BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI

Yıl: 2019 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 26 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18026/cbayarsos.584303 İndeks Tarihi: 09-01-2020

BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI

Öz:
Özelleştirme bilinen anlamlandırması ile piyasa ekonomisinin yaratılabilmesi için kullanılan bir araç niteliğindedir. Devletin hizmet sunmakla yükümlü olduğu birtakım alanlarda özel girişimlerin faaliyet göstermesi özelleştirmenin ruhunu oluşturmaktadır. Bu sayede devlet asli görevlerine daha fazla zaman ayırabilmekte, sermayenin yerel seviyeye yayılmasına imkân tanınmakta ve etkisiz bir halde bekleyen taşınır veya taşınmaz mallar değerlendirilebilmektedir. Özelleştirmenin iktisadi boyutunun yanında yerelleşmeye sağladığı katkıları ise ayrı bir bağlamda değerlendirilmesi gerekmektedir. Belediyelerin temel amacı yerel halka yerel nitelik taşıyan kamu hizmetlerini sunmaktır. Bunun için kendi öz gelirleri olmakla birlikte, ihtiyaç duydukları durumda merkezi yönetimden borçlanma yöntemi ile kaynak temin elde edebilmektedirler. Bu çalışmada özelleştirmenin yalnızca iktisadi boyutuna değinilmemiş, yerelleşme ile bütünleştirilerek bir yerel yönetim birimi olan belediyenin niteliksel değişimine ışık tutulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda belediyelerin şirketleşmesi üzerine kurgusal bir analiz yapılmıştır. Bu çalışmadan beklenen nihai sonuç ise özelleştirmenin yerelleştirici boyutunun şirketleşen belediye örneği üzerinden açıklığa kavuşturulmasıdır. Böylece özelleştirmenin, gerçekte, bir yerelleşme aracı olduğunun vurgusu yapılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Beşeri Bilimler

PRIVATIZATION OF MUNICIPAL SERVICES: INCORPORATION OF MUNICIPAL IMPLEMENTATION

Öz:
Privatization is a means used to create the market economy with its conventional meaning. It is the spirit of privatization that private enterprises operate in a number of areas where the state is obliged to provide services. On this basis, the state can allocate more time to its primary tasks, allow the capital to spread to the local level, and evaluate the movable or immovable assets that are waiting in an ineffective state. In addition to the economic dimension of the privatization, contributions to localization need to be evaluated in a separate context. The main objective of the municipalities is to provide local services to the local community. They can obtain funding from the central government with borrowing method they need, along with their own incomes. In this study, it was tried to shed light on the qualitative change of the municipality, which is a local government unit, integrated with localization and not only the economic dimension of privatization. In this context, a fictitious analysis has been made on the corporation of the municipalities. The final result expected from this study is the clarification of the localizing dimension of privatization through the example of the municipalized municipality. Thus, it has been tried to be emphasized that privatization is, in fact, a means of localization.
Anahtar Kelime:

Konular: Beşeri Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AYDINLI, Halil İbrahim (2003). “1980 Sonrası Türk Belediye Sisteminde Yeni Liberal ve Desentralist Eğilimler”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 5, ss. 73-86.
  • BOLATOĞLU, Nasip ve Lütfi ERDEN (2015). “Türkiye’de Özelleştirmenin Kamu Mali Davranışları Üzerine Etkileri”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 33, Sayı: 4, ss. 39-58.
  • BOZKURT, Ömer; Turgay ERGUN ve Seriye SEZEN (Editör) (2008). Kamu Yönetimi Sözlüğü, 2. Baskı, Yayın No: 342, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayını, Ankara.
  • BOZLAĞAN, Recep (2004). “Belediye İktisadi Teşebbüsleri ve Özelleştirme”, Kamu Yönetimi, (Editörler: Abdullah Yılmaz ve Mustafa Ökmen), Gazi Kitabevi, Ankara.
  • BULUT, Cengiz (1995). “Özelleştirme ve Belediyelerde Uygulama Alanları”, Yeni Türkiye, Mayıs-Haziran, Yıl: 1, Sayı: 4, ss. 464-471.
  • ÇELEBİ, Kemal (1995). “Demokrasi ve Özelleştirme”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Nisan-Temmuz-Ekim, No: 11-12-13, ss. 129-136.
  • ÇETİNKAYA, Özhan (2006). “Türkiye’de Özelleştirmenin Anlamı ve Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, Sayı: 49, s. 123-132.
  • ÇEVİK, Hasan Hüseyin (2012). Kamu Yönetimi Kavramlar – Sorunlar – Tartışmalar, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • ÇUKURÇAYIR, Mehmet Akif (2013). Yerel Yönetimler Kuram, Kurum ve Yeni Yaklaşımlar, 2. Baskı, Çizgi Kitapevi, Konya.
  • ÇUKURÇAYIR, Mehmet Akif (2012). Siyasal Katılma ve Yerel Demokrasi, 4. Baskı, Çizgi Kitapevi, Konya.
  • DEMİRCAN, Esra Siverekli (2008). “Yeni Ekonomik Düzende Küreselleşme Yerelleşme Bağlamında Belediyelerde Yeni Mali Yönetim Anlayışı”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ocak-Haziran, Sayı: 30, ss. 99-128.
  • DOĞAN, Mustafa Necati (2012). Rakamlarla Özelleştirme: Türkiye’de ve Dünyada Özelleştirme Uygulamaları ve Özelleştirme Fonu’nun Kaynak Ve Kullanımları, T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Ankara. (http://www.oib.gov.tr/baskanlik/ozellestirme-kitap29%203.pdf), (06.10.2017).
  • ECEVİT, Eyyup; Recep DÜZGÜN ve Oğuzhan TÜRKER (2010). “Özelleştirme ve Uluslararası Doğrudan Yatırımların Türkiye Ekonomisi’ne Yansıması: İlk ve İkinci 500 Büyük Sanayi Kurulusu Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 1, ss. 175-192.
  • EREN, Veysel ve Selim KILIÇ (2006). “Yerel Hizmetlerde Özelleştirmeye Alternatif Bir Yöntem Olarak Rekabet Yaklaşımı”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 61, Sayı: 3, ss. 73-101.
  • ERSÖZ, Halis Yunus (2001). “Yerel Yönetimlerde Özelleştirme Uygulamaları ve Yaygınlık Derecesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Nisan, Cilt: 10, Sayı: 2, ss. 31-50.
  • ERYILMAZ, Bilal (2012). Kamu Yönetimi Düşünceler-Yapılar-Fonksiyonlar-Politikalar, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 5. Baskı, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
  • FALAY, Nihat (1998). “Yerel Yönetimlerde Özelleştirmeye İlişkin Sorunlar”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Ocak, Cilt: 7, Sayı: 1, ss. 14-20.
  • FIRAT, A. Serap (1998). “Belediyelerde Özelleştirme Uygulamaları”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Ocak, Cilt: 7, Sayı: 1, ss. 78-90.
  • GERAY, Cevat (2001). “Kentleşme Sorunlarının Çözümü Açısından Küreselleşme, Özelleştirme, Yerelleşme ve Yerel Yönetimler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Ekim, Cilt: 10, Sayı: 4, ss. 7-22.
  • GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref (2010). Türkiye’nin Yönetim Yapısı, Güncelleştirilmiş 11. Bası, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara.
  • GÜL, Hüseyin; Hakan Mehmet KİRİŞ; Nilüfer NEGİZ ve İsmail GÖKDAYI (2014). Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Yerel Siyaset, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • GÜLER, Birgül Ayman (2011). Türkiye’nin Yönetimi -Yapı-, 3. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
  • GÜNAL, Alpay; Senem ATVUR ve Kadriye Okudan DERNEK (2014). “6360 Sayılı Yasanın Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 3, ss. 55-70.
  • GÜNEY, Selami (2013). “Türkiye’de Özelleştirmenin Maliyetler Üzerine Etkisi: Konya Şeker Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Örneği”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, ss. 314-327.
  • İLERİ, Hüseyin (1998). “Türkiye'de Özelleştirme”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, Sayı: 1, ss. 149-162.
  • KELEŞ, Ruşen (2012). Yerinden Yönetim ve Siyaset, Genişletilmiş 8. Basım, Cem Yayınevi, İstanbul.
  • KOÇAK, Hüseyin (2009). “Küreselleşme ve Yerelleşme Çağında Yerel Demokrasi ve Kentsel Yaşam”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 10, ss. 133-142.
  • KÖSE, Hacı Ömer (2003). “Küreselleşme Sürecinde Devletin Yapısal ve İşlevsel Dönüşümü”, Sayıştay Dergisi, Nisan-Haziran, Sayı: 49, ss. 3-46.
  • NACAR, Birsen (2005). “Yerel Yönetimlerin Mali Krizi Üzerine Kuramsal Açıklamalar: Nedenler, Öneriler ve Bir Değerlendirme”, Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 9, ss. 202-247.
