27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”

Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 10 Sayfa Aralığı: 637 - 656 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-06-2019

27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”

Öz:
Bu çalışmada, Akis dergisinin, 30 Mayıs 1960 - 19 Aralık 1960tarihleri arasındaki sayıları incelenerek, 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesihakkında oluşturduğu meşruiyet zeminine odaklanılmıştır. 15 Mayıs1954 – 31 Aralık 1967 yılları arasında yayımlanan Akis, dergiciliktarihinde önemli bir yere sahiptir. Akis aynı zamanda, Türkiye’nin güçlübir kırılma dönemi olan 27 Mayıs 1960 tarihinden sonra askeri iktidarınihtiyaç duyduğu meşruiyeti sağlamada basının rolüne de önemli birörnektir. Söz konusu dönemde İsmet İnönü’nün damadı olan Metin Tokertarafından çıkarılan dergi, yayımlanmaya başladığı ilk günden itibarenTürk siyasetinde etkin rol oynamıştır. 27 Mayıs’ı gerçekleştiren askerlerinbu tarihten önce Akis’in kendilerini etkilediğini ifade etmeleri dergiyidikkat çekici hale getirmektedir. Bu bilgilerden hareketle çalışmada, 27Mayıs’ın hemen ardından çıkan ilk sayı olan 30 Mayıs 1960’tan yılın sonsayısı 19 Aralık 1960’a kadar 7 aylık süreç taranmıştır. Bu süreç içindederginin 27 Mayıs’ı tanımlama biçimine, iktidarın bu el değiştirmeyöntemini nasıl okuduğuna, MBK üyeleri ve DP’liler hakkında kullandığıdile, İsmet İnönü hakkında kullandığı sıfatlara ve Yassıada hakkındakidüşüncelerine bakılmıştır. Tarihsel betimleyici analiz yöntemiyleincelenen bu veriler, Akis’in iktidarın meşruiyetini sağlama konusundakiçabalarını ortaya çıkarmıştır. Türkiye’de siyasetin algılanmasında veyorumlanmasında önemli bir gücü temsil eden basının tarih içindeki birörneğini sunma çabasında olan bu çalışmanın, basın-iktidar ilişkileriniyorumlama tartışmalarına katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akis, 30 Mayıs 1960 – 19 Aralık 1960
  • Ahmad, Feroz ve Bedia Turgay Ahmad, (1976). Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), İstanbul: Bilgi Yayınevi
  • Akşin, Sina, (2011). “Siyasal Tarih (1950-1960)”, Türkiye Tarihi 4: Çağdaş Türkiye 1908-1980, (Yayın Yön. Sina Akşin), İstanbul: Cem Yayınevi, 215-224
  • Albayrak, Mustafa, (2004). Türk siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Ankara: Phoenix,
  • Althusser, Louis, (2008). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İstanbul: İthaki Yayınları
  • Altuğ, Kurtul, (1991). 27 Mayıs’tan 12 Mart’a, 2. Baskı, İstanbul: Yılmaz Yayınları.
  • Aydemir, Şevket Süreyya, (1991). İkinci Adam (1938-1950), II. Cilt, İstanbul: Remzi Kitabevi
  • Birand, Mehmet Ali; Dündar, Can ve Bülent Çaplı, (2007). Demirkırat: Bir Demokrasinin Doğuşu, İstanbul: Doğan Kitap
  • Burçak, Rıfkı Salim, (1988). Türkiye’de Askeri Müdahalelerin Düşündürdükleri, Ankara: Gazi Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu Matbaası
  • Cevizci, Ahmet, (2005). Felsefe Sözlügü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Chomsky, Noam, (2010). İktidarı Anlamak, İstanbul: bgst Yayınları
  • Çufalı, Mustafa, (2004). Türkiye’de Demokrasiye Geçis Dönemi (1945-1950), Ankara: Babil Yayıncılık
  • Eagleton, Terry, (2005). İdeoloji, (Çev. Muttalip Özcan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları
  • Ilıcak, Nazlı, (1975). 27 Mayıs Yargılanıyor, Cilt 1, İstanbul: Kervan Yayınları.
  • Koçak, Cemil, (2011). “Siyasal Tarih (1923-1950)”, Türkiye Tarihi 4: Çağdaş Türkiye 1908-1980, (Yayın Yön. Sina Akşin), İstanbul: Cem Yayınevi, 127-193.
  • Oktay, Cemil, (2010). Siyaset Bilimi İncelemeleri, İstanbul: Alfa Yayınları
  • Önder, Meltem, (2014). “1960 Darbe Sürecinde Akis Dergisi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XIV/28, 257-280.
  • Özcan, Muhsin, (1996). “Başlangıcından Günümüze Türkiye’de Haftalık Haber Dergiciliğinin Gelişim Evreleri (Akis Dergisi Örneği)”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
  • Öztekin, Hülya, (2016). Tan: Serteller Yönetiminde Bir Muhalif Gazete, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
  • Zürcher, Erik Jan, (2010). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, (Çev. Yasemin Saner), İstanbul: İletişim Yayınları
APA SAHIN HASSAN M (2018). 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. , 637 - 656.
Chicago SAHIN HASSAN MELTEM 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. (2018): 637 - 656.
MLA SAHIN HASSAN MELTEM 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. , 2018, ss.637 - 656.
AMA SAHIN HASSAN M 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. . 2018; 637 - 656.
Vancouver SAHIN HASSAN M 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. . 2018; 637 - 656.
IEEE SAHIN HASSAN M "27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”." , ss.637 - 656, 2018.
ISNAD SAHIN HASSAN, MELTEM. "27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”". (2018), 637-656.
APA SAHIN HASSAN M (2018). 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. Turkish Studies (Elektronik), 13(10), 637 - 656.
Chicago SAHIN HASSAN MELTEM 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.10 (2018): 637 - 656.
MLA SAHIN HASSAN MELTEM 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.10, 2018, ss.637 - 656.
AMA SAHIN HASSAN M 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(10): 637 - 656.
Vancouver SAHIN HASSAN M 27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(10): 637 - 656.
IEEE SAHIN HASSAN M "27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.637 - 656, 2018.
ISNAD SAHIN HASSAN, MELTEM. "27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MEŞRULAŞTIRILMA ÇABASI: “AKİS DERGİSİ ÖRNEĞİ”". Turkish Studies (Elektronik) 13/10 (2018), 637-656.