Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi

Önal, Nevzat Evrim

Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi

Nevzat Evrim ÖNAL (İstanbul Beykoz Üniversitesi)

Emek Araştırma Dergisi

75 0

Yıl: 2019 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 133 - 148 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-01-2020

Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi

Öz:

Kapitalist üretim biçimi dahilinde, sermayenin yeninde üretim döngüsü içerisinde rol üstlenen emeğin analizi, bu analiz zorunlu olarak politik sonuçlara da sahip olacağı için daima sorunlu bir mesele olagelmiştir. Neoliberalizmle birlikte toplam sermaye birikimi içerisinde ticari ve finansal sermayenin; buna paralel olarak işçi sınıfı içerisinde de beyaz yakalı kesimin ağırlığının artması, bir kez daha tartışmayı alevlendirmiş; kafa ve kol emeği ayrımı sermaye birikim sürecinde zorunlu bir işbölümüne işaret etmekten ziyade işçi sınıfı içerisinde müstakil bölmeler tanımlamak, hatta beyaz yakalı bölmeyi işçi sınıfının dışına çıkartmak için kullanılır olmuştur. Öte yandan, ortada incelenmesi ve teorize edilmesi gereken bir fenomen olduğu açıktır. Bu çalışma, beyaz yakalı işlerde istihdam edilen emek gücünün halen sağlıklı biçimde kategorize edilememiş olduğu değerlendirmesinden yola çıkarak, klasik politik iktisat ekolü tarafından ortaya atılan ve en gelişkin haline Marx’ın bu ekole yönelik eleştirisinde ulaşan “üretken emek” ve “üretken olmayan emek” kavramsallaştırmasının bu sorunsal açısından kafa ve kol emeği ayrımından çok daha sağlıklı bir araç olduğunu savunmaktadır ve bu yönde bir uygulama denemesidir.

Anahtar Kelime:

he Importance of Marx’s Distinction Between Productive and Unproductive Labor in the Categorization of White-Collar Labor

Öz:

The analysis of labor taking role in the reproduction process of capital within the capitalist mode of production has always been a problematic issue since this analysis cannot refrain from having political outcomes. This discussion once more became heated as the weight of commercial and financial capital within the total capital accumulation and the weight of white-collared workers in the working class became more pronounced with the rise of neoliberalism. Within this discussion, the distinction between manual and intellectual labor have come to be used frequently to define distinct, self-contained divisions within the working class, and in some cases even separate completely the white-collared section from the working class, instead of pointing to a necessary division of labor in the process of capital accumulation. On the other hand, it is obvious that the phenomenon at hand requires investigation and theorization. This article, departing from the assessment that the labor power employed in white-collared jobs is yet to be adequately categorized, claims that the conceptualization of “productive labor” and “unproductive labor” that was put forth by the classical political economy school and took its most sophisticated form in Marx’s critique of it provides a much sounder tool for this problematic than the distinction between manual and non-manual labor; and is an attempt at facilitating it as such.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Bullock, P. (1974) “Defining Productive Labour for Capital”, Bulletin of the Conference of Socialist Economists, III(9), https://journals.sagepub.com/pb-assets/cmscontent/CNC/AUTUMN_74.pdf#page=15.
Duménil G. ve Lévy, D. (2011) “Unproductive Labor as Profit-Rate-Maximizing Labor”, Rethinking Marxism: A Journal of Economics, Culture & Society, 23, 2, 216-225.
Ferguson, C. (2010) Inside Job (belgesel film), ABD: Sony.
Fine, B. ve Harris, L. (1979) Rereading Capital, New York: Columbia University Press.
Gough, I. ve Harrison, J. (1975) “Unproductive Labour and Housework Again”, Bulletin of the Conference of Socialist Economists, IV(10), https://journals.sagepub.com/pb-assets/cmscontent/CNC/FEBRUARY_75_ VOL_IV_1-1469803764780.pdf,
Harrison, J. (1973), “Productive and Unproductive Labour in Marx’s Political Economy”, Bulletin of the Conference of Socialist Economists, II(6), https://journals.sagepub.com/pb-assets/cmscontent/CNC/ AUTUMN_73-1469803749320.pdf,
Harvie, D. (2005) “All Labour Produces Value for Capital and We All Struggle Against Value”, https://lra.le.ac. uk/bitstream/2381/3289/1/Harvie%20All%20labour%20produces%20value...%20%5BCommoner%20 2005%5D.pdf,
Hunt, E.K. (1979) “The Categories of Productive and Unproductive Labor in Marxist Economic Theory.” Science & Society, 43, 3, 303-325.
Lenin, V.I. (1998) Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması (çev. C. Süreya), Onuncu Baskı, Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. (1993) Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı (çev. S. Belli), Beşinci Baskı, Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. (1998) Artı-Değer Teorileri – Birinci Kitap, (çev. Y. Fincancı), Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. (2003A) Kapital – İkinci Cilt (çev. A. Bilgi), Beşinci Baskı, Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. (2003B) Kapital – Üçüncü Cilt (çev. A. Bilgi), Dördüncü Baskı, Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. (2004) Kapital – Birinci Cilt (çev. A. Bilgi), Yedinci Baskı, Ankara: Sol Yayınları.
Meiksins Wood, E. (2006) Sınıftan Kaçış: Yeni “Hakiki” Sosyalizm, İstanbul: Yordam Kitap.
Mohun, S. (1996) “Productive and Unproductive Labor in the Labor Theory of Value”, Review of Radical Political Economics, 28, 4, 30-54.
Negri, A. (1991) Marx Beyond Marx, Lessons on the Grundrisse, (Çev. H. Cleaver, M. Ryan ve M. Viano), New York: Autonomedia.
Önal, N.E. (2017) Bilmiyorlar, Ama Yapıyorlar: Beyaz Yakalı Varoluşa Dair Denemeler, İstanbul: Yazılama Yayınları.
Savran, S. ve Tonak, E.A. (2012) “Üretken Emek ve Üretken Olmayan Emek: Açıklığa Kavuşturma ve Sınıflandırma Denemesi”, Satlıgan, N., Savran, S. ve Tonak, E.A. (der.) Kapital’in İzinde , İstanbul: Yordam Kitap, 239-271.
Smith, A. (2006) Milletlerin Zenginliği (çev. H. Derin), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Smith, A. (2006) An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, Project Gutenberg elektronik edisyon, http://www.gutenberg.org/files/3300/3300-h/3300-h.htm,
Yücesan Özdemir, G. (2014) İnatçı Köstebek: Çağrı Merkezlerinde Gençlik, Sınıf ve Direniş, İstanbul: Yordam Kitap

APA	Önal N (2019). Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. , 133 - 148.
Chicago	Önal Nevzat Evrim Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. (2019): 133 - 148.
MLA	Önal Nevzat Evrim Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. , 2019, ss.133 - 148.
AMA	Önal N Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. . 2019; 133 - 148.
Vancouver	Önal N Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. . 2019; 133 - 148.
IEEE	Önal N "Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi." , ss.133 - 148, 2019.
ISNAD	Önal, Nevzat Evrim. "Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi". (2019), 133-148.

APA	Önal N (2019). Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. Emek Araştırma Dergisi, 4(1), 133 - 148.
Chicago	Önal Nevzat Evrim Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. Emek Araştırma Dergisi 4, no.1 (2019): 133 - 148.
MLA	Önal Nevzat Evrim Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. Emek Araştırma Dergisi, vol.4, no.1, 2019, ss.133 - 148.
AMA	Önal N Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. Emek Araştırma Dergisi. 2019; 4(1): 133 - 148.
Vancouver	Önal N Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi. Emek Araştırma Dergisi. 2019; 4(1): 133 - 148.
IEEE	Önal N "Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi." Emek Araştırma Dergisi, 4, ss.133 - 148, 2019.
ISNAD	Önal, Nevzat Evrim. "Marx’ın Üretken ve Üretken Olmayan Emek Ayrımının Beyaz Yakalı Emeğin Kategorileştirilmesinde Önemi". Emek Araştırma Dergisi 4/1 (2019), 133-148.