  • ÖKMEN, Mustafa ve Bekir PARLAK (2008). Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler İlkeler Yaklaşımlar ve Mevzuat, 1. Baskı, Alfa Aktüel Yayınevi, İstanbul.
  • ÖZDEMİR, Gürbüz (2008). “Belediye İktisadi Teşebbüslerinin Özelleştirilmesi”, Sayıştay Dergisi, Ekim-Aralık, Sayı: 71, ss. 41-74.
  • ÖZEL, Mehmet (2015). “Modern Desentralizasyon” Düşüncesinin Temel Dinamikleri ve Yerelleşme Üzerine Etkileri, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, ss. 99-116.
  • ÖZEL, Mehmet (2007). “Bir Yerelleşme Biçimi Olarak Özelleştirme, Rekabetle ilişkisi Ve Yerel Yönetimlerde Uygulamaları”, Akademik Fener Dergisi, (Yeni Adı: Bandırma İİBF Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi), Sayı: 8, ss. 51-74.
  • ROLAND, Gérard (2008). “Introduction”, Privatization Success and Failures, (Editor: Gérard Roland), (pp. 1-8), Columbia University Press, New York.
  • SAKINÇ, Süreyya ve Gül KAYALIDERE (2003). “Yerel Hizmetlerin Özelleştirilmesinde Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Manisa Belediyesi Örneği”, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1, ss. 205-221.
  • SARIKAMIŞ, Cevat (2005). “Türkiye’de Özelleştirme Çalışmaları”, Muhasebe ve Finansman Öğretim Üyeleri Derneği (MUFAD) Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim, Sayı: 28, ss. 9-12.
  • SAVAS, Emanuel S. (2003). Daha İyi Devlet Yönetiminin Anahtarı Özelleştirme, (Çeviren: Ergün Yener), 3. Baskı, Yayın No: 517, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları (MPM), Ankara.
  • SEKİZİNCİ BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI, YEREL YÖNETİMLER ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU RAPORU, Yayın No: DPT: 2538-ÖİK: 554, Ankara 2001. (http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/zel%20htisas%20Komisyonu%20Raporlar/Attachments/180/oik554.pdf), (01.11.2017).
  • SEZER, Birkan Uysal (1992). “Büyük Devlet-Küçük Devlet Tartışması”, Amme İdaresi Dergisi, Aralık, Cilt: 25, Sayı: 4, ss. 3-29.
  • ŞAHİN, Yusuf (2014). Yerel Yönetimler, 1. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
  • ŞANLIOĞLU, Ömer (2003). “Türkiye’de Özelleştirmenin Önündeki Başlıca Engeller ve Daha İyi Bir Özelleştirmenin Çerçeve Koşulları”, Atatürk Üniversitesi Erzurum Hukuk Fakültesi Dergisi, Aralık, Cilt: 7, Sayı: 3-4, ss. 865-888.
  • TOPRAK, Zerrin (2006). Yerel Yönetimler, 6. Baskı, Nobel Yayınevi, Ankara.
  • TORTOP, Nuri; Eyüp G. İSPİR; Burhan AYKAÇ; Hüseyin YAYMAN ve Mehmet Akif ÖZER (2012). Yönetim Bilimi, 9. Basım, Nobel Yayınevi, Ankara.
  • ULUSOY, Ahmet ve Tekin AKDEMİR (2008). Mahalli İdareler Teori-Uygulama-Maliye, Güncelleştirilmiş 5. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara.
  • VURAL, Tarık (2015). “Özelleştirme Kavramının Yerel Yönetimler Açısından Değerlendirilmesi”, Maliye Araştırmaları Dergisi, Yıl:1, Cilt: 1, Sayı: 1, ss. 17-28.
  • YILDIRIM, Uğur (2004). “Yeni Belediye Yasaları Çerçevesinde Alternatif Hizmet Sunma Yöntemleri”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Ekim, Cilt: 13, Sayı: 4, ss. 19-37.
  • 1982 ANAYASASI,
  • (https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf), (12.03.2019).
  • 5393 SAYILI BELEDİYE KANUNU, (http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf), (06.02.2018; 16.02.2018).
APA Demir K (2019). BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. , 1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
Chicago Demir Konur Alp BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. (2019): 1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
MLA Demir Konur Alp BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. , 2019, ss.1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
AMA Demir K BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. . 2019; 1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
Vancouver Demir K BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. . 2019; 1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
IEEE Demir K "BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI." , ss.1 - 26, 2019. 10.18026/cbayarsos.584303
ISNAD Demir, Konur Alp. "BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI". (2019), 1-26. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.584303
APA Demir K (2019). BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
Chicago Demir Konur Alp BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17, no.2 (2019): 1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
MLA Demir Konur Alp BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.17, no.2, 2019, ss.1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
AMA Demir K BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 17(2): 1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
Vancouver Demir K BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 17(2): 1 - 26. 10.18026/cbayarsos.584303
IEEE Demir K "BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, ss.1 - 26, 2019. 10.18026/cbayarsos.584303
ISNAD Demir, Konur Alp. "BELEDİYE HİZMETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ: ŞİRKETLEŞEN BELEDİYE UYGULAMASI". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17/2 (2019), 1-26. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.584303