Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme
Yıl: 2018 Cilt: 22 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1401 - 1414 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-12-2019
Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme
Öz: Okuma eylemi; yazılı, görsel ve elektronik metinler üzerinde dikkat, algılama,hatırlama, anlamlandırma, yorumlama, sentezleme, değerlendirme ve çözümleme gibizihinsel işlemlerin bir arada gerçekleştiği bir dil becerisi olarak tanımlanmaktadır. Okuma,öğrenme için başvurulan temel bir strateji olduğundan eğitimin her aşamasında geliştirilmesigereken önemli bir beceridir. Amacı öğrenme olan okuma etkinliğinde esas nokta,seslendirmekten ziyade anlamlandırmak olmalıdır. Çünkü okumada asıl olan anlamadır.Bireyin yaşam boyu gereksinim duyacağı bir beceri olan okumanın geliştirilmesi, okuduğunuanlama stratejilerinin kazandırılmasıyla mümkündür. Bu araştırmada Türkçe ve sınıföğretmenlerinin uygulama sürecinde hangi okuduğunu anlama stratejilerini kullandıklarıtespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla öğretmenlere kullandıkları stratejileri belirtmeleriistenen bir form uygulanmıştır. Formda katılımcılara “Okuduğunu anlama etkinliklerikapsamında okuma öncesi, okuma sırası ve okuma sonrası hangi stratejilerikullanıyorsunuz?” sorusu yöneltilmiştir. Rize ve Bayburt illerinde görev yapan 39 Türkçe vesınıf öğretmeni bu araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Çalışma grubununbelirlenmesinde kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Nitel yaklaşıma uygunolarak desenlenen araştırma, betimsel bir nitelik taşımaktadır. Öğretmenlerin yanıtlarındanelde edilen veriler, yüzde ve frekans analizleri ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarınagöre, Türkçe öğretmenlerinin okuma öncesinde en fazla amaç belirleme, görsel yorumlama,ön bilgileri harekete geçirme; okuma sırasında not alma; okuma sonrasında ise soru-cevapstratejisini kullandıkları tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin ise okuma öncesinde en fazlagörsel yorumlama; okuma sırasında kelime anlamını bulma; okuma sonrasında ise özetlemestratejisini kullandıkları tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmada Türkçe ve sınıf öğretmenlerininokuduğunu anlama stratejilerini okuma sonrasında daha fazla, okuma öncesinde ise daha azkullandıkları tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
An Analysis on the use of Reading Comprehension Strategies in Turkish Education
Öz: Reading is defined as a language skill in which mental processes such as attention, perception, remembrance, interpretation, synthesis, evaluation and analysis are performed together on written, visual and electronic texts. Reading is an essential skill that needs to be developed at every stage of education as it is a fundamental strategy for learning. The main point in reading activity, which aims learning, should be to make a meaningful sense rather than vocalization. Because the main point in reading is comprehending. The development of reading, which is a skill that the individual needs for a lifetime, is possible by acquiring the reading comprehension strategies. In this research, it has been aimed to determine how the Turkish-language and classroom teachers use the reading comprehension strategies during the implementation process. For this purpose, a form has been implemented in which teachers are required to specify the strategies they use. In the form, the participants were asked: "What strategies do you use pre-reading, during reading and post-reading within reading comprehension activities?" 39 Turkish-language and classroom teachers working in Rize and Bayburt are the study group of this study. Convenience sampling method was used to determine the study group. The study, which is designed in accordance with the qualitative approach, has a descriptive quality. The data obtained from teachers' answers were analyzed with percentage and frequency analysis. According to the results of the research, it was found that the Turkish-language teachers use goal setting, visual interpretation strategies before reading, use taking notes strategy during reading, and use the question-answer strategy after reading the most. It was found that the classroom teachers use visual interpretation strategy before reading, use finding the word meaning strategy during reading, and use the summarization strategy after reading the most. In addition, it was found out that the Turkishlanguage and classroom teachers use reading comprehension strategy more often after reading, and less before reading.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altunay, U. ve Güngör, A. (Eylül 2005). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeyleri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
- Çöğmen, S. (2008). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Belirlenmesi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Demirel, Ö. ve Epçaçan, C. (2012)., Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Bilişsel ve Duyuşsal Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2 (1), 71-106.
