Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600)
Yıl: 2003 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 181 - 202 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600)
Öz: Bu makalede 1455-1600 döneminde Artukabad kazası yer adları, arşiv kayıtlarına dayalı olarak ele alındı. Bu kayıtlarda geçen toplam 200 adet yer adı önce kelime yapısı ve köken bakımından incelendi. Bu yer adlarının çoğunluğu bir, bir kısmı iki, birkaçı da üç kelimeden oluşan isimler olduğu görüldü. Köken bakımından çoğunluğu Türkçe (% 65) olmak üzere Arapça (% 15), Farsça (% 11) ve muhtemelen Rumca (% 5,5) kökenli yer adlarına tesadüf edildi. Daha sonra, yer adları temalarına göre önce iki ana bölüme ayrıldı. Birinci bölümdeki tabiat ve fizikî şartlarla ilgili adlar 5 ayrı kategori, ikinci bölümdeki insanlar ve topluluklarla ilgili adlar ise 6 ayrı kategori olarak detaylı bir şekilde değerlendirildi. Bu iki ana bölümdeki kategorilerin oranlan kıyaslandığında, tabiat ve fizikî şartlarla ilgili adların % 43,5'lik oranla, Artukabad'da daha yaygın oldukları görüldü.
Anahtar Kelime: -
Öz: In this article, the settlement names of the district of Artukabad during the period of 1455-1600 have been taken up based on the archival records. A total of 200 settlement names in these records have been examined in terms of word pattern and origin. It has been seen that the majority of these settlement names was composed of one word, some two words and a few of them three compound words. In terms of origin, together with the majority of Turkish settlement names (65%), settlement names with Arabic (15%), Persian (11%) and possibly Greek (5,5%) origin were met. Later, the settlement names were divided into two main parts according to their subjects. The names related to nature and physical conditions in the first part were examined in detail as five different categories, those connected with human beings and communities in the second part as six different categories. When the rates of the categories are compared with one another in these two parts, it has been seen that the names related to nature and physical conditions were more common in Artukabad with the rate of 43,5%.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- BOA (Başbakanlık Osmanlı Arşivi) TD (Tapu Defteri) 2 (1455 yılı), s.364-425;
- BOA. TD 19 (1485 yılı), s. 247-278;
- BOA. TD 79 (1520 yılı), s. 357-385.
- TKGM (Tapu ve Kadasro Genel Müdürlüğü).
- KKA (Kuyud-ı Kadime Arşivi).
- TD (Tapu Defteri) 12 (1574 yılı), s. 21 lb-245a.
- BOA. MAD (Maliyeden Müdevver Defterleri) 15615 (1600 yılı), s. 10-11.
- Doğan, Mehmet. (1996). Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul.
- Kaşgarlı Mahmud. (1986). Divânü Lûgati't-Türk Dizini "Endeks" IV, (çev. Besim Atalay), Ankara.
- Redhouse, James W. (1992 ikinci baskı).Turkish and English Laxicon, İstanbul . Şemseddin Sami. (1317), KâmusîTürkî, İstanbul.
- Türkiye Cumhuriyeti Dahiliye Vekâleti. (1928). Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları, İstanbul.
- Türkiye Cumhuriyeti Dahiliye Vekâleti. (1933). Köylerimiz, İstanbul.
- Tokat İl Haritası (1/275000 ölçekli)
- Tokat İl Yıllığı. (1973), Ankara.
- Aksan, Doğan. (1984). "Türk Yer Adları Konusunda Bir Proje Önerisi", Türk Yer Adlan Sempozyumu Bildirileri 1-13 Eylül 1984) içinde (275-278), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Başkan, Özcan. (1989 2. baskı). "Türkiye Yer Adları Üzerine Bir Deneme", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten: 237-251, Ankara.
- Baykara, Tuncer. (1988). Anadolu'nun Tarihî Coğrafyasına Giriş, I Anadolu'nun İdarî Taksimatı. Ankara.
- Budak, Aydın. (2001). Yurdumuza Yerleşen Oğuz-Türkmen Boyları ve Bazı Yer Adlarımızın Anlamları. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Yayınları.
- Eren, Hasan. (1989 2. baskı). "Yer Adlarımızın Dili", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten: 55-165, Ankara.
- İnan, Abdulkadir. (1987). "Türk Kabile İsimlerine Dair", Makaleler ve İncelemeler, içinde (1-7), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Kurt, Yılmaz. (1998). "İskilip Kazasında Yer ve Kişi Adları (16. yüzyıl)", Türk Kültüründe İz Bırakan İskilipli Âlimler içinde (46-76), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Sakaoğlu, Saim (2001). Türk Ad Bilimi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Türkay, Cevdet. (1981). Başbakanlık Arşivi Belegeleri'ne Göre Osmanlı İmparatorluğun'nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar. İstanbul: Tercüman Kaynak Eserler Serisi.
- Sümer, Faruk. (1980 üçüncü baskı). Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları. İstanbul.
- Yediyıldız, Bahaeddin. (1984a). "Ordu İli Yer Adları", Türk Kültürü Araştırmaları, XXII/1-2: 20-36.
- Yediyıldız, Bahaeddin. (1984b). "Türkiye'de Yer Adı Verme Usulleri", Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri 1-13 Eylül 1984) içinde (25-41), Ankara.
| APA | Açıkel A (2003). Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). , 181 - 202. |
| Chicago | Açıkel Ali Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). (2003): 181 - 202. |
| MLA | Açıkel Ali Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). , 2003, ss.181 - 202. |
| AMA | Açıkel A Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). . 2003; 181 - 202. |
| Vancouver | Açıkel A Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). . 2003; 181 - 202. |
| IEEE | Açıkel A "Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600)." , ss.181 - 202, 2003. |
| ISNAD | Açıkel, Ali. "Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600)". (2003), 181-202. |
| APA | Açıkel A (2003). Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20(2), 181 - 202. |
| Chicago | Açıkel Ali Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 20, no.2 (2003): 181 - 202. |
| MLA | Açıkel Ali Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.20, no.2, 2003, ss.181 - 202. |
| AMA | Açıkel A Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2003; 20(2): 181 - 202. |
| Vancouver | Açıkel A Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600). Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2003; 20(2): 181 - 202. |
| IEEE | Açıkel A "Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600)." Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20, ss.181 - 202, 2003. |
| ISNAD | Açıkel, Ali. "Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600)". Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 20/2 (2003), 181-202. |
