Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği
Yıl: 2018 Cilt: 8 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 735 - 755 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24315/trkefd.340592 İndeks Tarihi: 15-10-2019
Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği
Öz: Bu çalışmada mesleki ve teknik anadolu lisesi öğrencilerinin okul tükenmişlik düzeyleri veokul tükenmişliklerinin çeşitli değişkenlere göre farklılaşması incelenmiştir. Araştırmanınçalışma grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim yılında İstanbul’da bulunan bir mesleki ve teknikanadolu lisesinde öğrenim gören 129' u (%38,3) kız, 208' i (%61,7) erkek 337 öğrencioluşturmuştur. Araştırma genel tarama modellerinden karşılaştırmalı taramalı modeli iledesenlenmiştir. Araştırmanın verilerinin toplanmasında Ortaöğretim Okul Tükenmişliği Ölçeğikullanılmıştır. Araştırmanın belli başlı sonuçları şunlardır: (1) Mesleki ve teknik anadolu lisesiöğrencilerinin okul tükenmişlikleri orta seviyededir. (2) Erkek öğrenciler ders çalışmaktan veödev yapmaktan tükenme boyutlarında kız öğrencilere oranla daha fazla tükenmişlikyaşamaktadırlar. (3) Liseyi isteyerek tercih eden öğrencilerin okul tükenmişlikleri istemeyerektercih edenlere göre daha düşük bulunmuştur. (4) Akademik başarısı düşük olan öğrencilerinokul tükenmişlikleri daha yüksek bulunmuştur. (5) Disiplin cezası olan öğrencilerin okultükenmişlikleri olmayanlara göre daha yüksek bulunmuştur.
Anahtar Kelime: Konular:
School Burnout in Vocational-Technical High School Students
Öz: The aim of this study is to examine the school burnout in vocational and technical high school students. The study group of the research consisted of 129 (38,3%) girls, 208 (61,7%), male (337) students who were studying in a vocational and technical high school in Istanbul during the academic year of 2016-2017. This research was designed as general survey model. Secondary School Burnout Scale was used to collect the data. Some of the results indicated that: (1) Vocational and technical students’ burnout level was moderate; (2) Male students had higher burnout in “studying” and doing “homework” than female students; (3) The students who preferred their high school willingly had less burnout than the one who preferred unwillingly; (4) The students who had lower academic achievement had higher burnout than the academically successful students; (5) The students who had disciplinary penalties had higher burnout than the one who had not.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acar, H. ve Çakır, M. A. (2015). Lise öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: Yeşilova ilçesi örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(34), 152-168.
- Adoum, S. Y. (2017). Süleyman Demirel Üniversitesi’ nde okuyan yerli ve yabancı öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Isparta.
- Akıl, E. ve Yazar, T. (2014). Üniversite hazırlık sınıfı öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6), 51-67.
- Atalayın, Ç., Balkıs, M., Tezel, H., Önal, B. ve Kayrak, G. (2015). The prevalence and consequences of burnout on a group of preclinical dental students. European Journal of Dentistry, 9(3), 356-363.
- Atalayın, Ç., Tezel, H., Banu, Ö., Balkıs, M. ve Timur, K. Ö. S. E. (2013). Diş hekimliği öğrencilerinde tükenmişlik: Ön çalışma. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 47(3), 6-18.
- Aypay, A. (2011). İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 511-527.
- Aypay, A. (2012). Ortaöğretim öğrencileri için okul tükenilmişlik ölçeği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 773-787.
- Aypay, A. ve Eryılmaz, A. (2011a). Lise öğrencilerinin derse katılmaya motive olmaları ile okul tükenmişliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(21), 26-44.
- Aypay, A. ve Eryılmaz, A. (2011b). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşları ve okul tükenmişliği arasındaki ilişkiler. International Online Journal of Educational Sciences, 3(1), 181-199.
- Aypay, A. ve Sever, M. (2015). Bir iş yeri gibi okul: Lise öğrencileri arasında tükenmişliğin keşfi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(2), 460-472.
- Balkıs, M. (2013). The relationship between academic procrastination and students' burnout. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 68-78.
