Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı

SAYIBAKAN, Ayşe Şura; ÇAKAR, Güllü; AKBULUT, Havanur; AYGÜL, İMDAT; TAYHAN KARTAL, FATMA; YILDIRIM, Şeyma

Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı

İmdat AYGÜL, (Gümüşhane Üniversitesi)

FATMA TAYHAN KARTAL, (Gümüşhane Üniversitesi)

Ayşe Şura SAYIBAKAN, (Gümüşhane Üniversitesi)

Güllü ÇAKAR, (Gümüşhane Üniversitesi)

Havanur AKBULUT, (Gümüşhane Üniversitesi)

Şeyma YILDIRIM (Gümüşhane Üniversitesi)

Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

16 3

Yıl: 2018 Cilt: 7 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 54 - 64 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-12-2019

Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı

Öz:

Fonksiyonel besinlerin sağlığa yararlı etkileri nedeniyle gıda endüstrisi bu alanda kendini geliştirmekte ancak fonksiyonel besinlerin tüketici algılarına yönelik yapılan araştırmalar sınırlı kalmaktadır. Bu çalışmada Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde yer alan öğretim elemanları ve öğrencilerin fonksiyonel besinlere yönelik farkındalıklarının saptanması amaçlanmıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden öğrencilere ve öğretim elemanlarına aydınlatılmış onam formu imzalatılmış ve katılımcıların genel özellikleri, fonksiyonel besin hakkındaki bilgi düzeyleri, fonksiyonel besinleri kullanma ve genel beslenme alışkanlıklarını içeren bir anket formu yüz yüze görüşme tekniğiyle araştırmacılar tarafından uygulanmıştır. Katılımcıların boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ölçümleri araştırmacılar tarafından yöntemine uygun olarak alınmıştır. Genel olarak katılımcıların %91’inin sıklıkla sağlıklı yaşlanma, zayıflama, kalp damar hastalıklarından korunma gibi çeşitli nedenlerle fonksiyonel besinleri tükettikleri bulunmuştur. Yaygın olarak tüketilen fonksiyonel besinler arasında domates, probiyotikli süt ve yoğurt, kahve, omega-3 ilaveli ürünler, tam tahıllı ekmek ve zeytinyağı vardır. Katılımcıların fonksiyonel besinler hakkında bilgi sahibi olma durumları kişilerin yaş gruplarına, eğitim düzeylerine ve öğrencilerin bölümlerine göre farklılık göstermektedir (p<0,05). Ayrıca katılımcıların büyük çoğunluğu fonksiyonel besinler hakkında bilgiye diyetisyen (%58), diğer sağlık çalışanları (%19) ve okul-üniversite (%13) aracılığıyla ulaştığında güvenebileceğini bildirmiştir. Bu sonuçlar fonksiyonel besinler hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç olduğunu ve fonksiyonel besinlerin sağlığı geliştirici yönlerinin diyetisyen ve diğer sağlık çalışanları tarafından aktarılması gerektiğini göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Beslenme ve Diyetetik

Functional Food Awareness of Students and Instructors from the Faculty of Health Sciences

Öz:

Due to the beneficial effects of functional foods on health, the food industry is developing itself in this area, but researches on the consumer perceptions of functional foods is limited. İn this study, it was aimed to determine the awareness of functional foods of instructors and students at Gümüşhane University Faculty of Health Sciences. An informed consent form was signed to the students and instructors who agreed to participate in the study and a questionnaire including general characteristics of participants, knowledge levels about functional foods, use of functional foods and general nutrition habits were applied by face-to-face interview techniques. Participants’ height and body weight measurements were taken by the researchers in according to the method. İt is forund that generally 91% of participants have consumed functional foods for a variety of reasons, such as healthy aging, weight loss, and cardiovascular disease prevention. Commonly consumed functional foods include tomatoes, probiotic milk and yogurt, coffee, fotified with omega-3 products, whole-grain bread and olive oil. Participants’ knowledge of functional foods differed according to age groups, education levels, and the departments of students (p<0.05). In addition, the majority of participants have reported that they can rely on information about functional foods when they arrive it through dietitians (58%), other health professionals (19%), and school-university (13%). These results indicate that more information is needed about functional foods and that the health promoting aspects of functional foods need to be transmitted by dietitians and other health professionals.

