu Kurumlarının Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3): 313-326.
- ARISOY, İ. ve ÜNLÜKAPLAN, İ. (2010). “Türkiye‟de Mali Açıkların Sürdürülebilirliği ile Kamu Gelirleri ve Harcamaları İlişkisinin Analizi”, Maliye Dergisi, 159: 444-462.
- BAYRAK, M. ve ESEN, Ö. (2012). “Bütçe Açıklarının Cari İşlemler Dengesi Üzerine Etkileri: İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”, Ekonomik Yaklaşım, 23(82): 23-49.
- BÜMKO (2018), T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, İstatistikler, http://www.bumko.gov.tr/TR,146/istatistikler.html, (11.04.2018).
- CANGİR, N. ve TURAN, T. (2014). “Politik İstikrarsızlığın Bütçe Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, 166: 243-267.
- ÇATALBAİ, N. ve YILDIRIM, Z. (2008). “Geçiş Ekonomilerinde Bütçe Açıklarının Nedenleri: Polonya ve Kırgızistan Örneği”, Sosyoekonomi, 7(7): 133-156.
- ÇELEBİ, A. K. ve KOVANCILAR, B. (2012). “Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Teorik ve Pratik Sorunları”, Yönetim ve Ekonomi, 19(1): 1-18.
- DALĞAR, H., TUNÇ, H. ve KAYA, M. (2009). “Bölgesel Kalkınmada Yükseköğretim Kurumlarının Rolü ve Bucak Örneği”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1): 39-50.
- EGELİ, H., AKDENİZ, H. A., AKSARAYLI, M., TÜĞEN, K. ve ÖZEN, A. (2007). “Stratejik Planlamaya Dayalı Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Kritik Kontrol Noktaları Analizi: Türkiye‟deki Kamu Kurumları Uygulaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1): 27-47.
- ELEREN, A. ve KARAGÜL, M. (2008). “1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirmesi”, Yönetim ve Ekonomi, 15(1): 1-14.
- KARASOY, H. A. (2014). “Türk Kamu Yönetiminde Performans Yönetimine Bir Bakış”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(22): 257-274.
- KARASU, M. A. (2012). “Büyükşehir Belediyelerinde Stratejik Planlama: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16): 159-180.
- KARASU, M. A. ve DEMİR, M. (2012). “Stratejik Planlama, Performans Esaslı Bütçeleme ve Büyükşehir Belediyelerindeki Uygulamalar”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3): 339-349.
- KESİK, A. (2005). “5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Bağlamında ve AB Sürecinde Türk Kamu İç Mali Kontrol Sistemi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9: 94-114.
- KUBALI, D. (1999). “Performans Denetimi”, Amme İdaresi Dergisi, 32(1): 31-62.
- LI, X., WANG, K., LIU, L., XIN, J., YANG, H. ve GAO, C. (2011). “Application of the Entropy Weight and TOPSIS Method in Safety Evaluation of Coal Mines”, Procedia Engineering, 26: 2085-2091.
- SİVEREKLİ DEMİRCAN, E. (2006). “Yeni Ekonomik Düzende Bütçe Sistemlerindeki Değişim Süreci ve Türk Kamu Maliyesinin Uyumu”, Yönetim ve Ekonomi, 13(2): 47-61.
- SÖYLER, İ. (2006). “Kamu Mali Yönetim Sisteminin Bütçe Teknik ve Süreçlerindeki Değişiklikler ve Yenilikler Açısından Değerlendirilmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16: 283-300.
- WANG, T. C. ve LEE, H. D. (2009). “Developing a Fuzzy TOPSIS Approach Based on Subjective Weights and Objective Weights”, Expert Systems with Applications, 36(5): 8980-8985.
- YENİCE, E. (2006a). “Kamu Kesiminde Performans Değerlendirmesi”, Maliye Dergisi, 150: 122-132.
- YENİCE, E. (2006b). “Kamu Kesiminde Performans Ölçümü ve Bütçe İlişkisi”, Sayıştay Dergisi, 61: 57-68.
- YILMAZ, H. H. ve BİÇER, M. (2010). “Parlamentonun Bütçe Hakkını Etkin Kullanımının Yeni Bütçe Sistemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, 158: 201-225.
- ZAVADSKAS, E.K. ve KAKLAUSKAS, A. (1996). Multicriteria Evaluation of Building (Pastatų Sistemotechninis Įvertinimas), Technika, Vilnius.
APA | Birol Y, ULUTAŞ A (2018). BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. , 349 - 363. |
Chicago | Birol Yunus Emre,ULUTAŞ Alptekin BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. (2018): 349 - 363. |
MLA | Birol Yunus Emre,ULUTAŞ Alptekin BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. , 2018, ss.349 - 363. |
AMA | Birol Y,ULUTAŞ A BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. . 2018; 349 - 363. |
Vancouver | Birol Y,ULUTAŞ A BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. . 2018; 349 - 363. |
IEEE | Birol Y,ULUTAŞ A "BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ." , ss.349 - 363, 2018. |
ISNAD | Birol, Yunus Emre - ULUTAŞ, Alptekin. "BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ". (2018), 349-363. |
APA | Birol Y, ULUTAŞ A (2018). BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(19), 349 - 363. |
Chicago | Birol Yunus Emre,ULUTAŞ Alptekin BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 10, no.19 (2018): 349 - 363. |
MLA | Birol Yunus Emre,ULUTAŞ Alptekin BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, vol.10, no.19, 2018, ss.349 - 363. |
AMA | Birol Y,ULUTAŞ A BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2018; 10(19): 349 - 363. |
Vancouver | Birol Y,ULUTAŞ A BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2018; 10(19): 349 - 363. |
IEEE | Birol Y,ULUTAŞ A "BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ." Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10, ss.349 - 363, 2018. |
ISNAD | Birol, Yunus Emre - ULUTAŞ, Alptekin. "BÜTÜNLEŞİK ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME MODELİ İLE TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÖDENEK VE HARCAMA DENGESİ AÇISINDAN PERFORMANS ANALİZİ". Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 10/19 (2018), 349-363. |