- Balkıs, M., Duru, E., Buluş, M. ve Duru, S. (2011). Tükenmişliğin öğretmen adayları arasındaki yaygınlığı, demografik değişkenler ve akademik başarı ile ilişkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 151-165.
- Bask, M. ve Salmela-Aro, K. (2012). Burned out to drop out: Exploring the relationship between school burnout and school dropout. European Journal of Psychology of Education, 28(2), 511-528.
- Baş, G. (2012). İlköğretim öğrencilerinde tükenmişlik: Farklı değişkenler açısından bir değerlendirme. Journal of European Education, 2(2), 31-46.
- Bayrakdar, N. (2016). İslami ilimler fakültesi öğrencilerinde tükenmişlik (Uşak Üniversitesi örneği). Journal of International Social Research, 9(45), 935-946.
- Bekir, H. Ş., Şahin, H. ve Şanlı, H. S. (2012). Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, e-Journal of New World Sciences Academy, 7(2), 18-32.
- Budakoğlu, G. (2011). Tükenmişliğin örgütsel bağlılığa etkisi: Bir devlet üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Çakır, S., Akça, F., Kodaz, A. F. ve Tulgarer, S. (2014). The survey of academic procrastionation on high school students with in terms of school burn-out and learning styles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114, 654-662.
- Çakmak, A., ve Şahin, H. (2017). Ortaokula devam eden öğrencilerin algıladıkları sosyal desteğin okul tükenmişliğine etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(61), 569-582.
- Çalışkan Maya, İ. (2004). Mesleki teknik liselerde istenmeyen öğrenci davranışlarına gösterilen öğretmen tepkileri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya. http://pegem.net/dosyalar/dokuman/304.pdf adresinden ulaşılmıştır.
- Çam, Z., Deniz, K. Z. ve Kurnaz, A. (2014). Okul tükenmişliği: Algılanan sosyal destek, mükemmeliyetçilik ve stres değişkenlerine dayalı bir yapısal eşitlik modeli sınaması. Eğitim ve Bilim, 39(173).
- Çapri, B., Gündüz, B. ve Akbay, S. E. (2013). The study of relations between life satisfaction, burnout, work engagement and hopelessness of high school students. International Education Studies, 6(11), 35-46.
- Çapri, B. ve Sönmez, G. Y. (2013). Lise öğrencilerinin tükenmişlik puanlarının sosyo-demografik değişkenler, psikolojik belirtiler ve bağlanma stilleri açısından incelenmesi. Journal of Human Sciences, 10(2), 195-218.
- Çapulcuoğlu, U. ve Gündüz, B. (2013). Lise öğrencilerinde tükenmişliğin cinsiyet, sınıf düzeyi, okul türü ve algılanan akademik başarı değişkenlerine göre incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 12-24.
- Çelik, G. T., Bağrıaçık, R. ve Oral, E. L. (2012). Mimarlık bölümü öğrencilerinin akademik tükenmişlikleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(1), 358-367.
- Çelik, S., Örenoğlu Toraman, S. ve Çelik, K. (2018). Öğrenci başarısının derse katılım ve öğretmen yakınlığıyla ilişkisi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 209-217.
- Çerçi, H.Y. (2009). Devlet okullarında görevli öğretmenlerin disiplin yaklaşımları. Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Çevik, G. B., Doğan, İ., ve Yıldız, M. A. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin yılmazlık ve tükenmişliklerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 971-984.
- Demir, M. (2015). Okul tükenmişliğinin yordanmasında sınav kaygısı ve akademik başarının etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Demirel, O. N., Yılmaz, Y., ve Üngüren, E. (2015). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin tükenmişlik düzeyleri üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 62(62), 173-184.
- Duru, E., Duru, S. ve Balkıs, M. (2014). Tükenmişlik, akademik başarı ve öz düzenleme arasındaki ilişkilerin analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1263-1284.
- Dyrbye, L. N., Thomas, M. R., Massie, F. S., Power, D. V., Eacker, A., Harper, W. vd. (2008). Burnout and suicidal ideation among US medical student. Annals of Internal Medicine, 149(5), 334-341.