- Demirel, Ö. ve Şahinel, M. (2006). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegema Yayınları.
- Doğan, B. (2002). Strateji Öğretiminin İşbirlikli ve Geleneksel Sınıflarda Okuduğunu Anlama Becerileri, Güdü ve Hatırda Tutma Üzerindeki Etkileri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- Güneş, F. (2004). Okuma Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi, Ankara: Ocak Yayınları.
- Güngör, A. (2005). Altıncı, Yedinci ve Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, No:28, ss.101-108.
- İnce, Y. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Derslerinde Kullandıkları Okuduğunu Anlama Stratejileri. Uşak: Uşak Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kantemir, E. (1995). Yazılı ve Sözlü Anlatım, Ankara: Engin Yayınları.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerine Alan Araştırması, Ankara: Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- Pesa, N., Somers S. (2007). Improving Reading Comprehension Through Application and Transfer of Reading Strategies. Chicago: Saint Xavier University.
- Pressley, M. (2002). Metacognition and self regulated comprehension. A. F. Farstrup, S. J. Samuels (Ed.), What research has to say about reading instruction (205- 207). USA: International Reading Ass., Inc.
- Pressley, M., Block, C. C. (2002). Comprehension instruction: research based best Practices. USA: Guilford Press.
- Şahin, A., Sevim, O., Gücüyeter, B. ve Şahin, E. (2009). Öğretmen Adaylarının Okuma Durumları: Atatürk Üniversitesi Örneği. Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı: 19, 1-21.
- Temizkan, M. (2007). Bilişsel Okuma Stratejilerinin Türkçe Dersinde Bilgiye Dayalı Metinleri Okuduğunu Anlama Üzerindeki Etkisi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Doktora Tezi.
- Topuzkanamış, E. (2009). Öğretmen Adaylarının Okuduğunu Anlama ve Okuma Stratejilerini Kullanma Düzeyleri, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Yazar, U. (2001). Teaching Reading Effectively With Reading Strategies. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, M. (2008). Türkçede Okuduğunu Anlama Becerilerini Geliştirme Yolları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:9, s. 131 - 139.
| APA | AKTAŞ E, BAYRAM B (2018). Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. , 1401 - 1414. |
| Chicago | AKTAŞ Elif,BAYRAM BORA Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. (2018): 1401 - 1414. |
| MLA | AKTAŞ Elif,BAYRAM BORA Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. , 2018, ss.1401 - 1414. |
| AMA | AKTAŞ E,BAYRAM B Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. . 2018; 1401 - 1414. |
| Vancouver | AKTAŞ E,BAYRAM B Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. . 2018; 1401 - 1414. |
| IEEE | AKTAŞ E,BAYRAM B "Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme." , ss.1401 - 1414, 2018. |
| ISNAD | AKTAŞ, Elif - BAYRAM, BORA. "Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme". (2018), 1401-1414. |
| APA | AKTAŞ E, BAYRAM B (2018). Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1401 - 1414. |
| Chicago | AKTAŞ Elif,BAYRAM BORA Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22, no.3 (2018): 1401 - 1414. |
| MLA | AKTAŞ Elif,BAYRAM BORA Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.22, no.3, 2018, ss.1401 - 1414. |
| AMA | AKTAŞ E,BAYRAM B Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 22(3): 1401 - 1414. |
| Vancouver | AKTAŞ E,BAYRAM B Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 22(3): 1401 - 1414. |
| IEEE | AKTAŞ E,BAYRAM B "Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, ss.1401 - 1414, 2018. |
| ISNAD | AKTAŞ, Elif - BAYRAM, BORA. "Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22/3 (2018), 1401-1414. |