Anahtar Kelime:

Konular: Beslenme ve Diyetetik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Das, A. Chakraborty, R. (2014). “ Interest of functional foods for low-income countries”. Current opinion in clinical nutrition and metabolic care, 17 (6), 582-588.
Ashwell, M. (2002). Concepts of Functıonal Foods. Brussels: ILSI Europe.
Kaur, N. Singh, DP. (2017). “Deciphering the consumer behaviour facets of functional foods: A literature review”. Appetite, 112, 167-187.
Landstrom, E. Hursti, UK. Magnusson, M. (2009). “Functional foods compensate for an unhealthy lifestyle. Some Swedish consumers' impressions and perceived need of functional foods”. Appetite, 53 (1), 34-43.
Siró, I. Kápolna, E. Kápolna, B. Lugasi, A. (2008). “Functional food. Product development, marketing and consumer acceptance—A review”. Appetite, 51 (3), 456-467.
Özdemir, P. Fettahoğlu, S. ve Topayan, M. (2009). “Fonksiyonel Gıda Ürünlerine Yönelik Tüketici Tutumlarını Belirleme Üzerine Bir Araştırma”. Ege Akademik Bakış, 9 (4), 1079-1099.
Ozen, AE. Bibiloni, M. Pons, A. Tur, JA. (2014). “Consumption of functional foods in Europe; a systematic review”. Nutricion Hospitalaria, 29 (3), 470-478.
Kandıralı, Ş. (2014). Özel Bir Sağlıklı Beslenme ve Diyet Danışmanlığı'na Başvuran Danışanların Fonksiyonel Besinlere Yönelik Farkındalığı, Bilgi Düzeyleri ve Tüketim Sıklıklarının Araştırılması. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Morawska, A. Gorna, I. Boleslawska, I. Przyslawski, J. (2016). “The nutritional awareness of functional food among university students in Poland”. Roczniki Panstwowego Zakladu Higieny, 67 (2), 163-167.
Siegrist, M. Shi, J. Giusto, A. Hartmann, C. (2015). “Worlds apart. Consumer acceptance of functional foods and beverages in Germany and China”. Appetite, 92, 87-93.
Ares, G. Giménez, A. Gámbaro, A. (2008). “Influence of nutritional knowledge on perceived healthiness and willingness to try functional foods”. Appetite, 51 (3), 663-668.
Annunziata, A. Vecchio, R. (2011). “Functional foods development in the European market: A consumer perspective”. Journal of Functional Foods, 3 (3), 223-228.
Ozen, AE. Pons, A. Tur, JA. (2012). “Worldwide consumption of functional foods: a systematic review”. Nutrition reviews, 70 (8), 472-481.
Hirvonen, T. Kara, A. Korkalo, L. Sinkko, H. Ovaskainen, ML. Mikkila, V. (2012). “Use of voluntarily fortified foods among adults in Finland”. Public health nutrition, 15 (5), 802-810.
Vella, MN. Stratton, LM. Sheeshka, J. Duncan, AM. (2013). “Exploration of functional food consumption in older adults in relation to food matrices, bioactive ingredients, and health”. Journal of nutrition in gerontology and geriatrics, 32 (2), 122-144.
Kraus, A. “Factors influencing the decisions to buy and consume functional food”. (2015). British Food Journal, 117 (6), 1622-1636.
Korzen-Bohr, S. O'Doherty, K. (2006). “Heart disease among post-menopausal women: acceptability of functional foods as a preventive measure”. Appetite, 46 (2), 152-163.
Hacıoğlu, G. Kurt, G. (2012). “Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Farkındalığı, Kabulü ve Tutumları: İzmir İli Örneği”. Business & Economics Research Journal,3 (1).
Sloan, A. (2002). “How to look like a good guy”. Newsweek, 32.
International Food Information Council Foundation (2000). Functional foods. Attitudinal research. Washington: DC.
Riccardo, VJ. Azzurra, A. (2016). “Consumers' willingness to pay for conventional, organic and functional yogurt: evidence from experimental auctions”. International Journal of Consumer Studies, 40 (3), 368-378.
Masson, E. Debucquet, G. Fischler, C. Merdji, M. (2016). “French consumers’ perceptions of nutrition and health claims: A psychosocial-anthropological approach”. Appetite, 105, 618-629.
van Kleef, E. van Trijp, HC. Luning, P. (2005). “Functional foods: health claim-food product compatibility and the impact of health claim framing on consumer evaluation”. Appetite, 44 (3), 299-308.
Ares, G. Gimenez, A. Gambaro, A. (2008). “Uruguayan consumers’ perception of functional foods”. J Sens Stud, 23, 614–630.
Vella, MN. Stratton, LM. Sheeshka, J. Duncan, AM. (2014). “Functional food awareness and perceptions in relation to information sources in older adults”. Nutrition Journal, 13, 44.