- Dyrbye, L.N., Thomas, M.R., Power, D. V., Durning, S., Mouteir, C., Massie, F.S. vd (2010). Burnout and serious thoughts of dropping out of medical school: A multi-institutional study, Academic Medicine, 85(1), 94-102.
- Eker, G. (2007). Endüstri meslek lisesi öğrencilerinin tükenmişlik düzeyi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn-out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
- Hock, R. R. (1988). Professional burnout among public school teachers. Public Personnel Management, 17(2), 167-189.
- Güdük, M., Erol, Ş., Yağcıbulut, Ö., Uğur, Z., Özvarış, Ş. B. ve Aslan, D. (2005). Ankara’da bir tıp fakültesinde okuyan son sınıf öğrencilerde tükenmişlik sendromu. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(8), 169-173.
- Gündüz, B., Çapri, B., ve Gökçakan, Z. (2012). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 38-55.
- Kabaklı Çimen, L. ve Karaboğa, Y. (2015). Yönetici ve öğretmenlerin ortaöğretim okullarındaki disiplin sorunlarına ilişkin görüşleri. International Journal of Science Culture and Sports, Special issue3, 613-628.
- Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın.
- Kaya, Ş. D., ve Arıöz, A. (2014). Ebe ve hemşire öğrencilerinde tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 89-99.
- Kutsal, D. ve Bilge, F. (2012). Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 37(164), 283- 297.
- Küçüksüleymanoğlu, R. ve Onuray-Eğilmez, H. (2013). Müzik öğretmeni adaylarının tükenmişlik düzeyleri: Uludağ Üniversitesi örneği. International Journal of Social Science, 6(3), 905-923.
- Maslach, C. (1993). Burnout: a multidimensional perspective. Professional Burnout: Recent Developments in Theory and Research, 19-32.
- Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
- Maslach, C., Jackson, S. E. ve Leiter, M. P. (2006). Maslach burnout inventory. CPP.
- Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52(1), 397-422.
- MEB, (2010). Eğitim Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı. Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2009 Ulusal Ön Raporu. Ankara.
- MEB, (2013). Ortaöğretim Genel Müdürlüğü. Ortaöğretim İzleme ve Değerlendirme Raporu. Ankara.
- MEB, (2014). Türkiye Mesleki Ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2014‐2018. Ankara.
- MEB, (2015). Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2012 Ulusal Nihai Raporu. Ankara.
- MEB, (2016). Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2015 Ulusal Raporu. Ankara.
- MEB, (2017). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi (Sayı:53). Ankara.
- Memiş, Ç. Ö. (2011). Trakya Üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinde sosyal anksiyete bozukluğu ve belirtileri ile tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Trakya Üniversitesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Edirne.
- Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği (2016), T.C. Resmi Gazete, 29871, 28 Ekim 2016.
- Naçar, M., Baykan, Z. ve Çetinkaya, F. (2012). Erciyes Üniversitesi tıp fakültesi birinci ve ikinci sınıf öğrencilerinde tükenmişlik durumu ve eğitimin etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası, 35, 9-20.
- Önen, A. S. (2011). Investigation of students’ epistemological beliefs and attitudes towards studying. Hacettepe University Journal of Education, 40, 300-309.
- Ören, N. ve H. Türkoğlu. (2006). Öğretmen adaylarında tükenmişlik, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İlke), 16.
- Özbakır, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin insani değerleri ile okul tükenmişliği arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Özgen, H. (2016). Üniversite öğrencilerinde okul tükenmişliği ile psikolojik yardım ihtiyacı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Öztan, S. (2014). Ortaokul 6.7.8. sınıf öğrencilerinin okul tükenmişliklerinin yaşam doyumları ve benlik kurgusu algıları açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Palabıyık, P. Y. (2014). A study of Turkish high school students’ burnout and proficiency levels in relation to their sex. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 8(2), 169-177.
- Perlman, B. ve Hartman, E. A. (1982). Burnout: Summary and future research. Human Relations, 35(4), 283-305.