APA	AYGÜL İ, TAYHAN KARTAL F, SAYIBAKAN A, ÇAKAR G, AKBULUT H, YILDIRIM Ş (2018). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. , 54 - 64.
Chicago	AYGÜL İMDAT,TAYHAN KARTAL FATMA,SAYIBAKAN Ayşe Şura,ÇAKAR Güllü,AKBULUT Havanur,YILDIRIM Şeyma Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. (2018): 54 - 64.
MLA	AYGÜL İMDAT,TAYHAN KARTAL FATMA,SAYIBAKAN Ayşe Şura,ÇAKAR Güllü,AKBULUT Havanur,YILDIRIM Şeyma Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. , 2018, ss.54 - 64.
AMA	AYGÜL İ,TAYHAN KARTAL F,SAYIBAKAN A,ÇAKAR G,AKBULUT H,YILDIRIM Ş Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. . 2018; 54 - 64.
Vancouver	AYGÜL İ,TAYHAN KARTAL F,SAYIBAKAN A,ÇAKAR G,AKBULUT H,YILDIRIM Ş Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. . 2018; 54 - 64.
IEEE	AYGÜL İ,TAYHAN KARTAL F,SAYIBAKAN A,ÇAKAR G,AKBULUT H,YILDIRIM Ş "Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı." , ss.54 - 64, 2018.
ISNAD	AYGÜL, İMDAT vd. "Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı". (2018), 54-64.

APA	AYGÜL İ, TAYHAN KARTAL F, SAYIBAKAN A, ÇAKAR G, AKBULUT H, YILDIRIM Ş (2018). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(4), 54 - 64.
Chicago	AYGÜL İMDAT,TAYHAN KARTAL FATMA,SAYIBAKAN Ayşe Şura,ÇAKAR Güllü,AKBULUT Havanur,YILDIRIM Şeyma Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 7, no.4 (2018): 54 - 64.
MLA	AYGÜL İMDAT,TAYHAN KARTAL FATMA,SAYIBAKAN Ayşe Şura,ÇAKAR Güllü,AKBULUT Havanur,YILDIRIM Şeyma Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.7, no.4, 2018, ss.54 - 64.
AMA	AYGÜL İ,TAYHAN KARTAL F,SAYIBAKAN A,ÇAKAR G,AKBULUT H,YILDIRIM Ş Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 7(4): 54 - 64.
Vancouver	AYGÜL İ,TAYHAN KARTAL F,SAYIBAKAN A,ÇAKAR G,AKBULUT H,YILDIRIM Ş Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 7(4): 54 - 64.
IEEE	AYGÜL İ,TAYHAN KARTAL F,SAYIBAKAN A,ÇAKAR G,AKBULUT H,YILDIRIM Ş "Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı." Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7, ss.54 - 64, 2018.
ISNAD	AYGÜL, İMDAT vd. "Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarının Fonksiyonel Besin Farkındalığı". Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 7/4 (2018), 54-64.