- Saka, D. (2016). Ortaokul öğrencilerinin müzik dersi yüklemeleri ile okul tükenmişliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
- Schaufeli, W. B., Leiter, M. P. ve Maslach, C. (2009). Burnout: 35 years of research and practice. Career Development International, 14(3), 204-220.
- Schaufeli, W. B., Martinez, I. M., Pinto, A. M., Salanova, M. ve Bakker, A. B. (2002). Burnout and engagement in university students: A cross-national study. Journal Of Cross-Cultural Psychology, 33(5), 464-481.
- Schaufeli, W. B. ve Taris, T. W. (2005). The conceptualization and measurement of burnout: Common ground and worlds apart. Work & Stress, 19(3), 256-262.
- Seçer, İ. (2015). Üniversite öğrencilerinde okul tükenmişliği ile psikolojik uyumsuzluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 81-99.
- Seçer, G. ve Gençdoğan, B. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde okul tükenmişliğinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Education, 1(2).
- Siyez, D.M. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik algıları ve tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 67-80.
- Topak, O. Z., Karan, C. B., Toktaş, S. N., Gündoğmuş, S. Z. ve Özdel, O. (2015). Bir grup tıp fakültesi öğrencisinde öğrenim sürecinde tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırılması: Tıp eğitim süreci tükenmişlik düzeylerini değiştiriyor mu? Klinik Psikiyatri, 18, 90-96.
- Toy, B. Y. (2014). Ders çalışmaya yönelik tutum akademik erteleme ve aralarındaki çoklu aracılık ilişkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(4), 505-527.
- Tümkaya, S. (2005). Öğretmenlerin sınıf içi disiplin anlayışları ve tükenmişlikle ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 44, 549-568.
- Tümkaya, S. ve Çavuşoğlu, İ. (2010). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğretmen adaylarının tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 468-481.
- Yang, H. J. (2004). Factors affecting student burnout and academic achievement in multiple enrollment programs in Taiwan’s technical–vocational colleges. International Journal of Educational Development, 24(3), 283-301.
- Yang, H. J. ve Farn, C. K. (2005). An investigation the factors affecting MIS student burnout in technical-vocational college. Computers in Human Behavior, 21(6), 917-932.
| APA | DENİZ L, KARBEYAZ A (2018). Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. , 735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| Chicago | DENİZ Levent,KARBEYAZ Ali Samed Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. (2018): 735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| MLA | DENİZ Levent,KARBEYAZ Ali Samed Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. , 2018, ss.735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| AMA | DENİZ L,KARBEYAZ A Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. . 2018; 735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| Vancouver | DENİZ L,KARBEYAZ A Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. . 2018; 735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| IEEE | DENİZ L,KARBEYAZ A "Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği." , ss.735 - 755, 2018. 10.24315/trkefd.340592 |
| ISNAD | DENİZ, Levent - KARBEYAZ, Ali Samed. "Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği". (2018), 735-755. https://doi.org/10.24315/trkefd.340592 |
| APA | DENİZ L, KARBEYAZ A (2018). Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. Trakya Eğitim Dergisi, 8(4), 735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| Chicago | DENİZ Levent,KARBEYAZ Ali Samed Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. Trakya Eğitim Dergisi 8, no.4 (2018): 735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| MLA | DENİZ Levent,KARBEYAZ Ali Samed Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. Trakya Eğitim Dergisi, vol.8, no.4, 2018, ss.735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| AMA | DENİZ L,KARBEYAZ A Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. Trakya Eğitim Dergisi. 2018; 8(4): 735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| Vancouver | DENİZ L,KARBEYAZ A Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği. Trakya Eğitim Dergisi. 2018; 8(4): 735 - 755. 10.24315/trkefd.340592 |
| IEEE | DENİZ L,KARBEYAZ A "Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği." Trakya Eğitim Dergisi, 8, ss.735 - 755, 2018. 10.24315/trkefd.340592 |
| ISNAD | DENİZ, Levent - KARBEYAZ, Ali Samed. "Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği". Trakya Eğitim Dergisi 8/4 (2018), 735-755. https://doi.org/10.24315/trkefd.340592 |
